Mantığın Gelişimi Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Koşul ekleminin farklı yorumlanması gerektiği düşüncesini temel alarak bir
mantık sistemi geliştiren ilk çağdaş mantıkçı kimdir?
Rudolf Carnap |
Clarence Irving Lewis |
Hans Hahn |
Kurt Gödel |
Richard Dedekind |
Koşul ekleminin farklı yorumlanması gerektiği düşüncesini temel alarak bir
mantık sistemi geliştiren ilk çağdaş mantıkçı Clarence Irving Lewis (1883-1964) olmuştur. Lewis’in çalışmaları çağdaş kipli mantık sistemlerinin gelişiminin ilk adımı olmuştur. Lewis ile başlayan ilk dönem kipli mantık çalışmalarında mantıkçılar farklı belit sistemleri geliştirmeyi amaçlamışlardır.
2.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
Adcı düşünürlere göre bir sözcüğün imlemi o sözcüğün doğru olarak yüklenebileceği tikellerden farklıdır |
Aristoteles’e göre sözcük zihindeki bir kavramı imleyemez |
Aristoteles’e sözcük şeylerin adı olarak iş göremez |
Augustine’e göre sözcükler kavramları imlemektedir |
Augustine’e göre sözcükler kavramlar aracılığı ile şeyleri imlemektedir |
Augustine’e göre sözcükler kavramlar aracılığı ile şeyleri imlemektedir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Aristoteles’in tümdengelim yaklaşımına karşı çıkarak tümevarım yöntemini benimseyen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Bacon |
Hobbes |
Mill |
Ramus |
Leibniz |
Aristotelesçi mantığa ilginin zayıflamasının nedenlerinden biri de tikel gözlem ve deneyleri temel alan yeni bir bilim anlayışının doğuşudur. Bu bilim anlayışı ile, Aristotelesçi tümdengelimli mantığın bilgiye ulaşmanın güçlü ve güvenilir bir aracı olduğu düşüncesi artık kolaylıkla kabul edilen bir düşünce olmaktan çıkmıştır. Aristoteles mantığını temel alan Skolastik mantığı bu bakımdan yetersiz bularak eleştiren düşünürlerin başında Francis Bacon (1561-1626) gelmektedir. Aristotelesçi tümdengelimli mantık anlayışını eleştiren Bacon, doğa araştırmasında tümevarımın kullanılması gerektiğini savunmaktadır.
4.Soru
"obligatio" ne anlama gelmektedir ?
Zayıflatmak |
Yükümlülük |
Görelilik |
Hafıza |
Hatırlamak |
"obligatio" yükümlülük anlamına gelmektedir .
5.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi doğa araştırmasında yeni bilgi edinmenin yolu tümevarıma başvurmaktır görüşünü savunmuştur?
Aristoteles |
Platon |
Parmenides |
Bacon |
Zenon |
Bacon, doğa araştırmasında yeni bilgi edinmenin yolu tümevarıma başvurmaktır görüşünü savunmuştur. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangi kuram ileri sürülen teze göre hangi durumda bu olanaklı cevapların verilmesinin uygun olduğunun belirlenmesi kuramıdır?
Aşağıdakilerden hangi kuram ileri sürülen teze göre hangi durumda bu olanaklı cevapların verilmesinin uygun olduğunun belirlenmesi kuramıdır?
Institutio |
Positio |
Rei veritas |
Petitio |
Depositio |
Bu altı obligatio türü içinde en çok ele alınan positio olmuştur. Bu tartışma tü-ründe taraflardan biri bir tez ortaya atarak tartışmayı başlatır. Tartışmanın gerçek anlamda başlaması için karşı tarafın bu tezi kabul etmesi gerekir. Bu durumda tartışmayı başlatan ardı ardına yeni önermeler ileri sürer. Cevaplayan bu tezleri kabul eder, reddeder ya da şüpheli bulduğunu bildirir. Positio kuramının amacı ileri sürülen teze göre hangi durumda bu olanaklı cevapların hangisinin verilmesinin uygun olduğunun belirlenmesidir.
