Ev Endüstrisi Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki dönemlerden hangisinde başlayan hizmet sektörü erkeklerin yanı sıra kadınlara da iş imkanları sunarak Türkiye'de kadınların ilk kez iş hayatında aktif rol almalarına sebep olmuştur?
1940'lı yıllar |
1950'li yıllar |
1960'lı yıllar |
1970'li yıllar |
1980'li yıllar |
Türkiye’de kadınların çalışma yaşamına aktif olarak katılması 1950’li yılarda olmuştur. Bu
dönemlerde başlayan hizmet sektörü, erkekler kadar olmasa da kadınlara yeni iş olanakları yaratmıştır.
Toplumsal yapıda meydana gelen değişim ve gelişmelerle kendine yeni ve farklı roller yükleyen kadın,
eğitim almaya, kendi konumunun farkına varmaya, hizmet sektörü ve diğer sektörlerde çalışmaya kısaca
bilinçlenmeye başlamıştır. Doğru Cevap B'dir.
2.Soru
Türkiye’de, kayıt dışı ekonomide elde edilen gelirin ulusal gelirin içindeki yeri yaklaşık olarak % kaçtır?
%20 |
%30 |
%40 |
%60 |
%80 |
Türkiye’ye gelince, kayıt dışı ekonomide elde edilen gelirin ulusal gelirin yüzde 60’ına ulaştığına ilişkin kestirimlerde bulunduğu ve bunun yetkili kişilerce dile getirildiği medyadan izlenebilmektedir. 2004 yılı verileri esas alınırsa kayıt dışı istihdam yoluyla elde edilen gelirin 180 milyar ABD dolarına ulaştığı sonucuna varılabilir.
3.Soru
İşçinin işin yapılması ile malzeme ve iş araçlarına ilişkin özel borçlarını düzenleme TBK'da hangi düzenleme ile gerçekleştirilmiştir?
Hizmet sözleşmesi |
Eser sözleşmesi |
Evde hizmet sözleşmesi |
İş sözleşmesi |
Genel sözleşme |
TBK evde hizmet sözleşmesinde işçinin işin yapılması ile malzeme ve iş araçlarına ilişkin özel borçları düzenlenmiştir.
4.Soru
İş Kanunu'na göre bir tarafın (işçi) bağımlı olarak işgörmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme aşağıdakilerden hangisidir?
Evde Hizmet Sözleşmesi |
Eser Sözleşmesi |
İş Sözleşmesi |
Borç Sözleşmesi |
Ticaret Sözleşmesi |
İş Kanunu’nda iş sözleşmesinin de tanımına yer verilmiştir. Buna göre iş sözleşmesi, “bir tarafın (işçi) bağımlı olarak işgörmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir” (m.8/I).
Doğru cevap C seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ev hizmetlerinde işverenin kazanımlarındandır?
Sosyal ve kültürel ilişkiler ağı sayesinde işsiz kalma durumunda başka bir iş bulması |
Kadının dışarıda ücretli olarak çalışıyor olmasının ona belli bir özgüven sağlaması |
Bildik ve tanıdık bir ailenin yanında çalışmanın kolaylaştırıcı ve rahatlatıcı bir etkisinin olması |
Sosyal ve kültürel ilişki ağlarının, ev hizmetlerinde çalışanlar için iş bulmayı kolaylaştırması |
İşçi bulma süreçlerinin enformelleşmesinin, kent yoksullarının düşük maliyetli istihdamını kolaylaştırması |
İşverenin kazanımları:
• İşçi bulma süreçlerinin enformelleşmesi, kent yoksullarının düşük maliyetli istihdamını kolaylaştırmaktadır.
• Ev hizmetlerinde çalışan istihdam eden işverenler bu tür bir sosyal ve kültürel ilişkiler ağını kullanarak hem istihdam sürecini hem de istihdam edilen kişileri daha kolay kontrol altına alabilmektedirler. Örneğin, bir gündelikçi kadının veya bir kapıcının, herhangi bir tanıdığının bakıcı olarak iş bulabilmesi amacıyla onun adına işverene kefil olması ve teminat vermesi, yeni istihdam edilen kişinin işveren tarafından kontrol edilmesini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır. Çünkü böyle bir süreç sonucunda istihdam edilen kişi, sosyal ve kültürel mekanizmaların ağırlığını daha fazla hissedecektir. Bu süreç önemli ölçüde minnet ve şükran duygusunu ortaya çıkaracak ve işe alınan kişi, işverenin daha sadık bir çalışanı haline gelebilecektir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi uzun ve kısa vadeli sigorta türleri arasında yer almamaktadır?
