Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insan hakları yaklaşımı benimsenmesine giden sürecin özelliklerinden biri değildir?
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra devletlerin engelli bireylere yönelik aldığı kararlar yeterince etkili olmamıştır. |
Engelli bireyler toplumsal bir grup, bir azınlık olarak ele alınmaya başlanmıştır. |
1950 sonrasında engelli hakları hareketi ile kazanılan haklar, serbest piyasanın hâkim olduğu çalışma ortamlarında işlevsizleşmiştir. |
Gelir dağılımında ortaya çıkan büyük farklılaşma, toplumsal grupların birbirinden ayrışmasına neden olmuştur. |
Devlet kamusal alandaki harcamalarını azaltarak ekonomik krizin etkisini azaltmayı amaçlamıştır. |
1950 ve 60’lı yıllarda engelli bireylerin haklarını savunan toplumsal örgütler, engelli bireylere yönelik anlayışın değişmesini sağlamıştır. Geçmişte medikal ve moral model çerçevesinde ele alınan engellilik kavramı yeniden düşünülmeye başlanmıştır. Özellikle medikal model bakış açısının hem birinci dünya hem de İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra toplum gözünde değerini yitirmesi hem de değişen koşulların daha eşitlikçi ve birey odaklı olma gereksinimi yeni bir engellik anlayışını ortaya çıkarmıştır.
Engelli Hakları Hareketi 1960’lı yılların siyasi ortamından etkilenerek ortaya çıkmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra devletlerin engelli bireylere yönelik aldığı kararların yeterince etkili olmaması bu hareketin ortaya çıkışını hızlandırmıştır. Engelli bireylere yönelik yeni anlayışın ortaya çıkmasında 1960’lı yıllarda yürütülen Engelli Hakları Hareketi'nin, mücadelenin etkisi büyüktür. Engelli bireylerin yasal hak mücadelesinde ortaya çıkan yeni hareket ve düşünceler yalnızca bireyleri değil toplumları da etkilemiştir. Sosyal modelin etkisi altında oluşan toplumsal farkındalık hem bireyleri, toplumları ve devletleri engelli bireyler hakkında yeni uygulamalar aramaya itmiştir. 1980’li yıllara değin oldukça güçlü bir etki ortaya çıkaran sosyal model, kapitalist dönemin ekonomik krizler ile sarsılması ile değişmeye başlamıştır. Kapitalist dönem yaşadığı sarsıntı ile yeni bir forma bürünmüştür. Bu form neoliberal ekonomik modelde olarak anılmaktadır. Neo-liberal ekonomik modelde, devlet üretimden elini çekerek, üretim ve ekonomiyi serbest piyasanın eline bırakmıştır. Devlet kamusal alandaki harcamalarını azaltarak ekonomik krizin etkisini azaltmayı amaçlamıştır. Bu süreç engelli bireyleri oldukça olumsuz etkilemiştir. 1950 sonrasında engelli hakları hareketi ile kazanılan haklar, serbest piyasanın hâkim olduğu çalışma ortamlarında işlevsizleşmiştir. Gelir dağılımında ortaya çıkan büyük farklılaşma, toplumsal grupların birbirinden ayrışmasına neden olmuştur. Engelli bireyler bu dönemde toplumsal bir
grup, bir azınlık olarak ele alınmaya başlanmıştır. Engelli bireyler toplumsal ve ekonomik alanda yaşanan değişimler ile birlikte dezavantajlı bir grup hâline gelmiştir. Engelli bireylerin sorunları insan hakları sorunu olarak algılanmaya başlanmıştır. Cevap A şıkkıdır.
2.Soru
Dünya Engelliler Günü olarak belirlenen tarih aşağıdakilerden hangisidir?
