Endüstri Sosyolojisi Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gelecek toplumlarda bilginin ön planda olacağını ve bu tür toplumlara kapitalist ötesi toplum adını veren yönetim bilimi alanındaki en önde gelen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Armond Geigenbaum
|
Philip Crosby
|
Kaoru Ishikawa
|
Peter Ferdinand Drucker |
Daniel Roos |
1909-2005 yılları arasında yaşayan yönetim bilimi alanında en önde gelen ve eserlerindeki temel vurgunun değişim olduğu Drucker, geleceğin toplumun bilgi üzerine kurulu olacağını ve klasik ekonomi teorisinde öne sürülen sermaye, iş gücü ve toprak gibi unsurların bilgiye bağımlı hale geleceğini öne sürmektedir
2.Soru
Hangi örnek üretimde esneklik kavramına girer?
İşçilerin üretim esnasında vardiyalarını istedikleri gibi ayarlayabilmesi
|
Otomobil üretilen bir fabrikanın istediği gümlerde elektrik süpürgesi ya da buz dolabı da üretebilmesi
|
Üretilen ürünün belli bir kapasitenin altında kalmaması
|
Sürekli siyah otomobil üreten bir fabrikanın müşteri isteğine göre farklı renklerde de otomobil üretebilmesi |
Sendikalı işçilere ücret verirken esnek davranılması |
Esnek üretim, bir firmanın benzer ve standart ürünleri kitlesel olarak üretmek yerine farklı ve özgün ürünleri model, renk, tasarım ve işlevsel olarak müşterinin beğenisine göre üretebilme kapasitesidir.
3.Soru
Kitle üretim dönemi, sanayileşmenin hangi dönemini kapsamaktadır ?
İktisat Dönemi |
Başlangıç Dönemi |
Müdahaleci Dönem |
Kitle Dönemi |
Liberal Dönem |
Kitle üretim dönemi, sanayileşmenin ilk dönemlerine karşılık gelen başlangıç dönemini kapsamaktadır. Bu dönem içinde toplu sözleşme ve örgütsel anlamda güçlü ve etkin sendikalar yoktu; İşçi ve işveren arasında günümüzdeki anlamıyla bir akit anlayışı yoktu, çünkü bu dönemde toplu pazarlık gelişmediği gibi işçiler de henüz çok zayıftı. Makinelerin üretimde kullanımının yaygınlaşmasını; uzun çalışma saatleri, düşük ücretler ve işsizlik izlemiştir. Tüm bu gelişmeler, işçi sınıfının işveren karşısında zayıf kalmasına meydan vermiştir. Üstelik Endüstri Devrimi sonrasında hakim olan yeni felsefeye göre hükümet, iktisadi hayattan kaçınarak genel refahın oluşmasına hizmet etmiş olacaktı. Bu liberal düşünce biçimi, endüstri ilişkileri sistemi içinde devletin dışlanmasına neden olmuştur (Şenkal, 1999: 23).Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi DİSK'e üye sendikalar arasında yer almaz?
Basın- İş |
Birleşik Metal- İş |
Emekli - Sen |
Gıda- İş |
Petrol- İş |
DİSK’e üye sendikalar; Gıda-İş, Basın-İş, Birleşik Metal-İş, Dev Maden-Sen, Dev Sağlık-İş, Devrimci Yapı-İş, Emekli-Sen, Bank-Sen, Cam Keramik-İş, Tümka-İş, Lastik-İş, Limter-İş, Nakliyat-İş, Sine-Sen, Sosyal-İş, Tekstil, Genel-İş sendikalarıdır. Tarım-İş Sendikası, Orman-İş Sendikası, Türkiye Maden-İş Sendikası, Genel Maden-İş Sendikası, Petrol-İş Sendikası, Tek-Gıda-İş Sendikası, Şeker-İş Sendikası gibi sendikalar ise Türk- İş'e üye sendikalardır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi içsel işgücü piyasasında işverenin avantajlarından biridir?
