Yanıt Açıklaması:

Boş geçen zaman, bir işçinin çeşitli nedenlerle üretim faaliyetlerinde bulunmadan boşa harcadığı zamanı açıklamaktadır. Önlenebilmesi mümkün olan bu sürenin ortaya çıkmasındaki başlıca nedenler şu şekilde sıralanabilir:
• Tesis, makine ve cihazların arızalanması,
• İlk madde ve malzemelerin ya da ara mamullerin üretime zamanında verilememesi,
• Sipariş yetersizliğinden üretimin normal kapasitenin altında kalması,
• Yardımcı araç-gereç ya da hizmetlerin yetersizliği,
• İlk madde ve malzemelerdeki kalite sorunları,
• İş talimatı ve prosedürlerindeki eksiklikler,
• Enerji sıkıntısından doğan kısıtlamalar ve aksaklıklar
Sipariş fazlalığından üretimin normal kapasitenin üstüne çıkması zamanın boşa geçmesinden ziyade işçinin fazla çalışmasına sebep olacaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ekim ayında toplam montaj bölümü maliyeti = 32.000.-TL + 36.000.-TL. = 68.000.-TL.dır.

Yanıt Açıklaması: Genel üretim maliyetlerinin üçüncü aşamasında yükleme anahtarı hacim ile ilgili ölçülerdir. Bunlar: üretim miktarı, direkt ilk madde ve malzeme miktarı, direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi, direkt işçilik saatleri, direkt işçilik maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi ve makine saatleri gibi anahtarlardır.

Yanıt Açıklaması: "Safha” kavram›, direkt ilk madde ve malzemenin mamul haline gelinceye kadar üretim sistemi içinde hareket ettiği süreçteki “yer” kavramı ile eş değerdedir. Buradaki “safha” kavramı, “Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Tekdüzen Hesap Planı’nda “Esas Üretim Gider Yeri” olarak ifadeedilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Beş temel basamak: 1. Fiziki birimler, 2. Eşdeğer birimler 3.Toplam Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması, 4. Birim Eşdeğer Mamul Maliyetlerinin
Hesaplanması 5. Maliyetlerin Dağıtımı  ve Sağlama

Yanıt Açıklaması: Diğerlerinden ayrı bir işin, bir mamulün ya da bir mamul grubunun maliyetleri izlemeyi ve maliyeti özet olarak hesaplamayı sağlayan sistem, sipariş maliyeti sistemi olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Maliyetlerin, faaliyet yapıldıktan sonra giderlerin fiilen gerçekleşen tutarları esas alınarak hesaplandığı yöntem fiili maliyet yöntemidir. Bu yöntemde maliyetler gerçek verilere dayanarak hesaplanır.

Yanıt Açıklaması:

Safha maliyetinin sakıncaları;

• Safha maliyeti sistemi, özellikle fiilî maliyet sistemine dayalı olarak uygulandığında, maliyetlerin ancak dönem sonlarında hesaplanabilmesi nedeniyle raporlamada gecikmeler yaşanabilir.
• Mamullerin homojen olmaması durumunda, birim eş değer mamul miktarı ve maliyetlerinin hesaplanması güçleşmekte ve sağlıksız hesaplamalar söz konusu olabilmektedir.
• Yarı mamul stoklarının bulunması ve bunların tamamlanma derecelerinin doğru belirlenememesi hâlinde, birim ve toplam maliyetlerin hesaplanmasında hatalar ortaya çıkabilmekte; stok ve satılan mamul maliyetleri bunlardan olumsuz etkilenebilmektedir. 

Yanıt Açıklaması:

Safha (Evre) Maliyet Sisteminin Özellikleri

Safha maliyeti sisteminde; üretim sürecindeki safhalarda oluşan maliyetlerin toplanması ve toplanan bu maliyetlerin üretim miktarına bölünmesi yoluyla birim maliyetlerin hesaplandığı varsayımından hareketle bütünsel olarak safha maliyeti sisteminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır:

-Safha maliyeti sistemi, mamullerin kitleler hâlinde üretildiği ve genellikle birbirini izleyen safhaların yer aldığı işletmelerde kullanılmaktadır.

-Safha maliyeti sisteminde tüm mamullerin maliyetlemesi bir ortalamadan ibarettir. Başka bir ifade ile üretim maliyeti ortalama olarak hesaplanmaktadır.

-Safha maliyeti sisteminde; arıza, bakım-onarım, mesai bitimi vb. durumlar dışında, üretim sürekli ve akış hâlindedir.

-Safha maliyeti sisteminde, homojen, türdeş veya benzer karakterlere ve yapıya sahip olan mamuller üretilmektedir.

-Safha maliyeti sisteminde üretim süreci safhalara ayrılmaktadır ve bu safhalar esas üretim maliyet yeri olarak tanımlanır.

Safha maliyeti sisteminde mamul miktarları ve maliyetleri tamamlanma dereceleri dikkate alınarak eş değer birim türünden hesaplanır.

-Safha maliyeti sisteminde; direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim maliyetleri önce safhalara sonra da mamullere yansıtılır.

-Safha maliyeti sisteminde, maliyetler “üretim maliyeti raporu” düzenlenerek hesaplanmaktadır.

-Safha maliyeti sisteminde; dönem başı ve dönem sonu yarı mamul stokları ile fire söz konusu olması durumunda, mamul miktarlarının hesaplanması bazı karmaşık durumları doğurur ve belli varsayımların kullanılmasını gerektirir.