10 Mayıs |
3 Aralık |
21 Mart |
2 Nisan |
1 Mayıs |
3 Aralık
3.Soru
Engelli kişilerin işçi olarak istihdamları Türkiye İş Kurumu tarafından yapılmaktadır. 50 ve daha fazla işçi çalışan kamu sektörü iş yerleri ........ , özel sektör iş yerleri ......... oranında engelli işçi çalıştırmakla yükümlüdür.
Yukarıdaki boşluklara aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
%2 - %1 |
%1 - %3 |
% 4 - % 3 |
% 7 - % 8 |
% 9 - % 7 |
Engelli kişilerin işçi olarak istihdamları Türkiye İş Kurumu tarafından yapılmaktadır. 50 ve daha fazla işçi çalışan kamu sektörü iş yerleri % 4, özel sektör iş yerleri % 3 oranında engelli işçi çalıştırmakla yükümlüdür. Cevap: C şıkkıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi engelli bireyleri toplumun ayrılmaz bir parçası, eşit, hür ve saygın bireyleri olarak kabul etmesini sağlamaya yönelik özel eğitim ilkelerindendir?
Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan planlanır ve yürütülür. |
Özel eğitim gerektiren tüm bireyler; ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır |
Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif katılmalarının sağlanması esastır. |
Özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde, özel eğitim gerektiren bireylerin örgütlerinin görüşlerine önem verilir. |
Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireylerin toplumla etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde planlanır. |
Özel eğitimin temel ilkelerinden üçüncüsüne göre "Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan planlanır ve yürütülür."
5.Soru
Devletin karışamayacağı, ortadan kaldıramayacağı haklar aşağıdakilerden hangisidir?
Negatif Statü Hakları |
Pozitif Statü Hakları |
Mutlak Haklar |
Nispi Haklar |
Aktif Statü Hakları |
Negatif statü haklarının özelliği, devletin karışamayacağı, ortadan kaldıramayacağı haklar olmalarıdır.
6.Soru
1300’lü yıllarda hangi ülkede engelli bireylerin mal varlıklarına devlet tarafından el koyulabileceğine ilişkin kanunlar çıkarılmıştır?
Amerika |
Almanya |
İngiltere |
Fransa |
İsviçre |
1300’lü yıllarda İngiltere’de engelli bireylerin mal varlıklarına devlet tarafından el koyulabileceğine ilişkin kanunlar çıkarılırken tarih 1940’lı yılları gösterdiğinde işçi çalıştıran kurumların belirli bir düzeyde engelli bireyi istihdam etmesini zorunlu kılan kanunlar oluşturulduğu görülmektedir.
7.Soru
Tarihsel süreçte engelli bireylere tanınan haklar ve bu hakların tarih eşleştirmelerinden hangisi doğru değildir?
MS 1951-Türkiye’de Engelli bireylerin eğitimi için özel eğitim hizmetleri başlatılmıştır. |
MS 1990-İlk paralimpik oyunları Roma’da düzenlenmiştir. |
MS 2004-Engelli bireyler onur yürüyüşü ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenmiştir. |
MS 2006-Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Konvansiyonu imzalanmıştır. |
MS 2007-Türkiye’nin de içinde bulunduğu 80 ülke ile engelli bireylere karşı ayrımcılıkla mücadele için sözleşme imzalanmıştır. |
Tarihsel süreçte engellilere tanınan haklar çok çeşitlilik göstermiştir. 1951’de Türkiye’de Engelli bireylerin eğitimi için özel eğitim hizmetleri başlatılmış, 1960’da ilk paralimpik oyunları Roma’da düzenlenmiş, 2004’te engelli bireyler onur yürüyüşü ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde düzenlenmiş, 2006’da Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Konvansiyonu imzalanmış ve 2007’de Türkiye’nin de içinde bulunduğu 80 ülke ile engelli bireylere karşı ayrımcılıkla mücadele için sözleşme imzalanmıştır. Bu bilgilere göre, B seçeneğinde verilen eşleştirme doğru değildir çünkü ilk paralimpik oyunları 1990’da değil, 1960’da gerçekleştirilmiştir.
