2. Meşrutiyet döneminde İslamcılık fikrinde yazılar çıkarmış kültür ve sanat dergisi Sırat-ı Müstakim'dir. Doğru yanıt 'B'

Tezat, Sultan II. Abdülhamit devrinin ağırlığını yaşayan genç subay Nâşid’in, İstanbul’da nişanlısı Behire ile Batum’da tanıştığı bir Rus kızı Miliça arasında, hayatını birleştirmek arzusuyla muhtelif bakımlardan yaptığı mukayeseleri ve nihayet galip gelen milliyet hissiyle Behire’yi tercih edişini anlatmaktadır. Yazarın eserini hangi şartlar altında yazdığını anlattığı bir yazıda kullandığı “fikrî hikâye” ifadesi, “tezli hikâye” anlamına gelir. Diğer taraftan “hüsün ve san’atın kudsiyeti” sözleri Fecr-i Âtî’nin sanatı “muhterem” kabul edişini hatırlatmaktadır. İşte bu noktada Tezat’ı Fecr-i Âtî’yi Millî Edebiyat Hareketine bağlayan bir eser olarak görmek gerekir.

Fecr-i Âtîciler, şiir anlayışı bakımından Edebiyat-ı Cedide’den Cenap Şahabettin’in tanıdığı Sembolizm’i tercih etmişlerdir.

Yeni hayat: Hukuk, iktisat, ahlak, felsefe, eğitim öğretim, dil ve edebiyat gibi toplum hayatının bütün parçalarında taklit yerine ibda (yaratma) ve millîleşmeyi seçme felsefesi.

Yakup Kadri, Balkan Harplerinden sonra artık sanatını ferdiyetçi davranıştan cemiyetçi anlayışa kaydırmıştır.

Fakat Hamdullah Suphi Tanrıöver, Ahmet Haşim kadar başarılı olamayacağı
düşüncesiyle şiiri bırakmıştır.

Genç Kalemler dışında diğer seçeneklerde verilen isimler 19. Yüzyıl ikinci yarısından itibaren çıkan gazete ve dergilerin isimleridir.

Önceki dönemlere kıyaslandığında II. Meşrutiyet Türkiye'sinde bir süreli yayının resimli çıkması bir cazibe ve kalite göstergesiydi. Bu sebeple o yıllarda pek çok derginin adında "musavver" ya da "resimli" sıfatları kullanılırdı. Musavver Mecmua ve Resimli Eczacı Gazetesi bunlara birer örnektir.

Şıklarda ismi geçen şairlerin hepsi Fecr-i Âtî topluluğu şairlerindendir. Fakat Nevin, Ahmet Samim ve Mehmet Rüştü'nün edebi hayatı Fecr-i Âtî'nin ömründen daha uzun olmamış, şairlikleri bir hevesten ibaret sayılmıştır. Ali Canip topluluğun önemli isimlerinden biri olmasına karşın Fecr-i Âtî şiirini kusursuz şekilde temsil eden kişi Ahmet Haşim'dir.

Fransız Sembolist'leri serbest müstezadı türü birbirinden bütünüyle farklı hatta birbirinin zıddı olan her anı, her olayı ve her ifadeyi dile getirmek için yatkın gördüklerinden tercih etmişlerdir.

Kendi başlarına dergi çıkarmanın zorluğunu kavrayan Fecr-i Âtîciler, vaktiyle Edebiyat-ı Cedidecilerin yayın organı olan Servet-i Fünûn dergisinde edebî faaliyetlerini birleştirmeye karar vermişlerdir.

Refik Halit Karay, yazmış olduğu mensureleri ile kuvvetini, ruh derinliğinden değil tabiata, bilhassa küçük varlık ve eşyaya çevrilmiş sanatkârane “göz” den almış, tahlil değil tasvir edici, zekice buluşları ve benzetmeleri olan mensureler yazmıştır.

Şehabettin Süleyman’ın en uzun hikâyesi “Hüseyin Veli Efendi”, fikirleri vaktinden önce gelişmiş, zeki insanları cemiyetin kabullenmediği tezini savunur. Bu metin, Natüralist Hikâyeye örnek gösterilebilecek cinstedir.

Fecr-i Âtî’nin teşekkülünü kolaylaştıran etkenler şunlardır: Daha önceden aralarında devam eden beraberlik, Batılı edebî mektepler ve Edebiyat-ı Cedide örneği, Halis edebiyat arayışı, Devrin her şeye politik bir gözlükle bakma alışkanlığına tepki.

Sanatı “şahsi ve muhterem” kabul eden Fecr-i Âtî şairi daima ferdî konuları işler.

Her türlü edebî yönelişin gerek şekil, muhteva, gerekse dil ve üslup ile ilgili birtakım tercihleri vardır. Fakat bu tercihler hiçbir edebî oluşumda mutlak özellik olarak görülemez.

II. Meşrutiyet yıllarında Türk aydınlarının ruhunda gelişen iki zıt duygu; çöküşü gördüğü halde birşey yapamamaktan kendi içine kapanma ve korkunun faydası olmadığını görerek mücadeleye yönelmedir. Bu ruh halleri sanat anlayışı açısından da şekillendirici olmuş ve böylece ferdiyetçi sanat anlayışı Fecr-i Âtî, toplumcu sanat anlayışı Milli Edebiyat Hareketi, millilik vasfına önem veren Nesl-i Âtî (Nâyîler) ve Milli Edebiyat anlayışını kurallandırmak niyetiyle Şairler Derneği kurulmuştur. Natüralizm ise edebi grup değil edebi akımdır.

Mensure, duygu yoğunluğunu serbestçe ifadeye imkan verdiği için ferdiyetçi sanat anlayışına çok uygundur. Onun için Edebiyat-ı Cedideciler gibi Fecr-i Âtî mensuplarının da reğbet ettiği türlerden biri olmuştur. Fecr-i Âtî mensupları arasında “mensur şiir”, “mensure", “fantazi” veya “fantaziye” hatta bazen “şiir” diye niteledikleri bu türü denememiş olan yoktur.