İkna Edici İletişim Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
O¨zür belirtme yöntemleri olarak tanımlanan apologia yaklaşımlarında ne tür kanıtların ne şekilde/nasıl belirtilmesi gerektiği üzerinde yoğunlaşılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu amaçla kullanılan yöntemlerden biri değildir?
İnkar |
Kuvvetlendirme |
Farklılaştırma |
Bağlama |
Aşkınlık |
Kanıtsal ve biçimsel/stilistik unsurlar/özellikler de türsel iknanın özel bir çeşididir. O¨zür belirtme yöntemleri olarak tanımlanan apologia yaklaşımlarında ne tür kanıtları ne şekilde/nasıl belirtilmesi gerektiği üzerinde yoğunlaşılmaktadır. Kullanılan yöntemler: inka^r, kuvvetlendirme, farklılaştırma ve aşma/aşkınlık olarak sıralanabilir. (Ware ve Linkugal, 1973. Aktaran; Larson, 2001;62).
İnka^r da ikna edici, suçlama altında bulunduğu konuyu doğrudan inka^r etmektedir. Kuvvetlendirmede ise ikna edici bazı değerler; yardımseverlik, paylaşımcılık; cömertlik, dindarlık; çalışkanlık, gibi soyut kavramları ve ona somut olarak destek sağlayacak kişi ve grupların yardımı ile, etkilemek istediği kişi ya da kişilerin zihinlerinde iknacıya yönelik güven oluşturmaya çalışmaktadır. Farklılaştırmadaysa ikna edici mevcut olaya bambaşka bir bakış açısı getirmek için hareket etmektedir. Böylece, iknacının konumu; ona yönelik suçlamalar hakkında, ikna edilenler olaya farklı bir bakış açısıyla yaklaşmaya başlarlar. En başta betimlenen olay, iknacının bu hamlesinden sonra bambaşka bir yapıya dönüşmüştür. İkna edilenler, hikayenin tamamını bilemediklerinden dolayı; tamamen şüphe içinde kalırlar. Bu durumda; ortama sunulan bilgilerin niteliği önem taşır. Başka bir ihtimal de, şüphe içinde kalan kişilerin; en baştaki tutumlarında diretmeleri; yeni bilgileri reddetmek şeklinde bir yaklaşımı benimseyebilecekleri gibi çekimser bir tavır takınarak etkilenmeye daha açık bir konuma gelirler. Aşkınlıktaysa, ikna edici var olan olayı; olayın daha da ötesine taşımaktadır. İkna edilenlerin dikkati daha büyük ve daha soylu bir noktaya taşınmaya çalışılır. Bir cinayeti, hırsızlığı; aile bütünlüğü; kutsal değerlerin korunması; ülke bütünlüğü, vb. konulara taşındığı pek çok duruma; gazetelerde, haber sitelerinde rastlanabilmektedir.
2.Soru
Bütün kanıtlar dramatik değildir. Bazen kanıt, dramatik olmayan bir şekilde entelektüel odaklı yollarıkullanarak alıcıların mantıklarına seslenmektedir. Gazetedeki köşe yazıları ya da kimi blog yazılarında, sıklıkla okuyucunun mantığına seslenen kanıtlar sunularak, ikna edici iletişim faaliyeti sürdürülmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi ikna edici iletişimde kullanılan bu tanıma uygun bir kanıt türüdür?
Bütün kanıtlar dramatik değildir. Bazen kanıt, dramatik olmayan bir şekilde entelektüel odaklı yollarıkullanarak alıcıların mantıklarına seslenmektedir. Gazetedeki köşe yazıları ya da kimi blog yazılarında, sıklıkla okuyucunun mantığına seslenen kanıtlar sunularak, ikna edici iletişim faaliyeti sürdürülmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi ikna edici iletişimde kullanılan bu tanıma uygun bir kanıt türüdür?
Akılcı Kanıt |
Tanıklık |
Anlatılar: O¨yküler ve Anekdotlar |
İstatistikler |
Katılım ve Gösterme |
Bütün kanıtlar dramatik değildir. Bazen kanıt, dramatik olmayan bir şekilde entelektüel odaklı yollarıkullanarak alıcıların mantıklarına seslenmektedir. Gazetedeki köşe yazıları ya da kimi blog yazılarında, sıklıkla okuyucunun mantığına seslenen kanıtlar sunularak, ikna edici iletişim faaliyeti sürdürülmektedir. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
İkna kaynağının, alıcılar/hedef kitle tarafından, “hoşlanılabilir olması” alıcıların, ikna kaynağını,nasıl değerlendirmelerine neden olur?