Yaşlılık sigortası |
Hastalık Sigortası |
Malullük Sigortası |
Ölüm Sigortası |
Genel Sağlık Sigortası |
5510 sayılı Kanun dördüncü bölümde “Uzun Vadeli Sigorta Hükümleri” başlığı altında yaşlılık, malullük ve ölüm sigortasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
5510 sayılı Kanunun üçüncü bölümde “Hizmet Akdiyle veya Kendi Adına ve Hesabına Çalışan Sigortalıların Tabi Olduğu Kısa Vadeli Sigorta Hükümleri” başlığı altında iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
Doğru cevap Genel Sağlık Sigortasıdır.
7.Soru
I. Kayıt dışı ekonomide yer alan işletmelerin reel sektördeki işletmelerin rakibi değil, alıcısı olmaları
II. Boyut çeşitliliğini de göz önünde tutarak, reel sektördeki işletmelerin taşeronları olmaları
III. Kayıt dışı ekonominin genişlemesinin salt formel ekonominin işgücünü emme yeteneğine bağlı olması
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri kayıtdışı ekonominin formel ekonominin tamamlayıcısı olarak kabul edilmesinde etkin olan temel özelliklerdendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Kadınlar ve çocuklar başta olmak üzere, belirli kayıt dışı çalışanlar küresel üretim sistemlerine ucuz işgücü olarak katılırken, bu tür ekonomi formel ekonominin tamamlayıcısı olarak kabul edilmektedir. Bu tamamlayıcılık iki temel özellik taşımaktadır. Bunlardan ilki, kayıt dışı ekonomide yer alan işletmelerin reel sektördeki işletmelerin rakibi değil, alıcısı olmalarıdır.
İkinci özellik ise, boyut çeşitliliğini de göz önünde tutarak, reel sektördeki işletmelerin taşeronları olmalarıdır. Bu anlamda, reel sektör işletmeleri kayıt dışı istihdam edilenleri çalışma koşullarının sorumluluğunu üstlenmeden karşılaştırmalı üstünlük elde etmektedir. Bunu da, isgücü piyasalarının karşılıklı bağımlılığı çerçevesinde taşeronluğa başvurarak talep ve teknolojideki değişimlere kısa sürede ve ek bir bedel ödemeksizin uyum sağlayarak başarmaktadırlar. O¨yleyse, kayıt dışı ekonominin genişlemesi salt formel ekonominin işgücünü emme yeteneğine değil, aynı zamanda benimsenen doğal eğilime de bağlıdır.
Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Kayıt dışı sektör, hangi ülkede Çalışma Örgütü (UÇÖ)’nün bir misyonunca dile getirilmiştir?
Amerika |
Afrika |
Polonya |
Almanya |
Avusturya |
Altmışlı yılların başında Afrika’da Uluslarası Çalışma Örgütü (UÇÖ)’nün bir misyonunca dile getirilen “kayıt dışı sektör” ya da “yapısallaşmamış sektör” ifadesi Bogota’da sokak satıcılarını, Kalküta’da ayakkabı boyacılarını ya da çek çek sürücülerini, Kahire’de çamaşır satıcılarını, Manila, Montreal, Madère ya da Meksiko’da evde çalışan terzileri, Leeds, İstanbul ya da Kuala Lumpur’da elektronik sektörünün evde çalışanlarını ve diğer pek çoklarını belirtmek için kullanılmıştır.
9.Soru
Aynı işi fabrikada yapan işçi ile evde yapan kadın arasında büyük ücret farklılıklarının doğmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Ataerkil toplum yapısı |
Biyolojik cinsiyet |
Feminizm |
Neoklasizm |
Toplumsal cinsiyet |
Ataerkillikle ev eksenli çalışma arasında ilişki ise, ataerkillikte kısaca ev işi dediğimiz, örme, dikme,
temizlik, bakım gibi bir dizi iş, çalışma olmaktan çıkıp kadınlık tanımına yazılmaktadır. Dolayısıyla evde
yapılan diğer işler, özellikle tekstil işleri, ev işine çok benzediği için ataerkil ideoloji uyarılmakta ve
kadının doğal olarak yıkayan, dikiş diken, temizlik yapan, örgü ören kişi olduğu algısı kadınlar tarafından
da içselleştirilmektedir. Bu içselleştirme evde çalışan kadınların çoğunluğunun kendilerini çalışmayan
olarak görmelerine, diğer bir ifadeyle kendilerini ev kadını olarak tanımlamalarına neden olmaktadır.