7.Soru
Üniversitelerdeki felsefe programında Aristoteles’in etkisinin azaltılmasını amaçlayan bir düzenlemeyi savunan düşünür kimdir?
Leibniz |
Ramus |
Hobbes |
Bacon |
Bolzano |
Üniversitelerdeki felsefe programında Aristoteles’in etkisinin azaltılmasını amaçlayan bir düzenlemeyi savunan düşünür Ramus'tur. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
I. Kiplik
II. İmleme
III. Gönderme
IV. Görelik
V. Özgünlük
Aşağıdakilerden hangisinde Ortaçağ Latin mantığında terimlerin özellikleri bölümünde incelenenler birlikte verilmiştir?
I, III ve V |
II,IV, ve V |
II,III ve IV |
III,IV ve V |
I,II ve III |
Ortaçağ mantıkçıları terimlerin özelliklerinin incelenmesinin mantığın bir kısmı olması gerektiği konusunda bir düşünce ayrılığı görülmemektedir. Bu konudaki ayrılık terimlerin özelliklerinin hangi başlıklar altında inceleneceği, terimlerin başlıca özelliklerinin neler olduğu konusunda ortaya çıkmaktadır. Bu ayrıntılara girmezsek ortaçağ mantıkçılarından birinin ya da diğerinin ele aldığı başlıca özellikler şunlardır: İmleme (signification), gönderme (supposition), koşaçlama (copulation), adlama (appelation), zayıflatma (restriction), güçlendirme (ampliation), dağılma (distribution) ve görelik (relation). Bu özelliklerin her biri başlangıçta bağımsız bir çalışma konusu, en azından bir çalışlmanın içinde ayrı bir bölüm iken, daha sonra hemen hepsi gönderme kuramı içinde birleştirilmiştir.
9.Soru
Boş-olmayan kümelerden oluşan her aile için (yani, her bir elemanı boş-olmayan bir küme olan her küme için) bu ailenin her kümesinden bir eleman seçen bir fonksiyonun varolduğunu söyleyen ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Seçme beliti |
İyi-sıralama ilkesi |
İkinci eksiklik |
Zorn lemması |
Birinci eksiklik |
Seçme (veya seçim) beliti, boş-olmayan kümelerden oluşan her aile için (yani, her bir elemanı boş-olmayan bir küme olan her
küme için) bu ailenin her kümesinden bir eleman seçen bir fonksiyonun varolduğunu söyleyen belittir.
10.Soru
Bilimin yöntemine ilişkin genel kurallar ortaya koymaya çalışan mantıkçılar aşağıdakilerden hangisidir?
Peripatetik mantıkçılar |
Port Royal mantıkçıları |
Ortaçağ Latin mantıkçıları |
Stoa mantıkçıları |
Skolastik mantıkçılar |
Bilimin yöntemine ilişkin genel kurallar ortaya koymaya çalışan mantıkçılar Port Royal mantıkçılarıdır. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Aristoteles’in mantık çalışmalarının ilk çevirileri ve ilk yorumları kaçıncı yüzyılın ortasında tamamlanmıştır?
Aristoteles’in mantık çalışmalarının ilk çevirileri ve ilk yorumları kaçıncı yüzyılın ortasında tamamlanmıştır?
10. yüzyıl |
11.yüzyıl |
14. yüzyıl |
12. yüzyıl |
13. yüzyıl |
Aristoteles mantığı sadece Organon’u değil, Organon’u açıklamayı amaçlayan yorumları da içermektedir. Aristoteles’in mantık çalışmalarının ilk çevirileri ve ilk yorumları 13. yüzyılın ortasına gelindiğinde tamamlanmıştır. Porphyry’nin Aristoteles’in Kategoriler’ine yazdığı İsagoge (Giriş) her iki coğrafyada önemli bir ek kaynak metin oluşturur.