Şakacı |
Güvenilir |
Zeki |
Kurnaz |
Dikkatli |
İkna kaynağının, alıcılar/hedef kitle tarafından, “hoşlanılabilir olması”, aynı zamanda alıcıların, ikna kaynağını, “güvenilir” olarak değerlendirmelerine neden olur.
4.Soru
Hedef kitle analizi ile ilgili mesajların ne zaman ve nerede duyulacağının zaman ve mekana göre oluştuğunu öne süren yazar kimdir?
Tony Schwartz |
Aristo |
John Molloy |
Richard Luecke |
Louis Althusser |
Hedef kitle ile ilgili veri toplamak için gerçekleştirilen, “hedef kitle analizi”ndeki bir diğer unsur da Tony Schwartz (1973)’ın The Responsive Chord adlı kitabında yer almaktadır. Schwartz mesajların ne zaman ve nerede duyulacağının zaman ve mekana göre oluştuğunu söylemektedir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikna sürecinin basamakları arasında yer almaz?
İletişim kaynağı, iletişimin biçimi, içeriği ve organizasyonu |
İletinin ulaştırılacağı kanalın karakteristik özellikleri |
Hedeflenen alıcının yeteneği ve özellikleri |
Amaçlanan davranış ve tutum değişiklikleri |
Alıcının sosyal statüsünün üstünlüğü |
İkna süreci iletişimin tüm basamaklarında çözümlenir. Anılan basamaklar ise şunlardır: İletişim kaynağı, iletişimin biçimi, içeriği ve organizasyonu, iletinin ulaştırılacağı kanalın karakteristik özellikleri, hedeflenen alıcının yeteneği ve özellikleri ile amaçlanan davranış ve tutum değişiklikleri. Sosyal statünün üstünlüğü ile ilgili bir basamak yoktur. Bu durumda doğru yanıt E'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, korku unsurunun ikna edici iletişimde kullanılmasıyla ortaya çıkan sonuçlardan biri olamaz?
Kişide mücadele duygusu uyandırır. |
Kişinin ortamdan uzaklaşmasına sebep olur. |
Kişinin yıkıcı bir düşmanlık tavrı benimsemesine sebep olur. |
Kişinin olayın ciddiyetine varmasını sağlayabilir. |
Kişinin ruh sağlığını tek başına önemli ölçüde bozar. |
Korku unsurunun ikna edici iletişimde kullanılmasıyla bireyler, çokluk önleyici durumu ya da mekanizmayı hayata geçirir. Öte yandan korku unsurunun kullanılması kesin bir tepki de yaratabilir. Bu tepki ise kaçış veya dövüş ya da mücadele biçiminde ortaya çıkar. Bu olgu ise, ikna edici iletişim sonucunda dağıtıcı ya da bozucu olan bir düşmanlığın şekillenmesini de sağlar.
7.Soru
I. Fizyolojik ihtiyaçlar
II. Güvenlik ihtiyacı
III. Sosyal ihtiyaçlar
IV. O¨zsaygı ihtiyacı
V. Kendini tamamlama ihtiyacı
Yukarıdakilerden hangisi A. Maslow tarafından geliştirilen “İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı”na göre insan ihtiyaçları arasında sayılır?
I. Fizyolojik ihtiyaçlar
II. Güvenlik ihtiyacı
III. Sosyal ihtiyaçlar
IV. O¨zsaygı ihtiyacı
V. Kendini tamamlama ihtiyacı
Yukarıdakilerden hangisi A. Maslow tarafından geliştirilen “İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı”na göre insan ihtiyaçları arasında sayılır?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I, II, III, IV ve V |
Bu kurama göre insan ihtiyaçları beşe ayrılır ve şöyle sıralanmaktadır:
-
Fizyolojik ihtiyaçlar: Yeme, uyuma vb. (O¨rgütler için: ücret ve iyi işyeri ortamı vb.)
-
Güvenlik ihtiyacı: Can güvenliği vb. (O¨rgütler için: İş güvenliği, adalet, emeklilik vb.)
-
Sosyal ihtiyaçlar: Arkadaşlık vb. (O¨rgütler için: Ait olma, yönetici ilgisi vb.)
-
O¨zsaygı ihtiyacı: Tanınma, prestij vb. (O¨rgütler için: Takdir edilme, terfi vb.)
-
Kendini tamamlama ihtiyacı: Yetenek geliştirme vb. (O¨rgütler için: Doyurucu iş vb.)
Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, ikna edici iletişimi sekteye uğratan ve alıcı ile ilgili olan problemdir?
