Yanıt Açıklaması:

Deontoloji olarak da bilinen haklar teorisi Kant tarafından savunulmuştur. Buna göre belli bazı şeyler sonuçları ne olursa olsun insanlık için ahlaki olarak bağlayıcıdır. Örneğin, öldürmek, tecavüz etmek, işkence etmek, soykırım yapmak sonuçları ne olursa olsun kötü eylemlerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Sözleşmeye dayanan etik” işletmeler, müşteriler ve etkilenenler arasındaki sosyal olduğu kadar ekonomik ilişkilerin önemine vurgu yapar. İşletme yöneticileri ve müşteriler arasındaki ilişkiler ve sosyal sözleşmeler, bir “satıcı sorumludur” anlayışına dayanır, “satıcının ya da alıcının dikkat etmesi” değildir. “Minimum etik” standardına göre işletmeler diğerlerini olası zamandan koruma faaliyetleri konusunda taahhüt etmeli ürünü ya da hizmeti üretmemelidir. En azından işletmeler belli standartlara göre satacağı güvenli ürünleri tasarlamalı, üretmeli, dağıtmalı ve satmalıdır. Patricia Werhane tarafından kullanılan “karşılıklı güvene dayanan ilişkiler” kavramı, bir etkilenenin ya da grubun bir diğerinin çıkarını gözeterek davranması anlamına gelen “ güven ve bağlılık” temeline dayanmaktadır. “İşletme iç karar yapısı” ise işletmenin akış şemaları ve politikalarından oluşturulur. İşletme kararları akış şemalarının ve işletme politikalarının karar yapısıyla vücut bulur. “İşletme içi karar yapısı” bireylerin, bireysel hareketlerinin kolektif biçimidir. İşletmeler “toplumun kaynaklarının vekili” gibi bir sosyal role sahiptir. Toplum, kaynaklarını kullanmaları için işletmelere emanet etmesi için işletmeler sadece işletme sahipleri, müşteriler ve sendikanın değil tüm etkilenenlerinin çıkarlarına hizmet etmek zorundadır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Deontolojik yaklaşım yani Kantçı görev ahlakının karşısındaki ahlak teorisi sonuçsalcılıktır. Nasıl yaşanması gerektiğine dair ahlak teorileri en azından iki farklı kavramı içermelidir. Birincisi iyi ve kötünün ne olduğuna yönelik bir görüş diğeri de eylemlerimizle neyi gerçekleştirmek istediğimize yönelik görüştür. Örneğin klasik faydacılık teorisi, yaşamın amacının mutluluktan zevk almak olduğunu söyler. Öte yandan doğal hukuk teorisi, yaşamın amacının doğal hukuk ile uyum içinde yaşamak olduğunu belirtir. Burada önemli olan yaşamın amacının özel değil genel ve evrensel bazı özelliklerle açıklanmak istenmesidir. Yukarıda sözü edilen birinci kavrama “değer teorisi” ya da “iyilik teorisi” adı verilir. Ahlak felsefesinde ikinci teoriye de “doğruluk teorisi” denmektedir. Bu sorulardan hareketle ahlak teorilerini sonuçsalcı (teleolojik) ve sonuçsalcı olmayan (deontolojik) şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Sonuçsalcılık açısından bir kişi hangi değerleri benimserse benimsesin bu değerleri ilerletmek ve geliştirmek için çalışmalıdır. Sonuçsalcılar değerlerle kişiler arasındaki ilişkiyi araçsal bir ilişki olarak görürler. Sonuçsalcılık (teleoloji) teorisine göre bir eylem kendi başına iyi ya da kötü değildir. O eylemi iyi ya da kötü yapan eylemin sonuçlarıdır. Örneğin, bir insana acı vermek eğer acı verici eylem tedaviyle sonuçlanıyorsa iyi yaralanmayla sonuçlanıyorsa kötüdür.

