Medya Girişimciliği Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 9 Soru1.Soru
İdeal eylem ve davranış biçimleri sunmak yerine, toplumda ve bireyde var olan değer ve olguları tespit ederek bunların sosyolojik ve psikolojik yönleriyle ilgili araştırma yapılmasıyla ortaya çıkan bir etik türü aşağıdakilerden hangisidir?
Betimleyici etik |
Normatif etik |
Meta etik |
Formalist etik |
Analitik etik |
Betimleyici etik; herhangi bir değer yargısına yer vermeksizin, olayı resmeden etik sahasıdır. Norm bildirmek veya kural koymak yerine, sadece eylemleri gözlemleyerek bilimsel ve/veya betimsel yolla tanımlamayı amaçlayan görüştür. Betimleyici etik, ahlak alanındaki bilimsel ve materyalist yaklaşımı tanımlar. Bu etik anlayışı; norm bildirmek ya da kural koymak yerine, sadece insan eylemini gözlemleyerek eylemlerin sonuçlarını betimlemektedir. Dolayısıyla, o insanların ahlaki görüş ya da inançlarıyla ilgili olgusal önermelerden meydana gelen etik türünü ifade etmektedir (Cevizci, 2008).
Ahlaki değer tanımlamaları veya eleştirileri yapılmaz. İdeal eylem ve davranış biçimleri sunmak yerine, toplumda ve bireyde var olan değer ve olguları tespit ederek bunların sosyolojik ve psikolojik yönleriyle ilgili araştırma yapılmasıyla ortaya çıkan bir etik türüdür. Etik burada bir nevi gözlemcidir. Var olan gözlemlenir, eleştirilir ve çıkarımlarda bulunulur. Bir toplum içerisinde neyin kötü olduğunu tespit eder. Hazzın nasıl bir duygu ve eylem olduğunu psikolojik olarak tahlil ederken iyi-kötü değerlendirmesinden uzaktır. Zira yargı belirtmek betimleyici ahlak anlayışıyla bağdaşmamaktadır.
Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.
2.Soru
Girişimcilik eğilimlerinin yüksek olduğu toplumlarda kültürel ölçütlerin değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Belirsizlik kaçınma düşük; düşük güç mesafeli; eril; bireyci |
Belirsizlik kaçınma düşük; düşük güç mesafeli; eril; toplulukçu |
Belirsizlik kaçınma düşük; düşük güç mesafeli; dişil; bireyci |
Belirsizlik kaçınma düşük; yüksek güç mesafeli; eril; bireyci |
Belirsizlik kaçınma yüksek; düşük güç mesafeli; eril; bireyci |
Bazı kültürler riskten uzak, güvenli ortamlarda bulunmayı teşvik ederken bazılarında ise risk alma teşvik edilmektedir. Bu da netice de girişimcilik eğilimlerinin şekillenmesinde bir girdi sağlamaktadır.
Literatür bulguları girişimcilik eğilimlerinin güç mesafesinin düşük seviyelerde olduğu toplumlarda daha fazla olacağını işaret etmektedir.
Hofstede tarafından da kapsamlı çalışmalar ile ortaya konulduğu üzere, bireyci ve toplulukçu (kolektivist) kültürlere göre girişimcilik faaliyetleri önemli ölçüde farklılaşmaktadır. Bu kapsamda bireyci kültürlerde girişimci özelliklerinin daha çok gözlendiği, kolektivist kültürlerde ise kamusal akıl ve ortaklaşa davranışların dayanışmacı eğilimleri desteklendiği ifade edilmiştir.
Girişimcilik eğilimi kapsamında değerlendirdiğimizde eril değerlerin hakim olduğu kültürlerin girişimcilik faaliyetlerinde daha anlamlı olduğu söylenebilir.
Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.
3.Soru
“Bu soru faydacılık kavramına dayalı bir sorudur. Bu yaklaşımın diğer boyutu kim kazanacak sorusudur. Bunu izleyen soru ise bu kişinin kaybetmeyi mi kazanmayı mı hak ettiğine karar vermektir.” Şeklinde ifade edilen soru etik karar almada yanıt aranan aşağıdaki sorulardan hangisidir?