İşçilerin istihdamı ve sürekli geliri garanti altına alması,
|
Terfi olasılığı,
|
Firma dışında yeni iş yeri aramanın çok fazla zaman alması ve oldukça maliyetli olmasının yaratacağı kayıplardan kurtulma,
|
Sosyal hakların ve sosyal korumanın olması. |
İşçilerin eğitimi ve yeniden eğitimi ile ilgili işgücü maliyetlerinin azalması |
İşçi ve işveren içsel işgücü piyasasından birtakım avantajlar elde edebilir (Makovskay, 2008: 152-153):
İşverenin avantajları şunlardır:
-Firma içindeki işgücünün terfi etmesinin istihdam ve personel seçimi maliyetlerinin ve boş pozisyonların doldurulmasında hata yapma riskini azaltması,
-İşçilerin eğitimi ve yeniden eğitimi ile ilgili işgücü maliyetlerinin azalması,
-Nitelikli beşerî sermaye için firma içi yatırım yapılmasının etkinlik sağlaması,
-İşlem maliyetlerinin (dışsal işgücü piyasasından anlaşma yapmayla ilgili maliyetler) azalması.
6.Soru
Yükselen yeni (Post-endüstriyel) toplumu tanımlamak için “Enformasyon Toplumu” ifadesini kullanan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
D. Bell
|
A. Etzioni |
R. Dahrendorf |
Y. Masuda |
P. Holmes |
Yükselen yeni topluma ilişkin olarak ortaya atılan bu kavramlara baktığımız zaman sayılarının oldukça kabarık olduğu göze çarpmaktadır. Bu yeni toplumu Amittai Etzioni “modernlik sonrası çağ” (post-modern era), George Lichtheim “burjuva sonrası toplum” (post-bourgeois society), Herman Kahn “ekonomi sonrası toplum” (post-economic society), Murray Bookchin “kıtlık sonrası toplum” (post-scarcity society), Kenneth Boulding “uygarlık sonrası toplum” (postcivilized society), Daniel Bell “post-endüstriyel toplum” (post-industrial society), Peter F. Drucker “bilgi toplumu” (knowledge society), Paul Holmes “kişisel hizmet toplumu” (the personal service society), Ralf Dahrendorf “hizmet sınışı toplum” (the service class society) veya “kapitalizm sonrası toplum” (post-capitalist society), Zbigniew Brzezinski “teknokratik çağ” (the technetronic era), (Kumar, s.193-4) ve Y.Masuda “enformasyon toplumu” (information society) olarak adlandırmaktadır (1990). Castells (1999) ise network toplumu (network society) kavramını kullanmıştır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de istihdam konusunda söylenebilir ?
Türkiye’de istihdam edilenler, büyük ölçüde nitelikli elemandır. |
2009 yılında her 100 çalışanın 20'si meslek eğitimi almıştır. |
Mesleki eğitim almış olan çalışanlar yeterli sayıda olup işverenlerin teknik çalışan talebini karşılamaktadır. |
1988-2009 döneminde lise dengi meslek lisesi mezunlarının istihdam edilme oranı 5 kat, yüksek öğrenim mezunlarının da 8 kat artmıştır. |
İstihdam edilenlerin eğitim kalitesindeki düşüklük bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. |
Ülkemizde istihdam edilenlerin eğitim düzeyi yetersizdir. Tablo 5’ten görüleceği üzere 1988 yılında lise ve altı eğitim düzeyinde istihdam % 75’ler civarında iken bu oran 2009 yılında % 70’e düşmüştür. 1988-2009 döneminde lise dengi meslek lisesi mezunlarının istihdam edilme oranı 3 kat, yüksek öğrenim mezunlarının da 4 kat artmıştır. Bir diğer anlatımla istihdamda eğitim düzeyi yükselmiştir. 2009 yılında her 100 çalışanın 10’u meslek eğitimi almış, 16’sı yüksek öğretim görmüş durumdadır. Geri kalanı ise düz çalışan şeklinde ifade edilen niteliksiz işgücü konumundadır. Buna göre Türkiye’de istihdam edilenler, büyük ölçüde niteliksizdir. Mesleki eğitim almış olan çalışanlar az sayıda olduğundan işverenlerin teknik çalışan talebi karşılanamamaktadır. İstihdam edilenlerin eğitim kalitesindeki düşüklük ise bir diğer sorun olarak ortaya çıkmaktadır.Doğru cevap E'dir.
8.Soru
İşgücü piyasasının işleyişindeki katılım aşaması aşağıdaki hangi anlama gelmektedir?
