Mantığın Gelişimi Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Megara Okulu kim tarafından kurulmuştur?
Megara Okulu kim tarafından kurulmuştur?
Diodorus |
O¨klid |
Kronus |
Philo |
Sokrates |
Megara Okulu Sokrates’in bir öğrencisi olan Megara’lı O¨klid (M.O¨. yaklaşık 430- 360) tarafından kurulmuştur (Bu düşünür aynı adı taşıyan matematikçi ile karıştı- rılmamalıdır).
2.Soru
Ortaçağ batı mantığının çıkarımların incelendiği bölümü nedir?
Obligationes |
Consequentia |
Institutio |
Rei veritas |
Supposition |
Gönderme kuramı gibi Consequentia kuramı da Skolastik mantığın temelini oluşturur. Consequentia Ortaçağ batı mantığının çıkarımların incelendiği bölümüdür. Skolastik mantıkçılar Consequentia başlığı altında ele aldıkları çalışmalarla mantık çıkarımlarını sistemleştirmişlerdir. Consequentia kuramının dikkati çeken özelliği aynı Stoa mantığında olduğu gibi temel önermelerden oluşan geçerli çıkarımlar üstüne kurulmasıdır. Bu bakımdan consequentia Skolastik mantığın Aristotelesçi olmayan bir yönüne işaret etmektedir. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi Consequentia Ortaçağ batı mantığının çıkarımların incelendiği bölümüdür, dolayısıyla doğru cevap B’dir. Obligationes Ortaçağ batı mantığında tartışmanın belli biçimler altında ele alındığı kısmıdır. Institutio ve Rei veritas tartışma türleri, Supposition ise gönderme demektir.
3.Soru
Russell, özellikle meslek yaşamının ilk dönemini kapsayan mantık çalışmalarında aşağıdaki konulardan hangisi ile ilgilenmemiştir?
Çağdaş mantık |
Mantık felsefesi |
Matematik felsefesi |
Mantığın dil felsefesi |
Din felsefesi |
Özellikle meslek yaşamının ilk dönemini kapsayan mantık çalışmalarında Russell çağdaş mantık, mantık felsefesi, matematik felsefesi ve mantığın dil felsefesi sorunlarına uygulaması konularında önemli sonuçlara varmıştır.
4.Soru
Önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimlere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Sinkategoremata |
Kategorematik |
Sinkategorematik |
Semantik |
Sentaks |
Ortaçağ batı mantıkçılarının önemli bir katkısı kategoremata-sinkategoremata ay- rımını yapmalarıdır. Genel bir ifade ile önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimler kategorematik terimler, önermeyi oluşturan diğer terimler ise sin- kategorematik terimlerdir.
5.Soru
Bugün felsefe ve matematik programlarında temel mantık sistemi olarak öğretilmekte olan aşağıdakilerden hangisidir?
belitsel mantık |
edimsel mantık |
niceleme mantığı |
ikinci basamak mantık |
yaygın mantık |
“Birinci basamak niceleme mantığı” ya da “birinci basamak yüklem mantığı” olarak adlandırılan kısaca “niceleme mantığı” denebilecek mantık sistemi, bugün felsefe ve matematik programlarında temel mantık sistemi olarak öğretilmektedir.
6.Soru
Önermelerin “belli zamanda doğru olması” kavramını ortaya atan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Boethius |
Abelardus |
Petrus |
Öklid |
Ockham |
Önermelerin “belli zamanda doğru olması” kavramını ortaya atan düşünür Abelardus'tur. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Mantık anlayışında mantığı düzgün söz söyleme sanatı olarak tanımlayan düşünür kimdir?
