Epistemoloji Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Gerekçelerin sonsuza gitmesiII. Gerekçelerin geriye gitmesinin “temel inançlarda” son bulmasıIII. Geriye gitmenin gerekçesi olmayan inançlarda son bulmasıIV. Gerekçelerin kendi aralarında bağdaşımsal bir sistem oluşturmasıGeri gitme sorunu konusunda bilgi kuramcıların önerdiği ve felsefeciler tarafından pek rağbet görmeyen temel çözümler hangileridir?
III ve IV |
I ve IV |
II ve IV |
I ve II |
I ve III |
Geri gitme sorunu konusunda bilgi kuramcıların önerdiği ve felsefeciler tarafından pek rağbet görmeyen temel çözümler, (I) gerekçelerin sonsuza gitmesi ve
(III) geriye gitmesinin gerekçesi olmayan inançlarda son bulmasıdır.
2.Soru
“Doğruluk var olan şeylerle zihnin uygun olmasıdır” cümlesi kime aittir?
Searle |
Moore |
Thomas Aquinas |
Wittgenstein |
William James |
“Doğruluk var olan şeylerle zihnin uygun olmasıdır” cümlesi Thomas Aquinas’a aittir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 20. yy.'da pragmacılığın en önde gelen savunucularından olmuştur?
Richard Rorty |
Quine |
F. F. Schmitt |
W. P. Alston |
C. Coady |
Rorty 20.yy.'da pragmacılığın en önde gelen savunucularından olmuştur.
4.Soru
Dışarıda su sesi duyuyorum, damlaları görüyorum ve yağmur yağıyor diyorum. Bu örnekte yağmurun yağdığını söylememin gerekçesi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
Fiziksellik |
Bilimsellik |
İnanç |
Bağdaşımcılık |
Algı verilerine dayanan temelcilik |
Temelciliğin ikinci bir türüne göre, gerekçelendirmenin zeminini oluşturan unsurlar, algı yoluyla zihnimizde oluşan verilerdir. Bu örnekte algılarım zihnimde veri oluşturduğu için doğru cevap algı verilerine dayanan temelciliktir.
5.Soru
Deneyimsel bir önermenin doğru veya yanlış olduğu savı, önerme ve gerçek arasında oluşan gizemli ve felsefi bir bağ yoluyla değil, o önermenin insanlarca deneyimlenebilecek sonuçları, belirtileri ve etkileri aracılığıyla geçerlilik kazanır. Bu ifadeye göre uygun düşen doğruluk kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Gereksizlik Kuramı |
Pragmacılık |
İdeacılık |
Olguculuk |
Yapısalcılık |
İfadedeki imalardan anlaşılacağı üzere, metafizik ya da söylemsel etkilerden çok, doğruluğun insanlar arasındaki ilişkiler ve bu ilişkilerin sonuçları ve etkileri bağlamında değerlendirilmesi, faydacılığa da karşılık gelen pragmacılıktır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rorty'nin "fayda" kavramı konusundaki düşüncelerinden olamaz?
“İşe yarama” veya “fayda” kavramı yalnızca öznel, anlık veya keyfî durumlarla sınırlı değildir. |
Pragmacı “fayda” genellikle bilişsel, bilimsel ve toplumsal yönleri olan geniş kapsamlı bir kavramdır. |
İnsanların yaşamsal erişiminin dışında kalan unsurların, doğrunun veya bilginin oluşumuna katkısının olması mümkün değildir. |
Bilginin hedefi olarak gösterilen “doğru”, metafizik bir kavramdır. |
Felsefecilerin ürettiği geleneksel bilgi anlayışının ve kuramlarının kabul edilemez. |
Tersinden düşünürsek, insanların yaşamsal erişiminin veya çeşitli ilgilerinin dışında kalan unsurların, doğrunun veya bilginin oluşumuna katkısının olması mümkün müdür? Pragmacılar açısından bu olanaklı değildir. Bilginin hedefi olarak gösterilen “doğru”, metafizik bir kavram olamaz.
7.Soru
“Gerekçelendirilmiş doğru inanç bilgidir” ifadesine karşı Gettier dördüncü bir koşulun tanıma eklenmesi gerektiğini savunmuştur. Bu çözümleme epistemoloji tarihinde aşağıdaki terimlerden hangisi ile belirtilmektedir?
