İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Karar probleminin tanımlanmasıyla birlikte aşağıdakilerden hangisi ortaya konur?
Problemin hata yüzdesi |
Problemin sebebi |
Problemin maddi hatası |
Problemin sonucu |
Problemin amacı |
Karar probleminin tanımlanmasıyla birlikte problemin amacı da ortaya konur.
2.Soru
Birbiriyle çelişen birden çok kriter içeren karar problemlerinde en iyi kararı verebilmek amacıyla geliştirilen tekniklere ne ad verilmektedir?
Karar |
Kriter |
Alternatif |
Çok kriterli karar verme teknikleri |
Karar teknikleri |
Karar probleminin çözümünü güçleştiren önemli nedenlerden biri çevresel faktörlerdeki belirsizlik düzeyi, bir diğeri ise problemin birbiriyle çelişen birden çok kriter içermesidir. Genellikle seçenekler arasında mutlak üstünlüğün olmaması, bazı kriterler açısından diğerlerinden üstün olan bir seçeneğin, diğer bazı kriterler açısından ise diğerlerinden zayıf olmasından kaynaklanmaktadır. Böylesi durumlarda en iyi kararı verebilmek amacıyla geliştirilen karar verme teknikleri Çok Kriterli Karar Verme teknikleri olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Bir karar alma probleminde kriterlerin göreceli önemini ölçmenin istenildiği ve mümkün olduğu durumlarda aşağıdaki yöntemlerden hangisi ya da hangileri kullanılabilir?
Bir karar alma probleminde kriterlerin göreceli önemini ölçmenin istenildiği ve mümkün olduğu durumlarda aşağıdaki yöntemlerden hangisi ya da hangileri kullanılabilir?
ELECTRE II ve ELECTRE III |
Yalnızca ELECTRE I |
ELECTRE II ve ELECTRE III |
ELECTRE I, ELECTRE II ve ELECTRE III |
Yalnızca ELECTRE IV |
Alternatiflerin en iyiden en kötüye doğru sıralanması problemlerinde ELECTRE II, ELECTRE III ve ELECTRE IV yöntemleri kullanılmaktadır. ELECTRE II ve III yöntem- leri, kriterlerin göreceli önemini ölçmenin istenildiği ve mümkün olduğu durumlarda, ELECTRE IV yöntemi ise bu ölçmenin mümkün olmadığı durumlarda kullanılır. ELECT- RE II yöntemi tüm alternatiflerin iyiden kötüye doğru sıralanmasını sağlar. Alternatiflerin bu şekilde sıralanabilmesi için, direkt sıralama, ters sıralama ve son sıralama olmak üzere toplam üç sıralama yapılır. Alternatiflerin sıralamasını yaparken ELECTRE III yöntemi, ELECTRE II yöntemi ile benzer işlemleri gerçekleştirir. ELECTRE II yöntemi ile sıralama işlemi yapılırken, alternatiflerin kriter değerlendirmeleri arasındaki farkın büyük veya kü- çük olması yeterli iken, ELECTRE III yönteminde ise herhangi iki alternatifin bir kritere göre değerlendirmeleri arasındaki farkın büyüklüğüne göre tercih edilebilirlik belirlenmesi gerekmektedir.
4.Soru
Electre yönteminde alternatiflerin oluşturulduğu kümenin bir alt kümesi olan Çekirdek (K) kümenin belirlenmesi ile alternatifler indirgenir Çekirdek (K) kümesinin belirlenmesinde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Çekirdek kümedeki hiçbir alternatif diğerine baskın değildir. |
Çekirdek küme dışındaki alternatif çekirdek kümede yer alan en az bir alternatif tarafından baskındır. |
Alternatiflerin oluşturduğu A kümesinde alternatiflerde en küçük olan ile en büyük olan arasındaki fark belirlenir ve baskın olan adlandırılır. |
Electre yöntemi nde alternatiflerin oluşturulduğu kümenin bir alt kümesi olan Çekirdek(K) kümesi belirlenmesiyle alternatifler indirgenir. |
Çekirdek diyagramında çekirdek küme alternatiflerden oluşturulur alternatiflerin hangisinin en iyi olduğu diyagrama bakılarak belirlenemez. |
ELECTRE yönteminde, alternatiflerin oluşturduğu kümenin bir alt kümesi olan çekirdek (K) kümenin belirlenmesi ile alternatifler indirgenir.
