Yanıt Açıklaması:

Proaktif kriz yönetimi yaklaşımının yetersiz kaldığı, krizin fiilen ortaya çıktığı ve krizin işletme üzerindeki etkilerini minimuma indirmeye çalışan kriz yönetimi ise reaktif bir yaklaşımdır. Savunmacı bir özelliğe sahip olan reaktif yaklaşım kriz ortaya çıktıktan sonra yöneticilerin yaptıklarıyla ilgilidir. Bu yaklaşımda yöneticiler krizi ortadan kaldırmayı, krizi kontrol altına almayı ve krizin işletme üzerindeki olumsuz etkilerini gidermeye çalışarak krizi en az kayıpla atlatmayı hedeflemektedirler.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerde kriz süreci şu aşamalardan geçerek hareket etmektedir:

• İşletme krizin ilk aşamalarını görmez, onlara karşı kördür (körleştirilmiş ya da gizli kriz aşaması).

• Değişiklik ihtiyacını görmesine rağmen, herhangi bir tedbir almaz (hareketsizlik ya da krizi yalanlama aşaması).

• Tedbir almasına rağmen, aldığı tedbir doğru değildir (hatalı tedbir ya da bölümlere ayrılma aşaması).

• Bir kriz noktasına ulaşır (kriz aşaması).

• Tasfiyeye zorlanır (dağılma ya da örgütün çökmesi aşaması).

Yanıt Açıklaması:

C¸ok dinamik ve değişken olan çevreye daha kolay uyum gösterebilecek örgüt yapısı daha esnek ve organik bir örgüt yapısıdır. Değişimin hızlı bir şekilde gerçekleştiği, karışıklığın ve belirsizliğin yoğun olduğu bir çevrede işletmeler esnek ve organik örgüt yapıları ile çevresel değişimleri daha hızlı tespit ederek krize neden olabilecek gelişmeleri zamanın da görebilmekte ve önlem alabilmektedir.  Böylesi bir örgütlenmede yatay haberleşme en az dikey haberleşme kadar önemlidir.

Yanıt Açıklaması:

Enteraktif kriz yönetimi sürecinin aşamaları ve bu aşamaların temel özellikleri şunlardır: Birinci aşama; işaretlerin farkına varılması; kriz olasılığını bildiren ilk uyarı işaretlerinin algılanmasını kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Kıyaslama (Benchmarking): Kıyaslama bir işletmenin en üstün performansa ulaşması amacıyla en iyi uygulamaları tespit etmesi, kendine örnek alması ve bu uygulamaları kendi bünyesinde uygulama çalışmasıdır. Kıyaslama sürekli olarak kendi kendini değerlendirmeye ve diğer işletmelerle karşılaştırma olanağı sunan bir yöntemdir. Kıyaslama sayesinde işletmeler kendi iş süreçleri dışına çıkarak çevresindeki örnekleri inceleme fırsatı bulur ve o konuda en iyi uygulamayı yapanları kendine örnek alır ve gelişimine katkıda bulunur. Böylece krizlere yol açan örgütsel körlüğünde önüne geçilmiş olunur. Kıyaslama işletmelerde; rekabet edebilme gücünü artırmak, müşteri tatmini sağlamak, yeni fikirler edinmek, hedef belirlemek, işletme performansını artırmak, tahminde bulunmak ve stratejik planlama gibi amaçlara hizmet eder. Kıyaslama ile işletmeler pazarın gerçeklerini görür ve objektif değerlendirme imkânına kavuşur.

Yanıt Açıklaması:

Örgütün dış çevresini kontrol etme derecesinin yüksek, hassasiyetinin düşük, değişen durumun pozitif olarak algılandığı durumlarda krizin şiddeti azalabilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Kriz hassasiyeti yüksek olan örgütlerin temel özelliklerinden bazıları şunlardır: • Stratejik karar alma faaliyetlerinin örgütle uyum sağlamaması. • Pasif yaklaşımlı, düşük öz saygılı, yüksek endişeli karar vericiler. • Esneklik, uyum ve istikrar eksikliği. • Eski görüşleri bırakmayan üst yöneticiler. • Değişikliklere ve merkezleşmemeye önem vermeyen yönetim yapısı. Dolayısıyla örgütün esnek yapıya sahip olması bu özelliklerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması:

Krize yatkın olan işletmeler, önemli krizleri takip etme konusunda erken uyarı sistemlerine sahip değildirler. Hasarı sınırlama konusunda çalışmalar nadiren yapılmaktadır. Krizi iyileştirme anlamında herhangi bir sistemleri yoktur. Bu tür işletmeler geçmişteki hatalarından önemli dersler çıkarmazlar. Dolayısıyla bir kriz takımının kurulması da söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması:

