Endüstri Sosyolojisi Final 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi milliyetçilik akımının gelişmesinin etkisiyle yerli sanayinin geliştirilmesi için Osmanlı Devleti’nin çıkardığı kanundur?
Teşvik-i sanayi
|
Serbest ticari anlaşması
|
Sanayi tahriri
|
Kanun-i esasi |
Kanun-i kadim |
Gelişen milliyetçilik akımlarının da etkisiyle sanayileşme alanında dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması ve yerli sanayinin geliştirilmesine yönelik olarak çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Bunlardan birincisi 1863 yılında kurulan Islahı Sanayi Komisyonu, ikincisi ise 1913 yılında çıkarılan Teşviki Sanayi Kanunu’dur. İttihat ve Terakki Hükümeti tarafından çıkarılan bu kanunla, belirli kriterlere sahip sanayi kuruluşları için ücretsiz arazi, vergi ve harçlarda muafiyetler tanınmıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ortaçağ’da yüksek statülü olarak kabul edilen mesleklerdendir?
Hukuk-Tıp-Sanat
|
Tıp- Muhasebe-Teoloji
|
Hukuk-Teoloji-Tıp
|
Jeoloji-Tıp-Teoloji
|
Hukuk-Sanat-Muhasebe
|
3.Soru
I-Bölgesel gelişme hedefi
II-Sektörel yatırım hedefi
III-Performans artırma hedefi
IV-Teknoloji transferi hedefi
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri vergi teşviklerinin hedeflerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I, III ve IV |
Hepsi |
Yukarıda verilen tüm maddeler vergi teşviklerinin hedefleri arasındadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yanlış bir ifadedir?
Antin Yunan’da hukuk ve tıp alanında özel bir eğitim olmamıştır.
|
12. ve 13. yüzyıllarda Avrupa’da meslek yapısı lonca ve üniversite gibi kurumlarda belirginleşmiştir.
|
12. ve 13. yüzyılda yüksek statülü kabul edilen meslekler; teoloji, hukuk ve tıp bilimleridir.
|
Birçok profesyonel mesleğin kökenleri ortaçağ ile başlamaktadır. |
Papazlık, Avrupa’da Orta Çağın ilk ve en önde gelen mesleğidir. |
Birçok profesyonel mesleğin antik çağlarda kökenleri olmakla birlikte modern tarihleri, Orta Çağın son dönemlerinde kilise ve lonca örgütlerinin egemen olması ile başlar. 12 ve 13. yüzyıllarda Avrupa’da yayılan akım, meslek yapısının lonca ve üniversite gibi kurumlarda belirginleşmesidir. Üniversiteler bugünkü anlamda eğitim veren kurumlar olmamakla birlikte günümüzde profesyonel olarak sınıflandırdığımız iş çeşitlerine yönelik ders veren okullardı.
5.Soru
İktisadi birimlerin performanslarının karşılaştırılması hususu üzerinde durulduğunda rekabetin hangi özelliği öne çıkmaktadır?
Rekabet göreceli (izafi) bir kavramdır.
|
Rekabet, firma düzeyinde kullanılabilir.
|
Rekabet, sektör düzeyinde kullanılabilir.
|
Rekabet ulusal ekonomi düzeyinde kullanılabilir.
|
Rekabet kavramı bireysel refah ya da ticaret performansı ile ilintilendirilerek kullanılabilir
|
6.Soru
Müşterinin profesyonele güvenmesini, profesyonelin de hem müşterisine hem de meslektaşına saygı göstermesini de içeren bu ilişkiye ne ad verilir?
Fonksiyonalist model |
İdeolojik yapı |
Profesyonel model |
Uzmanlık asimetrisi |
Çatışmacı teori |
Müşterinin profesyonele güvenmesini, profesyonelin de hem müşterisine hem de meslektaşına saygı göstermesini de içeren bu ilişki “uzmanlık asimetrisi” olarak da adlandırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
1913-1915 Sanayi Tahriri adı altında mevcut durumu saptamak adına gerçekleştirilen sanayi sayım sonuçlarına göre Osmanlı sanayisinin temel karakteristikleri belirlenmiştir. Bu belirlemeye göre aşağıdakilerden hangisi Osmanlı sanayisinin temel karakteristikleri arasında yer almamaktadır?
