Kriminoloji Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yunanca'da manası: "görüş, bakış, gözlem" olan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Hipotez |
Teori |
Empirizm |
Ontoloji |
Kriminoloji |
Nazariye ve kuram olarak da dilimizde ifade edilen teori, bir olgu veya farklı olgular arasındaki bağlantıları kurarak, bu ilişkileri izah eden düşünce biçimidir. Aynı veya benzer olguları tarif eden çok sayıda teori olabilir. Bu son derece doğaldır. Zaten teori etimolojik olarak eski Yunanca'da görüş, bakış ve gözlem manasına gelir. Doğru cevap B'dir
2.Soru
Kriminolojinin aşağıda ifade edilen görev konularından hangisi diğerlerinden farklıdır?
suçluları ayıran fiziki özelliklerin tespiti |
adalet hizmetlerinin yöntemi |
hapishanelerin çalışma biçimi |
polisin yapısı |
suçun ölçülmesi |
Kriminolojide iki farklı damardan söz edilmektedir. Bunlar şunlardır:
• Hükümet Projesi (governmental project): Hükümet projesi olarak adlandırılan kriminolojik çalışmalar adalet hizmetlerinin yöntemi, hapishanelerin çalışma biçimi, polisin yapısı ve suçun ölçülmesi gibi konularda ampirik çalışmalara ağırlık vermektedir
• Lombroso Projesi (Lombrosian project): İsmini ünlü İtalyan kriminolog Lombroso’dan alan bu yaklaşım tarzı da “suçlu” ve “suçlu olmayan” kişilerin karakteristik özelliklerini araştırmakta ve bu grupları birbirinden ayırmaya çalışmaktadır. Bu şekilde suçluluğun nedenleri konusunda bir anlayışın geliştirilmesine gayret edilmektedir. Bu kriminolojik yaklaşımda suçluları ayıran fiziki ve diğer karakteristik özellikler tespit edilmeye çalışılmaktadır. Kafatası yapısı ve şekli, çene yapısı veya elmacık kemiğinin yapısı üzerinden bir suçlu prototipi çıkarılmaya çalışılmaktadır. Suçu ayıran fiziki özelliklerin tespiti diğer seçeneklerden ayrışmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
3.Soru
Modern kriminolojinin babası olarak görülen ünlü bilim adamı kimdir?
Cesare Lombroso |
Enrico Ferri |
Raffaele Garofalo |
Charles Darwin |
Jeremy Bentham |
İtalyan askeri cerrah Cesare Lombroso, genellikle modern kriminolojinin babası olarak görülmektedir. Lombroso’nun görüşlerinin temelinde doğuştan suçlu (born criminal) olarak tabir edilen tipoloji yatar. Buna göre insanlar sonradan suçlu olmaz, suçlu doğarlar. Lombroso’nun en meşhur kitabının adının L’Uomo Deliquente (suçlu insan) olması bu nedenle tesadüf değildir. Bu nedenle doğru yanıt A’dır.
4.Soru
Aşağıdaki şıkların hangisinde verilen bilim dallarının tamamı kriminolojinin alt dalları arasındadır?
Etimoloji, viktimoloji, antoloji, profiloplasty, suç istatistiği |
Etnografya, antoloji, suç profilaksisi, suç coğrafyası, suç istatistiği |
Suç coğrafyası, viktimoloji, suç profilaksisi, etimoloji, morfoloji |
Viktimoloji, suç ekolojisi, perinatoloji, profiloplasty, morfoloji |
Suç profilaksisi, penoloji, suç etolojisi, suç ekolojisi, viktimoloji |
kriminoloji karma bir bilim dalıdır ve araştırmalarında pek çok bilim dalında kullanılan yöntemlerden faydalanmaktadır.