Çekirdek (K) kümenin belirlenmesi şu şekilde olur:
• Çekirdek kümedeki hiçbir alternatif diğerine baskın değildir.
• Çekirdek küme dışındaki alternatifler çekirdek kümede yer alan en az bir alternatif tarafından baskındır.
5.Soru
"ELECTRE yönteminde her uyum setine (Ckl ) karşılık bir uyumsuzluk seti (Dkl ) bulunmaktadır. Uyumsuzluk setinin elemanları, ilgili uyum setine ait olmayan .. değerlerinden oluşmaktadır".
Boşluğa hangi karakter gelmelidir?
j |
k |
l |
m |
n |
ELECTRE yönteminde her uyum setine (Ckl ) karşılık bir uyumsuzluk seti (Dkl ) bulunmaktadır. Uyumsuzluk setinin elemanları, ilgili uyum setine ait olmayan j değerlerinden oluşmaktadır.
6.Soru
Normalizasyon işlemi için Doğrusal Sabit yaklaşımı kullanılan teknik aşağıdakilerden hangisidir?
VIKOR |
VILOR |
VITOR |
VICTOR |
VINTOR |
VIKOR tekniğinde normalizasyon işlemi için Doğrusal Sabit yaklaşımı kullanılmaktadır.
7.Soru
ANP ele alınan problemi bir ağ yapıda modeller ve analitik hiyerarşi sürecinde olduğu gibi ... karşılaştırmalara dayanır.
Yukardaki cümlede boşluk yerine hangisi gelmelidir?
Kriterler |
Alt kriterler |
Matris |
İkili |
Etki |
ANP ele alınan problemi bir ağ yapıda modeller ve analitik hiyerarşi sürecinde olduğu gibi ikili karşılaştırmalara dayanır. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Qi değerlerinin hesaplanmasında kullanılan diğer bir eleman olan q parametresi neyi gösterir?
Grup skoru |
Ortalama grup faydası |
Kriterlerin çoğunluğunun ağırlığını (maksimum grup faydasını) |
En büyük pişmanlığı göstermektedir. |
Kötü grup skoru |
Qi değerlerinin hesaplanmasında kullanılan diğer bir eleman olan q parametresi ise kriterlerin çoğunluğunun ağırlığını (maksimum grup faydasını) gösterir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.
9.Soru
En yaygın kullanılan normalizasyon yaklaşımları aşağıdaki hangi şıkta doğru verilmiştir?
• Doğrusal Orantı |
• Doğrusal Orantı |
• Doğrusal Orantı |
• Doğrusal Orantı |
• Doğrusal Orantı |
En yaygın kullanılan normalizasyon yaklaşımları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Doğrusal Orantı
• Doğrusal Sabit
• Standartlaştırma (Z Score)
• Vektör Normalizasyonu
• Bir Referans Noktasına Göre Normalizasyon
• İkili Kıyaslamalar
Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.
10.Soru
VIKOR tekniğinin aşağıdaki hangi alanlarda uygulandığı görülmemiştir?
Müşteri memnuniyeti ölçümü |
Kuruluş yeri seçimi |
Şirket adı seçimi |
Performans değerlemesi |
Personel seçimi |
Yapılan çalışmalar incelendiğinde, VIKOR tekniğinin, personel seçimi, performans değerlemesi, kuruluş yeri seçimi, müşteri memnuniyetinin ölçülmesi, bilgisayar seçimi, yazılım seçimi, proje tekliflerinin değerlendirilmesi, tedarikçi seçimi, vb. alanlarda uygulandığı görülmüştür.
11.Soru
Faktörlerin karşılaştırılmasında kullanılan sayısal değerlerden 7 ne anlama gelmektedir?