İş olanaklarına ilişkin bilgi toplama
|
İş başvurusu yapma
|
İşverenin başvuranlar arasında uygun gördüğü adayı seçmesi
|
Ücret ve çalışma koşulları hakkında bilgilenme
|
İşe kabul edilme
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de yeni yönetim metotlarının yaygınlaşmasında etkili olan faktörlerden biri değildir?
Türkiye ekonomisinin dış pazarlara açılması
|
Türkiye Kalite Derneği’nin kurulması
|
Uluslararası Kalite Kriterleri Antlaşması'nın imzalanması
|
Gümrük Birliği Antlaşması'nın imzalanması
|
İşletmelere hizmet içi eğitim veren çok sayıda danışmanlık şirketi kurulması
|
10.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi çağdaş endüstri toplumu kuramcıları arasındadır?
Saint-Simon |
A. Comte |
M. Weber |
R. Aron |
E. Durkheim |
R. Aron, A. Giddens, A. Toffler ve K. Kumar gibi sosyologlarla beraber önde gelen çağdaş endüstri toplumu kuramcılarından biridir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
İşletmelerin gereksiz donanım ve işgücünden arındırılması esasına dayanan yönetim anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
Yalın yönetim
|
İstatistiksel süreç kontrolü
|
Sıfır hata
|
Tam zamanlı üretim
|
Değişim mühendisliği
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi avcı ve toplayıcı toplumların özelliklerinden biridir?
Avcı ve Toplayıcı toplumların pek çoğu küçük göçebe gruplardan meydana gelir.
|
Avcı ve Toplayıcı toplumların gelişimi ile tarım toplumu ortaya çıkmıştır.
|
Avcı ve Toplayıcı toplumlarda teknoloji gelişmiştir.
|
Avcı ve Toplayıcı toplumlarda cinsiyet ayrımı yoktur.
|
Avcı ve Toplayıcı toplumlarda avcılık görevi kadınlarındır.
|
13.Soru
Hangisi endüstri sisteminin aktörleri hakkında doğrudur?
İşverenlere göre işçiler daha geç sendikalaşmıştır. |
Sendikalaşma oranı işverenlerde daha yüksektir. |
İşveren sendikaların çalışma yaşamındaki en temel rolü, çalışma yaşamına yönelik yasal düzenlemeleri hazırlamaktır. |
Devlet toplu iş uyuşmazlıklarında uzlaştırıcılık rolünü üstlenir. |
Sistemi meydana getiren aktörler zaman zaman değişmiştir. |
Devlet, bir taraftan işveren olarak yaptığı yatırımlarla istihdam olanaklarını artırıcı bir etki yaparken diğer taraftan devletin kamu kesiminde yaptığı toplu sözleşmeler ve bu sözleşmelerle getirilen çalışma koşulları özel sektörde toplu sözleşmeleri etkilemektedir.Devletin çalışma ilişkilerinde yerine getirdiği bir başka rol ise toplu iş uyuşmazlıklarında uzlaştırıcılık rolüdür.
14.Soru
Amerika menşeili Motorola firmasınca 1986 yılında geliştirilen Altı Sigma yönetim tekniğinin ilkelerinden biri değildir?
Müşteri odaklılık
|
Veriler dayalı Yönetim
|
Süreçlere odaklanmak
|
Sınırlı iş birliği |
Yukarıdan aşağıya eğitim |
Altı Sigma’da temel ilke müşteri odağında bir işletmenin etkinliğini ve verimliliği artırırken sıfır hataya odaklanmaktır. Birinci Sigma’dan altıncı Sigma’ya kadar kademeli bir süreci kapsayan altı Sigma’da, son aşamada hata payının neredeyse sıfıra yakın olması hedeflenmektedir. Tüm bu süreçlerde yatay ve dikey her türlü iş birliği içerisinde olunması yani diğer bir değişle sınırsız iş birliği Altı Sigma’nın ilkeleri arasındadır.
15.Soru
1929 Dünya Ekonomik Buhranı’nın temel nedeni hangisidir?
İşçilerin isyan edip iş bırakması
|
Fabrikaların gereğinden çok işçi çalıştırması
|
İşletmelerin bant sistemi kullanarak piyasadaki talepten çok üretim yapması ve ürünlerin elinde kalması
|
Halkın ihtiyacı olsa dahi pahalı satılan ürünleri alamaması |
Ağırlıklı olarak piyasaya sürülen ürünlerin kalitesiz olması. |
Henry Ford’un geliştirdiği yürüyen bant sistemi, işletmelerin üretim hacimlerini o kadar çok artırmıştır ki piyasadaki talebin çok üstünde bir üretim fazlalığı ortaya çıkmıştır. 1929 Dünya Ekonomik Buhranı’nın en temel nedeni işte budur.
