Haber Türleri Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Seçeneklerden hangisi polis-adliye haberlerine bir örnek olabilir?
Asparagas haberler |
Siyasi haberler |
Kaza ve felaket haberleri |
Çevresel haberler |
Yerel haberler |
Kaza ve felaket haberleri de en sık karşılaşılan polis-adliye haberleri arasında gösterilebilir. Bu tip konuların haberleştirilerek medyada yer almasının
diğer insanların bu tip kaza ve felaketlere karşı kendilerini korumaları için bir farkındalık oluşturabilir. Ayrıca ilgili yetkililer kaza veya felaketin yaşandığı
bölgede gerekli iyileştirmelerin ve yardımların yapılması konusunda medyada sunulan bilgilerden faydalanabilir.
2.Soru
Seçeneklerden hangisi iyi bir polis adliye muhabirinde bulunması gereken özelliklerden biri değildir?
Temel hukuk bilgisine sahip olmak |
Zorlu ortamlarda çalışma kabiliyetine sahip olmak |
Polis teşkilatından kişilerle samimi kişisel ilişkiler kurmak |
Gerekli teknik bilgilere vakıf olmak |
Gerektiğinde ilgili kişilerle profesyonel bir ilişki ağı kurmak |
Muhabirlerin zorlu ortamlarda çalışma kabiliyetine sahip olması önemlidir fakat bu tek başına bu mesleği icra etmek için yeterli değildir. İyi bir polis-adliye muhabiri genel habercilik kurallarına ilişkin bilgisinin haricinde temel hukuk bilgisine de sahip olmalıdır. Özellikle haberde yer verilecek olan hukuki kavramların doğru bir şekilde kullanılması önemlidir. “Polis Adliye muhabirleri adli süreçlerle ilgili olayları yakından izledikleri için bu alanda uygulanmakta olan yasal prosedürü öğrenmeli, gerekli terminolojiden haberdar olmalıdır.
Dava dosyalarının incelenmesi önemlidir. Dava süreçlerinin nasıl şekillendiği bilinmelidir.” (Yılmaz, 2009: 224). Polis-adliye muhabirliği teknik bilgiler
isteyen bir gazetecilik türüdür. Bu nedenle yapılan hatalar ve ihlaller kasten olmasa dahi ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu ihlallerin sebebi gazetecilerin
konuyla ilgili yeterli düzeyde eğitimden geçmemesi ve mesleki tecrübelerinin eksikliğinden ileri gelmektedir. Bir başka sebep ise gazetecilerin ve çalıştıkları
kurumların hukukçulardan yeterli desteği talep etmemeleridir. Bu destek elbette maliyetleri artıracak bir yardım talebi olacaktır fakat uzun vadeli düşünüldüğünde gazetecinin ve çalıştığı kurumun haber metinlerinde yaptıkları hukuki ihlaller nedeniyle ödeyecekleri tazminatlar çok daha yüksek maliyetler getirebilir. Polis-adliye muhabirleri çalıştıkları haber konularıyla
ilgili kişilerle profesyonel bir ilişki ağı kurmak zorundadır. Bunu yaparken kişilerle mesafesini doğru belirlemeli, hiçbir zaman mesleğine zarar
verecek ölçüde samimiyet kurmamalıdır. Bunların haricinde iyi bir polis-adliye muhabirinin sistematik olarak hazırlanmış bir kişisel arşivi olması ve haber
kaynaklarıyla her zaman iletişime geçebilmesi için ilgili kişilerin iletişim bilgilerini içeren dijital bir rehbere sahip olması ve bunu zaman zaman yedeklemesi gerekmektedir.
3.Soru
Gazetecilik literatüründe magazin kavramı ilk kez hangi ülkede çıkan dergi için kullanılmıştır?
İngiltere |
Fransa |
Almanya |
Belçika |
Hollanda |
Gazetecilik literatüründe magazin kavramı ilk kez 1731 yılında İngiltere’de yayımlanan bir dergi için kullanılmıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir magazin habercisinin sahip olması gereken nitelikler arasında yer almaz?