Orta derecede önemli |
Çok önemli |
Aşırı derecede önemli |
Eşit derecede önemli |
Önemli değil |
Bir faktör diğerine göre yüksek derecede kuvvetli olduğunda 7 değeri atanır.
12.Soru
I- ELECTRE yöntemi nitel ve nicel verilerin birbirinin yerine kullanılmasına izin vermektedir.
II- Yöntem üstün olmayan alternatifleri değerlendirme dışında bırakmaktadır.
III-Yöntem sadece lider alternatifleri üretir, bazen tercih edilen alternatifleri belirlemede yetersiz kalır.
IV- Diğer çok kriterli yöntemlere göre daha az bilgiye gereksinim duymaktadır.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ELECTRE yönteminin avantajları arasındadır?
Yalnızca IV |
I ve II |
I veIV |
I, II ve III |
Yalnızca III |
Doğru cevap A şıkkındadır. ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
I- ELECTRE yöntemi nitel ve nicel verilerin aynı anda kullanılmasına izin vermektedir.
II- Yöntemde üstün olmayan alternatiflerin yer aldığı küme de oluşturulabilir.
III-Diğer çok kriterli yöntemlere göre daha az bilgiye gereksinim duymaktadır.
IV- Probleme ait verilerin kalitesi ve güvenirliği arttıkça, alternatiflerin sırlaması ve seçimi daha gerçekçi olacaktır.
13.Soru
Yukarıdaki formülle hesaplanan ifadeye ne ad verilmektedir?
İdeal ve Negatif İdeal Çözümlerin Belirlenmesi |
Ayırım Ölçülerinin Bulunması |
İdeal Çözüme Olan Göreli Yakınlığın Hesaplanması |
Alternatiflerin Sıralanması |
Normalize Karar Matrisinin Oluşturulması |
İdeal Çözüme Olan Göreli Yakınlığın Hesaplanması
Her bir karar noktasının ideal çözüme göreli yakınlığı olan Ci’nin hesaplanmasında ideal ve
negatif ideal ayırım ölçülerinden yararlanılır. Buradaki ölçüt, her bir alternatife ait negatif ideal
ayırım ölçüsünün toplam ayırım ölçüsü içerisindeki payıdır. DOğru cevap C seçeneğidir.
14.Soru
Çok kriterli bir karar verme probleminde karar vericiye karar verme işleminde yol gösteren tüm ölçümler ya da kurallara verilen genel isimlerine ne ad verilir?
TOPSIS |
Karar matrisi |
Amaçlar |
Kriterler |
Alternatifler |
Çok kriterli bir karar verme probleminde kriterler, etkinliğin bir ölçümüdür ve değerlendirme için temel teşkil ederler. Kriterler, karar vericiye karar verme işleminde yol gösteren
tüm ölçümler ya da kurallara verilen genel isimdir. Karar vericinin değer yargılarına bağlı
olarak tanımlanan ve ölçülebilen kriterler, alternatiflerin temel özellikleri veya performansının bir ölçüsü olarak tanımlanırlar. Doğru cevap D seçeneğidir.
15.Soru
Üstünlüklerin net olarak anlaşılmadığı durumlarda aşağıdakilerden hangisinin hesaplanması gerekmektedir?
Toplam Üstünlük Matrisinin. |
Uyum üstünlük matrisinin. |
Net uyumluluk ve net uyumsuzluk indekslerinin |
Uyumsuzluk (Dkl ) Setlerinin Belirlenmesiyle. |
Ağırlıklı Standart Karar Matrisinin hesaplanmasıyla. |
Üstünlüklerin net olarak anlaşılmadığı durumlarda net uyumluluk ve net uyumsuzluk indekslerinin hesaplanması gerekmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi TOPSIS yöntemi yardımıyla uzlaşık bir alternatife ulaşabilmek için öncelikle ele alınır?