12.Soru
“De dicto” ile “De re” arasındaki temel ayrım aşağıdakilerden hangisidir?
Farklı zamanlarda ortaya atılmaları |
Farklı düşünürler tarafından ortaya atılmaları |
Kipli önermelerin yorumlanmasında de dicto’nun kullanılması |
Kipli önermelerin yorumlanmasında de re’nin kullanılması |
Eşgönderimli terimlerin yerdeğiştirmesinin doğruluk değerini koruyup korumamasıdır |
“De dicto” ile “De re” arasındaki temel ayrım eşgönderimli terimlerin yerdeğiştirmesinin doğruluk değerini koruyup korumamasıdır. Doğru cevap E'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sophismata konusunda önemli eserler veren mantıkçılardan biri değildir ?
Sokrates |
John Buridan |
Richard Kilvington |
William Heytesbury |
Albertus de Saxonia |
Sokrates Sophismata konusunda önemli eserler veren mantıkçılardan biri değildir.
14.Soru
Sinkategoremata konusundaki ilk araştırmalardan biri olan Sinkategoremata'yı kaleme alan kimdir ?
Aristoteles |
Sokrates |
Farabi |
William Shyreswood |
Gazali |
Sinkategoremata konusundaki ilk araştırmalardan biri olan Sinkategoremata'yı kaleme alan kişi William Shyreswood'tur.
15.Soru
Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı kimdir ?
Aristoteles |
Sokrates |
Gazali |
Farabi |
Petrus Abelardus |
Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı Petrus Abelardus'dur.
16.Soru
Ortaçağın ilk büyük mantıkçısı kimdir?
Abelardus |
Marcus Tullius |
Cicero |
Boethius |
Sokrates |
Abelardus Ortaçağın ilk büyük mantıkçısıdır. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Frege mantıkçı programının ilk adımını gerek duyduğu bir mantık sistemi oluşturmaya girişerek atmıştır. Bu çabasının ilk ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
Grundgesetze |
Beggriffschrift |
Principia Mathematica |
Grundzüge der Theoretischen Logik |
Frege Reader |
Frege mantıkçı programının ilk adımını gerek duyduğu bir mantık sistemi oluşturmaya girişerek atmıştır. Bu çabasının ilk ürünü 1879 yılında yayımlanan Beggriffschrift (Kavram Yazısı) başlıklı çalışmasıdır.
18.Soru
İkinci eksiklik teoreminde S koşulları sağlayan bir biçimsel sistem olduğunda aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi doğrudur?
S sisteminde aritmetiğin tutarlı olduğunu belirten önerme kanıtlanamaz. |
S sisteminin dili aritmetik önermeleri dile getirmekte yetersizdir. |
S sisteminin dili sentetik önermeleri dile getirmekte yeterlidir. |
S tutarsızdır. |
S sistemi Peano aritmetiğini içermez. |
S sistemi tutarlı olduğunda sistemin dilinde belirten önerme, Con(S), S sisteminde kanıtlanamaz.
19.Soru
Ortaçağda özellikle 13. yüzyılın ikinci yarısından sonra egemen olan mantık sistemi hangisidir ?
Diyalektik mantık |
Sokrates mantığı |
Stoa mantığı |
Aristoteles’in mantık sistemi |
Peripatetik mantıkta |
Ortaçağda özellikle 13. yüzyılın ikinci yarısından sonra egemen olan mantık sistemi Aristoteles’in mantık sistemidir.
20.Soru
'Bugün felsefe ve matematik programlarında temel mantık sistemi olarak öğretilmektedir' ifadesi ile genellenen aşağıdakilerden hangisidir?
Dört işlem |
Tarihsel mantık |
Niceleme mantığı |
Epik mantık |
Özel mantık |
“Birinci basamak niceleme mantığı” ya da“birinci basamak yüklem mantığı” olarak adlandırılan kısaca “niceleme mantığı” diyeceğimiz mantık sistemi bugün felsefe ve matematik programlarında temel mantık sistemi olarak öğretilmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