En az bir yabancı dil bilmeli ve yeni gelişmeleri yakından izlemelidir. |
Araştırma yapmayı sevmeli ve haber kokusu alabilmelidir. |
Asparagas denilen uydurma ve yalan haber yapmaktan kaçınmalıdır. |
Sadece ünlüleri ve onların yaşam portrelerini haberleştirmelidir. |
Evrensel gazetecilik etiği ve meslek ilkelerine saygı duymalıdır. |
Sadece ünlüleri değil, toplumda ayrıksı özellikleri olan kişilerin yaşam portrelerini de haberleştirmelidir.
5.Soru
Magazin gazeteciliği, Türkiye’de 1970’li yıllarda başlayıp 1980’li yılların sonuna kadar süren dönemde haberi, tiraj ve izlenme oranı uğruna malzeme olarak kullanmamıştır.
Magazin gazeteciliği, Türkiye’de 1970’li yıllarda başlayıp 1980’li yılların sonuna kadar süren dönemde haberi, tiraj ve izlenme oranı uğruna malzeme olarak kullanmamıştır.
1960 |
1965 |
1970 |
1975 |
1980 |
Magazin gazeteciliği, Türkiye’de 1970’li yıllarda başlayıp 1980’li yılların sonuna kadar süren dönemde haberi, tiraj ve izlenme oranı uğruna malzeme olarak kullanmamıştır.
6.Soru
Aşağıdaki meslek gruplarından hangisini fikir basınından daha çok magazin basını haber kaynağı olarak kullanır?
Bilim adamları |
Yazarlar |
Politikacılar |
Garsonlar |
İş adamları |
Magazin haberciliğinde, habere konu olan ünlüler ve onların yakın çevresindeki kişilerin yanı sıra, daha pek çok kişinin de haber kaynağı olarak değerlendirildiği gözlemlenmektedir. Restoranlarda, gece kulüplerinde çalışan garsonlardan koruma görevlilerine ve valelere, hatta kuaförler ve makyözlerden temizlik çalışanlarına kadar uzanan geniş bir yelpazede çok çeşitli haber kaynaklarından söz edilebilir.
7.Soru
Polis-adliye haberciliğine ilişkin aşağıdaki konulardan hangisinin haberleştirilmesi tavsiye edilmemektedir?
İntihar |
Hırsızlık |
Tecavüz |
Dolandırıcılık |
Terör saldırıları |
İntihar haberleri farklı ve hassas bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Bu konuda basının duruşu genelde intihar haberlerini görmezden gelme üzerine olmalıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fikir gazetelerinin özelliklerinden biri değildir?
Okur kitlesi iyi eğitimli üst ve üst orta sınıflar |
Gazetelerin fiyatı yüksek, tirajları düşüktür |
Fotoğraf ve renk oranının kullanımı daha azdır |
Geniş bir okur kitlesini etkilemiş ve yüksek kazançlar elde edilmiştir |
Haberler sansasyonel olarak değil, açıklayıcı ve bilgilendirici bir tarzda okura sunulur |
Doğru cevap D'dir. Geniş bir okur kitlesini etkilemiş ve yüksek kazançlar elde etmek fikir gazeteciliğinin özelliklerinden biri değildir.
9.Soru
Aşağıdakilerin hangisi bir ekonomi haberinin yazımından beklenmez?
Haberi destekleyen sayı ve oranların tüm yazının içinde dağıtılması. |
Bir paragrafta ikiden fazla rakam bulunmaması ve rakamların arka arkaya gelmemesi. |
Konunun gerektirdiği akademik dili kullanması |
“ilk kez”, “en yüksek”, “en düşük” ve “rekor” kelimelerini kullanmadan önce |
Çok sayıda rakam vermesi gerektiğinde bunları küçük bir çizelgede örgütlemesi ve yazıyı ferahlatması. |
Bir ekonomi haberinde akademik dil kullanılması uygun değildir.
10.Soru
Wilson’a göre iktidar partilerine medya içeriğinde muhalefet partilerine oranla daha fazla yer verilmesinin sebebi nedir?