Normalize Karar Matrisinin Oluşturulması |
Ağırlıklı Normalize Karar Matrisinin Oluşturulması |
İdeal ve Negatif İdeal Çözümlerin Belirlenmesi |
İdeal Çözüme Olan Göreli Yakınlığın Hesaplanması |
Alternatiflerin Sıralanması |
TOPSIS yöntemi yardımıyla uzlaşık bir alternatife ulaşabilmek için öncelikle çok kriterli karar verme problemine ait karar matrisi ele alınır. TOPSIS yöntemine göre karar matrisinin değerlendirilmesi ve alternatiflerin sıralanmasında izlenecek adımlar şu şekilde sıralanmaktadır:
Normalize Karar Matrisinin Oluşturulması
Ağırlıklı Normalize Karar Matrisinin Oluşturulması
İdeal ve Negatif İdeal Çözümlerin Belirlenmesi
Ayırım Ölçülerinin Bulunması
İdeal Çözüme Olan Göreli Yakınlığın Hesaplanması
Alternatiflerin Sıralanması
17.Soru
VIKOR tekniği ile ilgili olarak aşağıda verilen ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I-VIKOR tekniğinde karar verme süreci, karar probleminin tanımlanması ile başlar.
II-VIKOR tekniğinde, problemde yer alan bir kriter maliyeti temsil ediyorsa kriterin yönü max biçiminde ifade edilir.
III-VIKOR tekniğinin temeli “ideal çözüme yakınlık” ölçümüne dayanır.
IV-VIKOR tekniğinde kriter ağırlıkları oran olarak ifade edilmekte ve toplamı 1’e eşit olmaktadır.
V-Kriter faydayı temsil ediyorsa kriterin yönü “max” biçiminde ifade edilir.
I-II-III-IV-V |
I-III-IV-V |
II-II-III |
Yanlız V |
II-II-IV |
VIKOR tekniğinde, problemde yer alan bir kriter maliyeti temsil ediyorsa kriterin yönü “min”; kriter faydayı temsil ediyorsa kriterin yönü “max” biçiminde ifade edilir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Seçenekler arasında mutlak üstünlüğün olmaması, bazı kriterler açısından diğerlerinden üstün olan bir seçeneğin, diğer bazı kriterler açısından ise diğerlerinden zayıf olmasından kaynaklanması sonucunda geliştirilen karar verme tekniğine ne ad verilir?
Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) teknikleri |
Doğrusal Orantı |
Doğrusal Sabit |
Bir Referans Noktasına Göre Normalizasyon |
İkili Kıyaslamalar |
Seçenekler arasında mutlak üstünlüğün olmaması, bazı kriterler açısından diğerlerinden üstün olan bir seçeneğin, diğer bazı kriterler açısından ise diğerlerinden zayıf olmasından kaynaklanmaktadır. Böylesi durumlarda en iyi kararı verebilmek amacıyla geliştirilen karar verme teknikleri Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) teknikleri olarak adlandırılmaktadır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
19.Soru
Elimizdeki kriterlerin 1,3, 5, 7, 9 olduğunu varsayalım. Bu nicel kriterleri maliyet açısından nitel kriterlere dönüştürecek olursak "çok düşük" anlamına gelecek kriter aşağıdakilerden hangisidir?
1 |
3 |
5 |
7 |
9 |
Kriterin yönü, o kriter için küçük değerlerin mi, yoksa büyük değerlerin mi tercih edildiğini gösterir. Eğer kriter bir maliyeti temsil ediyorsa, küçük değerler tercih edileceği için kriterin yönü minimizasyon, kriter bir faydayı temsil ediyorsa, büyük değerler tercih edileceğinden kriterin yönü maksimizasyon olur.
20.Soru
Farklı ölçüm birimleriyle temsil edilen kriterleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir
biçime dönüştürmek amacıyla yapılan işleme ne denir?
Nicelleştirme |
Nitelleştirme |
Normalizasyon |
Vikor tekniği |
Karar matriksi |
Farklı ölçüm birimleriyle temsil edilen kriterleri birimlerinden arındırmak ve karşılaştırılabilir
biçime dönüştürmek amacıyla yapılan işleme normalizasyon denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