Eğer birisi zarar görecekse bu kim? |
Bu doğru mu? |
Bu adil mi? |
Aileniz, çocuğunuz ya da akrabalarınıza bunu söyler miydiniz? |
Sonuçların etkileri neler olabilir? |
- Bu doğru mu? Bu soru, doğru ve yanlışın açıkça değerlendirilmesini gerektirmektedir. Bu soruyu yanıtlarken akılda tutulması gereken bir yaklaşım da “başkalarına, sana davranmalarını istediğin gibi davran” ilkesidir. Bu ilke çerçevesinde verilen kararın ya da yapılması düşünülen eylemlerin doğruluğu tartışılmalıdır.
- Bu adil mi? Bu sorunun yanıtı, altın kural olarak nitelenen bir başka soruda gizlidir. Aynı durumda siz karşıdakinin yerinde olsaydınız ve bu davranış size yapılsaydı, bunun adil olduğunu düşünür müydünüz? Eğer bu sorunun cevabı evet değilse davranış ya da kararı yeniden gözden geçirmek gerekmektedir.
- Eğer birisi zarar görecekse bu kim? Bu soru faydacılık kavramına dayalı bir sorudur. Bu yaklaşımın diğer boyutu kim kazanacak sorusudur. Bunu izleyen soru ise bu kişinin kaybetmeyi mi kazanmayı mı hak ettiğine karar vermektir.
- Eğer verdiğiniz karar gazetelerin birinci sayfasında yer alsaydı kendinizi rahat hisseder miydiniz? Eğer bu sorunun yanıtı “hayır” ise hemen “niçin?” sorusu sorulmalıdır. Bu soruya verilecek yanıt, sorunun tanımlanmasına yardımcı olmaktadır.
- Aileniz, çocuğunuz ya da akrabalarınıza bunu söyler miydiniz? Diğer bir deyişle gerçekleştirilmesi düşünülen eylem ya da davranışlar yakın çevre tarafından öğrenildiğinde eğer rahatsızlık hissedilecekse bu eylem veya davranışı yeniden gözden geçirmekte yarar bulunmaktadır.
- Sonuçların etkileri neler olabilir? Bir karar ya da davranışın sonuçlarının neler olabileceğine ilişkin sezgiler üzerinde dikkatle durulmalıdır. Duyarlı insanlar olaylara ilişkin kötü kokuları kolaylıkla fark edebilir.
Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.
4.Soru
I-Kişilik, kalıtım yoluyla aktarılan ve sonradan edinilen eğilimlerin toplamıdır.
II-Kişilik bireylerin özelliklerini çevreye adapte etmesidir.
III-Aynı birey farklı çevresel koşullar altında aynı tutum ve davranışları ortaya koyabilmesi ve bunun kişiliğin bir uzantısı olmasıdır.
IV-Her bireyin kişiliğinde doğuştan kazanılmış bir tek karakter vardır.
V- Karakter kişiliğin ayrılmaz bir unsurudur.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri kişiliğin başlıca özellikleri arasında yer almaktadır?
I-II |
II-V |
I-II-III |
II-III-IV-V |
I-II-IV-V |
Yapılan sınıflandırmalara göre kişiliğin başlıca özellikleri;
• Kişilik, kalıtım yoluyla aktarılan ve sonradan edinilen eğilimlerin toplamı,
• Her bireyin kişilik özelliğini diğerlerinden ayıran birtakım farklılıklar olması,
• Kişilik bireylerin özelliklerini çevreye adapte etmesi,
• Aynı birey farklı çevresel koşullar altında farklı tutum ve davranışları ortaya koyabilmesi ve bunun kişiliğin bir uzantısı olması,
• Her bireyin kişiliğinde doğuştan kazanılmış bir tek karakter olması ve karakterin de kişiliğin ayrılmaz bir unsuru olarak yer alması.
• Kişiliğin bireysel dengenin sonucu ortaya çıkması ve kişi ne kadar zihinsel dengeye sahipse o kadar normal bir kişiliğe sahip olduğu yönünde değerlendirmeler yapılmıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meso (orta) seviye medya girişimciliği çalışmaları için önerilen konulardan biridir?
