Kent Sosyolojisi Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Öncü küresel kent olan Londra ve New York’u karşılaştırmalı olarak incelemiştir.
II. Büyük projelerin analiz çerçevesini oluşturmak için Anadili/yerli (Vernacular) ve Peyzaj (Lanscape) kavramlarını kullanmıştır.
Yukarıda özellikleri verilen düşünür kimdir?
Fuat Ercan |
Saskie Sassen |
Sharon Zukin |
Takashi Machimura |
David Harvey |
Sharon Zukin (1992) öncü küresel kent olan Londra ve New York’u karşılaştırmalı olarak incelemiştir. 1980’lerde bu kentlerin şehir merkezlerinin yeniden gelişimini sağlamak ve onların küresel finans merkezleri olma özelliğini sağlamlaştırmak için devlet tarafından sübvanse edilen büyük-projeler oluşturulmuştur.
2.Soru
Hiper-çoğulculuk ile rejim kuramı arasında önemli bir benzerlik ve yakınlaşma olduğunu ileri süren ve bu konudaki görüşleri ile önde görülen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Phal |
Keynes |
Cockburn |
Stone |
Castells |
Bu yaklaşımın önde gelen ismi Stone’a göre, kentler giderek karmaşık ve dağınıklaşmış bir güç yapısı tarafından belirlenmektedir. Kent mekânında yer alan gruplar çeşitlenip dağınıklaşırken, sorunlar da aynı biçimde çeşitlenip karmaşıklaşmaktadır. Ortaya çıkan karmaşa düzenlenmesi kentlerin yaşanabilirliği açısından önemlidir.
3.Soru
Bu kurama genel olarak bakıldığında, mikroya yönelik, göç konusunda bireylerin kararları ve bu kararlara iten sebepler üzerine yoğunlaşan ve sosyal aktör olarak göçmeni ön plana çıkaran bir kuram olduğu söylenebilir.
Yukarıda açıklaması yapılan kuram aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Petersen’in Beş Göç Tipi |
Kesişen Fırsatlar Kuramı |
Merkez Çevre Kuramı |
Göç Sistemleri Kuramı |
İlişkiler Ağı (Network) Kuramı |
Göç sosyolojisiyle ilgili olarak üzerinde durulacak bir diğer kuram da kesişen fırsatlar kuramıdır. Bu kurama genel olarak bakıldığında, mikroya yönelik, göç konusunda bireylerin kararları ve bu kararlara iten sebepler üzerine yoğunlaşan ve sosyal aktör olarak göçmeni ön plana çıkaran bir kuram olduğu söylenebilir. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
“Dünya kenti hipotezi” (Th World City Hypothesis) ile literatürde ün kazanan kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Hall |
Geddes |
Sassen |
Friedmann |
Cohen |
Özellikle “dünya kenti hipotezi” (Th World
City Hypothesis) ile literatürde ün kazanan Friedmann (1986: 68-71), dünya kentlerinin yedi özelliğine vurgu yapmıştır
5.Soru
....................... kavramı çoklu aktörlerin rol aldığı ve hiyerarşilerin yerine karşılıklı etkileşimin ve katılımın belirlediği bir yönetim sürecini ifade etmektedir.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdaki ifadelerden hangisi getirilmelidir?
Yerel devlet |
Sermaye |
Yönetişim |
Sivil toplum |
Çoğulculuk |
Kent yönetimlerine ilişkin olarak, üç sektörlü bir model ortaya çıkmıştır. Bu yeni kombinasyonun üyeleri, yerel devlet, yerel nitelikli olan ya da yerel düzeyde etkinlik gösteren sermaye ve sivil toplum kuruluşları olarak adlandırılan çeşitli yapılanmalardır. “Yerel yönetim” kavramının bu tür bir oluşumu kucaklayamaması karşısında, yeni yapılanmaya verilen isim ise yönetişim (governance) olmuştur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin dış göç deneyiminin özelliklerinden biri değildir?
