Gelişimsel tanı ve değerlendirme süreci yedi basamakta ele alınmaktadır. Bu basamaklar;
• Farkına varma,
• Müracaat,
• Tanılama,
• Bilgi toplama,
• Bilgilendirme ve yönlendirme,
• Destek eğitim programlarının uygulanması,
• Gelişimsel izlemedir.

Dolayısıyla her üç seçenekte gelişimsel tanı ve değerlendirme süreci  basamakları arasında yer almaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

“Gelişim düzenli bir sıra izler” ilkesine göre bedensel ve motor gelişim sırasında yapısal ve işlevsel özellikler belirli bir sırayla ortaya çıkarlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Gelişim, baştan ayağa ve içten dışa doğrudur. Doğum öncesi dönemde bebeğin önce başı sonra kol ve bacakları gelişir. Doğum sonrasında da bebek önce başını kaldırabilir, daha sonra oturabilir, ayağa kalkar ve nihayet yürür.
• Gelişim içten dışa doğrudur. Doğum öncesi dönemde bedenin iç kısımları oluştuktan sonra, dış kısımlar önce beden, sonra kol ve bacaklar oluşur. Doğum sonrasında ise içten dışa gelişime örnek olarak, ilk önce omuzlar daha sonra kollar, ensonra da ellerin geliştiğini görebiliriz. Ellerin kontrolü parmakların kontrolünden daha önce ortaya çıkmaktadır.
• Gelişim, genelden özele doğrudur. Bebekte önce büyük kas kontrolü başlar, daha sonra küçük kaslar kontrol edilir. Örneğin, çocuk top oynarken önce bütün vücuduyla topu tutar. Daha sonra küçük kasları geliştikçe sadece elleriyle hatta parmaklarıyla topu tutabilir hâle gelir. Genel davranışları gerçekleştirmeden önce, özel veya daha incelik isteyen davranışları yapamaz (Yalçın, 2010).
• Gelişim, belirli aşamalarda gerçekleşir ve süreklidir. Gelişim, döllenmeden yaşamın sonuna kadar sürekliliği olan devamlı bir süreçtir. Gelişim sürecinde belli aşamalar vardır. Gelişim ileriye doğrudur. Geçirilen her bir aşama, bir sonraki aşama için hazırlıktır. Diğer taraftan bir önceki ile ilişkilidir. Gelişime, sürekliliği olan bir süreç olarak bakılırken herhangi bir aşamadan başlayan gelişimin, sonsuza dek süreceği ve gelişimin her zaman olumlu olacağı anlamı çıkarılmamalıdır. Değişen koşullar, o ana kadar elde edilenleri engelleyebilir ya da destekleyebilir. Gelişimsel engelleri ve problemleri olan çocuklarda, değişen çevre koşulları iyileşme yolunu açabilir, uygun müdahaleler telafi edici olabilir ya da eksik çevre koşulları gelişimsel gecikmelere neden olabilir.

Çocuk 15-18 aylar arasında 4-6 kelime söyleyebilir. Bunlar genellikle isimler, karşı çıkma kelimeleri ve “merhaba”, “bay bay” gibi sözcüklerdir. Kelimeyi söyleyemediği zaman nesneyi göstermek, vermek veya el sallamak gibi hareketlere ses ekler. Sık sık duyduğu şarkıları söylemeye çalışır. Başarılı bir taklitçidir. Yetişkinlerin sık sık kullandıkları veya konuşmalardaki sözcükleri tekrarlar. Kendiliğinden karalama yapar. Kalın sayfalı kitabın, sayfalarını çevirir. Giyinirken kollarını uygun şekilde hareket ettirerek yardımcı olur. Ev işlerini taklit eder. İşlevsel oyununun süresini uzatır. Basit kurmaca oyunlar başlar. Bu dönemde bebeğin hareket yeteneği de gelişmiştir. Bir yaş civarında yürümeye başlayan çocuk 18 ay civarında geri geri yürüyebilir, yardımla merdiven çıkabilir kısa süreliğine çömelir, eğilerek yerden nesneyi alıp tekrar ayağa kalkabilir. Bebek en geç 17-18 ayda yürümelidir. İnce motor becerilere baktığımızda bebekler kalemi kavrayabilir, bir kaptan ufak nesneleri çıkartabilir, çekmeceleri boşaltır, kaşığı kaba da olsa tutabilir. İki seçenek içinden aynı olan nesneleri eşleştirme 19-24 aylar arasında görülür. Doğru cevap D'dir.

