Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Final 11. Deneme Sınavı

Deregülasyon politikasına göre, pazar mekanizması, kâr arayışında olan ve kendi çıkarı peşinde koşan herkese açık olmalıdır.

c

ABD’de ilk sendika, 1792 yılında Philadelphia’da ayakkabıcılar tarafından kurulmuştur. Daha sonra, marangoz ve matbaacıların kurduğu sendikalar ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B’dir.

1871 yılında yürürlüğe giren “Sendikalar Yasası”  ve 1974 yılında ortaya atılan “Endüstriyel İlişkiler Yasası”  İngiliz sendikacılığında önemli dönüm noktalarını oluşturmuştur. Doğru cevap C’dir.

Doğru Yanıt: Yasama-Yürütme-Yargı

Liberal ekonomi modeli, radyo ve televizyon alanında da, devletin müdahale etmediği serbest girişimi öngörür. Çünkü, radyo ve televizyon yayıncılığı doğrudan liberal demokrasi ile ilişkilendirilerek düşünce ve ifade özgürlüğünün bir parçası olarak görülür. Radyo ve televizyonların da dahil olduğu medya, liberal demokrasilerde yasama, yürütme ve yargıdan sonra “dördüncü güç” olarak görülür. Burada medyaya, kamu adına siyasi otoriteyi denetleyen bir güç atfedilir. Radyo ve televizyonlar aynı zamanda,
içeriğindeki çeşitlilikle kamuoyunun serbestçe oluşumu ve kamusal sorunların tartışılmasını sağlayan bir kamusal alan işlevi olarak da sunulur. Bütün bu açıklamalara karşın, radyo ve televizyonlar genel anlamda toplumun ve kamunun değil, güçlü konumdaki kapitalistlerin özel çıkarlarına hizmet eder. İfade özgürlüğü olarak değerlendirildiğinde toplumda, çok küçük bir azınlık grubun kendi fikir ve düşüncelerini topluma yayacak araçlara sahip olduğu; buna karşılık, büyük bir çoğunluğun ise radyo ve televizyon yayıncılığına ancak, dinleyici ve izleyici (tüketici) olarak katıldığı görülür.

Castells, enformasyon kapitalizmde gelişen yeni ekonomi olgusuna dikkat çeker. Bu yeni ekonomide, kişiye özel üretimde bilgi ve teknoloji uygulanması, ekonomik basariyi sağlamada temel etmendir. Manuel Castells’e göre, artık, bir işletmenin rekabet edebilirliğini, teknolojik düzeyine ilişkin göstergeler ortaya koymaktadır. Yeni ekonomi ise, “öncelikle, ürünleri ya da süreçleri ile yeni olmakla kalmayıp bu yenilikleri doğrudan uygulayarak büyüyen ve verimlilik elde eden, böylece ekonominin büyük bölümüne yeni bir girişimcilik modeli sunan iki kilit sektörde şekillenmektedir. Bu sektörler, enformasyon teknolojisi ve finanstır” (Castells, 2005: 186).

Basın sendikalarının temel amaçları basın çalışanlarının haklarını korumaktır. Medya üst düzey yöneticilerin haklarının korunması sendikaların temel amaçlarından biri değildir. Doğru cevap D'dir. 

Dijital oyun endüstrisinde değer yaratım zincirinin bileşenleri; endüstriyel yapı ve geliştirim süreci, yayıncılık ve lisanslama, dağıtım ve pazarlama, emek gücü, yasal düzenlemeler ve ulusal politikalar şeklinde sıralanmaktadır.

Reji ekibi: yönetmen, yardımcı yönetmen(ler) ve görüntü yönetmeninin içinde yer aldığı filmin çekim aşamasının planlanmasından ve plana uygun çekimin gerçekleştirilmesinden sorumlu ekiptir.

Hesmondhalgh’a (2007: 106) göre, kamu otoritesi, yaratıcı endüstrilerin ulusal düzeyde gelişmesine üç şekilde katkı verebilir: Yasama, düzenleme ve destekleme.

b

İnterneti bugün kullandığımız şekliyle “www..” şeklinde ören, CERN’de çalışan İngiliz mühendis Tim Bemers-Lee’dir. Sorunun cevabı C seçeneğidir. 

Sinema endüstrisinin değer zincirinin temelini, prodüksiyon oluşturur.

Sinema ekonomisi ve işletmeciliğinde, temelde iki model söz konusudur. Bunlar, “liberal yaklaşım” ve “korumacı yaklaşımdır”.

Rekabetçi pazar ekonomisinin reklam aracılığıyla yarattığı oligopol pazar yapısının, reklamı üreten endüstri için de geçerli olduğunu belirtmek mümkündür. Garnham’ın belirttiği gibi (1990), medyanın kurumsal yapısı ve üretim örgütlenmesi, genel ekonomik yapı içinde varolan diğer endüstriyel örgüt yapılarına benzer özellikler göstermektedir. Yoğunlaşma, ekonomik aktör olarak bir örgütün benzer alanlarda faaliyet gösteren diğer örgütleri satın alması, böylelikle denetimin/kontrolün sektörde belirli merkezlerde toplanması olarak tanımlanabilir. Reklam endüstrisinde yoğunlaşma sürecinde ajanslar arasındaki birleşmeler ve satın almalar yoluyla “yatay bütünleşme”; reklam ajanslarının yanı sıra grup yapılanması altında halkla ilişkiler, sağlık iletişimi, dijital ajansları da satın almalarıyla “dikey bütünleşme”ler gerçekleşmektedir (Gençtürk Hızal, 2005).

Gazete, dergi, radyo, televizyon, sinema ve benzerleri “geleneksel medya” olarak anılırken; internet, cep telefonları, uydu yayıncılığı ve benzerleri de “yeni medya” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.