Ülkemizde dış göç yoğun olarak Avrupa ülkelerine, özellikle Almanya'ya yapılmıştır |
1950’li yılların ortak özelliği bireysel girişimler sayesinde çok sayıdaki göçmen işgücünün Almanya’ya gitmesidir |
1961 anayasasıyla çözülmüş ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları seyahat etme özgürlüğünü kazanmıştır |
60’lı yılların sonunda yaşanan ekonomik kriz özellikle Almanya’yı derinden etkilemiştir. Bu gelişmeyle birlikte Almanya’da işini kaybeden Türk işçiler diğer Avrupa ülkelerine geçmişlerdir |
Türklerin seyahat etme hürriyetlerinin gelişmesinin ardından özel iş ve işçi bulma ofislerinin açılmasıyla Türkiye’den Almanya’ya konuk işçi olarak giden kişilerin sayısı hızla artmıştır |
Doğru tümce,1950’li yılların ortak özelliği bireysel girişimler sayesinde çok düşük sayıdaki göçmen işgücünün Almanya’ya gitmesidir. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Petersen’in beş göç tipinden “Bir toplumun göç etmede bir karar mekanizması kullanabilmesi ve bu karar mekanizmasının işletme gücünü ellerinde bulundurması” aşağıdakilerden hangisidir?
İlkel Göçler, |
Zoraki Göçler, |
Yönlendirilen Göçler, |
Serbest Göç, |
Kitlesel Göç, |
Petersen’a göre, sosyal bir baskıya rağmen bireyler ya da bir toplumun göç etmede bir karar mekanizması kullanabilmesi ve bu karar mekanizmasının işletme gücünü ellerinde bulundurması yönlendirilen göç anlamına gelmektedir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi göçün farklılıklarından biri değildir?
Nedenleri |
Failleri |
İçeriği |
Gerçekleşme |
Yaşanma |
Çünkü her bir göç ve göç dalgası, gerek nedenleri gerek içeriği gerekse de gerçekleşme ve yaşanma şekliyle birbirinden farklı ve biriciktir. Dolayısıyla bu farklılıklar ortak ve kapsayıcı bir tanımın ortaya konulmasını engellemektedir.
9.Soru
“Temel özelliği göçü, göçmene göre önceleyen bir kuram olması” olan kuram aşağıdakilerden hagisidir?
Kesişen Fırsatlar Kuramı |
Merkez Çevre Kuramı |
Göç Sistemleri Kuramı |
İlişkiler Ağı (Network) Kuramı |
İtme Çekme Kuramı |
İtme çekme kuramının temel özelliği göçü, göçmene göre önceleyen bir kuram olmasıdır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Geleneksel ekonomik temelli yaklaşımın kullandığı verilerden biri değildir?
Yaşam beklentisi |
Bebek ölümleri |
Beslenme |
Okullaşma oranları |
Toplumsal kutuplaşma |
Kent yoksulluğu kavramı üzerinde bir görüş birliği olmamasına karşın, ekonomik ve antropolojik olmak üzere birbirini tamamlayıcı iki yaklaşım biçimi vardır. Geleneksel ekonomik temelli yaklaşım, yoksul grupları ortak bir maddi refah endeksi altında kategorileştirmeye karşı çıkar. Yaşam beklentisi, bebek ölümleri, beslenme, gıdaya harcanan bütçenin hane halkı toplam bütçesine oranı, okuryazarlık, okullaşma oranları, sağlık klinikleri ya da içme suyuna erişimi, gibi bir dizi sosyal göstergeleri içeren gelir ya da tüketim örüntülerini kullanır.
11.Soru
Henry Lefebre’ye göre, kullanıcıların, oturanların, öznelerin mekânı olan ve onların sembollerini, dilini içeren mekân aşağıdaki kavramlardan hangisi ile karşılanır?
