Yanıt Açıklaması:

Sorunlar içeren örgüt kültürü ya da zayıf örgüt kültürünün özellikleri şunlardır:

• Bir işe odaklanma
• Kısa dönemli odaklanma
• Etik ve motivasyon sorunları
• Duygusal patlamalar
• Parçalanma ve tutarsızlık (giysilerde, konuşmalarda, fiziksel konularda, çalışma alışkanlıklarında) • Alt kültürler arasında uyuşmazlık
• İçine batmış alt kültürler • Paylaşılan işletme değerlerinin üzerinde alt kültürlerin baskınlığı
• Nasıl başarılı olunacağı ile ilgili açık olmayan değerler ya da inanışlar
• Hangisinin önemli olduğu ile ilgili pek çok inanışta önceliklerin açık olmaması
• İşletmeyle ilgili farklı inanışlar
• Neyin önemli olduğu ile ilgili genel algıyı inşa eden kahramanlardan ziyade yıkıcı ya da bozucu kültürel kahramanlar
• İyi organize edilmemiş ya da bozucu günlük gelenekler

Yanıt Açıklaması: Sorumluluk davranışa ve onun sonuçlarına bağlıdır. Niyetlenilen bir davranışın gerçekleşmesiinde ya da davranışın sonucunda normlara ya da yasal düzenlemelere aykırı bir sonuç ortaya çıkmadıkça niyet farklı olsa da kişi sorumlu tutulmaz. Dolayısıyla akıl sahibi olmak ve akli melekelerini kullanabilme yetisinde bulunmak, sorumluluk için olmazsa olmazlardandır.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerin temel sorumlulukları ve ilgili başlıklar/eylemleri aşağıdaki gibidir;

Ekonomik Sorumluk

• Müşteri ihtiyaçlarının karşılanması
• Verimlilik / Etkinlik
• Kârlılık

Yasal Sorumluluk

• Yasalara ve ilgili mevzuata uymak
• Rekabetin kurallarına göre davranmak

Ahlaki Sorumluk

• Ahlaki değerlere uyum
• Sosyal ve kültürel normlara özen

 Gönüllü¨ Sorumluk

• Toplumsal sorunların çözümüne gönüllü¨ katılım
• Hayat standartları ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkı

 Buna göre “Sosyal ve kültürel normlara özen gösterme” eylemi işletmelerin ahlaki sorumlulukları altında yer alır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Mal ya da hizmet üretimi, bunların üretiminde ekonomiklilik, çalışanların haklarının gözetilmesi, müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine uygunluk, işletmelerin birincil sorumlulukları arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması:

İş Döngüsü Yaklaşımı 1972 yılında ortaya konmuş olup, 1981’de kavramın geliştirilmesiyle işletmenin özel kârlılığı kadar kamu çıkarlarına da hizmet etmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Normatif ahlak üçe ayrılmaktadır:

1. Sonuçsalcı ahlak (teleolojik ahlak)
2. Ödev ahlakı (deontolojik ahlak)
3. Erdem ahlakı

Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması:

“İşletmelerin kişiliği yoktur, kâr amaçlı kurumlardır” görüşü, “işletmelerin öncelikli görevi kâr elde etmektir, etik sorumlulukla hareket etmek değildir” temeline dayanır. Faydacılık temelli bu görüş, işletmelerin geniş kesimi için en iyiyi sağladığını varsayar. Adam Smith (1723-1790), bu görüşü ilk savunan bilim insanıdır. Ona göre bireyler, kişisel çıkarlarla motive olur “görünmez el” ilkesini benimser ve toplumun ekonomik refahını destekler. Thomas Hobbes ve Locke’nin felsefesi de bu mantığı yansıtmaktadır. Onların görüşüne göre işletmeler öncelikle, işletme sahipleri, hissedarlar ve kâr elde etme kapasitesini artıran gruplarla ilgilenmelidir. Bu görüşü savunan günümüz bilim adamlarından biri Milton Friedman’dır. Ona göre işletmelerin sadece bir sosyal sorumluluğu vardır. O da kaynaklarını, karlarını artırmak için kaynaklarını ve faaliyetlerini tasarlamaktır. Benzer şekilde Theodore Levitt’e göre işletmelerin sadece iki sorumluluğu vardır: Birincisi asgari seviyede yüz yüze ilişkilerde nezaket kurallarına uyma ve ikincisi maddi kazancın yollarını araştırmaktır. Velasquez’e göre işletmelerin sosyal ve etik yükümlülüklerine rağmen, işletmeler bir birey gibi davranan ya da amaçları olan kurumlar değildir.

Yanıt Açıklaması:

İnsan kaynaklarının başlangıç fonksiyonu olan işe alma, bir çok ahlaki soruna neden olacak kararları almayı gerektirir. Batı ülkelerinde en sık rastlanan sorun işe eleman alınırken etnik azınlıklara ayrımcılık uygulanmasıdır. Örneğin ABD’de beyazlar genellikle zencilere karşı ayrımcılık yaptıkları için “Eşit Fırsatlar Yasası” adıyla bilinen bir federal yasa işletmelere belli oranda zenci, kadın veya etnik azınlık çalıştırma yükümlülüğü getirmektedir. Buna göre, işletmelere beli oranda zenci, kadın veya etnik azınlık çalıştırma yükümlülüğü getirilmesi ayrımcılık ile ilgilidir. Doğru cevap A’dır. 