En şiddetli krizler; örgütün dış çevresini kontrol etme derecesinin düşük, hassasiyetinin yüksek, değişen durumunun negatif olarak algılandığı durumlarda ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Kriz durumları tüm şiddetiyle ortaya çıkmadan önce işletmelere bazı sinyaller göndermektedirler. Örneğin; işletme duvarlarına çok sayıda yazı yazılması çalışanların memnuniyetsizliğinin bir işareti olabilir. Artan kaza oranı hatalı teknoloji kullanımının bir göstergesi olabilir. Kriz bu sinyallerin takip edilmemesi veya doğru bir şekilde değerlendirilmemesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Örgütlerin dış çevresinde sürekli olarak önemli değişiklikler olmaktadır. Mal ve hizmetlerin yaşam süreleri kısalmakta, işletmeleri ürünlerinde yenilikler yapmaya zorlamaktadır. Teknolojik yeniliklerin çok fazla olması önemli riskleri de beraberinde getirmektedir. Hükümet düzenlemeleri, yeni yasalar pazar koşullarını değiştirmektedir. Rekabet şiddetini artırmakta ve küreselleşmektedir. Müşterilerin, sendikaların, sosyal güvenlik kuruluşlarının ve medyanın örgütler üzerindeki etkileri artmaktadır. Çevrenin sürekli değişiklikler karşısında giderek daha çok belirsizleşmesi ve karmaşık bir yapıya dönüşmesi, olayların önceden tahmin edilmesini güçleştirmekte, örgütlerde krize zemin hazırlamaktadır. Belirsizlik ve karmaşıklık artıkça, kriz ihtimali de artmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Aktif yaklaşım ile kriz oluşumundan önce farklı alternatifler geliştirilerek, krizin işletmeye zarar vermesi önlenebilir. Bu yöntem işletmelerin krize yakalanmasının önüne geçilebileceği gibi, işletmenin kontrol edemediği dış çevresinden kaynaklanacak krizleri atlatmada da önemli avantajlar sağlayacaktır. Aktif kriz yanıtı endüstriyel çağdan bilgi çağına geçiş için fırsat ortaya çıkarır.

Yanıt Açıklaması:

Kriz Türleri

• Genel kriz türleri
• İşletmeyi etkileme ihtimali yüksek olan kriz türleri
• İşletme açısından göz ardı edilebilecek kriz türleri
• Değişik kriz türlerine yapılacak hazırlık çalışmaları

Krizin Aşamaları

• Krizlerin ilerlediği belirgin zaman aşamaları

• Her aşamada yapılması gereken çalışmalar
• Ticari faaliyetlerdeki kesilme süresinin kısaltılması
• Şirket itibarındaki zararın minimize edilmesi
• Müşteri ilişkilerinin sürdürülmesi

Yanıt Açıklaması:

Proaktif kriz yönetimi yaklaşımının yetersiz kaldığı, krizin fiilen ortaya çıktığı ve krizin işletme üzerindeki etkilerini minimuma indirmeye çalışan kriz yönetimi ise reaktif bir yaklaşımdır. Savunmacı bir özelliğe sahip olan reaktif yaklaşım kriz ortaya çıktıktan sonra yöneticilerin yaptıklarıyla ilgilidir. Bu yaklaşımda yöneticiler krizi ortadan kaldırmayı, krizi kontrol altına almayı ve krizin işletme üzerindeki olumsuz etkilerini gidermeye çalışarak krizi en az kayıpla atlatmayı hedeflemektedirler.

Yanıt Açıklaması:

Toplam kalite yönetiminin temel felsefelerinden birini oluşturan Kaizen sürekli olarak gelişmeyi ve iyileştirmeyi ifade etmektedir. Her günün bir öncekinden daha iyi olması için sürekli olarak gelişmeyi temel almaktadır. Batının gelişme anlayışı buluşçuluk üzerine kurulduğu için yeni bir buluş ortaya çıkana kadar mevcut durum ve standartlar korunmaktadır. Kaizen ’de ise, gelişme sürekli ve küçük aralıklarla yapılmaktadır. Sürekli gelişme her birimde olabileceğinden dolayı bu küçük gelişmeler toplamda işletmenin başarısı için büyük etki yaratmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Krize müdahale ortamında, insan faktörünün öncelikle önemli olduğunu ve bireylerin krize karşı duygusal ve bilişsel tepkilerini birleştirici çözümler üretmek gerektiğini öne süren modele, “öncelik değerleme modeli” denir. Bu bakış açısı örgütsel tepkilerin de bireysel tepkilere benzer olduğunu öne sürmektedir.