Kriminolojinin suçun tanımlanması, açıklanması ve suçla mücadele edilmesi şeklinde üçe ayrılabilecek olan faaliyet alanlarından bir veya birkaçını kapsayan kriminolojinin alt dalları oluşmuştur. Bu alanlardan bazıları şunlardır:
Suç etolojisi: Suçun ve suçluluğun nedenlerini araştıran öğretidir. Bireysel suçluluğun yanında suç etolojisi, kitlesel bir olgu olarak suçluluğun nedenlerini araştırır. Bu nedenlerle öğretinin başlıca soruları arasında insanların neden suç işlediği, davranışlarının cezaya çarptırılacağını bilmelerine rağmen neden suç işledikleri, suçun bireysel veya sosyal temeli olup olmadığı, suçun psikolojik, biyolojik, sosyal veya ekonomik bir fenomen olup olmadığı yer almaktadır.
Viktimoloji: Mağdur bilimi anlamına gelmektedir. Bu bilim dalının amacı mağduru incelemek ve mağdur olma durumundan çıkarılması için gerekli şartları oluşturmaktır. Bir suçun mağdurunun ve onun tepkisinin suçluluğun açıklanmasında bir rol oynayıp oynamadığı meselesiyle ilgilenir.
Penoloji: Cezaları ve cezaların infazını inceler. Buna cezaevi çalışmaları da dâhildir. Penoloji bilhassa ceza ve diğer yaptırımların uygulamada ne derece etkili olduklarını inceler. Daha çok hapishane ve mahkûmlar üzerinde durur.
Suç profilaksisi: Kısaca suçtan korunmanın öğretisidir. Tıbbi ve sosyal yaklaşımlarla suçluluğa yol açan faktörleri azaltmak veya ortadan kaldırmak için gereken yöntemleri araştırır.
Suç coğrafyası veya ekolojisi: Suç coğrafyası en genel anlamıyla suçlulukla yer ve zaman arasındaki münasebeti tahlil eder. Tasviri (deskriptif) suç coğrafyası araştırmaları suçluluğun zaman ve yere göre dağılımı hakkında bir bilgi verilmesini amaçlar.
5.Soru
Hepsi bilim dünyasında önemli etkiler yapmış çok sayıda kriminoloji teorisi mevcuttur.
Hepsi bilim dünyasında önemli etkiler yapmış çok sayıda kriminoloji teorisi mevcuttur.
Aşağıdakilerden hangisi bu teoriler arasında bulunmaz?
Biyolojik teoriler |
Kimyasal teoriler |
Psikolojik Teoriler |
Sosyolojik Teoriler |
Feminist teoriler |
Hepsi bilim dünyasında önemli etkiler yapmış çok sayıda kriminoloji teorisi mevcuttur. Bu kapsamda sayılması gereken teoriler şunlardır. Biyolojik teoriler, Psikolojik Teoriler, Sosyolojik Teoriler, Feminist teoriler, Yeni-Klasik Teoriler. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
- Liberal Feminizm
- Radikal Feminizm
- Sosyalist Feminizm
- Marksist Feminizm
- Mao Feminizm
Feminist kriminoloji dendiğinde yukarıdakilerden hangileri feminizm teorileri arasında yer almaktadır?
I,II ve V |
II ve IV |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
III ve V |
Feminist kriminoloji dendiğinde liberal, Marksist, radikal ve sosyalist feminizm teorileri başta gelmektedir. Bütün bu feminist teoriler;
- Kadına karşı ayrımcılığın altını çizmek;
- Bireysel ve toplumsal düzeyde gerçekleşen erkek şiddeti ve zulmüyle ilgilenmek;
- Kadının toplumdaki adaletsiz pozisyonuna ve kadının mağduriyetine odaklanmaktadır.
7.Soru
Bentham’a göre suç işlemenin sonuçlarının görünür bir hatırlatıcısı olması aşağıdakilerin hangisiyle mümkündür?