İktidarın icraatın başı olması |
İktidarın medya organlarının sahibi olması |
Medyanın iktidarın gücünden faydalanma isteği |
Halkın bu yöndeki talebi |
Yasal düzenlemeler |
İktidarın icraatın başı olması
11.Soru
Şıklardan hangisi politikayla ilgili rutin konuların medyada yer bulma şansını en iyi ifade eden haber değeri kriteridir?
Nadirlik |
Heyecanlılık |
Önemlilik |
Orijinallik |
Gariplik |
Önemlilik
12.Soru
I. Suçlamalar tırnak işareti ile verilmelidir
II. Haberin tüm taraflarına yer verilmelidir
III. Haberci haber kaynağını açıklamalıdır
IV. Haberci kişisel siyasi görüşünü metinde yansıtmalıdır
Yukarıdakilerden hangileri politika haberciliği özelinde dikkat edilmesi gereken etik ilkelerdendir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
II ve IV |
I ve III |
Siyasetçiler siyasi rakipleriyle sürekli yarış halinde olan kişilerdir. Bazen rakipleri hakkında rüşvet, yolsuzluk ve benzeri suçlamalarda bulunabilirler. Bu tip durumlarda suçlamayı yapan kişinin sözleri mutlaka tırnak içinde verilmelidir. Eğer dolaylı anlatım yapılacaksa “iddia etti”, “ileri sürdü, öne sürdü” gibi aktarma yüklemleri kullanılmalıdır. Bu suçlamalara karşı suçlanan politikacıya da haberde konuşma hakkı verilmelidir
Haberciliğin geneline has bir kural olan haber kaynağının gizlenmesi kuralı politika haber- ciliğinde çok daha dikkatli olmayı gerektiren bir kuraldır. Adli bir süreç başlatılmadıkça gazeteci siyaset dünyasından edindiği bilgilerin kaynağını açıklamaya zorlanmamalıdır. Po- litika haberciliğinde muhabirin kaynağını gizleme hakkının yanı sıra haber kaynağının da kendine ait bazı talepleri olabilir.
Politika muhabiri olmanın zorluklarından biri de muhabirin kişisel siyasi görüşlerini haber kay- naklarıyla ilişkilerine ve yazdığı haber metnine yansıtmaması gerektiğidir. İyi bir parlamento muhabiri siyasilerin konuşmalarına ilişkin neyi ima ettiği üzerine yorum yapmaz.
13.Soru
Ünsal Oskay, magazinleşen programlarla isyanın eşiğindeki yurttaşlara ne sunulduğunu ifade etmektedir?
Bilgi |
Eleştiri |
Sakinleştirici |
Hedef |
Çare |
“Bir hayat betimleniyor, ancak betimlenen bu hayat toplumun büyük bir kesimi için gerçek bir hayat değildir” diyen Ünsal Oskay (1998), magazinleşen programlarda belli bir toplumsal kesitin yaşam tarzlarının tasvir edildiğini şöyle ifade etmektedir: “...Hayat koşulları ağırlaşmıştır. Sorunlara çözüm üretmesi gereken siyaset ise tükenmiştir. İnsanlar için çıkış kapıları tümüyle kapanmış ve bu noktada magazin, isyanın eşiğindeki yurttaşlara bir tür sakinleştirici olarak sunulmaktadır. Çaresiz insan ise o parıltılı dünyaya gözünü dikerek yaşadığı sıkıntıları bir nebze unutmakta ve rahatlamaktadır...”
14.Soru
- Devlet Denetleme Kurumu
- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
- Türkiye İstatistik Kurumu
Yukarıdakilerden hangileri doğrudan ekonomi haberi kaynakları arasında yer almaktadır?
I, III, IV, V |
I, IV, V |
II, III, IV |
II, IV, V |
I, II, III, IV, V |
- Devlet Denetleme Kurumu
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
- Türkiye İstatistik Kurumu
Ekonomi haberi kaynakları arasında yer almaktadır.