16.Soru
“Daha az iş gücü ile daha az bir zamanda, daha az araç gereç kullanarak müşterinin talep ettiği ürünün üretilmesidir.” Tanımı aşağıdaki kavramların hangisine aittir?
Tam Zamanında Üretim
|
Değişim Mühendisliği
|
Altı Sigma
|
Yalın Yönetim |
Sürekli İyileşme (Kaizen) |
Yalın yönetim; daha az iş gücü ile daha az bir zamanda, daha az araç gereç kullanarak müşterinin talep ettiği ürünlerin üretilmesidir. Yalın yönetim, Toyota üretim sistemi tarafından geliştirilmiş bir modeldir. Yalın yönetim esas olarak Womack ve arkadaşları (1990) tarafından geliştirilmiştir. Kısaca tanımlamak gerekirse yalın yönetim; bir işletmenin üretim ve yönetim sürecinde gereksiz tüm araç gereç, donanım ve iş gücünden arındırılması demektir.
17.Soru
Keynesyen ekonomik politikalarla tam istihdamın hedeflendiği, refah devleti politikalarıyla ücretlilere belirli bir ekonomik güvence sağlandığı ve çoğulcu demokrasi uygulamaları içinde sendikaların örgütlenme ve etkinlik alanının genişlediği endüstri ilişkileri dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
Kitle üretim dönemi |
Müdahaleci dönem |
Liberal dönem |
Sendikasız endüstri ilişkileri dönemi |
Postmodern dönem |
Keynesyen ekonomik politikalarla tam istihdamın hedeflendiği, refah devleti politikalarıyla ücretlilere belirli bir ekonomik güvence sağlandığı ve çoğulcu demokrasi uygulamaları içinde sendikaların örgütlenme ve etkinlik alanının genişlediği bu dönem; endüstri ilişkileri açısından “altın çağ” olarak nitelendirilmektedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “endüstri toplumu” kavramının yerine gelmekte olan toplumu tanımlamayı amaçlayan kavramlardan biri değildir?
Ekonomi sonrası toplum
|
Kapitalizm sonrası toplum
|
Uygarlık sonrası toplum
|
Kıtlık sonrası toplum
|
Ekolojik toplum
|
19.Soru
I- AB’deki 20-64 yaş arasındaki nüfusun istihdam oranını %69’dan %75’e çıkarmak,
II- AB’de GSYiH’nin %3’ünü araştırma ve geliştirme için ayırmak,
III- Toplam enerji tüketiminin %20’lik kısmını yenilenebilir enerjiden sağlamak ve enerjinin etkin kullanımını %20 artırmak.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Avrupa 2020 statejisi temel hedeşeri arasında yer alır?
Yalnız I
|
Yalnız II
|
I ve III
|
I ve II |
Hepsi |
Stratejinin temel hedeşeri aşağıdaki gibidir (Europe 2020, 2010):
-AB’deki 20-64 yaş arasındaki nüfusun istihdam oranını %69’dan %75’e çıkarmak,
-AB’de GSYiH’nin %3’ünü araştırma ve geliştirme için ayırmak,
-Toplam enerji tüketiminin %20’lik kısmını yenilenebilir enerjiden sağlamak ve enerjinin etkin kullanımını %20 artırmak,
-Okul terk oranını %15’ten %10’un altına düşürmek ve 30-34 yaş arasındaki nüfusun üçüncü düzey eğitimini tamamlama oranını da %31’den en azından %40’a yükseltmek,
-Yoksulluk ve sosyal dışlanma riskine maruz kalan kişilerin sayısını en azından 20 milyona düşürmek.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi endüstrileşmenin erken döneminin bir özelliğidir?
Üretim gelişkin makine sistemleriyle yapılmaktadır
|
Üretim emek yoğundur
|
İş gücünün yetiştirilmesinde özel olarak geliştirilmiş eğitim programları kullanılmaktadır
|
İşletmelerdeki karar alma sürecinin işleyişi aşağıdan yukarıya doğrudur
|
Çalışma koşulları insan onuruna yakışır düzeydedir
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