Osmanlı sanayisi büyük ölçüde hammaddesi tarıma dayalı olan sektörlerde yoğunlaşmıştır. |
Osmanlı sanayisi bölgesel olarak belirli kentlerde yoğunlaşmıştır. |
Osmanlı sanayisinde ara mal ve yatırım mallarının üretimi oldukça düşük kalmıştır.
|
Osmanlı sanayisinde daha çok tüketim mallarının üretimi ön planda olmuştur. |
Osmanlı sanayisinde 1838 Serbest Ticaret Antlaşması sonucu olarak sanayi sektörü içerisindeki yabancı sermaye yatırımı oldukça yüksek düzeyde gerçekleşmiştir. |
Osmanlı sanayisi büyük ölçüde hammaddesi tarıma dayalı olan sektörlerde yoğunlaşmıştır. Osmanlı sanayisi bölgesel olarak İstanbul ve İzmir gibi kentlerde yoğunlaşmıştır. Osmanlı sanayisinde ara mal ve yatırım mallarının üretimi oldukça düşük kalmıştır. Osmanlı sanayisinde daha çok tüketim mallarının üretimi ön planda olmuştur. Yabancı girişimcilerin Osmanlı topraklarına yönelik yatırımları, dış borçlanmanın artmasıyla yükselmiştir. Ancak bankacılık, ulaşım ve ticaret gibi kârlı alanlara yatırım yapılmasından dolayı sanayi sektörü içerisindeki yabancı sermaye payı oldukça düşük kalmıştır.
8.Soru
Küresel sermayenin çevre tahribatlarına yol açan yer değişikliği süreci aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
Kirli endüstri sığınağı hipotezi
|
Doğrudan yabancı yatırımlar
|
Teknoloji transferi
|
Karşılaştırmalı üstünlükler hipotezi
|
Stratejik dış ticaret
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi profesyonel mesleğin unsurlarından değildir?
Anlaşılması ve kullanılması güç; fakat talep edilen bir bilgi,
|
Mesleğe yönelik sendikanın varlığı
|
Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci,
|
Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, |
Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilinci |
Profesyonel mesleklerde öne çıkan ortak unsurlar anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi; yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci; piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller; örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu; bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilinci olarak sıralanmaktadır. Mesleğe ait bir sendikanın olması profesyonel mesleklerde olması gereken unsurlardan biri değildir.
10.Soru
Günümüz toplumunu “profesyonel toplum” olarak nitelendiren kimdir?
H. Perkin
|
K. Marx
|
S. Freud
|
E. Durkheim
|
M. Weber
|
11.Soru
Sosyologların en büyük devrim olarak adlandırdıkları teknolojik devrim aşağıdakilerden hangisidir?
Din devrimi |
Sanayi devrimi |
Kıyafet devrimi |
Tarım devrimi |
Kentleşme devrimi |
sosyologların Tarım Devrimi olarak adlandırdıkları en büyük teknolojik devrim gerçekleşmiştir (Thompson ve Hickey, 2002: 114). 18. yüzyılın sonlarında ise ikinci büyük devrim niteliğindeki Endüstri Devrimi meydana gelmiştir.Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere yatırım amacıyla gelen çok uluslu şirketlerin bu ülkelere yaptığı katkılardan biri değildir?
Gittikleri ülkelerdeki üretim dar boğazlarının azalmasına katkı sağlar.
|
Ulusal firmaların dışa bağlılıklarını arttırır.
|
Geldikleri ülkelerdeki tekelci eğilimlerin kırılmasına ve rekabet ortamının ortaya çıkmasına katkı yaparlar.
|
Stok, kalite kontrol ve standardizasyon tekniklerinin yanı sıra etkin bir şekilde işleyen dağıtım kanallarının gelişme süreci hızlanır. |
Ulusal firmalar, çok uluslu şirketlerin ulusal ve uluslararası piyasalarda kullandıkları etkili yönetim ve pazarlama tekniklerine uyum sağlamaya çalışırlar. |
Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere yatırım amacıyla gelen çok uluslu şirketlerin bu ülkelere yaptığı katkılar aşağıdaki noktalarda toplanabilir: Çok uluslu şirketler, gittikleri ülkelerdeki üretim dar boğazlarının azalmasına katkı sağlar. Bu firmalarda çalışanlar, ulusal firmalara geçtiklerinde üretim bilgi ve becerilerinin yanı sıra teknoloji kullanma becerilerini transfer ederler. Yabancı firmalar, geldikleri ülkelerdeki tekelci eğilimlerin kırılmasına ve rekabet ortamının ortaya çıkmasına katkı yaparlar. Stok, kalite kontrol ve standardizasyon tekniklerinin yanı sıra etkin bir şekilde işleyen dağıtım kanallarının gelişme süreci hızlanır. Ulusal firmalar, çok uluslu şirketlerin ulusal ve uluslararası piyasalarda kullandıkları etkili yönetim ve pazarlama tekniklerine uyum sağlamaya çalışırlar. Ulusal firmaların dışa bağlılıkları arttırması çok uluslu şirketlerin bu ülkelere yaptığı katkılardan biri değildir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere yatırım amacıyla gelen çok uluslu şirketlerin bu ülkeye yapmış oldukları katkılardan birisi değildir?
