Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Ara 5. Deneme Sınavı

Büyük bir gazetede Genel Yayın Müdürlüğü, Satış Müdürlüğü ve Mali İşler Müdürlüğü bulunur. Genel Yayın Müdürlüğü: Gazete ya da derginin yayımlanmasından sorumludur. Yazı müdürleri,sekreterler, yazarlar, iç ve dış haberciler, fotoğrafçılar, arşivciler, teleks ya da telefon sorumluları, haber ve yazı işlerine bağlı otomobil sürücüleri gibi kategoriler bu müdürlüğün .yönetimindedir.

Satış Müdürlüğü: Gazete ya da derginin makine ağzından alınmasından tüketicinin eline geçene kadarki süreçten sorumludur. Bir gazete, şu şekilde dağıtılmaktadır: Matbaadan alınmakta, şehirlere gönderilmekte, buradaki baş bayilere verilmekte, baş bayiler tali bayilere satış için vermektedir.

Mali İşler Müdürlüğü: Gazete ya da dergi sermayesinin kullanılması ve bunun denetimi ile yükümlüdür. Muhasebe müdürlüğü, kredi işleri, ortaklarla ilgili sermaye işleri, yönetim, ilan ve reklam işleri, banka ilişkileri, sermayenin sağlanması, kâğıt ve mürekkep gibi işletme gereklerinin sağlanması ve bu işlerle uğraşanlar bu müdürlüğün yönetimi altında yer almaktadır.

1950-1990 yılları arasındaki dönemde, medya ekonomisi çalışmaları tek bir bakış açısından yapılmaktaydı. Bu dönemde yapılan çalışmalar, sadece gazete endüstrisi gibi tek bir medya endüstrisine yoğunlaşmaktaydı. Bunun yanında, finansman veya yoğunlaşma ve rekabet gibi medya ekonomisinin belli konuları da incelenmekteydi. Ayrıca, ABD gibi belli bir ülkeye yoğunlaşma da söz konusuydu. Doğru cevap D'dir.

Tarih öncesi insanların kendi çevrelerini algılamalarını ve yazılı iletişimin erken formlarını yansıtan mağara duvarlarını boyamaları M.Ö. 20.000 yıllarına denk gelmiştir. M.Ö. 3500 yılında Sümerliler, Mezopotamya’da, piktografik yazı olarak bilinen çivi yazısınıbulmuşlardır. Çivi yazısı Asurlular, Babiller ve Perslerin elinde, neredeyse doğru bir alfabe olan fonetik dil olmuştur. M.Ö. 3100’de Mısırlılar, resim yazıyı, M.Ö. 2500’de de papirüsü bulmuşlardır. Bu, temel yazı malzemesi olarak, kille yer değiştirmiştir. M.Ö. 1800-1600 arası ilk gerçek alfabe Ortadoğu’da geliştirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Kuramsal işleyişi ve sonuçları çerçevesinde monopole çok benzeyen “oligopol” (çoklu tekel) piyasası ise, az sayıda arz eden üretici/satıcı firma durumuyla tanımlanabilir

1970’li yılların ilk yarısında medya sektöründeki gelişmelerle ilgili olarak Peter Golding ve Graham Murdock şu temel eğilimlere dikkat çekmiştir.

Bir işletmede beş tür organizasyon yapısından söz etmek mümkündür. Bunlar, dikey organizasyon yapısı, dikey kurmay organizasyon yapısı, dikey-fonksiyonel organizasyon yapısı, fonksiyonel organizasyon yapısı ve matriks organizasyon yapısıdır (Atılgan, 1999; Berberoğlu, 1988

Televizyon reklam türleri; reklam kuşakları, bant reklam, ürün yerleştirme, kamu spotu, advertorial (haber reklam) olmak üzere sıralanabilir.

