İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Ve Etik Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Meta-etik (kavramsal) düşünme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
İnsan doğası teorisi oluşturma amaçlanır. |
Ahlakın tarihsel ve bilimsel incelemeleridir. |
Neyin doğru, iyi, yükümlülük olduğunu sorar. |
Normatif yargılar ileri sürülür. |
Ahlaki olan veya olmayan arasındaki farkın ne olduğu sorulur. |
Tanımlayıcı inceleme, ahlakın tarihsel ya da bilimsel incelenmesidir. Burada amaç, ahlak olgusunu açıklamak ya da ahlaki-etik sorularla beraber bir insan doğasıteorisi oluşturmaktır. Normatif düşünme ise neyin doğru, iyi, yükümlülük olduğunu sorar. Dolayısıyla "daima doğruyu söyle", "birine zarar vermek her zaman yanlıştır" şeklinde normatif yargılar ileri sürme ve bu yargılar için nedenler göstermeye çalışılır. Meta-etik (kavramsal) düşünmede ise kavramsal bilgi kuramsal bir yaklaşımla "Ahlaki olarak iyi ve doğru ifadelerin anlamı ve işlevi nedir?", "Ahlaki yargılar ya da değerler nasıl oluşturulur ya da doğrulanır?", "Ahlaki olan veya olmayan arasındaki fark nedir?" şekinde sorular sorulur. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘insan insanın kurdudur’ şeklindeki meşhur tanımlaması, insan doğasını bencillikle ve saldırganlıkla karakterize etmesiyle ahlaki egoizmin temellerini atan düşünürdür?
Plato |
Moore |
Hobbes |
Aristippos |
Epikuros |
İlk örneğini Thomas Hobbes (1588-1679)’un görüşlerinin oluşturduğu ahlaki egozim, kişisel çıkarın ahlak yoluyla meşrulaştırılmasıdır. Hobbes’un, ‘insan insanın kurdudur’ şeklindeki meşhur tanımlaması, insan doğasını bencillikle ve saldırganlıkla karakterize etmiştir. İnsan doğal durumunda bencildir ve varlığını koruma içgüdüsüyle hareket etmektedir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi paydaşların temel haklarından biri değildir?
Sahip olduğu hisseleri başkalarına satamamak
|
Dağıtıldığında kâr payı almak
|
Sermaye artırımında rüçhan hakkını kullanmak
|
Genel kurulda yönetimi belirlemek
|
İşletme faaliyetlerine ilişkin yıllık almak
|
4.Soru
Zekâ ve hayal gücünden kaynaklanan zevkleri fiziksel zevklerden daha üstün tutan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Jeremy Bentham |
Richard Brandt |
Immanuel Kant |
John Stuart Mill |
John Rawls |
Faydacılığın savunucularından Jeremy Bentham (1748-1832) ve John Stuart Mill’dir (1806-1873). Bentham’a göre zevk ve acı, sayı, yoğunluk ve süre olarak farklılaşan duyumlardır. O’na göre zevkler kişiden kişiye değişir. Kimileri entellektüel zevklere sahipken kimileri de basit fiziki ihtiyaçlardan yukarı çıkamayabilirler ama bu hiç de önemli değildir. Önemli olan kişinin en çok ne yapmaktan zevk aldığıdır. John Stuart Mill, Jeremy Bentham’ın zevk ilkesini çok basit bulmuştur. Mill, zekâ ve hayal gücünden kaynaklanan zevkleri fiziksel zevklerden daha üstün tutmuştur. Faydacılık, “eylem faydacılık” ve “kural faydacılık” olarak ikiye ayrılır. Kural faydacılık kuramının en bilinen savunucusu Michigan Üniversitesinden Profesör Richard Brandt’dır. Immanuel Kant ahlaklılığı kişisel çıkarlardan tamamen ayrı tutan ahlak felsefesinin kurucusudur. Amerikalı felsefecilerden John Rawls ise Kant’ın yaklaşımına dayalı olarak geniş kabul gören bir adalet teorisi geliştirmiştir. Doğru yabıt D’dir.
5.Soru
Ahlakı, felsefenin normlar koyan bir alanı olarak kabul etmekte olan ahlak türü aşağıdakilerden hangisidir?
Ahlakı, felsefenin normlar koyan bir alanı olarak kabul etmekte olan ahlak türü aşağıdakilerden hangisidir?
Normatif ahlak |
Normatif olmayan ahlak |
Sonuçsalcı ahlak |
Ödev ahlakı |
Erdem ahlakı |
Normatif ahlak, ahlakı, felsefenin normlar koyan bir alanı olarak kabul etmektedir. Normatif ahlak, insanların değerlendirmelerinin ve eylemlerinin çoğu zaman normlar tarafından belirlendiğine vurgu yapar. Dolayısıyla normatif ahlak, nasıl ahlaklı yaşanması gerektiğini anlatır. Doğru cevap A'dir.