Gürültülü ortam |
Mesajın karmaşık biçimde sunulması |
Mesajın aktarılacağı mekanın karanlık oluşu |
Alıcının konuya ilişkin olumsuz tutumu |
Alıcının hayat görüşünün olmaması |
İletişim sürecinde alıcı kaynağın gönderdiği iletiye hedef olan kesimdir. İkna edici iletişimde alıcının bazı özellikleri ve etkenler ikna olup-olmamalarını belirler. Alıcının ileri sürülen görüşle aynı görüşte olup-olmaması, konu hakkındaki bilgi düzeyi, eğitimi, zekâ düzeyi ve kişilik özellikleri iknanın etkisini belirler. Alıcının olumsuz tutumu, mesajı almasını zorlaştıran bir durumken, bir hayat görüşünün olmaması mesajın alınmasında problem oluşturmayabilir.
9.Soru
İzleyicinin hafızasında beş duyudan biriyle iz bırakmak açmak için kullanılan, hedef kitlenin ürünü, fikri ya da kişiyi hatırlamasının amaçlandığı ikna taktiği hangisidir?
Önce ver sonra al taktiği |
Borca sokma taktiği |
Evet-evet taktiği |
Giderek artan ricalar taktiği |
Yer etme taktiği |
Yanıt E'dir. Yer etme taktiğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demografik veri içermez?
Vergi numarası |
Kişinin okumayı tercih ettiği kitap türleri |
Üye olunan vakıf ve dernekler |
Gazete ve dergi abonelikleri |
Temel tüketim alışkanlıkları |
Demografik bir kümenin iyi bir göstergesi, insanların gazete, dergi abonelikleridir. Bütün bir mahallede, yalnızca bir kişinin, maket uçak yapımıyla ilgilendiğini onun maket uçak boya ve yapım malzemeleri ile ilgili bir yayın aboneliğinden anlayabiliriz. Üye olunan vakıf ve derneklere ilişkin yayın listesinde yer alan isimler, kablolu yayın abonelikleri, kablolu yayınlarda abone olunan üyelik paketleri de kişilerin demografik özellikleri hakkında bilgi vermektedirler. Sahip olunan kredi kartları, temel tüketim alışkanlıkları, demografik unsurlar arasında yer almaktadır. Nüfus sayımı verileri, vergi numarası, ehliyet belgesi, pasaport, evlilik cüzdanı gibi resmi, yarı resmi belgeler de kişilere ait demografik veriler içermektedir.
11.Soru
İknaya Karşı Koyma ve Tepki konusunda özgürlük ve önem kuramını ortaya atan araştırmacı aşağıdakilerden hangisidir?
Aristo |
Baudrillard |
McGuire |
Vash ve Garetti |
Brehm |
İknaya Karşı Koyma ve Tepki konusunda temel olarak bu alandaki araştırmacılardan Brehm'in geliştirdiği “özgürlük ve önem kuramı” ele alınmaktadır. Doğru yanıt A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, başarılı bir ikna yönteminin ilk adımıdır?
İkna amacının belirlenmesi |
İkna edilecek kişilerin belirlenmesi |
Anılan kişiler hakkında bilgi toplanması |
Başkasının iknaya bakış açısına karar verilmesi |
Uygun planlamanın oluşturulması |
Başarılı bir ikna süreci için izlemesi gereken adımları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Başkasının iknaya bakış açısına karar verilmesi,
- İknanın amacının belirlenmesi,
- Belli bir kişi, ele almak istenilen belli bir olay ve amaç için doğru ve uygun zamanın seçilmesi,
- Anılan kişi ve/veya olay hakkında bilgi toplanması,
- Hareket kararı sırasında uygun adımların seçilmesi,
- Hedef kitlenin gönderilen iletiye karşı gösterdiği tepkilere göre geri bildirim başka deyişle
yansımaların bir araya getirilmesi. - Yansıma ve bilgilerin ışığında ikna edici iletilerin gerekirse yeniden düzenlenmesi ve
gönderilmesi. - Umulan başarılı iknaya ulaşılması.
13.Soru
'İtibar' ve 'Karizma' hangi artistik kanıtların içinde yer alır?
Ethos |
Pathos |
Hoşgörü |
Bilgelik |
Logos |
İknaya muhatap olan dinleyicilerin açıkça algılayabildikleri bu özellikleri Aristo, itibar diye adlandırmaktadır. İtibar inanılır ve güvenilir olmak demektir. Bunun içinse mesajın kaynağının tanınır, bilinir olması gerekir.
Yine bu bağlamda ele alınabilecek diğer bazı karakteristik özellikler de söz konusudur. Bu özellikler de iletinin etkinliğinde önemli rol oynar. Bunlar; ses etkinliği, seçilen kelimeler, göz teması, jestler vb. olarak sıralanabilir. Bunların tümü Aristo tarafından karizma diye adlandırılmaktadır. Bir örnek verilecek olursa; bir iknacı sunuşunu kuvvetli bir lisan, özenle seçilmiş kelimeler, hazırlanmış jestler ve iyi bir tonlama ile sunmalıdır. Bu onun izleyenleri ikna etmesinde önemli yararlar sağlayacaktır.
