Epistemoloji Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Enformasyon” kavramına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru ve kapsamlı bir açıklamadır?
Enformasyon ve bilgi eş anlamlı deyimlerdir. |
Enformasyonun miktarının artması ve birikmesi sonucu bilgi oluşur. |
Enformasyon sahibi olmak doğada yaşam şansımızı artırır. |
Enformasyon toplumsal olarak dolaşımda bulunan ve farklı iletişim birimleri arasında aktarılabilen unsurlardır. |
Enformasyon sahibi olan insanlar toplumsal alanda daha fazla kabul görürler. |
Enformasyon toplumsal olarak dolaşımda bulunan ve farklı iletişim birimleri arasında aktarılabilen unsurlardır.
2.Soru
Kant'ın devrimsel görüşüne göre bizim neyi nesne olarak aldığımız ve bildiğimiz konusunda belirleyici rol oynayan unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Öznenin zihinselliği |
Öznenin edilgenliği |
Varlığın soyutluğu |
Nesnenin etkenliği |
Varlığın somutluğu |
Kant’ın devrimsel görüşüne göre, bilen özne edilgen değil etkendir. Başka bir deyişle, öznenin zihinselliği bizim neyi nesne olarak aldığımız ve bildiğimiz konusunda belirleyici rol oynar.
3.Soru
Tözsel taban (substratum) ne anlama gelmektedir?
Şeffaf perde |
Nitelikleri barındıran zemin |
Her şeyin üzerinde bulunduğu düzlem |
Nitelikleri ayırt etmeye yarayan büyüteç |
Varlığın özü |
Locke, nitelikleri barındıran zemine “tözsel taban” (substratum) adını verir.
4.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi usçuluk bağlamında dışarıda kalır?
Usçular bilginin tek kaynağının duyular olmadığını savuınur |
Aklın doğuştan getirdiği kapasiteler önemlidir |
Her kavram düzenleyici ve şekillendirici işlevler görür |
Usçuluk ve deneyimselcilik arasındaki tartışma tarihin tozlu raflarına kalkmıştır |
Usçuluk ve deneyimselcilik arasındaki tartışmalar güncelliğini korumaktadır |
Bilginin kaynaklarına ve yapısına ilişkin bu tartışma günümüzde de türlü biçimlerde sürmektedir. Deneyimci düşünürler sürekli olarak bilginin temeline alg› verilerini veya deneyimi yerleştirirken, usçular bu felsefi tablonun yetersizliklerine işaret etmektedirler. O yüzden, bu epistemolojik tartışmanın felsefe tarihinin tozlu arşivinde kaldığını düşünmek hata olur.
5.Soru
Berkeley'in zihinden tamamen bağımsız maddesel nesnelerin var olmadığını savunmasının nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
Yalnızca Tanrı tüm nesneleri sürekli algıladığından, insan zihni nesneleri algılamak yerine hayal edebilmektedir
|
İdea ideaya benzediği için zihnin duyumsanabilir olan nesnelerin özelliklerini algılaması olanaksızdır
|
Maddesel tözlere dokunulması olanaksızdır
|
Duyumsanabilir olan nesneleri algısal unsurlarından ayıkladıktan sonra tasarlayabilmek olanaksızdır
|
Var olabilmek için maddesel olmak gerektiğinden, nesnelerin birincil niteliklerini tasarlayabilmek olanaksız hale gelir
|
6.Soru
Şüpheciliğin tersi olan en önemli kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Fikir
|
Kanı
|
Dogmatizm
|
Tutucu
|
İnanç
|
7.Soru
Genel olarak ifade edildiğinde, insan denen canlıyı insan yapan (ve kayda değer bir düzeyde diğerlerinden farklı kılan) en önemli özelliklerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Bilgi kavramı. |
Yön bulma yetisi. |
Bisiklet vb. araç kullanma yetisi. |
Bir potansiyele sahip olması. |
Bulunduğu ortamı şekillendirmesi. |
Genel olarak ifade edildiğinde, insan denen canlıyı insan yapan (ve kayda değer bir düzeyde diğerlerinden farklı kılan) en önemli özelliklerden biri bilgi kavramı veya bilginin gerçekleştirilmesinde yattığını düşünürüz. Doğru yanıt A'dır.
