Dil ediniminde yetişkinlerin rolü sınırlıdır.

Vygotsky’ye göre çocuğun en önemli öğrenme yaşantıları o becerilere sahip, usta bir eğitici ile sosyal etkileşimler aracılığı ile gerçekleşir. Bu kişi çoğunlukla çocuğun çevresindeki bir yetişkin, yani anne, baba, bakıcı veya diğer yakınlar ya da diğer çocuklar olabilir. Eğitici kişi davranışlarıyla çocuğa model olabilir ve/veya çocuğa sözel yönergeler, ipuçları sağlar. Bu sürece işbirlikçi diyalog (cooperative/collaborative dialogue) adını vermiştir.

Biçimbilgisi sözcükleri doğru hece sırasında kurmayı, anlamayı ve birkaç cümleden oluşan konuşmaları doğru organize etmeyi gerektiren kurallar bütünüdür.

Kullanımbilgisi bozukluğu bulunan çocukların dinleyici farkındalığı azdır.

Çocuklar, kullandıkları sözcüklerin hece yapısında basitleştirmeler yapabilmektedir. Bu basitleştirmeler; yineleme, son ünsüzü düşürme, ünsüz daraltması ve vurgusuz heceleri düşürme olarak adlandırılmaktadır. Ekolali yapma ise söz öncesi dönemin bir evresidir.

Doğuştancı kuramın temsilcileri başta N. Chomsky olmak üzere E. Lenneberg, D. Slobin ve L. Bloomfield’dir. Pavlov ise davranışçı yaklaşımın temsilcileri arasındadır.

Çocuklarda dinleme becerisi Fark etme, Ayırt etme, Tanımlama ve Anlamlandırma olarak dört aşamada gerçekleşir.

Edimsel koşullama çalışmaları, 1898’de Amerikalı bir psikolog ve eğitimci olan E.L. Thorndike’ın kedilerle yaptığı deneylerle ortaya çıkmıştır. 1930 ve 50’li yıllarda edimsel koşullamanın öncülerinden olan B.F Skinner’in çalışmaları ile devam etmiştir. Edimsel koşullamanın çocukların dili öğrenmelerindeki rolü ile de ilgilenen Skinner “Sözel Davranış” adlı bir kitap yazmıştır.

Bilişsel yaklaşımda sözü edilen en temel zihinsel yapılara şema denmektedir.

Ekolali evresi, bebeklerin yaşamının yaklaşık olarak 8-12 aylık dönemine denk gelmektedir. Ekolali duyulan kelimenin tekrar edilmesi anlamında kullanılan bir sözcüktür. Bu dönemde bebekler çevrelerindeki sesleri tekrarlama ya da taklit etmeye çabalarlar.

Oriyante/ Konfüze/ Uygunsuz yanıt/ Anlaşılmaz sesler/ Sözel yanıt yok.

İletişim; sözlük anlamına göre duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon’ olarak tanımlanmaktadır. Alan yazında ise iletişim, bireyin karşıdaki kişiye sözlü, yazılı ya da jest kullanarak vermek istediği mesajı aktarma süreci olarak tanımlanmaktadır.

3 yaşına gelmişse ve hala sözcük üretimi yoksa durumdan şüphelenilebilir. Ancak 1 yaş bunun için erken sayılabilir.

Dil, iletişimi gerçekleştirmek için işaretler sistemi aracılı- ğıyla dünya hakkındaki düşünceleri temsil etmek amacıyla kullanılan bir şifre/kod bilgisidir.

Bebekler anlamlı ilk sözcüklerini 11-13 ay arasında çıkarırlar

Afazili hastaların ortak özelliklerinden bir diğeri ise adlandırma bozukluğudur. Hastalar, insanların, nesnelerin, yerlerin ve eylemlerin adlarını söylemede zorlanırlar. Adlandırma zorlukları farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Uzun süreli duraktan sonra gelen gecikmeli adlandırma, parafazi adı verilen adlandırma hataları, neolojizm denilen anlamsız sözcük üretimleri gözlenebilir.

Dil gelişimi kazanıldıktan sonra bir hastalık ya da kaza sonucunda oluşan beyin hasarı nedeni ile bu yetilerin bir kısmını hatta bazen tamamını kaybetmemizle ortaya çıkan dil bozukluklarına edinilmiş dil bozukluğu adı verilir.

Gelişimsel dil bozuklukları doğum öncesi nedenler (çocuklarda beyin hasarı oluşması serebral palsibeyin felci durumlarının dışında dil bozukluklarının oluşmasında az bir öneme sahiptir), genetik faktörler (Down sendromu, Fragile-X sendromu gibi) ve çevresel etmenler (çevre ve aileden verilen uyaran eksiklikleri) sonucunda ortaya çıkabildiği gibi birçok farklı bozuklukla birlikte de ortaya çıkabilir. Bu bozukluklar İşitme Yetersizliği, Zihinsel Yetersizlik, Otizm Spektrum Bozukluğu Özgül Dil Bozukluğu ve Motor Bozukluklar (Gelişimsel Apraksi ve Serebral Palsi)dır.

Bilginin akılda tutulması, Episodik (olaysal) bellek; bireysel yaşanan olayların, duyguların, öznel yargıların akılda tutulması; Semantik bellek evrene ve ortak bilgiye dair bellek, anlam dağarcığı; Fonolojik bellek, sözcüklerin içerdiği seslere ilişkin bellek; Ortografik bellek, yazım kuralları ile ilgili bellek; Kısa dönemli bellek, yeni öğrenilen sözel ve görsel bilginin çok kısa süreli akılda tutulması; Uzun dönem bellek , kısa dönem bellekteki bilgi önemli görüldüğünde uzun dönem belleğe aktarılır, aylar, yıllar boyunca bilginin saklanmasıdır.

İstendik bir uyaranın ortama dahil edilmesi ve davranış sıklık, süre, tekrar ihtimalinin artması durumu olumlu pekiştirme olarak tanımlanır.