14.Soru
Ardarda, soluksuz bir şekilde yöneltilen sorular, hedefin kaynaktan gelen bilgileri ayrıntılı bir şekilde bilişsel işleme sokmasına olanak tanımamakta ve ikna sürecini hızlandırmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi anlatılan taktikdir?
Giderek artan ricalar taktiği |
Evet-Evet Taktiği |
Acaba-yerine-hangisi taktiği |
Önce küçük-sonra büyük rica taktiği |
Önce büyük-sonra küçük rica taktiği |
Evet-Evet Taktiği :Ardarda, soluksuz bir şekilde yöneltilen sorular, hedefin kaynaktan gelen bilgileri ayrıntılı bir şekilde bilişsel işleme sokmasına olanak tanımamakta ve kestirme yoldan yapılan bilgi işleme sürecini konu alan; (1983) Ayrıntılı İnceleme Olasılığı Modeli’nde (elaboration likelihood model) de belirtildiği gibi, ikna sürecini hızlandırmaktadır.
15.Soru
Sosyal psikoloji alanında çalışan Muzaffer Sherif ve arkadaşları tarafından geliştirilen ve temelini kişilerin davranışlarına etki eden fiziksel unsurlar hakkında yaptıkları muhakeme sürecinin oluşturduğu kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Tutarlılık ve Denge Kuramı |
Bilgi İşleme Kuramı |
Öykü Kuramı |
Tek Vuruş Tutum Değişimi /Sosyal Yargı Kuramı |
Tür Kuramı |
Tek-vuruş tutum değişimi kuramı/Sosyal yargı kuramı, Yale İletişim ve Tutum Değişimi Programı tarafından kaynak sağlanan bir araştırma projesinin sonucudur sosyal psikoloji alanında çalışan Muzaffer Sherif ve arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Kuramın temelini kişilerin davranışlarına etki eden fiziksel unsurlar hakkında yaptıkları muhakeme süreci oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
"Karmaşık sosyal, politik, ekonomik veya askerî sorunlara popüler genellemelerle cevap vermek" olan propaganda tekniği aşağıdakilerden hangisidir?
Sokaktaki adam |
Transfer |
Rasyonalizasyon |
Kasıtlı muğlaklık |
Nedeni aşırı basitleştirmek |
Nedeni aşırı basitleştirmek tekniği "Karmaşık sosyal, politik, ekonomik veya askerî sorunlara popüler genellemelerle cevap vermek" tir. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi propagandanın yayılması için kullanılan yöntemlerden biri değildir?
Simgeler kullanmak |
İsim takmak |
Objektif kanıtlar kullanmak |
Bazı verileri abartmak ya da çarpıtmak |
Çok güçlü ve abartılı ifadeler kullanmak |
Propagandacı objektif kanıtlar kullanmak yerine “genellemeler” yapar. “Vatan”, “millet”, “şeref”, “ahlak” gibi kimsenin kolay kolay itiraz edemeyeceği kavramlar kullanır. Buna göre doğru yanıt C'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikna sürecinin izlediği yolu doğru sıralamıştır?
I. Alıcı
II. Kaynak
III. İleti
IV. Kanal
I-II-III-IV |
IV-III-II-I |
III-IV-II-I |
II-III-IV-I |
III-I-II-IV |
İkna süreci toplu iletişim sürecinde olduğu gibi kaynak-ileti (mesaj) -kanal-alıcı temel ögelerinden oluşur.
Bu dört temel öge her ikna sürecinde değişmeyen ögeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
“Hangi ikna çeşidine daha çok inanılır?” sorusunun cevabı, iletişim hangi öğesi ile ilişkilidir?
Geri dönüt |
Kanal |
İleti |
Alıcı |
Kaynak |
“İnanılır olmak için kaynağın hangi özelliklere sahip olması gerekir?” “Hangi ikna çeşidine daha çok inanılır?” gibi sorular, kaynaktan gelen iletilerin inanırlığı ile ilişkilidir.
20.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer alan ikna taktiğinde, alıcılara üst üste evet yanıtı verme olasılığı yüksek olan sorular sorulması ve asıl evet denilmesi istenen sorunun, sonuncu sırada sorularak ikna gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır?
Önce küçük sonra büyük rica taktiği |
Önce büyük sonra küçük rica taktiği |
Evet evet taktiği |
Giderek artan ricalar taktiği |
Borca sokma taktiği |
Yanıt C'dir. Evet evet taktiğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