15.Soru
“24 Ocak Kararları”, 24 Ocak 1980 tarihinde ekonomik literatüre geçen ve yapısal dönüşümleri içeren programa verilen isimdir. Aşağıdakilerden hangisinde bu programda alınan kararlara ilişkin bir yanlışlık vardır?
%32,7 devalüasyon yapılacaktır. |
Devlet desteği kaldırılacaktır. |
Yabancı yatırımlar teşvik edilecektir. |
Dış ticaret serbestleştirilecektir. |
Devletin ekonomideki payı artırılacaktır. |
Devletin ekonomideki payının azaltılması kararı alınmıştır.
16.Soru
Müzik, sinema, edebiyat, tiyatro, mimarlık ve plastik sanatlar gibi sanatın her alanını kapsayan haberleri içeren habercilik türüne ne ad verilir?
Fikir haberciliği |
Bulvar gazeteciliği |
Kültür-sanat haberciliği |
Popüler gazetecilik |
Magazin gazeteciliği |
Doğru cevap C'dir. Müzik, sinema, edebiyat, tiyatro, mimarlık ve plastik sanatlar gibi sanatın her alanını kapsayan haberleri içeren habercilik türüne Kültür-sanat haberciliği adı verilir?
17.Soru
Cumhuriyet’in ilanından sonra Zeki Cemal tarafından 1928’de kurulan ilk ekonomi gazetesi hangisidir?
Takvim-i Vekayi |
Ekonomi |
Takvim-i Ticaret |
Dersaadet Ticaret Odası Gazetesi |
İstanbul Ticaret |
Cumhuriyet’in ilanından sonra yayımlanan ilk ekonomi gazetesi, Zeki Cemal tarafından 1928’de kurulan “Ekonomi” adlı gazetedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dış politika haberciliğinin başlıca haber kaynaklarından biri değildir?
Büyükelçilikler, konsolosluklar |
UNESCO |
Uluslararası ilişkiler alanında çalışan akademisyenler |
Düşünce kuruluşları |
Haber ajansları |
Dış politika haberciliğinde başlıca haber kaynakları şunlardır:
- Dışişleri Bakanlığı
- Büyükelçilikler, Konsolosluklar, Dış temsilcilikler
- BM, NATO, AB, AGİT, UNESCO, NAFTA gibi uluslararası örgütler
- Dış politika uzmanları ve uluslararası ilişkiler alanında çalışan akademisyenler
- Think-tank olarak tabir edilen düşünce kuruluşları
- Davos Zirvesi ve Bilderberg Toplantıları gibi önemli uluslararası toplantılar
- Yabancı basında çıkan haberler
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fikir basınının özelliklerinden biri değildir?
Ciddi içerikli haber ve yazılara yer verir |
Haber içerikleri çok sayıda görsel ile desteklenir |
Haber içeriklerini ayrıntılı olarak verir |
Hedef kitlesinin düşünsel ihtiyaçlarına yanıt vermeyi amaçlar |
Haberler açıklayıcı ve bilgilendirici bir tarzda sunulur |
Fikir gazeteleri, ciddi içerikli haber ve yazılara yer verir. Ayrıca, haberlerin ayrıntılarına inerek neden ve nasılları sorgular. Bu sorgulamayı da kendi bakış açısından ele alır. Fikir gazetelerinde ciddi içerikli haberlerin yanı sıra yorumlara, çeşitli görüşlerin değerlendirildiği makalelere rastlamak olağandır. Çeşitli görüşleri savunan köşe yazıları, uzmanlaşmış muhabirlerin hazırladıkları çeşitli toplumsal konuları içeren sayfalar ve bölümler bu tür gazetelerin içeriğini oluşturur. Bu gazetelerde, fotoğraftan çok yazı ağırlıktadır. Amaçları çok satarak para kazanmak değil, hedef kitlesinin düşünsel ihtiyaçlarına yanıt vermektir. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kültür-Sanat Haberlerinin Konusundan biri değildir?
Müzik |
Tiyatro |
Sinema |
Mimarlık |
Spor |
Doğru cevap E'dir. Spor, kültür sanat haberciliğinin bir konusu değildir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