Ekonomik Eğilimler ve Politik Meseleler |
Düzenlemeler ve Ekosistemler |
Niş Pazar, Yetkinlik ve Gelişen Pazarlar |
Kişisel Yetenekler ve Sosyal Bağlar |
Yaratıcılık ve Yetenek |
Meso (orta) seviyesi: Stratejik Konumlandırma, Niş Pazar, Yetkinlik, Gelişen Pazarlar, İş Modelleri, Kaynak Yönetimi, Sözleşmeler, Rekabet Gücü, vb. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düşük güç mesafeli toplumlarda görülen özellikler arasında yer almaktadır?
Güçlülerin ayrıcalıklı yanları bulunmaktadır. |
Güçsüzler daha çok güçlülere bağımlıdır. |
Doğru ve yanlış olan şeyler güçlüler tarafından belirlenir. |
Sürekli güçlüden yana ayrıcalıklar bulunmaktadır. |
Güçlü ve güçsüzlerin bağımlılık seviyeleri eşit düzeydedir. |
Düşük güç mesafeli toplumlarda güçlülerin, güçsüzlere davranışları eşit mesafede;
güçlü ve güçsüzlerin bağımlılık seviyeleri eşit düzeyde; güç kullanmada yasaların önemli bağlayıcı etkisi olduğu; güçlü ve güçsüzlerin genelde uyum içinde olduğu; ayrıcalıkların ön planda olmadığı; yüksek güç mesafeli toplumlarda güçlülerin ayrıcalıklı yanlarının olduğu, güçsüzlerin daha çok güçlülere bağımlı olduğu, doğru ve yanlış olan
şeylerin güçlüler tarafından belirlendiği, sürekli güçlüden yana ayrıcalıkların olduğu ve benimsendiği bir kültürel yapı ifade edilmektedir.
7.Soru
............meslekleri veya görevleri olan insanlara uygulanan davranış standartlarıdır.
Noktalı yer aşağıdakilerden hangisi ile doldurulmalıdır?
Meslek İlkeleri |
Meslek Etiği |
Genel Ahlak |
Etik |
Karkater |
Meslek etiği, meslekleri veya görevleri olan insanlara uygulanan davranış standartlarıdır.
8.Soru
Carl Jung'ın kuramına göre "ileri görüşlü" olarak nitelendirilen bireylerin hangi kişilik tipinde yer almaktadır?
Duyusal Düşünsellik |
Sezgisel Duygusallar |
Duyusal Duygusallar |
Sezgisel Düşünsellik |
Zeki duygusallar |
Sezgisel Düşünsellik: Bu tip bireylerde iş ilişkilerini kişiselleştirmeme esastır. Kişisel
yakınlıkla işi, ayrı tutmayı becerirler. Buluşçu davranışlar geliştirirler, bu kapsamda
düş dünyaları zengin kişilerdir. Kuramsaldüşünme ve soyutlama becerileri yüksektir.
Genel bir ifade ile “İleri Görüşlü” oldukları ifade edilebilir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi etik ilkeler ve hukuk kurallarının benzerlikleri arasında yer almaz?
İnsan eylemlerini konu almaktadırlar. |
Ne yapılması gerektiğini ortaya koyarlar. |
İnsan eylemlerine sınırlama getirmektedirler. |
Bazen yazılı bazen ise yazısız olan normlardır. |
Bazen birbirini tamamlamaktadırlar. |
Etik ilkeler ile hukuk kurallarının benzerliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
• Etik ilkeler de hukuk kuralları da insan eylemlerini konu almaktadırlar.
• Etik ilkeler de hukuk kuralları da insan eylemlerine sınırlama getirmektedirler.
• Hem etik ilkeler hem de hukuk kuralları bazen yazılı bazen ise yazısız olan normlardır.
• Etik ilkeler ile hukuk kuralları bazen birbirini tamamlamaktadırlar ve hatta etik, hukukun dayanağını oluşturmaktadır; hukukun
oluşumuna ve gelişimine yön vermektedir.
Farkılılıalrı ise;Etik, ilkeler çerçevesinde ‘ne yapılmasıgerektiği’ni ortaya koyarken; hukuk, kurallar çerçevesinde ‘ne yapılabileceği’ni ortaya koymaktadır.