Ataerkil yapı bu şekilde kadının emeğini saklamakta ve değersiz kılmaktadır. Böylece hem evde çalışan
kadınlar hem de aracılar kadının emeğinin karşılığının düşük olacağını baştan kabul etmiş olmaktadırlar.
Nitekim aynı işi fabrika da yapan işçiyle evde çalışan kadın arasında büyük ücret farkları doğmaktadır. Doğru Cevap A'dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi isteğe bağlı sigortalı olabilmek için gerekli şartlardan biri değildir?
Türkiye’de ikamet etmek |
Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak |
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmak |
18 yaşını doldurmuş olmak |
İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunmak |
İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmek iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından 5510 sayılı Kanununa tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, 18 yaşını doldurmuş bulunmak ve isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunmak gereklidir (m.50/II).
Doğru cevap C seçeneğidir.
11.Soru
Toplumda fertlerin çalışma ve gelir sağlama isteği ile hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılmasına ne ad verilmektedir?
Özgelir |
İstihdam |
A tipik istihdam |
İş paylaşımı |
Part-time çalışma |
İstihdam, bir toplumda çalışma ve gelir sağlama isteğinde olan bireylerin hizmetlerinden yararlanılmak üzere çalıştırılmasıdır.
12.Soru
Kayıt dışı istihdamın en önemli olumlu etkisinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?
İstihdamı artırıp işsizliği önlemesi |
Çalışanların gelir düzeylerini artırması |
Kaynakların etkin dağılımını sağlaması |
Firmaların rekabet gücünü artırması |
Haksız rekabeti ortadan kaldırması |
Kayıt dışı istihdamın en önemli olumlu etkisi kuşkusuz istihdam yaratması ve işsizliği önlemesidir. Kayıt dışı ekonomik faaliyetler işgücü yoğun faaliyetler olduğundan, üretim faktörü olarak emek ön plana çıkar. Böylece ekonomide istihdam edilmeyen ya da yeterince istihdam edilemeyen işgücü, toplumsal ihtiyaçları karşılayıp toplumsal faydayı en üst düzeyde sağlayacak biçimde devreye girmektedir. Bu durumda kayıt dışı istihdamın işsizliği azaltıcı özelliğini ön plana çıkarmaktadır.
Doğru cevap A seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ev endüstrisinde çalışanların gelirlerinin düşük olmasına yol açan temel faktörlerden birisi değildir?
Yapılan işlerin genellikle emek yoğun işler olması |
Ürünler arasında rekabet olması |
Ürünlerin fiyatlarının düşük olması |
Ürün çeşitliliğinin çok fazla olması |
Yapılan işlerin bilinirliğinin olmaması |
Ev endüstrisinde yapılan işlerin genellikle emek yoğun işler olması, yüksek teknoloji gerektirmemesi nedeniyle üretilen ürünlerin fiyatları çok yüksek olmamaktadır. Buna bağlı olarak da kişiler, yüksek gelir elde edememektedirler. Ayrıca, ev endüstrisinde yapılan işlerin bilinirliğinin olmaması, örgü işlerinde olduğu gibi ürün çeşitliliğinin çok fazla olmayıp ev endüstrisinde çalışanların birbirlerinden görmek suretiyle sadece rengini değiştirmek gibi küçük değişikliklerle aynı ürünü üretmeleri ve buna bağlı olarak ürünlerin birbirine benzemesi ve benzer ürünleri üretenler arasındaki rekabet, ürün fiyatının düşük olmasına ve bunun sonucunda da ev endüstrisinde çalışanların gelirlerinin düşük olmasına yol açmaktadır.
14.Soru
I. Ev işleriyle de ilgilenmek zorunda olmaları
II. Çalışmaya zaman zaman ara vermeleri
III. Dönem dönem verimlilikleri ve gelirlerinin azalması
Yukardakilerden hangisi/hangileri ev endüstrisinde çalışan erkek ve kadınların iş yükleri açısından görülen farklılıklardandır?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
I ve III |
I, II ve III |
Ev endüstrisinde çalışan erkek ve kadınların iş yükleri açısından farklılık olduğu görülmektedir. Çünkü kadınlar, gelir elde etmek için evde çalışmanın yanı sıra ev işlerini yapmak, çocuk bakmak gibi diğer işlerle de ilgilenmek zorundadırlar. Kadınlar açısından evde çalışmanın onlara kolaylık sağladığı ve bir avantaj oluşturduğu ifade edilmekle birlikte evde çalışan kadınların çocuğuna bakmak ya da ev işleri gibi nedenlerle çalışmaya ara vermeleri durumunda verimleri ve buna bağlı olarak da gelirleri azalmaktadır.