Gittikleri ülkelerdeki üretim dar boğazlarının azalmasına katkı sağlar.
|
Bu firmalarda çalışanlar, ulusal firmalara geçtiklerinde üretim bilgi ve becerilerini transfer ederler.
|
Tekelci eğilimlerin kırılmasına ve rekabet ortamının ortaya çıkmasına katkı yaparlar.
|
Ulusal firmalara rol-model olurlar. |
Ülkedeki siyaset ortamına doğrudan etkileri olur. |
Yatırım teşvikleri, yabancı yatırımları cezp etmek için de kullanılabilir. Gelişmekte olan ülkeler, yatırım harcamaları açısından yetersizliklerini yabancı sermaye girişlerini teşvik ederek gidermeye çalışmaktadırlar. Az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere yatırım amacıyla gelen çok uluslu şirketlerin o ülkelere birçok katkısı olur. Ülkedeki siyaset ortamına doğrudan herhangi bir etkileri olmaz.
14.Soru
Peter F. Drucker toplam kalite yönetiminin en temel özelliklerinden olan problem çözme ile ilişkili öne sürdüğü beşli şema akışı aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
|
|
|
|
Drucker TKY’nin en temel özelliklerinden olan problem çözme ile ilişkili 5’li bir şema öne sürmüştür (Drucker 1996). Bu şema sırasıyla şu şekildedir.
1-Problemi tanımla,
2-Nedenlerini belirle,
3-Alternatif çözümleri belirle,
4-Çözümler arasında en uygununu seç,
5-Uygula ve kontrol et.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sanayileşme politikasının temel unsurlarından birisi değildir?
Yatırım ve teşvik politikası |
Teknoloji politikası |
Sosyal güvenlik politikası |
Rekabet politikası |
Bölgesel gelişme politikası |
Sanayileşme politikasının temel unsurları aşağıdaki gibidir (Türel 2007:1):
• Yatırım ve Teşvik Politikası
• Teknoloji Politikası
• Rekabet Politikası
• Bölgesel Gelişme Politikası
16.Soru
Toplumun temelde ekonomik ilişkilerin gelişmesine dayanan belirli yasalarca yönetilen doğal tarihsel bir süreç olduğu görüşünü savunan bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?
Herbert Spencer
|
Talcot Parsons
|
Karl Marx
|
Walter Shewart |
Joseph Juran |
Karl Marx, toplumun temelde ekonomik ilişkilerin gelişmesine dayanan belirli yasalarca yönetilen doğal tarihsel bir süreç olduğu görüşündedir.
17.Soru
Hangi malın, kimin için ve nasıl üretileceğini piyasaya göre belirleyen kapitalist sistemin sınırlarını zorlayan kanun hangisidir?
Varlık Vergisi Kanunu
|
Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu
|
Milli Koruma Kanunu
|
Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu |
Teşviki Sanayi Kanunu |
Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’na girmemesiyle birlikte uyguladığı silahlı tarafsızlık politikası ve savaş koşulları, GSMH’da gerilemeye ve enflasyona neden olmuştur. Tarımsal girdilerdeki azalma ve ithalattaki tıkanıklar sanayi üretimini de olumsuz etkilemiştir. Hükümetin ekonomiye müdahale amacıyla 1940 yılında çıkardığı Milli Korunma Kanunu; hangi malın, kimin için ve nasıl üretileceği sorularına piyasanın verdiği cevaba göre hareket eden kapitalist sistemin sınırlarını zorlayan bir uygulama olmuştur.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi teknolojik yenilik faaliyetlerinde piyasa aksamasının nedenleri arasında sayılamaz?
Teknolojik yenilik ve bilginin kamusal mal niteliğinin önemli olması
|
Teknolojik yeniliklere ilişkin faaliyetlerin başarısının belirsizliği
|
Arrow ikilemi
|
Dışsallıklar
|
Finansal kriz
|
19.Soru
1960’ların sonlarına kadar olan dönemde Meslekler sosyolojisi alanında hakim olan düşünce anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
Fonksiyonalizm
|
Fordizm
|
Modernizm
|
Konstrüksiyonalizm
|
Postmodernizm
|
20.Soru
1913-1915 Sanayi Sayımına göre Osmanlı’da aşağıdaki sektörlerin hangisinde üretim daha azdır?
Ağaç
|
Dokuma
|
Deri
|
Kömür
|
Kağıt
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