6.Soru
Kantçı görev ahlakının karşısındaki ahlak teorisi aşağıdakilerden hangisidir?
Deontolojik yaklaşım |
Sonuçsalcılık (Teleoloji) |
Erdem Ahlakı |
Adalet Ahlakı |
İfşaat |
Deontolojik yaklaşım yani Kantçı görev ahlakının karşısındaki ahlak teorisi sonuçsalcılıktır (Teleoloji). Nasıl yaşanması gerekti¤ine dair ahlak teorileri en azından iki farklı kavramı içermelidir. Birincisi iyi ve kötünün ne oldu¤una yönelik bir görüş diğeri de eylemlerimizle neyi gerçekleştirmek istediğimize yönelik görüştür.
7.Soru
‘Doğru’, ‘yanlış’; ‘iyi’ ve ‘kötü’ gibi ahlaki değerlendirmelerin birey, grup ve toplumsal kültüre göre değiştiğini savunan ahlak anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?
Göreceli ahlak |
Meta ahlak |
Ahlaki egoizm |
Tanımlayıcı ahlak |
Objektif ahlak |
Doğru davranışın tüm insan toplulukları için aynı olduğunu yani tek ve mutlak bir
doğru olduğunu savunan mutlak ahlak anlayışının karşısında olan göreceli ahlak
teorisine göre, doğru farklı kültürlere, toplumlara, zamanlara ve hatta kişilere göre değişebilir. Başka bir deyişle, ‘doğru’, ‘yanlış’; ‘iyi’ ve ‘kötü’ gibi ahlaki değerlendirmeler birey, grup ve toplumsal kültüre göre değişir. Doğru cevap A seçeneğidir.
8.Soru
“İfşaat” , “Whistle Blowing” yani düdük çalma terimiyle ifade edilmektedir.Bu terim, ahlaki olmayan uygulamaları düdük çalarak haber vermek ve dikkatiçekmek şeklinde bir benzetmeye dayanmaktadır. Bir işletmede iş ahlakınauygun olmayan uygulamalar meydana geliyorsa, çalışanların bu uygulamaları öncefirma yönetimine eğer önlem alınmıyorsa kamuoyuna veya hukuki mercilerebildirme hakkının varlığı kabul edilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi, ifşaat edilebilir durumlar arasında sayılmaktadır?
Çevrenin korunmasına yeterince önem verilmemesi.
|
İşe eleman alınırken etnik azınlıklara ayrımcılık uygulanması.
|
İşletme içinde örgütsel çatışma unsurlarının varlığı.
|
Çalışma arkadaşlarının aşırı rekabetçi bir tutum içinde olması.
|
İnsan haklarına aykırı faaliyet ya da tutum içinde olunması.
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi örgütsel ve kültürel düzeyde iş ahlakı kültürüne duyulan ihtiyaçlardan biri değildir?
Tüm dünyada daha fazla demokrasi ve insan haklarına talep vardır. |
Bilişim devrimi ve küreselleşme ile birlikte kalite kavramı iş ahlakını da içerir |
Etnik köken, dil, din, cinsiyet gibi konularda iş hayatında ayrımcılık yapılmamalıdır. |
İş ahlakı felsefi analizler yapmalıdır. |
Artan çevre kirliliği çevreye duyarlı bir iş dünyasını zorunlu kılmaktadır. |
İş ahlakının amacı yalnızca felsefi analizler yapmak değildir. İktisadi faaliyetlerin toplum için hayati önemde olması iktisadi hayatta ahlaki sorunların önemini daha da artırmaktadır. İş ahlakındaki felsefi analizler ihtiyaç değil, gerekliliktir. Doğru cevap D şıkkıdır.
10.Soru
Bir öğrencinin dersleriyle ilgili sorumlulukları, onun hangi sorumlulukları arasında yer alır?
Sadece sosyal sorumluluk
|
Hem görev sorumluluğu hem bireysel sorumluluk
|
Sadece bireysel sorumluluk
|
Hem ahlaki hem yasal sorumluluk
|
Hem sosyal hem ahlaki sorumluluk
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi diğerlerine göre en geniş strateji düzeyini temsil eder?
Firma stratejisi |
Yatırım stratejisi |
İşletme stratejisi |
Fonksiyonel strateji |
Operasyonel strateji |
İşletmeler, stratejileri en az dört düzeyde belirler: Yatırım, firma, işletme ve fonksiyonel. Yatırım stratejisi, en geniş düzeydir. İşletmenin toplumdaki rolünü, işletmenin gelecekte paydaşlar tarafından nasıl algılanacağını tanımlar, işletmenin prensiplerini ve değerlerini ortaya koyar ve işletmenin varlık sebebini gösterir.