8.Soru
Platon'un kavramların varlıksal ve bilgisel önemini ortaya koyan kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Tümdengelim kuramı |
Tümeller kuramı |
Biliş kuramı |
Gelişim kuramı |
Atom kuramı |
Atinalıların son derece haksız bir yargılama sonucu hocasını ölüme mahkûm etmelerinden çok etkilenen Platon, bu gibi olayların yaşanmaması için, devleti yönetenlerin “evrensel ilkelerin bilgisine” yönelmiş kişiler kısaca, “filosofoi”
olması gerektiğini savlamıştır. Bu amaca yönelik olarak Platon’un savunduğu kuram, tümeller kuramı olarak bilinir. Platon’un kuramı kavramların varlıksal ve bilgisel önemini ortaya koyar.
9.Soru
İnsanlara bir kavramın tanımı sorulduğunda genelde ilk tepki şaşkınlıktır, ardından gelen tepki ise somut bir örnek vermektir. Buna göre "İyilik nedir?" sorusu için aşağıdakilerden hangisi şaşkınlık sonrası verilen bir cevap olamaz?
Fakir birine yardım etmek. |
Zor durumda olan birine yardım etmek. |
İnsanlara iyi davranmak. |
Etik ve ahlak değerlerine uygun olma hali |
Yalan söylememek |
İnsanlara bir kavramın tanımı sorulduğunda genelde ilk tepki şaşkınlıktır, ardından gelen tepki ise somut bir örnek vermektir. "Adalet nedir?" sorusuna verilen tipik bir yanıt "suçluları cezalandırmak" şeklindedir. "İyilik nedir?" sorusu pek çok kez "muhtaç olana yardım etmek" gibi bir ifade kullanılarak yanıtlanır. Ancak, "suçluları cezalandırmak" ve "muhtaç olanlara yardım etmek" ifadeleri, ele alınan kavramların tanımı değil, yalnızca somut sonuçları ya da örnekleridir.
Tüm seçenekler somut örnekleri içerirken, "Etik ve ahlak değerlerine uygun olma hali" soyut öğelerden oluşan bir tanım içerir. Doğru cevap, D'dir.
10.Soru
I. İnsan bilgisinin kaynakları
II. Bilginin tanımı
III. Bilginin olanaklılığı
IV. Bilginin toplumsal boyutu
Yukarıdakilerden hangisi epistemolojinin sorun olarak aldığı temel konulardandır?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Epistemolojinin sorun olarak aldığı temel konular: İnsan bilgisinin kaynakları, Bilginin tanımı ve kavramsal unsurları, Bilginin olanaklılığı, Bilginin toplumsal boyutu ve epistemolojinin yeni kimliğidir. Doğru cevap, tümünü içeren E seçeneğidir.
11.Soru
"Dün öğle saatlerinde tavuklar gökyüzünde uçarken görüldüler" bu durum için aşağıdaki felsefi nitelemelerden hangisi kullanılabilir?
Fiziksel olarak olanaksız mantıksal olarak olanaklı
|
Mantıksal olarak olanaksız felsefi olarak olanaklı
|
Fiziksel olarak olanaksız eylemsel olarak olanaklı
|
Eylemsel olarak olanaksız mantıksal olarak olanaklı
|
Fiziksel olarak olanaklı eylemsel olarak olanaksız
|
12.Soru
"Eğer biz insanlar karmaşık ve gelişmiş memeliler olarak diğer tüm canlı türlerinden bir şekilde ayrılıyorsak, bu farklılığın en önemli açıklaması bizim dilsel, kavramsal ve akıl yürütmeye ilişkin yeteneklerle donatılmış varlıklar olmamızdan geçmektedir. Bu yeteneklerin veya kapasitelerin tümünü kısaca “......” ifadesiyle betimleyebiliriz." Bu ifadede boşluk bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Akıl sahibi olma |
Logos sahibi olma |
Ruh sahibi olma |
Dil yeteneği sahibi olma |
Zihin sahibi olma |
Eğer biz insanlar karmaşık ve gelişmiş memeliler olarak diğer tüm canlı türlerinden bir şekilde ayrılıyorsak, bu farklılığın en önemli açıklaması bizim dilsel, kavramsal ve akıl yürütmeye ilişkin yeteneklerle donatılmış varlıklar olmamızdan geçmektedir. Bu yeteneklerin veya kapasitelerin tümünü kısaca “logos sahibi olma” ifadesiyle betimleyebiliriz. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Belli bir kişi veya topluluk tarafından benimsenen, tartışmadan ve sorgulamadan kabul edilmesi beklenen inanç ya da inanç kümesi şeklinde tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sağduyu |
Şüphe |
Mantıksal olanaksızlık |
Dogmatizm |
Olgusal düzenlilik |
Soruda açıklaması verilen kavram dogmatizmdir. Kelimenin Yunanca kökeni fikir ya da kanı gibi anlamlara gelmektedir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi usçuluk kavramının tam karşıtı olan bir kavramdır?