Petrus Ramus |
Francis Bacon |
Gottfried Wilhelm Leibniz |
Bernard Bolzano |
Thomas Hobbes |
Özgün bir mantıkçı olmamakla birlikte, yaşadığı önemde Latin dünyasında mantık çalışmalarıyla en dikkat çeken düşünür Petrus Ramus’tur (1515-1572). Belki de hocalarının isteği doğrultusunda, yazdığı tez çalışmasında (Aristotelicae animadversiones) “Aristoteles’in söylediği her şey bir yalanlar yığınıdır” savını savunmuştur. Ramus’un bu sav ölçüsünde aşırı bir Aristoteles karşıtı olup olmadığı belirsizdir. Kesin olarak bilinen Ramus’un üniversitelerdeki felsefe programında Aristoteles’in etkisinin azaltılmasını amaçlayan düzenlemenin ilk savunucularından olduğudur. Mantık anlayışında Ramus mantığı felsefenin aracı olarak gören Aristotelesçilerin aksine düzgün söz söyleme sanatı olarak tanımlar (Dialectica est ars bene disserendi). Bu tanıma uygun olarak mantık çalışmanın amacı sunulan uslamlamaların çözümlenmesidir. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap A’dır.
8.Soru
Çoğu Skolastik mantık sisteminin dayandığı temel hangisidir ?
Gönderme kuramı |
Güçlendirme |
Zayıflatma |
Görelilik |
Adlama |
Çoğu Skolastik mantık sisteminin dayandığı temel gönderme kuramıdır.
9.Soru
“Tipler Kuramı Üzerine Kurulmuş Olarak Matematiksel Mantık” kime ait bir çalışmadır?
Gödel |
Frege |
Hegel |
Whitehead |
Russell |
“Tipler Kuramı Üzerine Kurulmuş Olarak Matematiksel Mantık” Russelle ait bir çalışmadır.
10.Soru
Russell'in Russell çatışkısına çözümü ne olmuştur?
Tamlık teoremi |
Eksiklik teoremi |
Tipler kuramını geliştirmek |
Yerine koyma kuralı |
İyi sıralama ilkesi |
Russell da Frege’nin mantıkçı programını benimsediğinden Russell paradoksuna bir çözüm bulunması Russell için de önemlidir. Russell’ın Russell çatışkısına çözümü tipler kuramını geliştirmek olmuştur.
11.Soru
Ortaçağ batı mantığında önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimler hangi isimle adlandırılır ?
Modi intelligendi |
Modi significandi |
Modi essendi |
Sinkategorematik |
Kategorematik |
Ortaçağ batı mantığında önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimler kategorematik olarak adlandırılır.
12.Soru
Çağdaş mantıkta kipli önermelerin yorumlanması konusunda en önemli adımı atan kimdir?
Clarence Irving Lewis |
Emil Post |
Saul Kripke |
Rudolf Carnap |
Richard Dedekind |
Çağdaş mantıkta kipli önermelerin yorumlanması konusunda en önemli adım
Saul Kripke’nin olanaklı dünya semantiğini geliştirmesidir (Kripke, 1959). Kripke
semantiği ile kiplerin kolayca kavranan bir formel yorumlamaya kavuşmaları kipli mantık sistemlerine özellikle çözümlemeli felsefe ve kuramsal bilgisayar bilimi alanlarında yaygın olarak başvurulmasını sağlamıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ortaçağ mantıkçılarından birinin ya da diğerinin ele aldığı başlıca özellikler arasında değildir?
Aşağıdakilerden hangisi ortaçağ mantıkçılarından birinin ya da diğerinin ele aldığı başlıca özellikler arasında değildir?
İmleme |
Gönderme |
Koşaçlama |
Adlama |
Birleştirme |
Ortaçağ mantıkçılarından birinin ya da diğerinin ele aldığı başlıca özellikler şunlardır: İmleme (signification), gönderme (supposition), koşaçlama(copulation), adlama (appelation), zayıflatma (restriction), güçlendirme (ampliation), dağılma (distribution) ve görelik (relation). Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Albertus de Saxonia'nın Sinkategoremata arasında saydığı terimlerden biri değildir?