Algılanan mekân
|
Temsil mekânları
|
Tasarlanan mekân
|
Banliyö |
Biyotik kent |
Henry Lefebre’ye göre, mekânı deneyimlemenin üç unsuru vardır: algılanan, tasarlanan ve yaşanan. Mekânsal deneyimin bu üç unsurunu mekânsal pratik (algılanan mekân), mekân temsilleri (tasarlanan mekân) temsili mekânlar (yaşanan mekânlar) olarak kavramsallaştırır. Mekânsal pratik (algılanan mekan) günlük yaşam içinde ampirik olarak görebileceğimiz ve deneyimlediğimiz mekânla ilgilidir. Mekân temsilleri (tasarlanan mekân) uzmanların, planlamacıların, teknokratların, sosyal mühendislerin mekânıdır çünkü onların tasavvur ettiği mekânlardır. Mekân temsilleri bir toplumda yani bir üretim tarzında egemen olan mekândır, soyut mekândır. Banliyöler, geçimleri kent merkezine bağımlı konforlu ve orta sınıf yaşam tarzını ifade eden lüks küçük konutlardan oluşmuş kentsel mekânlarıdır. Robert Ezra Park’a ait olan biyotik düzey kavramı ise, insanların yaşaması için gerekli olan kentin kıt kaynakları ifade etmektedir.
12.Soru
Kent yoksulluğuna geleneksel ekonomi temelli yaklaşım aşağıdaki ölçütlerden hangisini dikkate almaz?
Yaşam beklentisi
|
Yoksulluğun yerel düzeydeki değişimleri
|
Okuryazarlık oranı
|
İçme suyuna erişim |
Gıdaya harcanan bütçe |
Kent yoksulluğu kavramına yönelik “ekonomik” ve “antropolojik” olmak üzere iki yaklaşım vardır. Geleneksel ekonomik temelli yaklaşım; yaşam beklentisi, bebek ölümleri, beslenme, gıdaya harcanan bütçenin hane halkı toplam bütçesine oranı, okuryazarlık, okullaşma oranları, sağlık klinikleri ya da içme suyuna erişim gibi bir dizi sosyal göstergeyi içeren gelir ya da tüketim örüntülerini kullanır. Yoksulluğun yerel düzeydeki değişimleri, maddi olmayan yoksunluk ve toplumsal değişme dinamiklerini ise ekonomi temelli değil antropolojik yaklaşım dikkate alır.
13.Soru
Crisp göçmen ağının işlevini hangi başlıklar altında toplamaktadır?
1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılamama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi. |
1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi. |
1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü azaltma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi. |
1. Bilgi vermeme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi. |
1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede sorun çıkarma işlevi. |
Crisp göçmen ağının işlevini dört başlık altında toplamaktadır, 1. Bilgi verme işlevi, 2. Göç maliyetini karşılama işlevi, 3. Yasadışı göçü artırma ve organize etme işlevi, 4. Hedef ülkede destek sağlama işlevi.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.
14.Soru
I. Göç, hiçbir kesin kanuna bağlı olmaksızın yürür.
II. Göç olgusunun bir boyutu, basamaklı bir şekilde seyrelen ve boşalan yerlerin yakın bölgelerden gelen göçmenlerce doldurulmasıyla oluşan dalgalardır.
III. Yayılma ve emme sürecini benzer kılan temel nokta, ulaşılmak istenilen amaçtır.
IV. Göç, kendi başına bir amaçtır.
V. Göçmenler için amaç, kentte gelişen ekonomik ve ticari faaliyetin getirisinden pay almaktır.
Yukarıdakilerden hangileri Ravenstein’in göç görüşlerindendir?
I, II, V |
III, IV, V |
II, III, V |
I, II, III, IV |
I, II, III, IV, V |
Ravenstein bu çalışmayla William Farr’ın göç hakkındaki düşüncelerini yanlışlamaya yönelmiştir. Farr, “göçün, hiçbir kesin kanuna bağlı olmaksızın yürüdüğü” fikrini savunmaktadır. Bu çerçevede Ravenstein’ın çabası, göç olgusunun genel geçer kanunlarını içermektedir.