AÇEV’in 1993 yılından bu yana Türkiye’nin birçok bölgesinde Millî Eğitim Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ile iş birliğinde gerçekleştirdiği programın temel amacı, 5 yaş itibarıyla daha önce okul öncesi eğitim hizmeti almamış çocuklara ve annelerine bilimsel temelli ve ev merkezli bir eğitim programı uygulamak ve annelere evde çocuklarının eğitimine nasıl destek verilebileceklerini öğretmektir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Sağlık Bakanlığı tarafından “Yenidoğan Tarama Programını” amacı tüm yenidoğanların Konjenital Hipotiroidi, Fenilketonüri ve Biyotinidaz Eksikliği yönünden taranmasıdır. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneği I,II ve III'tür.

Çocuğu tanıma ve değerlendirme bir süreçtir ve bu sürecin en iyi şekilde yapılabilmesi için bazı önemli ilkelere dikkat etmek gerekmektedir. Bunlar:

• Çocuğu tanımada asıl amaç çocuğun kendini tanımasına yardımcı olmaktır.
• Çocuğu tanımak için tek bir yöntem değil, birden fazla yöntem kullanmak gereklidir.Böylece çocuğu olabildiğince farklı yönleriyle değerlendirmiş ve tanımış oluruz.
• Çocuğun davranışlarını değerlendirirken sadece eğitim kurumunu değil o kurum dışındaki tavır ve davranışlarını da değerlendirmeye dahil etmek önemlidir. Gerektiğinde elde edilen bilgilerin çocuğun yüksek yararı doğrultusunda anne, baba, uzman, yönetici vb. farklı kişilerle de paylaşılması sağlanmalıdır.
• Çocuğu tanıma aşamasında kullanılacak teknikler bir araçtır, bu araçlar amaç hâline getirilmemelidir.
• Çocuğu tanımak için kullanılacak ölçme araçları, çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmalıdır.
• Çocuğu tanıma ve değerlendirme yöntemlerinin etkili bir şekilde uygulanabilmesi için çocuğun yaşamındaki tüm kişilerin ve uzmanların iş birliği içinde olması önemlidir.
• Çocuğu tanımak için çocuğun duygusal ya da davranışsal herhangi bir problemi olması beklenmemelidir.
• Çocuğu tanıma teknikleri sürekli ve düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Çocuğu tanıma ve değerlendirmede elde edilen bilgiler en kısa sürede ve etkin bir şekilde kullanılmalıdır.
• Çocuğu tanıma teknikleri kullanılırken etik kurallar göz önüne alınmalıdır.

Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik olarak Millî Eğitim Bakanlığı ile özel okullar ve üniversiteler bünyesinde kurulan birimler bulunmakta ve öğrencilerin tanılanmasında farklı yöntemler kullanmaktadır. Üstün yetenekli öğrenciler için tanılama ve değerlendirme sürecine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı bünyesindeki Bilim ve Sanat Merkezleri ve Anadolu Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Programı (ÜYEP) örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Öğretim amaçlı değerlendirme: Erken çocukluk döneminde değerlendirme yap­manın en önemli nedeni, çocuğun gelişiminin erken dönemde desteklenmesini sağlamaktır. Değerlendirmenin bu türü, çocuğun bildikleri ve yapabildikleri hak­kında bilgi sağlayıp, gelişimindeki bir sonraki adımın ne olacağı konusunda geri bildirim sağlayarak amaçların belirlenmesine yardımcı olur. Değerlendirme, öğre­timi desteklemek için doğrudan müfredata bağlı olan sürekli bir süreçtir.