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerin sorumlulukları farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bir sınıflandırma önerisi olarak şunlar sıralanabilir:
• İşletme içine ve dışına yönelik sorumluluklar
• Birincil ve ikincil sorumluluklar
• Paydaşlara (çıkar gruplarına) yönelik sorumluluklar
• Ekonomik, yasal, ahlaki ve gönüllü sorumluluklar

Yanıt Açıklaması:

Mal ya da hizmet üretimi, bunların üretiminde ekonomiklik, çalışanların haklarının gözetilmesi, müşterilerin ihtiyaç ve isteklerine uygunluk birincil sorumluluklar iken, bu sorumluluklar yerine getirilirken ahlaki ve sosyal sorumlulukların gözetilmesi, tüm süreçlerde dürüstlük ve sözleşmelere uygun davranılması, iş dünyasında iş ahlakı değerlerinin yerleştirilmesine katkı sağlanması ve devlete vergi ödenmesi konusunda kayıt sorumluluğu gibi sorumluluklar ise ikincil derecedeki sorumluluklar şeklinde değerlendirilebilir. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması:

Hobbes'un insan insanın kurdudur şeklindeki meşhur tanımlaması, insan doğasını bencillikle ve saldırganlıkla karakterize etmiştir. İnsan doğal durumunda bencildir ve varlığını koruma içgüdüsüyle hareket etmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir

Yanıt Açıklaması:

Herhangi bir konuda karar vermek, bir eylem yahut etkinliği gerçekleştirmek
için gerekli olan bilinçli muhakeme gücü ve kararlılığı, alternatifler arasında
bilerek ve isteyerek seçim yapabilme yetisi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir. 

Yanıt Açıklaması:

Büyük işletmelerdeki liderler, kişisel etik değerleriyle işletmenin beklentilerini uyumlaştırmanın pek çok nedenini ortaya atmaktadırlar:

• Merkezleşmemiş bir yapı ile merkez politika ve prosedürleri arasında az ya da hiç koordinasyon olmaması, artan kâr elde etme baskıları söz konusu olduğunda etiğe uygun olmayan davranışlar için bir iklimi teşvik etmektedir.
• Gerçekçi olmayan kısa dönemli ve alt seviyelerdeki kâr payları, çalışanlar üzerindeki etiğe uygun olmayan faaliyetleri kabul etme baskılarını artırır.
• Çok sayıdaki finansal teşvik yönelimleri üzerindeki aşırı baskılar, olası kararların kısa yolunu cesaretlendirir.
• Etiğe uygun olamayan organizasyonel ve iş birimleri kültürü, yasa dışı ve etiğe uygun olmayan hareketlere göz yumulan bir çevre yaratır.

Yanıt Açıklaması:

Sonuçsalcılık (teleoloji) teorisine göre bir eylem kendi başına iyi ya da kötü değildir. O eylemi iyi ya da kötü yapan eylemin sonuçlarıdır. Örneğin, bir insana acı vermek eğer acı verici eylem tedaviyle sonuçlanıyorsa iyi yaralanmayla sonuçlanıyorsa kötüdür. Doğru cevap A seçeneğidir

Yanıt Açıklaması:

Jeremy Bentham faydacılık, Aristippos hazcılık, Thomas Hobbes ahlaki egoizm  ve Aristo adalet teorisinin öncüleridir.  Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması:

Yeni geliştirilen biyolojik ve askeri teknolojiler iş dünyasının kontrolündedir. Eğer bunlar belli bir sorumlulukla ele alınmazsa dünyayı yok edebilecek bir tehdit ve tehlike söz konusu olacaktır. Yani artık büyük firmalar neredeyse büyük devletler kadar güçlü hale gelmişlerdir. Bu da onların küresel bir sosyal sorumluluk ile sınırlandırılmaları gereğini ortaya koymaktadır. Buna göre ifade I örgütsel ve küresel düzeyde iş ahlakı kültürüne duyulan ihtiyacın sebeplerindendir. 

 Küreselleşme sonucunda değişik kültürlerden gelen insanların çok uluslu firmalarda çalışması yeni ahlaki sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu tür ortamlarda insanlar birbirlerini anlamalı ve bir diğerinin kültürüne saygı göstermelidirler. Buna göre ifade II de örgütsel ve küresel düzeyde iş ahlakı kültürüne duyulan ihtiyacın sebeplerindendir.

Bilişim devrimi ve küreselleşme ile birlikte kalite kavramı iş ahlakını da içerir hale gelmiştir. şöyle ki bir mal ya da hizmetin üretim süreci içinde iş ahlakına uygun olmayan işlemler varsa, bu ürünün pazarlanmasında sıkıntılar çıkabilmektedir. İnternet yolu ile kısa sürede ürüne yönelik boykot kampanyaları başlatılabilmektedir. Bu ürünü üreten firmanın hisse senetleri de bu olaylardan türü değer kaybedebilmektedir. Buna göre ifade III de örgütsel ve küresel düzeyde iş ahlakı kültürüne duyulan ihtiyacın sebeplerindendir. Böylece ifadelerin hepsi örgütsel ve küresel düzeyde iş ahlakı kültürüne duyulan ihtiyacın sebeplerindendir. Doğru cevap E’dir.  

Yanıt Açıklaması: