Finansal tabloların bağımsız denetimi kısmındaki bölümler aşağıdakilerdendir.

Giriş, Görüşün Dayanağı, Kilit Denetim Konuları, Yönetimin ve Üst Yönetimden Sorumlu Olanların Finansal Tablolara İlişkin Sorumlulukları, Bağımsız Denetçinin Finansal Tabloların Bağımsız Denetimine İlişkin Sorumluluklarıdır. 

Denetim raporunun şartlı olmasına neden olabilecek durumlardan ikincisi bir bütün olarak finansal tabloların önemli yanlışlık içermediği sonucuna varmak için yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edememesidir. Ancak denetçinin kanıt elde edemediği alan finansal tabloların bütünü açısından yaygın değildir. Denetçi finansal tabloların geneli hakkında olumlu görüşüne rağmen, denetim yapamadığı alanı ayırmaktadır. Şartlı olumlu görüş vermesi durumunda denetçi, GÖRÜŞ BÖLÜMÜ için “ŞARTLI OLUMLU GÖRÜŞ” başlığını kullanır.

Asıl kanıtlar bir olay veya durumla doğrudan ilişkili kanıtlardır. Örneğin bir satışla ilgili düzenlenmiş sevk irsaliyesi ve fatura, asıl kanıt olarak kabul edilebilir. Destekleyici kanıtlar ise, incelenen olay veya durum ile doğrudan ilişkisi olmamasına rağmen, denetçiye olay ve durum hakkında ek bilgi sağlayan kanıtlardır. Örneğin işletmenin aylık elektrik faturası, işletmenin aylık üretim düzeyi hakkında dolaylı bir bilgi verebilir. Bir denetim sırasında, incelenen olay ve durum hakkında bir görüşe ulaşabilmek için asıl kanıtlara daha fazla güvenilir. Dış kanıtlar işletmenin dışında oluşturulan ve elde edilen kanıtlardır. Örnek olarak satıcıdan alınan fatura, banka tahsil makbuzu, taşıma irsaliyesi, kira kontratı gibi. İç kanıtlar ise işletmenin içinde oluşturulan kanıtlardır. İşletmenin muhasebe defterleri, muhasebe bölümünün oluşturduğu belgeler, mizanlar, finansal tablolar iç kanıtlara iyi birer örnektir. Dış kanıtlar daha objektif bilgi sağlamaları nedeniyle, iç kanıtlara göre daha güvenilirdirler. Maddi kanıt diye bir denetim kanıt sınıfı bulunmamaktadır. Bu nedenle Doğru Cevap B seçeneği olur. 

Bütünlük; Finansal tablolarda yansıtılması gereken tüm işlemler ve hesapların tablolarda yansıtıl­masıdır.

İç kontrolle ilgili 1980’li yıllardan sonra yapılan çalışmalar detaylı bir tanım yapmak yerine onun unsurlarını açıklamaya yönelmiştir. COSO’da bu çalışmaların son halini oluşturmuştur. Bu çalışmaya göre iç kontrol beş temel unsurdan oluşmaktadır. COSO’ya göre iç kontrol unsurlarını;

• Kontrol çevresi
• Risk değerleme
• Kontrol eylemleri
• Bilgi ve iletişim
• İzleme

biçiminde sıralayabiliriz. Kontrol çevresi ilk iç kontrol unsuru olup Doğru Cevap A seçeneğidir. 

İÇ KONTROL KAVRAMI

Risk Değerleme

İç kontrolün ikinci unsuru risk değerlemedir. Risk değerleme, işletmenin olası riskleri belirlemesi ve bu risklere göre yönetim biçimini şekillendirme­sidir. Risk, işletme faaliyetlerinin planlandığı gibi gerçekleşmeme olasılığıdır. (Kepekçi, 1998, 56) Başka bir ifade ile risk, işletme amaçlarına ulaşma­da ortaya çıkabilecek engellerdir. Eğer bir işletme amçlarını ve bu amaçlara ulaşmada ortaya çıkabi­lecek engelleri iyi tesbit edip yönetim tarzını ona göre şekillendiriyor ise, riskleri değerlendiriyor de­mektir. Dolayısıyla işletme bu süreci ne kadar iyi yönetir ise, iç kontrol de o kadar güçlü olacaktır. Bir işletmedeki risk değerleme sürecini üç aşamada ele alabiliriz. Bunlar:

• Amaçların belirlenmesi,
• Risk analizi,
• Değişimin yönetilmesidir.

