Ekolali evresi, bebeklerin yaşamının yaklaşık olarak 8-12 aylık dönemine denk gelmektedir.

Genellikle yalnız başına ya da yetişkinlerle oyun oynamayı tercih eder.Yaşıtlarıyla oyunu başlatmada ve sürdürmede zorluk yaşar Yaşıtlarıyla konuşmada, iletişim kurmada zorlanır. Dili bazı isteklerini belirtmek için sınırlı olarak kullanır. Örneğin, oyuncağını istemek, parka gitmeyi istemek gibi durumlarda dili kullanır ancak yorum yapmaz, soru sormaz, sorulara cevap vermez. Dinleyici farkındalığı azdır .Sıra alma davranışında zorluk yaşar. Göz kontağında zorluk yaşar .Konuyu takip etmede zorluk yaşar. Sözel olmayan dil kullanımında zorluk yaşar.

Bilişsel yaklaşımda sözü edilen en temel zihinsel yapılara şema denmektedir. Şemalar zihnimizde uyumlu, mantıklı, bağdaşık anlam setleri halinde düzenli, örgütlü bir şekilde bulunurlar. Bu örgütleme, düşünme sürecini daha verimli kılar. Piaget, düşünmenin ana işlevlerinden biri olarak kabul ettiği uyum kavramını, insanın çevresi ile arasında geçici denge kurma çabası olarak tanımlamaktadır. Uyum, özümleme ve düzenleme olmak üzere iki şekilde sağlanır. Özümleme, yeni bilgi veya deneyimi eski şemaların içine alma ve şemanın parçası haline getirme sürecidir.

Klasik koşullama, ilk kez sindirim sistemini inceleyen Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından kazayla sayılabilecek şekilde keşfedilmiştir. Deneyde, zil sesini tekrar tekrar duyup sonrasında da eti alan köpekler zil ve yiyecek arasında bir bağlantı kurup zil çalar çalmaz daha et gelmeden salya salgılamaya başlamışlardır.

 Çocuğun kendi başına, bağımsız olarak yapabilecekleri ile ilgili seviyeye gerçek gelişim seviyesi denir.

Herhangi bir nörolojik bozukluk, işitme kaybı, motor bozukluk, zihinsel yetersizlik ve sosyal duygusal gelişim bozukluğu olmamasına rağmen, dil gelişiminde sınırlılık bulunan gelişimsel bir bozukluktur.

Otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuklar genellikle ekleri kullanmakta özellikle zaman ekle- rinin kullanımında sorun yaşarlar zaman eklerini, çoğul eklerini kullanmazlar.

Sosyal konuşma, dışsal iletişimdir, diğer insanlarla konuşmak için kullanılır (Tipik olarak 2 yaştan itibaren). Kendi kendine konuşma, kendimize yaptığımız sesli konuşmadır (tipik olarak 3 yaştan itibaren) ve zihinsel bir işlevi vardır. Kendi kendine konuşma gitgide silikleşir, duyulmaz hale gelir ve sessiz içsel konuşmaya dönüşür (tipik olarak 7 yaştan itibaren). Vygotsky kendi kendine konuşmanın önemini ilk ortaya koyan psikologtur. Kendi kendine konuşma sosyal ve içsel konuşma arasında bir geçiş noktasıdır ve dil ile düşüncenin birleşerek sözel düşünmeyi oluşturduğu aşamadır. İçsel konuşma çocuğun dikkatini toplamasını, duyularıyla algılamasını, belleğine kaydetmesini ve geri çağırmasını, problem çözerken plan yapıp yürütmesini, kısaca düşünmesini sağlayan bir süreçtir. Kendi kendine konuşma, Piaget’nin monolog kavramı ile örtüşmektedir fakat Vygotsky’nin aksine Piaget monologları amaçsız, sosyal olmayan ve iletişime zarar verici olarak görmektedir.