Ad hoc |
Post-Scriptum |
Çözümleme |
Etkisizleştici |
Gerekçelendirme |
Ad hoc Latince bir deyim olup, kabaca “bu amaçla” anlamına gelmektedir. Bu deyim aslında “belirli bir amaca veya soruna yönelik olarak” anlamına gelir ve genellikle bir kuramı veya görüşü zorluklarından kurtarmak için uydurulmuş “günü kurtarıcı” açıklamalar için kullanılır. Gettier’in bu argümanı tam da bu terimi karşılamaktadır.
8.Soru
En az bir öncülden hareket edilen ve bir sonuca varılan düşünce zincirine verilen isim nedir?
Şüphecilik |
Sağduyu |
Dogmatizm |
Çıkarım |
Mantık |
Soruda tanımı verilen kavram “çıkarım” kavramıdır. Tümdengelimsel ve tümevarımsal çıkarımlar şeklinde gruplandırılabilir.
9.Soru
"Bir önermeyi dile getirmekle onun doğru olduğunu söylemek arasında bir fark yoktur" görüşü aşağıdaki kuramlardan hangisine aittir?
"Bir önermeyi dile getirmekle onun doğru olduğunu söylemek arasında bir fark yoktur" görüşü aşağıdaki kuramlardan hangisine aittir?
Gereksizlik |
Bağdaşım |
Karşılık |
Pragmacılık |
Uygunluk |
Gereksizlik kuramını savunan düşünürlere göre, “doğru” yüklemi fazladan bir bilgi içermez. Bir önermeyi dile getirmekle onun doğru olduğunu söylemek arasında bir fark yoktur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geleneksel epistemoloji kuramlarındaki, iki büyük tartışma alanlarından biridir?
Temelcilik-bağdaşımcılık |
Kuvvet ve İnanç |
Antitez ve örneklem |
Karşı örnekler |
Önerme ve tartışmalar |
Geleneksel epistemoloji kuramları incelendiğinde, iki büyük tartışmanın bu alana egemen olduğunu görürüz. Bu tartışmalar, temelcilik-bağdaşımcılık ve içselcilik-dışsalcılık akımları arasında gelişmiştir.
11.Soru
Hiçbir görüşün veya kuramın nihai, mutlak veya gerekli olamayacağı fikri Rorty'de hangi kavrama işaret etmektedir.
ironi |
olumsallık |
zorunluluk |
mutlaklık |
pragmacılık |
Olumsallık hiçbir görüşün veya kuramın nihai, mutlak veya gerekli olamayacağı fikrine dayanmaktadır.
12.Soru
Yıldızlı bir havada gökyüzüne bakan iki arkadaştan biri diğerine şimdi bir yıldız kayacak inanıyorum der. Ve gerçekten de yıldız kayar. Ancak arkadaşı bu ifadenin bir bilgi olmadığını söyler.
Aşağıdakilerden hangi neden bu ifadenin bir bilgi olmadığını açıklar ?
Bilgi ile doğruluk ayrı kavramlardır. |
Arkadaşlar birbirlerine inanmazlar. |
Yıldız kayması gözle görülmez. |
İkisi de gökbilimci değildir. |
Tesadüfen doğru olan inançlar bilgi değildir. |
Bir inancın doğru olması onu “bilgi” statüsüne çıkarmayabilir. Önermesel bilgi “inanç” olmaktan ziyade doğru inanç olmak zorundadır. Tesadüfen doğru olan inançlar bilgi değildir.
13.Soru
Zihin ve maddeyi iki ayrı töz olarak alan kuramı oluşturan düşünür hangisidir?
Descartes |
Wittgensten |
David Hume |
Heidegger |
Rorty |
Ana dilimizi öğrenme sürecinde, hangi kelimenin hangi nesneye karşılık geldiğini keşfederiz. Böylece nesnel dünya ile zihinsel dünyamız arasında bir ilişki kurulur. (Bu noktada Descartes’ın zihin ve maddeyi iki ayrı töz olarak alan kuramını anımsayabiliriz.)
14.Soru
Temel doğruluk kuramlarından hangisi en bilineni ve felsefeciler arasında en tartışılmış olanıdır?