Bir işletmedeki risk değerleme süreci işletme amaç­larının belirlenmesiyle başlar. Her işletme öncelikle iş­letmenin bütünü için bir misyon ve bu misyon çerçe­vesinde genel amaç ve stratejik planlarını yapmalıdır.

Denetim Ücreti, denetim sonucuna göre belirlenmelidir.

Uygunluk denetiminde, önceden belirlenmiş ölçütler ise yönetimin belirlediği politikalar veya kurallardır. Uygunluk denetiminde denetçi işletme yönetiminin koyduğu politikalara ve kurallara çalışanların uygun hareket edip etmediğini test eder. Örneğin işletmenin finans yönetimi bir kredili satış politikası belirlemiş olabilir. Belirlenen politikanın altı aydan fazla kredili satış yapmama biçiminde olduğunu varsayalım. Denetçinin satış elemanlarının bu kredi politikasını aşıp aşmadıklarını test etmesi bir uygunluk denetimidir. Bu nedenle Doğru Cevap A seçeneğidir.

Doğru Cevap E'dir. 

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Tözel testler finansal tablolarda yer alan tutar
ve açıklamalarından oluşan savların, gerçeği yansıtıp yansıtmadığını belirlemek amacıyla yapılan testlerdir. Şıklarda verilen diğer ifadeler kontrol testlerine ait bilgilerdir. 

Dikkat Çekilen Hususlar Paragrafı, denetçinin finansal tablolarda sunulan veya açıklanan bir hususa kullanıcıların dikkatinin çekilmesinin gerekli olduğunu düşünmesi durumunda ortaya çıkar. Denetçi, muhakemesine göre, finansal tablolarda sunulan veya açıklanan bir husus doğrudur. Ancak bu hususa dikkat çekilmesi, kullanıcıların finansal tabloları anlamaları açısından temel teşkil edecek derecede öneme sahipdir. Böyle bir durumla kar- şılaşan denetçi raporuna Dikkat Çekilen Hususlar paragrafı ekler.

Müşterilerle dönemsel olarak hesap mutabakatı yapılmalıdı. Örneğin aylık olarak müşterilere hesap özeti gönderilmelidir.

Tutarlılık kavramına göre işletme ertesi dönem sonunda da stoklarını aynı yönteme göre değerlemelidir. Bir sene ilk giren ilk çıkar diğer sene son giren ilk çıkar gibi her yıl uyguladığı yöntemi değiştiremez. Her sene uygulamakta olduğu bir yöntemi tutarlılıkla uygulamaya devam etmelidir.

Sistematik seçim, denetçinin öncelikle bir örnekleme aralığı hesapladığı ve bu  örnekleme aralığının büyüklüğüne göre örneklem birimlerini seçtiği seçim yöntemidir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Uygunluk denetimi, kişilerin yapmış oldukları işlemlerin veya faaliyetlerin bir otorite veya üst yönetim tarafından belirlenmiş kural veya düzenlemelere uyumunun test edilmesidir.Bu denetim türünde denetimin konusunu bir örgüt içerisindeki veya bireysel olarak kişilerin yapmış olduğu işlemler veya faaliyetler oluşturur. Önceden belirlenmiş ölçüler ise devletin koyduğu yasalar, yönetmelikler, olabileceği gibi bir örgütün üst yönetiminin belirlediği politikalar, yöntemler veya kurallar olabilir.

Tözel testlerin kapsamında finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar bulunur. Denetçi bu tutar ve açıklamaların doğruluğunu, bir hata ve düzensizlik içerip içermediğini araştırır. Aslında finansal tablolarda yer alan tutarlar ve açıklamalar, işletme yönetiminin savları niteliğini taşır. Her bir finansal tablo kaleminde ortaya konan tutar ve açıklamalar o kalemin niteliğinden kaynaklanan farklı savlar içerebilir.

Tözel (Asıl, kök.) testler (maddi doğruluk testleri) adından da anlaşılacağı gibi denetçinin yürütmesi gereken esas testlerdir.

 sembolünün anlamı veridir.

Zayıf İç Kontrol-Yüksek Bulgu(Bulma) Riski- Tözel testlerin alanı geniş

Muhasebe denetimi çalışmalarının son aşaması,
denetimin tamamlanma süreci diyebileceğimiz şu
aşamalardan oluşur:
• Gelecekte ortaya çıkma olasılığı olan önemli bir belirsizliğin olup olmadığının araştırılması,
• Bilanço tarihinden sonra meydana gelmiş
işletmeyi büyük ölçüde etkileyecek işlemlerin olup olmadığının araştırılması,
• İşletme yönetiminden finansal tabloların
doğruluğu konusunda beyan mektubu alınması,

Doğru cevap D'dir.