Yanıt Açıklaması:

Stratejik yönetim süreci 1) amaçların belirlenmesi, 2) stratejilerin oluşturulması, 3) stratejilerin uygulanması, 4) stratejilerin denetimi, 5) strateji geliştirme 6) çevrenin analiz edilmesini içerir.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması:

Keynes’in, “ekonomik mekanizmanın motoru olarak büyük ölçüde bireylerin
para kazanma içgüdülerinin ortaya çıkması”  şeklinde ifade ettiği gerçeklikler, aslında
işletmelerin sorumluluktan nasıl hızla uzaklaşabileceklerini bize göstermektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Amaçlar üst yönetimin değerlerini yansıtır. Bu aşamada öncelikli olan ve işletmenin faaliyetlerine yön verecek olan ilkeler ortaya konur. Bu nedenle E şıkkı doğru yanıttır.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerin sorumlulukları farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bir sınıflandırma önerisi olarak aşağıdakiler sıralanabilir:

• İşletme içine ve dışına yönelik
• Birincil ve ikincil
• Çıkar gruplarına yönelik
• Ekonomik, yasal, ahlaki ve gönüllü 

Doğru cevap D.

 

 

 

 

Yanıt Açıklaması:

Yaşama ve güvenlik, doğruluk, gizlilik, vicdan özgürlüğü ve özel mülkiyet temel haklar içerisine girmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Paydaşlar işletmenin ortaklarıdır ve paydaşlar işletmenin ortaklarıdır ve işletme yönetimi ortakların çıkarlarını korumak durumundadır. Paydaşlar, yönetimde söz sahibi olan büyük paya sahip ortaklar olabileceği gibi, menkul kıymetler borsasından o işletmenin hisse senetlerini almış olan küçük yatırımcılar da olabilir. Paydaşların temel hakları şunlardır:

• Dağıtıldığında kâr payı almak,
• Sermaye artırımında rüçhan hakkını kullanmak (Artırılan sermayede payına düşen yeni hisseleri öncelikli ve ucuza alma hakkı),
• Genel kurulda yönetimi belirlemek ve gündemdeki diğer konularda oy kullanmak,
• İşletme faaliyetlerine ilişkin yıllık almak,
• Sahip olduğu hisseleri başkalarına satabilmektir.

 Buna göre I, II ve III’ün hepsi paydaşların temel haklarındandır. Doğru cevap E’dir.  

Yanıt Açıklaması:

Yetki sahibi olma, bireyin herhangi bir konuda ehil olması yanında, kendisine bulunduğu topluluk ya da kurum içindeki rolü, statüsü ve konumu gere¤i verilmiş yazılı olan ya da olmayan bir güç olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması:

İş ahlakı hakkındaki araştırmalar, 20. yüzyılın başlarında Avrupa ve Amerika’daki geleneksel liberal anlayışın zayıflaması ve sosyalist akımın güçlenmesiyle başlamıştır. Bu aynı zamanda işletmeciliğin bir meslek olarak ortaya çıkışı ve yönetim biliminin de bir disiplin olarak belirmeye başladığı yıllara denk gelmektedir. B seçeneğinde verilen “yöneticiliğin meslek haline gelmesi” olayı ise, iş ahlakı gelişimin bir sonraki dönemi olan 1920-1950 yılları arasında gerçekleşir. Doğru cevap B’dir. 

Yanıt Açıklaması:

Bir bireyin sorumluluk üstlenebilmesi ya da sorumlu tutulmasının üç önemli koflulu; akıllı olması ve aklını kullanma yetisine sahip olması, özgür iradesini kullanabilmesi ile
yetki sahibi, yani ehliyetli olmasıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Otobüs şoförü ya da uçağın pilotunun, onların yardımcılarının sorumlulukları kendi yetkileriyle genişleyen oranda yükümlülükleri de içerir. Kendi güvenlikleri yanında, zamanında ve güvenli bir şekilde ulaşımın sağlanması, hizmetlerin aksatılmadan yerine getirilmesi, ortaya çıkabilecek özel durumlarda (örneğin lastiğin patlaması, iniş takımlarının açılmaması gibi) ise yine bazı yükümlülüklerin üstlenilmesi de söz konusudur.