-Safha maliyeti sisteminde üretimin birbirine bağlı safhalardan oluşması nedeniyle ilk safhadan başlayarak her bir safhada toplanan maliyetler bir sonraki safhaya aktarılmak üzere üretilen mamulün toplam ve birim maliyeti hesaplandıktan sonra son safhada üretimi tamamlanmış nihai mamullerin toplam maliyeti, stok maliyeti olarak 152 MAMULLER HESABI’na, satılanlar da 620 SATILAN MAMULLERİN MALİYETİ HESABI’na aktarılır.

Yanıt Açıklaması: Sipariş maliyeti sisteminde her bir siparişin direkt işçilik maliyetini hesaplayabilmek, işçilerin işletmede bulundukları toplam zamanı hangi bölümlerde ve hangi işlerde çalışarak geçirdiklerinin bilinmesini gerektirir. Bu amaçla düzenlenen belge işçi çalışma kartıdır.

Yanıt Açıklaması: Safha maliyeti sistemi uygulanırken hazırlanan üretim maliyeti raporunda izlenen beş aşama arasında, birim maliyetlerin hesaplanması bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Bu yöntemde sürekli olarak belirli zaman aralıklarıyla veya belirli sabit bir miktarda sipariş verilir.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı maliyet merkezlerinde birinci maliyet dağıtımı sırasında toplanan genel üretim maliyetlerinin, esas maliyet merkezlerine dağıtımında da dağıtım anahtarları (ölçüleri) kullanılmaktadır. Bu dağıtım anahtarları da birinci maliyet dağıtımında kullanılanlar gibi ölçülebilir, mantıklı ve uygulanabilir olmalıdır. Yardımcı maliyet merkezlerinin gerek kendisine gerekse diğer yardımcı maliyet merkezleri ile esas üretim maliyet merkezlerine sundukları hizmetlerin toplam miktarlarının ve hizmetlerin miktarlarının dağılımını, dağıtım anahtarlarından yararlanarak gösteren tabloya “dağıtım ilişkileri tablosu” denir.

Yanıt Açıklaması:

Seçme, eleme, ölçme, harmanlama karıştırma safhasındaki faaliyetlerdir.

Yanıt Açıklaması:

Soruda ifade edilen maliyet bozuk mamül maliyetini ifade etmektedir. Çünkü bu mamüller hurda değeri ile satılabileceği için katlanılan toplam maliyetinden hurda değeri çıkarılmaktadır. 

Yanıt Açıklaması:

Toplam Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması: Dönem başı yarı mamuller ile dönem içinde ilgili safhada üretimi gerçekleştirilen mamul ve yarı mamuller için katlanılan direkt ilk madde malzeme ve şekillendirme maliyetlerinin toplamının hesaplanması sürecidir.

Yanıt Açıklaması:

Safha maliyeti sisteminde üretim maliyetlerinin hesaplanmasında 5 temel aşama kullanılmaktadır. Bunlar;

“1. Aşama: Fiziki Akımların Belirlenmesi”, “2. Aşama:

Eş değer Birim Miktarlarının Hesaplanması”, “3. Aşama:

Toplam Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması”,

“4. Aşama: Birim Eş değer Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması”,

“5. Aşama: Mamul ve Yarı Mamul Maliyetlerinin

Dağıtımı ve Sağlamadır.

Yanıt Açıklaması:

2.702.456.380

Yanıt Açıklaması: Safha maliyeti sisteminde kullanılan bu beş temel basamak aşağıdaki gibidir: 1. Basamak: Fiziki Akımların Belirlenmesi. Üretime giren ve üretimden çıkan toplam üretim miktarlarının akışını gösterir ve giren miktar ile çıkan miktarın eşitlenmesi gerekir. 2. Basamak: Eş Değer Birim Miktarlarının Hesaplanması. Üretimi tamamlanmış mamuller ile üretimi devam eden yarı mamullerin direkt ilk madde ve malzeme ile şekillendirme açısından tamamlanma dereceleri ile çarpılması sonucunda eş değer miktarlar belirlenir. 3. Basamak: Toplam Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması. Dönem başı yarı mamuller ile dönem içinde ilgili safhada üretimi gerçekleştirilen mamul ve yarı mamuller için katlanılan direkt ilk madde malzeme ve şekillendirme maliyetlerinin toplamının hesaplanması sürecidir. 4. Basamak: Birim Eş Değer Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması. Safhalarda oluşan toplam üretim maliyetlerinin, ilgili safhadaki eş değer birim sayılarına bölünmesi yoluyla birim eş Değer mamul maliyetleri hesaplanır. 5. Basamak: Mamul ve Yarı Mamul Maliyetlerinin Dağıtımı ve Sağlama. Üretim için katlanılan maliyetlerin, ilgili safhadaki mamul ve yarı mamul stoklarına dağıtımı yapılarak tam olarak yüklenip yüklenilmediğinin kontrolü sürecidir. Bu basamak sonundaki toplam maliyetler ile üçüncü basamaktaki toplam maliyetlerin birbirine eşit olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Birim maliyet = Dönemin toplam üretim maliyetleri ÷ Dönemin çıktı miktarı Birim maliyet = ?6000.- ÷ 100 temizleme Birim hizmet maliyeti = ?60.- /temizleme