Farklı endüstriler açısından bir piyasanın yapısı, yönetimi ve performansı arasındaki ilişkileri analiz etmek ve anlamak için kullanılan bir model endüstriyel organizasyon modelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

GDP ile GNP arasındaki en önemli fark, GNP hesabında vatandaşlığın; GDP’de ise coğrafyanın önemli olmasıdır. Eşdeyişle, GNP hesabında, Türkiye Cumhuriyeti kaynakları ile ister yurtiçinde isterse yurdışında üretilsin, tüm mal ve hizmetler gözönüne alınır. GDP hesabında ise, sadece Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde üretilen, mal ve hizmetler göz önüne alınır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yazı işleri müdürü, gazetelerde yayımlanacak malzemeyi seçmektedir. Seçtiği söz konusu malzemeyi gözden geçirir ve yayıma hazırlar. Haber için görev almaya hazır olarak bekleyen muhabir ve foto muhabirlerine görevlerini dağıtmaktadır. Gelen raporları, yorumları ve fotoğrafları değerlendirir. Bunlardan hangilerinin yayımlanacağına da, yazı işleri müdürü karar vermektedir. Ayrıca, başyazı ve önemli yazıların yazılması için de uzman yazarları görevlendirmektedir. Yazı işleri müdürünün önemli görevleri arasında gazetelerde yayımlanacak yazı ve görsel malzemelerin yayın politikasına uygun olup olmadığına karar vermesi de bulunmaktadır. Nitekim, bunların yayımlanmasıyla doğacak durumdan sorumlu olan kişi başta kendisi olacaktır. Dolayısıyla, gelen yazıyı yeniden kaleme alma yetkisi de bulunmaktadır. Ayrıca, gelen haberlerin yerlerini, sütunlarını da belirlemektedir. Yazı işleri müdürü, kendisinin altında olan ve haber bölümünde görev yapan haber müdürleriyle de doğrudan iletişim içerisindedir. Bunların yanında, yazı işleri müdürünün yardımcıları vardır ve onlar da haberlerin üretilmesi ve yayımlanması sürecinde yazı işleri müdürüne yardımcı olmaktadır.

e

Bir basın işletmesi kurmak için karar vermeden önce şu sorunların aşılması gerekmektedir: Talep, uygunluk, rekabet durumu, mal, maliyet, pazarlama vb. Ancak, bir basın işletmesinin kurulması için bu sorunların giderilmesi yetmez. Yatırım projesinin de hazırlanması gerekmektedir. Basın işletmesinin kurulması için yatırım kararının alınması gerekmektedir. Yatırım kararının alınmasında, kuruluşsorunlarının çözülmesi gerekir ama bu yetmez. Çeşitli konularda yatırımla ilgili ön çalışmaların yapılmasıgerekir. İşte bu etkinlikler, yatırım projesi olarak adlandırılmaktadır.

Doğru cevap D'dir.

“Dikey tekelleşme”, hammadde kaynağının ya da temel üretim girdilerinin sağlanmasından, üretimi tamamlanmış metanın tüketiciye ulaştırılmasına kadar süren üretim zincirinin bütün halkalarını kontrol etmeye dönük bir yoğunlaşma biçimidir. Üretim sürecinin tamamı, tek bir merkezden kontrol edilmeye başlandığında “dikey tekelleşme” eğilimi güç kazanmaktadır.

Adaklı’ya (2006) göre, medya endüstrisi için en önemli etkenlerden biri “dağıtım”dır. Bir medya grubu, yayımladığı gazete ve dergileri, ülke genelinde dağıtabileceği bir ağ kurduğunda ya da varolan bir ağı satın aldığında, gazete ve dergi piyasasında dikey olarak bütünleşmeye başlamış demektir. 2019 yılı itibariyla, Turkuvaz Medya Grubu gazete ve dergilerin dağıtım tekeline sahiptir.

İstek, gelir sınırsız iken tatmin edilmek istenen duygular anlamına gelmektedir. İhtiyaç, sınırlı gelirle doyurulmak istenen duyguları temsil eder. Fayda, bir kişinin bir malın tüketiminden elde ettiği doyumdur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Karma ekonomide, Hem karma kumanda ekonomisinin hem de piyasa ekonomisinin çeşitli araçları kullanılır. Hem kumanda ekonomilerinin hem de piyasa ekonomilerinin, gerçek yaşamda teknik olarak tam uygulandığını söylemek mümkün olmadığından gerçek yaşamda gördüğümüz ekonomi türü çoğunlukla karma ekonomidir. Sorunun cevabı E seçeneğidir.