8.Soru
Birlemiş Milletler tarafından oluşturulmuş engelli bireylere ilişkin yasal düzenlemelerden biri olan Cenova Konferansının açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?
Engelli bireylerin mesleki rehabilitasyonları |
Engelli bireylere ilişkin sosyal rehabilitasyon |
Zihin yetersizliği bulunan bireylerin hakları |
Engelli bireyler bağlamında eğitim hakkı |
Engelli bireyler bağlamında özel eğitim hizmetleri |
Cenova Konferansı, engelli bireylere ilişkin sosyal rehabilitasyonu içermektedir.
9.Soru
"Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi" ülkemizde 11 Haziran ............. tarihinde onaylanmış ve Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
1942 |
1955 |
1985 |
1995 |
2005 |
Birleşmiş Milletler; İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin insanlara yapılan hiçbir ayrımcılığın kabul edilemeyeceği ilkesi doğrultusunda tüm insanların eşit doğduğunu eşit itibar ve haklara
sahip olduğunu ve insanların cinsiyet dâhil hiçbir farklılığının bu ayrıma tabi olamayacağını vurgulayarak “Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesini” (Convention to the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women) oluşturmuştur. Bu sözleşme 1 Mart 1980 tarihinde imzaya açılmıştır. Ülkemiz ise 11 Haziran 1985 tarihinde sözleşmeyi onaylamış ve Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Cevap: C şıkkıdır.
10.Soru
Hukuk kuralları hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Yönetmeliklerin genel olarak kanunlarla çeliştiği görülür. |
Hukuk kuralları arasındaki etki gücü açısından hiyerarşi vardır. |
Hukuk kurallarına uymamanın yaptırımlar vardır. |
Kanunlar yönetmeliklerden daha üst bir hiyerarşide yer alır. |
Yönetmelikler kanunda verilen hakları daha detaylı biçimde düzenler. |
Yönetmelik dayandığı ilgili kanuna, kanun da Anayasa ve sözleşmeye aykırı olamaz.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukukun yazılı olan bağlayıcı kaynaklarından biri değildir?
Uluslararası sözleşmeler |
Mahkeme kararları |
Yasalar |
Yönetmelikler |
Genelgeler |
Hukukun bağlayıcı ve yardımcı olmak üzere iki tür temel kaynağı vardır. Bağlayıcı kaynaklar da yazılı kaynaklar ve yazılı olmayan kaynaklar olarak iki grupta ele alınmaktadır. Hukukun bağlayıcı ve yazılı olan kaynakları; uluslararası sözleşmeler, anayasa, yasalar, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, yönetmelikler ve genelgeler iken, hukukun bağlayıcı ve yazılı olmayan kaynakları; örf-adet kuralları ve hukukun genel ilkeleridir. Hukukun yardımcı kaynakları ise bilimsel görüşler ve mahkeme kararlarıdır. Dolayısıyla mahkeme kararları bağlayıcı ve yazılı olan kaynaklardan biri olmadığından, doğru yanıt B’dir.
12.Soru
Yaşama hakkı, kişi özgürlüğü ve güvenliği, düşünce ve din özgürlüğü ile ayrımcılık yasağı, işkence ve kötü muamele yasağı ve ihmal ve istismardan korunma ................... insan haklarındandır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Birinci kuşak |
İkinci kuşak |
Üçüncü kuşak |
Dördüncü kuşak |
Beşinci kuşak |
Birinci Kuşak insan hakları: Birinci kuşak insan hakları “klasik haklar” olarak da isimlendirilebilmektedir. Temel özelliği bireyi korumaya yönelik olmasıdır. Bu haklar devlete “dokunmama, karışmama” ödevi yükler. Örneğin; yaşama hakkı, kişi özgürlüğü ve güvenliği, seçme seçilme hakkı, konut güvenliği, düşünce ve din özgürlüğü ile ayrımcılık yasağı, işkence ve kötü muamele yasağı ve ihmal ve istismardan korunma birinci kuşak insan haklarındandır. Cevap: A şıkkıdır.