Tıbbi tanılamada tıbbi veriler ve psikometrik ölçümler kullanılarak tanılama işlemi gerçekleştirilir. Bu tür tanılamada, durumun oluş zamanı, yeri, derecesi ve engelin nasıl bir gelişme göstereceği üzerine durulur ve bir sınıflandırma yapılır. Psikososyal tanılamada ise, bireyin birbirlerini sürekli etkileyen psikolojik ve sosyal süreçlerinin dinamik ilişkisi incelenir. Bireyin depresyonu, kaygısı, yaşadığı bir afet, kriz ya da travma durumunun olup olmadığı ya da yaşamış olduğu sosyal çevrenin kişiye dezavantaj doğurup doğurmadığının görüşme yoluyla tespit edildiği tanılamadır. Birey hakkında bilgi toplanırken bireyin kendisinden, anne baba ve diğer yetişkinlerden bir de birey ile ilgili kayıtlardan yararlanılır. Doğru yanıt B’dir.

Çocuğu tanımada asıl amaç çocuğun kendini tanımasına yardımcı olmaktır. Çocuğu tanıma teknikleri sürekli ve düzenli olarak kullanılmalıdır. Çocuğu tanımak için tek bir yöntem değil, birden fazla yöntem kullanmak gereklidir. Çocuğu tanımak için çocuğun duygusal ya da davranışsal herhangi bir problemi olması beklenmemelidir. Doğru yanıt C’dir.

Head Start Programı, düşük gelirli ailelerin her zaman gelişimsel gecikme riski taşıyan 3-5 yaş arasındaki çocuklarının ilköğretime iyi bir başlangıç yapabilmeleri ve yoksulluğun etkisini azaltmak amacıyla oluşturulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Sözü geçen aracın motor beceriler, kavram becerileri, dil yetisi, psikososyal beceri ve öz bakım becerileri olmak üzere 5 alt boyutu vardır. doğru cevap D'dir.

ÜYEP müfredat modeli; analitik yetenek, yaratıcı yetenek, pratik yetenek ve bilgi bileşenlerinden oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

GEDEP programı 0-36 aylık gelişimsel gerilik gösteren çocuklara ve ailelerine hizmet vermektedir. Seçeneklerde verilen programlardan Güçlü Başlangıç Pprogramı düşük gelir grubundaki çocuklara, Sağlıklı başlangıç programı obeziteye riski taşıyan çocuklara, Bebek sağlığı ve gelişimi programı ise prematüre doğan çocuklara odaklandığından bu aile için uygun programlar değildir. Aileye Küçük adımlar ve Portage programları önerilebilir. Doğru cevap D’dir.    

Gelişim; fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal yönleriyle bir bütündür. Çocuğun her alandaki gelişimi birbiriyle ilişki içindedir. Herhangi bir gelişim alanındaki aksama, diğer alanlardaki gelişimi de olumsuz etkiler. Bu "gelişim tüm boyutları ile bir bütündür" ilkesini açıklamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Verilen tanım gelişimsel tanı ve değerlendirme süreci basamaklarından farkına varmaya aittir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Soruda açıklaması verilen kavram, özel öğrenme güçlüğüdür. Genellikle birçok çocuk için öğrenme güçlüğü okula başlamasıyla birlikte akademik becerileri kazanmakta başarısız olmaları ile dikkati çekmektedir. Örneğin; okul başarısı, yaşıtlarına ve zekâsına oranla düşüktür. Bazı derslerde başarısı normal ya da normal üstü iken bazı derslerde düşüktür. Doğru yanıt E’dir.

Değerlendirme işlevinin amacı, uzmanların çocukta gözlemleyemedikleri bazı konularda ailelerden bilgi almalarıdır. Aileler değerlendirmenin bir parçası konumundadır. Doğru cevap B’dir.

Her üç seçenekte psikososyal tanılamada sorulan sorular arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuğun değerlendirilmesi sürecinde hem çocuğun hem ailenin değerlendirilmesi uygun görülmekte birlikte, çocuğun değerlendirilmesinde aile bireylerinden birinin mutlaka yanında olması beklenmemektedir. Doğru yanıt A’dır.