Görüngücülük |
Deneyimcilik |
Temsilcilik |
Gerçekçilik |
Dışsalcılık |
Usçuluğun esas olarak deneyimciliğin karşıtı olduğunu söylemek aslında önemli bir ipucu vermektedir. O yüzden, deneyimcilikten hareketle tanımlarsak, “usçu” olarak bilinen felsefeciler bilgimizin tek kaynağının duyu verileri ve algılar olmadığını düşünürler. Daha açık olarak ifade edildiğinde, güvenilir veya kesin bilginin temelinde insan aklının yattığı veya gerçekliğin kavranmasının ancak akıl yoluyla olabileceği tezini ileri süren akıma usçuluk denir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi öğrenilmiş bedensel bilme örneğidir?
Bir insanın bilgisayar programı kodlaya bilmesi. |
Bir insanın yıldızlar arası mesafeleri hesaplamayı bilmesi. |
Kuşların iklim değişimlerinde göç etmeleri. |
Bir insanın çevresindeki insanların doğum günlerini hatırlaması. |
Bir sirk hayvanının bisiklete binebilmesi. |
Bisiklet binmeyi öğrenen bir insanın veya bir sirk hayvanının bilgisi sözel değil, bedensel bir bilmedir. Benzer bir şekilde yüzmeyi öğrenmenin yolu kitap okumaktan değil, bedeni kullanarak denemeler yapmaktan geçer. Bu bilme türüne de öğrenilmiş bedensel bilme adı verilir. Doğru yanıt E'dir.
16.Soru
Evrensel olarak doğru olan ve deneyimler yoluyla kazanılamayan bilgiye …….. denir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa uygun olan ifadedir?
Nous |
Doksa |
Episteme |
A priori |
A posteriori |
A priori bilgi evrensel olarak doğrudur ancak tek tek deneyimler yoluyla kazanılamaz.
17.Soru
Kant'a ilişkin bilgilerden aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Kant’ın usçu görüşüne göre, bilginin oluşması için dışarıdan duyusal malzeme alınması yetmez. |
Kant’ın görüşüne göre, bizim sınırlanmış varlıklar olmamız yalnızca bilgi konusunda değil varlık konusunda da önemli sonuçları olan bir olgudur. |
Kant’a göre bize görünen dünya ve onun nesneleri bizim bilişsel sınırlarımız tarafından şekillenmiş ve sınırlanmış olarak karşımıza çıkmak durumundadır. |
Kant deneyimciliğin eleştirel bir tarzda gündeme getirdiği bazı önemli konuları ve sonuçları kullanır. |
Kant "Düşünüyorum, o halde varım" sözüyle tanınmaktadır. |
"Düşünüyorum, o halde varım" sözüyle tanınan düşünür Descartes'tir.
18.Soru
Bedenimiz yer çekimi kanunlarına uymama gibi özgürlüğe sahip olamaz fakat ahlaki yönümüzün açıklaması fiziksel kanunlar yoluyla değil evrensel ahlaki kanunlar aracılığıyla yapılabilir. Kant bunu hangi akımla ilişkilendirmiştir?
Realizm |
Rasyonalizm |
İkicilik |
Varoluşçuluk |
Deneyimcilik |
Bedenimiz yer çekimi kanunlarına uymama gibi özgürlüpe sahip olamaz fakat ahlaki yönümüzün açıklaması fiziksel kanunlar yoluyla değil evrensel ahlaki kanunlar aracılığıyla yapılabilir. Bu yüzden Kant, aynı Descartes gibi, ikicilik (dualizm) olarak da bilinen akımla ilişkilendirmiştir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi önermesel bilgilerden biri değildir?
Limon sarıdır.
|
Geçen hafta çok yoruldum.
|
Yaşasın!
|
Ankara, Türkiye’nin başkentidir.
|
Bir sene on iki aydır.
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi deneyimciliği günümüzde anladığımız hâliyle ifade eden ve ayrıntılarıyla savunan düşünürdür?
Berkeley |
Russell |
Descartes |
Kant |
Marks |
Deneyimciliği günümüzde anladığımız hâliyle ifade eden ve ayrıntılarıyla savunan üç büyük felsefeci John Locke, David Hume ve George Berkeley’dir. Bu üç felsefecinin ürettiği fikirler literatürde İngiliz deneyimciliği olarak bilinen akımın ortaya çıkmasını sağlamıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