Doğru cevap E seçeneğidir.
15.Soru
Ücretlerin, bir işkolu veya meslek için geçerli olmak üzere hakem kararlarıyla belirlenmekte olduğu ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Filipinler |
Ukrayna |
Almanya |
Avusralya |
İtalya |
Avustralya’da ücretler, bir işkolu veya meslek için geçerli olmak üzere hakem kararlarıyla belirlenmektedir.
16.Soru
Ev endüstrisine bağlı olarak iş veren ve evde çalışan işçi düşünüldüğünde aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Evde çalışmada iş verenin denetim ve gözetimi yoktur. |
Evde çalışmada bağımlılık unsuru olmadığı için iş sözleşmesine dayalı olmayı güçleştirir. |
Evde çalışma iş yerleri için büyük esneklik sağlar. |
Evde çalışma iş hukuku kapsamı dahilindedir. |
Evde çalışmanın zamana göre değilde parça başı hesabı esasına göre düzenlenmesi eser sözleşmesine dayandığını gösterir. |
Geçmişte, evde çalışanların işverenle olan hukuki ilişkilerinin eser sözleşmesine dayandığı ifade edilen görüşlerden biriydi. Evde çalışmada, işin evde yapılmasından dolayı işverenin denetim ve gözetimi yoktur. Evde çalışmada, iş sözleşmesinin asli unsuru olan bağımlılık unsuru ve denetimin çok zayıf olması, bu çalışmanın iş sözleşmesine dayalı olduğunun kabul edilmesini zorlaştırmaktadır. İşveren, yapılan işin kalitesinden memnun olmadığında evde çalışanlara bir daha iş vermeyecektir. Oysa işverenle alt işveren arasında eser sözleşmesi çerçevesinde yapılan işlerde, alt işverenin yaptığı işin asıl işveren tarafından beğenilmemesi halinde bu durum ücrette indirime neden olacaktır. Bu durum, evde çalışmayı eser sözleşmesinden ayıran en önemli unsurdur. Ancak, bu durum bile özel bir kanun hükmü olmadığı sürece evde çalışmayı iş sözleşmesi kavramına sokmaya yetmecektir. Evde çalışma, işyerleri için büyük bir esneklik sağlamakla birlikte evde çalışma ile ilgili kanuni düzenleme bulunmadığı için iş hukukunun kapsamı dışındadır. Çalışmanın zaman esasına değil parça başına dayalı olarak yapılması, gerekli
malzeme ve bazen araçların genelde işveren tarafından sağlanması da bu çalışmanın, bir iş sözleşmesinden daha ziyade eser sözleşmesine dayandığını gösterdiği ifade edilmektedir.
17.Soru
Yabancı kaçak işçilik ve kayıt dışı istihdamın zararları düşünüldüğünde aşağıdakilerden hagisi bunlardan biri olamaz?
çocuk emeğinin sömürülmesine neden olur, |
çalışma hayatının verimini azaltır, |
haksız rekabete neden olur, |
vergi adaleti sağlanamaz, |
sendikalaşmak kolaylaşır, |
Çocuk emeğinin sömürülmesine neden olur,çalışma hayatının verimini azaltır,haksız rekabete neden olur, vergi adaleti sağlanamaz, vergi gelirleri azalır, ekonomik verilerin sağlıklı takibi yapılamaz,yabancı kaçak işçilik artar,sendikalaşmayı önler.
18.Soru
"Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir."
Yukarıda belirtilen ifade, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin kaçıncı maddesidir?
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
İ.H.E.B Madde 22 "Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir."
19.Soru
Kadınların istihdama katılımında belirleyici olan ve kadın evlenmemiş dahi olsa kendisinden beklenen rol aşağıdakilerden hangisidir?
Annelik Rolü
|
Birey Olma Rolü
|
Eş Olma Rolü
|
Ev Kadınlığı Rolü
|
Akrabalık Rolü
|
20.Soru
İş Kanunu anlamında işçi ve işveren sayılmak için hangi yasal düzenleme gereklidir?
Hizmet sözleşmesi |
Evde hizmet sözleşmesi |
İş sözleşmesi |
Genel sözleşme |
Sözleşme akdi |
İş Kanunu'nda yapılan işçi ve işveren tanımlardan yola çıktığımızda, İş Kanunu anlamında işçi ve işveren sayılmak için taraflar arasındaki hukuki ilişkinin mutlaka iş sözleşmesine dayanması gereklidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