Hapishanelerdeki mahkumların şehir merkezinde teşhir edilmesi |
Hapishanelerin şehir merkezine inşa edilmesi |
Basında suçla ilgili cezaların hatırlatılması |
Suçla ilgili caydırıcı cezaların gelmesi |
Okullarda öğrencilere suçla ilgili seminerler verilmesi |
Bentham’a göre bu modele göre planlanmış hapishaneler şehir merkezlerinin yakınına inşa edilmeli ve böylece suç işlemenin sonuçlarının görünür bir hatırlatıcısı olmalıdır. Bu hapishane rejiminin ana niteliği de mahkûmların ayrı tutulması, meslek ve sanat edindirilmesi ve düzenli dini eğitimdir. Doğru cevap B’dir.
8.Soru
Çocukluk, yaşlılık ve akıl sağlığı gibi durumları dikkate alan yaklaşım tarzı aşağıdaki hangi okulla özdeşleşmiştir?
Klasik Okul |
Neo-Klasik Okul |
Pozitivist Kriminoloji Okulu |
Şikago Okulu |
Klasik Kriminoloji Okulu |
Çocukluk, yaşlılık ve akıl sağlığı gibi durumları dikkate alan yaklaşım tarzı neo-klasik okuldur.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi klasik damgalama teorisine yönelik eleştirilerden biri değildir?
Damgalanan herkes suç işlemeye devam etmeyebilir. |
Kişi kendisine vurulan damgayı dikkate almayabilir. |
Herkes damgalamaya aynı şekilde tepki vermeyebilir. |
Suça radikal müdahalesizlik tatmin edici bir yöntem değildir. |
Suç davranışı hiçbir zaman anlamsız değildir. |
A, B, C, D şıklarında yer alan ifadeler klasik damgalama teorisine yönelik eleştirilerdir. E şıkkı rasyonel tercih teorisinin tezlerinden birisidir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Rasyonel tercih teorisine göre bir adam karısına neden şiddet uygulamaktadır?
Karısına istediğini yaptırmanın en kolay yolunun şiddet olması |
Şiddet eğiliminde ve fiziksel olarak bu güce sahip olması |
Kadını koruyacak hukuksal düzenlemelerin yetersiz olması |
Kadına yönelik şiddetin toplumsal açıdan zaman zaman olumlu görülmesi |
Kendisinde karısına şiddet uygulayabilme hakkını görmesi |
Mutat faaliyet teorisi suç eylemine, suç ve bilhassa suçun işlendiği duruma bakar. Buna göre, bir suçun işlenmesi için üç şeye ihtiyaç vardır: motive olmuş bir fail, uygun bir hedef ve koruyucu kişilerin bulunmaması (örneğin, polis veya güvenlik kamerasının bulunmaması). Burada failin suç işleme temayülü olan ve bunu becerebilecek biri olması; mağdurun veya suçun konusu şeyin fail için uygun bir hedef olması ve ihlalleri önleyecek koruyucu kişilerin olmaması gerekmektedir. B ve C şıkları bu çerçevede ele alınabilir.
Braithwaite teorisine göre insanların birbirleriyle daha yakın temas ve dayanışma içinde oldukları toplumlarda, karşılıklı bağımlılık ve ilişkilerin zayıf olduğu toplumlara nazaran daha az suç işlenecektir. Bu iki toplum tipinin suç oranları arasındaki farkı ise toplumların suça verdikleri tepkiler veya utandırmayla izah etmiştir. Bu yazarın terminolojisinde utandırma, toplumun bir davranışı onaylamadığını gösteren ve kişinin pişmanlık duymasını amaçlayan veya bu tesiri doğuran tepkinin gösterilmesine ilişkin tüm süreci ifade etmektedir. D şıkkı bu çerçevede ele alınabilir.