- Göç ve mesafe: Göçmenlerin büyük çoğunluğu sadece kısa mesafeli bir yere göç ederler. Bu kısa mesafeli göç, gidilen yerde göç dalgaları yaratan bir etkiye sahiptir. Ortaya çıkan bu göç dalgaları daha fazla göçmeni içine alabilecek olan büyük sanayi ve ticaret merkezlerine doğru yönelme eğilimindedir. Büyük merkezlere doğru yönelen göçün boyutlarını belirleyen de, bu gelişen sanayi kentlerindeki yerli nüfusun yoğunluğudur. Bir diğer ifadeyle, Ravenstein göç edilen merkezlerdeki iş imkânlarının çokluğunun o kentte yaşayan nüfusa oranının, göçün boyutunu belirlediğini ifade etmektedir.
- Göç ve basamakları: Sanayileşme ve ticaretin gelişmesiyle birlikte, kentsel bağlamda meydana gelen hızlı ekonomik büyüme, kenti çevreleyen yakın yerlerdeki kişileri hızla kente çekmektedir. Kentin çevresel alanındaki kırsal bölgede meydana gelen seyrelme, uzak bölgelerden gelen göçmenlerce doldurulmaktadır. Uzak bölgelerden gelen göçmenlerin kendi yaşadıkları yerde yarattıkları seyrelme de, o bölgelere daha yakın yerlerden gelenlerle doldurulacaktır. Her bir basamak kente yakınlaştıkça ve kentin avantajları diğer göçmenler tarafından algılandıkça, göç tüm ülkeye yayılacak ve ülkenin her yerinde hissedilecektir. Yani Ravenstein’a göre göç olgusunun bir boyutu, basamaklı bir şekilde seyrelen ve boşalan yerlerin yakın bölgelerden gelen göçmenlerce doldurulmasıyla oluşan dalgalardır.
- Yayılma ve emme süreci: Göç olgusunda yayılma ve emme süreci birbirini destekler konumdadır ve bu süreçler birbiriyle el ele yürümektedirler. Yayılma ve emme sürecini benzer kılan temel nokta, ulaşılmak istenilen amaçtır. Yani yayılma ve emme süreçlerinde bir amaç birlikteliği vardır. Ravenstein’a göre göç, kendi başına amaç olamaz, bireyler sadece göç etmek istedikleri için yer değiştirmezler. Göçmenler için amaç, kentte gelişen ekonomik ve ticari faaliyetin getirisinden pay almaktır. Kentin getirisinden pay alma isteği ya da daha iyi yaşama arzusu, yayılma sürecini desteklemektedir. Yeni ve hızlı bir şekilde gelişmekte olan sanayinin ihtiyaç duyduğu işgücü göçle karşılanmakta ve böylece gelen göç, kentsel sanayi merkezlerince emilmektedir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi şehirlerin en önemli ortak yapısal özellikleri arasında yer almamaktadır?
Güç
|
Bilgi
|
Kontrol
|
Teknoloji |
Zenginlik |
Şehirlerin bilgi, güç, zenginlik ve kontrol gibi tüm kaynakların toplanma merkezi olmaları onların en önemli ortak yapısal özellikleridir. Devlet, din, uygarlık, aile ve ülke kavramları şehir kavramı ile iç içedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dünya da son otuz yıl içinde güç ilişkilerinde yaşanan değişimlerden biri değildir?