Hem pozitif hem de negatif pekiştirme, davranışın sıklığını, süresini ya da tekrarlanma olasılığını arttırır

Doğuştancı kuram çocukların dil edinimini kolaylaştırıcı bir mekanizmayla dünyaya geldiğini ve bu mekanizmada evrensel dil özelliklerinin olduğunu savunur. Bu kurama göre çocuklar daha önce hiç duymadığı tümceleri üretip anlayabilir. Dil öğrenilmez, edinilir. Dolayısıyla III. maddede yer alan ifade doğuştancı kurama değil, davranışçı kurama ait bir görüştür.

Sosyo-kültürel yaklaşımın öncüsü olan L. Vygotsky, Piaget ile aynı dönemlerde yaşamıştır. İki kuramcı birbirlerinin yaklaşımlarından hem etkilenmiş hem de birbirlerini eleştirmişlerdir. Sosyo-kültürel yaklaşım da bilişsel yaklaşım gibi etkileşimci bir yaklaşımdır. Başka bir deyişle, gelişimin biyolojik, bilişsel ve çevresel etkilerin etkileşimiyle mümkün olduğunu savunmaktadır.

İlk kez sindirim sistemini inceleyen  Ivan Pavlov tarafından kazayla sayılabilecek şekilde keşfedilmiştir.

Biçimbilgisi bozukluğu bulunan çocuklarda Sözdizimi bozukluğu bulunan çocukların özellikleri: Konuşma sırasında uygun olmayan sözcük dizimi sergilerler (“ali öptü ayşe”), Karmaşık uzun cümleli yapıları kuramazlar (edilgen, ettirgen cümleler), Hikayeyi tekrarlama görevinde çaba sarfederler, güçlük yaşarlar.

Doğuştancılık yaklaşımının temel varsayımlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Çocuklar dile ilişkin bir kapasiteyle doğarlar.

• Dil özellikleri evrenseldir; yani tüm dillerde ortak olan bazı özellikler bulunmaktadır.

• Dil öğrenilmez, edinilir.

• Çocuklar dil edinimini kolaylaştıran bir mekanizmaya sahiptir.

• Dil ediniminde yetişkinlerin rolü sınırlıdır.

• Çocuklar daha önce hiç duymadıkları tümceleri üretip anlayabilir.

Chomsky’e göre (1957) evrensel dilbilgisi kurallarına ilişkin bilgi, dilsel edinçtir (competence) ve doğuştandır. Başka bir deyişle edinç, anadili konuşucusunun sonsuz sayıda tümce üretip anlamasını sağlayan düzenek veya kurallar dizgesi; bireyin anadiline ilişkin sezgisel-örtük bilgisidir. Dolayısıyla çocuk, çevresinden görece bağımsız olarak dili edinir.

Bağımsız morfemleri edinmede zorluk, Bağımlı morfemleri edinmede zorluk, Ekleri kullanmada zorluk biçimbilgisi bozukluğunun özellikleridir.

Gelişimsel apraksinin en önemli özelliği sözcük bulma bozukluğudur.

Gelişimsel dil bozuklukları doğum öncesi nedenler (çocuklarda beyin hasarı oluşması serebral palsibeyin felci durumlarının dışında dil bozukluklarının oluşmasında az bir öneme sahiptir), genetik faktörler (Down sendromu, Fragile-X sendromu gibi) ve çevresel etmenler (çevre ve aileden verilen uyaran eksiklikleri) sonucunda ortaya çıkabildiği gibi birçok farklı bozuklukla birlikte de ortaya çıkabilir.

Bilişsel yaklaşımın en önemli noktası çocuğu dünyayı anlamak için araştıran bir bilim insanı gibi görmesidir. Piaget’ye göre çocuk, çevresindeki dünyayı anlamaya çalışırken aktiftir. Bilişsel yaklaşımın çocuğu öğrenme ve gelişim süreçlerinde aktif olarak görmesi, davranışçılık ve doğuştancılık yaklaşımlarından farklı olan noktalarındandır.