13.Soru
Türk Millî Eğitimini düzenleyen genel esaslar doğrultusunda özel eğitimle ilgili temel ilkelerden biri olan''Özel eğitime erken başlamak esastır'' ilkesiyle özel eğitim gerektiren tüm bireyler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmektedir?
Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif katılmaları |
Akranlarının performans düzeyine ulaşmasını sağlamak |
Toplumla etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsaması |
Üniversitelerin,özel eğitime ihtiyacı olan bireylere yönelik etkinlik göstermesi |
Kendi seçimlerini yapma özgürlüğünü ve bağımsızlığına saygı gösterilmesi |
Özel eğitime erken başlamak esastır. Engelli çocukların akranlarının performans
düzeyine ulaşması ya da yaklaşması için en erken zamanda fark edilmeleri ve eğitimlerine başlanması gerekmektedir.
14.Soru
Dinî veya geleneksel model olarak da adlandırılan engellilik modelleri içerisinde en eski ve en uzun süre kullanılan model aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal Model |
İnsan Hakları Modeli |
Moral Model |
Medikal |
Çağdaş model |
Moral Model: Dinî veya geleneksel model olarak da adlandırılan moral model, engellilik modelleri içerisinde en eski ve en uzun süre kullanılan modeldir.
15.Soru
Engelli bireyin kendi kendine yetmesini destekleyecek uygulamalar gerçekleştirilen model aşağıdakilerden hangisidir?
Engellilik Modeli |
Sosyal Model |
Medikal Model |
Moral Model |
İnsan Hakları Modeli |
Sosyal Model: Engelli bireyin kendi kendine yetmesini destekleyecek uygulamalar gerçekleştirilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İnsan haklarının temel özelliklerinden biri değildir?
Ulusal koruma kapsamındadır. |
Yasal bağlamda da güvence altındadır. |
İnsan hakları bölünemez. |
İnsan hakları devredilemez. |
İnsan hakları evrenseldir |
İnsan haklarının temel özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
1. Uluslararası koruma kapsamındadır.
2. Yasal bağlamda da güvence altındadır.
3. Hem bireyleri hem de grupları korumayı amaçlar.
4. İnsanın onuru temel noktasıdır.
5. İnsan hakları bölünemez.
6. İnsan hakları devredilemez.
7. İnsan hakları evrenseldir.
8. İnsan hakları dokunulmazdır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hukuk kurallarının unsurlarından biridir?
Görgü kuralları |
Emir |
Adetler |
Ahlak kuralları |
Din kuralları |
Bir davranış kuralın hukuk kuralı olabilmesi için olması gereken üç unsur vardır. Bunlar; konu, irade (emir) ve yaptırımdır.
18.Soru
Fiziksel veya zihinsel yapıda yaşanan bir kayıp ya da anormallik durumu engelli bireyleri adlandırmada kullanılan kavramlardan hangisidir?
Sakat |
Ucube |
Özürlü |
Bozukluk |
Yetersizlik |
Bozukluk: Fiziksel veya zihinsel yapıda yaşanan bir kayıp ya da anormallik durumu. Bozukluklar, bedenin tamamının veya bir kısmında görülen yapı veya işlev bozukluklarını kapsamaktadır.
19.Soru
Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlama ifadesi neyi tanımlar?
Pozitif ayrımcılık |
Doğrudan ayrımcılık |
Dolaylı ayrımcılık |
Engelliliğe dayalı ayrımcılık |
Habilitasyon |
Engelliliğe Dayalı Ayrımcılık: Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka
herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak
gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamaya denir.
20.Soru
............... yılında,Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Konvansiyonu imzalanmıştır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
1987 |
1993 |
2000 |
2006 |
2011 |
MS 2006,Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Konvansiyonu imzalanmıştır.Cevap: D şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