Piyasa mekanizması belirleyicilik kazandı |
Çalışan sınıflar önemli kayıplara uğradılar |
Kentler en çok etkilenen mekânsal birimler oldular |
Yerel yönetimleri kolektif tüketim araçlarını sağlamakla görevlidir. |
Sermayeyi desteklemeye yönelik alanlara öncelik verildi. |
Dünya son otuz yıl içinde güç ilişkilerinde önemli bir değişime sahne oldu. Birikim stratejileri içinde devletin oynadığı rol sınırlanırken, piyasa mekanizması belirleyicilik kazandı. Bu değişimler sermayenin çeşitli kesimlerinin yararına sonuçlar doğururken, çalışan sınıflar önemli kayıplara uğradılar. Kentler bu değişim sürecinde dışarıda kalmak bir yana, en çok etkilenen mekânsal birimler oldular. Ulus-devlet şemsiyesi altında, kolektif tüketimin örgütlendiği mekânlar olan kentler, son dönemde, sermayeyi kendi mekânlarına çekebilmek için yarışan birimler haline gelmeye başladılar. Yerel yönetimler açısından bunun sonucu çalışan sınıfları desteklemeye yönelik alanlardan çekilmek ve sermayeyi desteklemeye yönelik alanlara öncelik vermek oldu. Böylece kentler açısından ortaya birbirinden oldukça farklı iki dönem çıktı. Yerel yönetimlerin ideolojileri ve uygulamaları da bu iki dönem arasında önemli farklılıklar göstermiştir. Yukarıda detaylı olarak tartıştığımız gibi, refah devleti döneminin yerel yönetimleri kolektif tüketim araçlarını sağlamakla görevli birimler olarak karşımıza çıkarken, izleyen dönemin yerel yönetimleri daha çok sermayeyi ve onun taleplerini desteklemeye yönelmişlerdir.
17.Soru
Yoksulluğun tanımı aşağıdaki kavramlardan hangisi ile doğrudan ilişkili değildir?
Süreğen yoksulluk |
Mutlak yoksulluk |
İnsani yoksulluk |
Toplumsal dışlanma |
Göreli yoksulluk |
Yoksulluğun tanımı mutlak yoksulluk, göreli yoksulluk, insani yoksulluk ve toplumsal dışlanma kavramları etrafında tanımlanabilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
18.Soru
Sharon Zukin hangi iki küresel kenti karşılaştırmalı olarak incelemiştir?
New York-Tokyo
|
New York-Londra
|
Paris-Londra
|
Paris-Hong Kong |
Londra-Tokyo |
Sharon Zukin’in karşılaştırmalı olarak incelediği iki küresel kent New York ve Londra’dır. 1980’lerde söz konusu iki kentin merkezlerinin yeniden gelişimini sağlamak ve küresel finans merkezi olma özelliklerini sağlamlaştırmak için devlet tarafından sübvanse edilen büyük-projeler oluşturulmuştur.
19.Soru
I. Yayılma
II. Ardıllık
III. Yoğunlaşma
IV. Merkezileşme
E. Burges kentin genişlemesini yukarıdakilerden hangisi üzerinden tanımlar?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
III ve IV |
Yalnız IV |
Ernest Burgess, Şehrin Büyümesi: Araştırmaya Giriş (2015) çalışmasında kentin yayılma süreçlerini analiz eder ve daha da önemlisi bir kentin büyümesine yönelik yapılacak çalışmalar için araştırma yöntemleri ve bakış açıları ortaya koyar. İlk olarak kentin genişlemesini yayılma, ardıllık ve yoğunlaşma üzerinden tanımlar. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
I. İşsizlikteki artış
II. Sınıf bölünmelerinin artması
III. Yükselen yaşam standartlarında yoksulların dışlanması
IV. Gelir düzeylerindeki yıl bazlı dalgalanmalar
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sınıf-altını ortaya çıkaran temel nedenler arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve IV |
II ve IV |
I, II ve III |
Alcock’a göre, sınıf-altını ortaya çıkaran dört temel neden:
• İşsizlikteki artış,
• Sınıf bölünmelerinin artması,
• Yükselen yaşam standartlarından yoksulların dışlanması,
• Başkalarını düşünmekten kendi çıkarlarını
düşünmeye doğru tutum değişikliğidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