Damgalama ve etiketleme teorisi, birincil ve ikincil sapma ayırımına dayanır. Bu teoride birincil sapma değişik psikolojik ve sosyolojik nedenlerle ortaya çıkan ve aslında sadece suçun işlenmesini ifade eden bir kavramdır. Birincil sapma da nihayetinde suç teşkil eden bir davranış olması nedeniyle arzu edilir bir davranış değildir. Buna mukabil burada fail bir damgalama ve kendini suçlu olarak görme durumuna girmez. Kişi burada kendini suç üzerinden tanımlamaz. Daha ziyade suçu akla uydurur ve zararsız görür. Böylece kendine olan itimadını muhafaza etmeye çalışır. Teoriye göre suç işleyen kişi kendini ortalama vatandaş olarak görmeye devam etmekte ve bir bakıma toplumda şayet varsa üstlendği rolü muhafaza etmeye çalışır. E şıkkı bu çerçevede ele alınabilir.
Dolayısıyla doğru cevap A'dır.
11.Soru
Aydınlanma döneminde "Bilmeye Cesaret Et! Kendi aklını kullanmaya cesaret et!" diyerek meşhur çağrısını yapan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Marvin Wolfgang |
Enrico Ferri |
Raffaele Garofalo |
Cesare Lombroso |
Immanuel Kant |
Aydınlanma, insanın kendi eliyle düştüğü olgunlaşmama (çocukluk) halinden kendini sıyırmasıdır. Olgunlaşmama ise kişinin başkasının yönlendirmesi olmadan aklını kullanamamasıdır. Bu olgunlaşmama hali, şayet kişinin kendi akılsızlığında değil de aklını kullanma konusunda kararlı ve cesur olmamasından kaynaklanıyorsa artık burada o kişi kusurludur. Kant bu ifadelerden sonra şu meşhur çağrısını yapmıştır: Sapere aude! “Bilmeye Cesaret Et!” Kendi aklını kullanmaya cesaret et!. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Düşük seviyede bir ahlaki entegrasyonun ve zayıf sosyal düzenlemenin bir neticesi olan toplumsal kurallar, değerler veya beklentileri ihlal eden her türlü davranış olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sapma |
İnfaz |
Ceza |
Fail |
Mağdur |
Düşük seviyede bir ahlaki entegrasyonun ve zayıf sosyal düzenlemenin bir neticesi olan toplumsal kurallar, değerler veya beklentileri ihlal eden her türlü davranış olarak tanımlanan kavram sapmadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kriminolojinin alt dallarından olan viktimolojinin çalışma konusuna örnektir?
Türkiye'nin belli bir yıldaki suç haritasını çıkarmak |
Hapishane ortamında ceza uygulamasının etkililiğini araştırmak |
Cinsel saldırının neden işlendiğini araştırmak |
Silahlı saldırıya uğrayan kişinin davranışlarını araştırmak |
Suçluluğa yol açan faktörleri ortadan kaldırmak |
Kriminolojinin alt dallarından olan viktimoloji mağdur bilimi anlamına gelmektedir. Bu bilim dalının amacı mağduru incelemek ve mağdur olma durumundan çıkarılması için gerekli şartları oluşturmaktır. Bir suçun mağdurunun ve onun tepkisinin suçluluğun açıklanmasında bir rol oynayıp oynamadığı meselesiyle ilgilenir. Bu bilgiler ışığında silahlı saldırıya uğrayan kişinin (mağdur) davranışlarını araştırmak viktimolojinin araştırma konusudur. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.
14.Soru
Aşağıdaki teorilerin hangisinde failin suçu kasten işlediği ve buradaki kastının suçtan menfaat elde etme düşüncesi olduğu yatmaktadır?
Anomi teorisi |
Yeni Klasik Teori |
Suçun Normalliği Teorisi |
Öğrenme Teorisi |
Merton Teorisi |
Yeni klasik teorilerin hepsinin temelinde, failin suçu kasten işlediği ve buradaki
kastının suçtan menfaat elde etme düşüncesi olduğu yatmaktadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aydınlanma hareketinin öncülerinden birisi değildir?
Bayle |
Voltaire |
Diderot |
Auguste Comte |
Locke |
Aydınlanma hareketinin gelişim seyrine bakıldığında 17. yüzyılda İngiltere’de (Locke ve deistler) başladığı, akabinde 18. yüzyılda Fransa’da geliştiği (Bayle, Voltaire, Diderot ve diğer ansiklopedistler) görülmektedir. D seçeneğindeki Auguste Comte Sosyoloji bilimlerinin temellerini oluşturmaktadır.