Hiçbiri |
Hepsi |
Bazı |
Her |
Veya |
Albertus de Saxonia (Saksonyalı Albert, 1316-1390) kategoremata arasında ‘insan’, ‘hayvan’ ve ‘taş terimlerini sayar. Sinkategoremata arasında saydığı terimler ise, ‘her’, ‘hiçbiri’, ‘bazı’ niceleme ifadeleri, ‘değil’ değilleme eklemi, ‘ve’ tümelevetleme eklemi, ‘veya’ tikel-evetleme eklemi, ‘dışında’, ‘sadece’ gibi dışlama ve aykırılık bildiren ifadelerdir.
15.Soru
19.yüzyıl sonlarında mantık çalışmalarının artışına yol açan en önemli etken aşağıdakilerden hangisidir?
Matematiğin temelleriyle ilgili tartışmalar |
Çözümleyici felsefenin doğuşu |
Yeni mantık sistemlerinin oluşumu |
Mantığın uygulamalı bir bilim olarak görülmesi |
Felsefe yöntemlerinin değişmesi |
Bu durum ancak 19. yüzyılın sonundan başlayarak çağdaş mantık sistemlerinin
ortaya çıkmasıyla değişmiştir. Bu dönemde mantık çalışmalarının artışına yol açan en önemli etken matematiğin temelleriyle ilgili tartışmalardır.
16.Soru
Her S kümesi üzerinde, bu kümenin her boş-olmayan T alt-kümesinin bir R-minimum elemanı (yani, “her t
∈ T için t0Rt” şartını sağlayan bir t0 ∈ T elemanı) olacak şekilde bir R kısmi sıralama bağıntısı vardır. ifadesi hangisine aitti?
İkinci eksiklik teoremi |
Banach-Tarski teoremi |
Zorn lemması |
Seçme Belitinin Bağımsızlığı |
İyi sıralama ilkesi |
İyi-sıralama ilkesi: Her küme iyi-sıralanabilir. Yani, her S kümesi üzerinde, bu kümenin her boş-olmayan T alt-kümesinin bir R-minimum elemanı (yani, “her t ∈ T için t 0Rt” şartını sağlayan bir t 0 ∈ T elemanı) olacak şekilde bir R kısmi sıralama bağıntısı vardır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangi düşünür, bağımsız bir mantık çalışması olan Dialektika’yı yazmıştır?
Kant |
Abelardus |
Sokrates |
Petrus |
Platon |
Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı Petrus Abelardus’dur (Peter Abelard, 1079- 1142). Abelardus Aristoteles mantığını yorumlamanın yanı sıra, bağımsız bir mantık çalışması olan Dialektika’yı yazmıştır. Abelardus antikçağdan beri süren mantık tartışmalarına özgün katkılarda bulunmuştur.
18.Soru
Ortaçağ mantık eğitiminin önemli bir parçası olan ve mantık bilmeceleri olarak tanımlanan kavrama ne ad verilir?
Ortaçağ mantık eğitiminin önemli bir parçası olan ve mantık bilmeceleri olarak tanımlanan kavrama ne ad verilir?
Sinkategoremata |
Insolubilia |
Sophismata |
Obligationes |
Consequentia |
Mantık bilmeceleri olarak yorumlayabileceğimiz Sophismata hakkında araştırma Ortaçağ mantık eğitiminin önemli bir parçasını oluşturur. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aristoteles mantığını yorumlamanın yanı sıra, bağımsız bir mantık çalışması olan Dialektika’yı yazan Ortaçağ'ın ilk büyük mantıkçısı kimdir?
Aristoteles mantığını yorumlamanın yanı sıra, bağımsız bir mantık çalışması olan Dialektika’yı yazan Ortaçağ'ın ilk büyük mantıkçısı kimdir?
Petrus Abelardus |
Farabi |
Gazali |
Themistus |
Ammonius |
Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı Petrus Abelardus’dur (Peter Abelard, 1079- 1142). Doğru cevap A'dır.
20.Soru
İslam coğrafyasındaki ilk mantık çalışmaları kimler tarafından yürütülmüştür ?
Yunanlılar |
Mısırlılar |
Süryaniler |
Osmanlılar |
Persler |
İslam coğrafyasındaki ilk mantık çalışmaları Süryaniler tarafından yürütülmüştür.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