12.Soru
1920-50 yılları arasında Batı dünyasında iş ahlakını ilgilendiren iki yeni gelişme gündeme gelmiştir. Bunlardan biri eskiden hekimlik, hukukçuluk, akademisyenlikve papazlıkla sınırlı olan meslek (profession) sayısının artmasıdır. Bu bağlamda diğer önemli gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
İşyerlerinde ücret artışına ilişkin olarak talepler ve örgütsel çatışma artmaya başlamıştır.
|
Çeşitli meslekler de çalışanların sayısında artış olmuştur.
|
İşletmelerde iletişim ve aidiyet gereksinmesi artmıştır.
|
Meslek sayısının artması trendine bağlı olarak, yöneticilik de işletme sahipliğinden ayrılarak tamamen ayrı bir mesleki grup haline gelmiştir.
|
İşletme sahipleri yöneticilik alanında birikim olarak geride kalmaya başlamıştır.
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işletmenin birincil sorumlulukları arasında yer almaz?
Müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine uygunluk
|
Çalışanların haklarının gözetilmesi
|
Mal ya da hizmet yönetimi
|
Üretimde ekonomiklik
|
Tüm süreçlerde dürüstlük ve sözleşmelere uygun davranılması
|
14.Soru
Sufiler, Kur`an-ı Kerimin çeşitli ayetlerine dayanarak, insan nefsinin altı mertebesinin olduğunu ileri sürmüşler, buna aşağıdakilerden hangisi mümkün mertebe Allah`ın emir ve yasaklarına uyan nefistir?
Nefs-i Kâmile |
Nefs-i Mardiyye |
Nefs-i Mülheme |
Nefs-i Levvâme |
Nefs-i Emmâre |
Nefs-i Mülheme; Mümkün mertebe Allah`›n emir ve yasaklar›na uyan nefistir. Doğru cevap C şıkkıdır.
15.Soru
Sorumluluklarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi/hangileri söylenebilir?
1. Bireysel sorumlulukların tamamının sosyal boyutu vardır.
2. Görev sorumluluğu yalnızca bireysel sorumluluğu kapsar.
3. Farklı konum ve rolleri bireye görev sorumluluğu yükler.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
2 ve 3 |
Yalnız 2 |
1 ve 3 |
Bireysel sorumlulukların tamamının sosyal boyutu vardır. Görev sorumluluğu herhangi bir görevi yerine getiren kişinin bireysel sorumluluğunun yanında hem görev icabı rol sorumluluğunun hem de sorumluluk alanındaki diğer bireysel sorumlulukların üstlenilmesini gerektirir. Bu yönüyle görev sorumluluğu bireysel sorumluluk ve bunun üzerine eklenen sorumluluklar toplamıdır. Farklı konum ve rolleri bireye görev sorumluluğu yükler. Doğru cevap E seçeneğidir.
16.Soru
İşletmeler öncelikle, işletme sahipleri, hissedarlar ve kar elde etme kapasitesini artıran gruplarla ilgilenmelidir görüşü kimlere aittir?
Keynes ve Smith |
Hubble ve Smith |
Kynes ve Locke |
Hobbes ve Locke |
Smith ve Hobbes |
Thomas hobbes ve Locke'ın felsefesidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir sorumluluk türü değildir?
İleriye doğru sorumluluk
|
Yasal sorumluluk
|
Sosyal sorumluluk
|
Bireysel sorumluluk
|
Kitlesel sorumluluk
|
18.Soru
Eşit olan bireylere eşit olmayan bireylere eşit olmayacak şekilde davranma ilkesini benimseyen yaklaşım hangisidir?
Kant Yaklaşımı
|
Antik Yunan Ahlakı
|
Adalet Ahlakı
|
Erdem Ahlakı
|
Meslek Ahlakı
|
19.Soru
“Sözleşmeye dayanan etik” kavramını ilk kullanan bilim adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Theodore LEVİTT
|
John MATTHEWS
|
Kenneth GOODPASTER
|
Peter FRENCH
|
Laura NASH
|
20.Soru
Herhangi bir konuda karar vermek, bir eylem yahut etkinliği gerçekleştirmek için gerekli olan bilinçli muhakeme gücü ve kararlılığı, alternatifler arasında bilerek ve isteyerek seçim yapabilme yetisine ne ad verilir?
İrade |
Karakter |
Akıl |
Yetki |
Vicdan |
Herhangi bir konuda karar vermek, bir eylem yahut etkinliği gerçekleştirmek için gerekli olan bilinçli muhakeme gücü ve kararlılığı, alternatifler arasında bilerek ve isteyerek seçim yapabilme yetisine irade denir. Doğru cevap A.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