16.Soru
Merton'un teorisine göre kabul edilmiş amaçlara ulaşmak için belirlenmiş sosyal araçları red eden bununla birlikte toplum için yıkıcı eylemlere girişmeyen tepki türü aşağıdakilerden hangisidir?
Şekilcilik |
Uyumluluk |
Geri çekilme |
İsyan |
Yenilikçilik |
Merton’un meşhur beş tepki tipi uyumluluk (Conformity), yenilikçilik (Innovation), şekilcilik (Ritualism), geri çekilme (Retreatism) ve isyan (Rebellion)'dır. Bununla birlikte Geri çekilme tepkisinde kabul edilmiş amaçlara ulaşmak için belirlenmiş sosyal araçlar reddedilir. Esasen bu gibi kişiler toplumla ilgili her şeyi reddederler ama toplum için yıkıcı eylemlere girişmezler. Batı ülkelerinde sık görülen evsizler buna örnektir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Enrico Ferri'nin sınıflandırdığı suçlu grubu arasında yer almaz?
Akıl hastası suçlu |
Çocuk suçlu |
İtiyadi suçlu |
Tesadüfi suçlu |
Duygusal nedenlerle suç işleyen suçlu |
Enrico Ferri suçluları şu sınıflara ayırmıştır: Akıl hastası suçlu, Doğuştan suçlu, İtiyadi suçlu, Tesadüfi suçlu, Duygusal nedenlerle suç işleyen suçlu.
18.Soru
Erkeğin kadını fiziksel, cinsel ve psikolojik olarak mağdur etmesi konuları aşağıdaki feminizm türlerinden hangisi tarafından incelenmiştir?
Erkeğin kadını fiziksel, cinsel ve psikolojik olarak mağdur etmesi konuları aşağıdaki feminizm türlerinden hangisi tarafından incelenmiştir?
Liberal Feminizm |
Post-modern Feminizm |
Radikal Feminizm |
Marksist Feminizm |
Sosyalist Feminizm |
Radikal feminizmin çalışmaları genellikle kadın mağduriyeti ve erkek şiddeti üzerine yoğunlaşmıştır. Erkeğin kadını fiziksel, cinsel ve psikolojik olarak mağdur etmesinin nedeni kadınları kontrol altında tutma isteğidir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
19.Soru
Kime zarar verildiği, hareketin nerede yapıldığı, hangi araç ve aletin kullanıldığı, failin neyi yaptığı, neyi ihmal ettiği, failin nasıl ortaya çıktığı ve yardımcının olup olmadığı gibi sorularla sonuca varmaya çalışan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Psikolog |
Sosyolog |
Kriminalist |
Savcı |
Hakim |
Kriminalist çalışırken şu sorulardan hareketle sonuca varmaya çalışır:
1. Kime zarar verildi?
2. Ne zaman, hangi gün ve günün hangi zamanı fiil işlendi?
3. Hareket nerede yapıldı?
4. Fail ne yaptı veya ihmal etti?
5. Fail nasıl ortaya çıktı, yardımcısı var mıydı?
6. Hangi araç ve aleti kullandı?
7. Niçin, hangi iç ve dış sebeplerle o suçu işledi?
8. Kim suçu işledi? (Demirbaş, 2016, s. 48-50)
20.Soru
“Panopticon” düşüncesi aşağıda verilen filozoflardan hangisinin ismiyle özdeşleşmiştir?
Beccaria |
Bentham |
Kant |
Diderot |
Voltaire |
Bentham düşüncesi ceza adaletinde en yüksek düzeyde teknolojik ceza
etkinliğini hedefler. Örneğin, kriminolojide Bentham ismiyle özdeşleşen
“panopticon” düşüncesi bu düşünce
tarzının bir tezahürüdür. Doğru cevap B seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