Karşılık kuramı |
Bağdaşım kuramı |
Gereksizlik kuramı |
Pragmacılık |
İyilik kuramı |
Temel doğruluk kuramları olan “karşılık kuramı”, “bağdaşım kuramı”, “gereksizlik kuramı” ve “pragmacılık”tan en bilineni ve felsefeciler arasında en tartışılmış olanı karşılık kuramıdır.
15.Soru
"Bazı felsefeciler gerekçelendirmenin en temelde doğrudan dünyada gerçekleşen olgulardan kaynaklandığını düşünmüşlerdir. Bu düşünürler genellikle “özne” veya “zihin” kavramlarına çok fazla vurgu yapılmasının bir hata olduğuna inanırlar."
Yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangi ile ilgilidir?
"Bazı felsefeciler gerekçelendirmenin en temelde doğrudan dünyada gerçekleşen olgulardan kaynaklandığını düşünmüşlerdir. Bu düşünürler genellikle “özne” veya “zihin” kavramlarına çok fazla vurgu yapılmasının bir hata olduğuna inanırlar."
Yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangi ile ilgilidir?
Algı verilerine dayanan temelcilik |
Fiziksel olgulara dayanan temelcilik |
Bağdaşımcılık |
Bağdaşımcı haklılaştırma |
Anlamlandırılmamış algısal |
Doğru cevap B'dır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi temelciliğin en belirgin savunucularındandır?
Descartes |
BonJour |
Gettier |
Pollock |
Goldman |
BonJour bağdaşımcılığı, Gettier gerekçelendirilmiş doğru inancı, Pollock bilgisel gerekçelendirmeyi, Goldman ise bilginin hedefinin önermesel doğru olduğunu savunmuşlardır. Tarihsel olarak bakıldığında, temelciliğin en belirgin savunucusu Descartes olmuştur.
17.Soru
"Önermesel Doğru" kavramı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
İnsanların sahip oldukları deneyimsel inançlar doğruya değil, yanlışa yöneldiği için bu durumun değiştirilmesinde "önermesel doğru" konusunun irdelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır
|
Dünyaya ilişkin deneyimsel inançların çoğu yanlış olduğu için "önermesel doğru" kavramından söz edilemez
|
Önermesel doğru esas olarak etiğin bir konusudur
|
"Önümde iki küçük kedi yavrusu durduğunu biliyorum" cümlesi "önermesel doğru" kavramı açısından incelenemez
|
İnsanlar dünyaya ilişkin inançlarının doğru olup olmadıklarını tam anlamıyla bilemeseler de bu inançların mümkün olduğunca doğru olmasını isterler
|
18.Soru
Gettier 1963’te yayımladığı makalesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
“Gerekçelendirme” ve “doğruluk” farklı kavramlardır. |
Gettier makalesinde farklı karşı örnek sunmaktadır. |
Bir önermeden iyi türetilen başka bir önerme, birinci önerme iyi gerekçelendirilmiş ise, ikinci önerme de iyi gerekçelendirilmiş demektir. |
Gettier’e göre, bir inancın gerekçelendirilmiş ve doğru olması, bilgi için yeterli koşulları sağlamaktadır. |
Gettier’e göre, bir kişi elindeki kanıtlar itibarıyla önermenin doğru olduğundan emin olma hakkına sahiptir. |
Gettier’in iddiası, bir inancın gerekçelendirilmiş ve doğru olmasının bile onun bilgi olması için yeterli koşulları sağlamayabileceğidir.
19.Soru
.......................... göre "algı verilerine dayanan temelcilik" görüşü bir ikileme yol açar. Eğer algı verileri bilişsel ise, gerekçelendirmeye gereksinimleri vardır. Eğer bilişsel değillerse deneyimsel inançları gerekçelendiremezler.
İçselciliğe |
Bağdaşımcılığa |
Dışsalcılığa |
Gerekçelendirmeye |
Geriye gitmeye |
Bağdaşımcılığa göre "algı verilerine dayanan temelcilik" görüşü bir ikileme yol açar. Eğer algı verileri bilişsel ise, gerekçelendirmeye gereksinimleri vardır. Eğer bilişsel değillerse deneyimsel inançları gerekçelendiremezler.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rorty'yi en derinden etkileyen düşünürlerden biri olamaz?
Nietzsche |
James |
Dewey |
Wittgenstein |
Descartes |
Rorty’yi en derinden etkileyen dü?ünürler Nietzsche, James, Dewey, Wittgenstein ve Quine olmu?tur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