Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Abdülhamit dönemi basın politikalarının sonuçlarından birisidir?
Tiyatro oyunları sansür kapsamı dışında bırakılmıştır. |
Yeni basın yayın organlarının çıkarılması teşvik edilmiştir. |
Entelektüeller oto sansür uygulamıştır. |
Çoğulcu basın ortamı sağlanmıştır. |
Gazete sayısında büyük artış görülmüştür. |
Bu dönemde basına yoğun bir sansür uygulanmıştır. Aynı uygulama giderek siyasallaşan tiyatroya da yansımıştır. Basın-yayın ve sanat alanındaki bu sıkı denetim, zamanla entelektüel kesimin oto-sansür uygulamasına, diğer bir ifadeyle kalemin ucuna gelen yasaklı ve sakıncalı kelimeleri kullanmamalarına neden oldu.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Meşrutiyet dönemi olarak bilinen 1908-1918 yıllarında yapılan askeri düzenlemelerin görünürdeki nedenidir?
Ekonomik durumun iyileştirilmesi |
Mali sorunların düzenlenmesi |
Ordunun ihmal edilmesi ve iyi yönetilmesi gerekliliği |
Ulaşım altyapılarının eksikliği |
Siyasi istikrarsızlığın başlaması |
II. Meşrutiyet Dönemi olarak bilinen 1908-1918 arası sürecin ilk aşamasını oluşturan 1909-1913 yılları arası, İttihat ve Terakki’nin askerî kanadının başını çeken Enver Bey’in sahne gerisinden yönettiği köklü askerî düzenlemelere tanıklık etti. Bu düzenlemelerin görünürdeki amacı, II. Abdülhamid’in ihmal etti¤i ve iyi yönetmediği iddia edilen orduyu daha etkin hale getirmekti.
3.Soru
Osmanlı hükümetinin Temmuz 1914’de Rumlara karşı yapılan boykot hareketini onaylamadığını ve engellemek için baştan beri bir dizi önlem aldığını iç ve dış kamuoyuna açıklamasındaki en önemli neden aşağıdakilerden hangisidir?
Bulgar ve Ermeni tüccarların büyük zarara uğraması |
Fransız ve İngiliz tüccarların zor durumda kalması |
Fransa ve İngiltere’nin askeri müdahale tehdidi |
Patrikhane’nin konuyu istismarı ve baskı uygulaması |
Aydın’da ki Rumlar ile Makedonya’da ki Türklerin yer değiştirme sorunu |
Osmanlı Devlet’i tarafından Rumlara karşı yapılan boykottan zamanla Bulgar ve Ermeni tüccarlar; hatta bu gruplarla ticaret yapan Fransa ve İngilizler de olumsuz etkilendi. Fransa ve İngiltere elçileri bu yüzden boykotun engellenmesini, aksi halde askeri bir müdahalenin dahi gündeme gelebileceğini hükümete bildirdiler. Siyasi tansiyonun artması üzerine, konu Temmuz 1914’te Meclis-i Mebusan’ın gündemine geldi ve hükümet, boykotu onaylamadığını ve engellemek için baştan beri bir dizi önlem aldığını iç ve dış kamuoyuna açıkladı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1879 tarihli Mehâkim-i Nizamiyye Teşkilât Kanunu ile getirilen unsurlardan biri değildir?
Savcılık |
Adliye müfettişliği |
Mübaşirlik |
Avukatlık |
Hâkimlik |
Osmanlı Devleti’nde avukatlarla (dava vekili) ilgili ilk düzenleme 13 Ocak 1876 tarihlidir. Yayımlanan Mehakim-i Nizamiyye Dava Vekilleri Hakkında Nizamname’ye göre avukatlık için Hukuk Mektebi mezunu olmak ve ruhsat almak gerekiyordu. 1879 tarihli Mehâkim-i Nizamiyye Teşkilât Kanunu ile savcılık (müddei-i umumilik) kurumu da bu kanunla sistemleştirildi; ayrıca, mübaşir, icra memuru, hâkim ve mahkeme üyelerini denetlemek üzere adliye müfettişlikleri oluşturuldu.
5.Soru
1913-1915 yılları arasında Osmanlı devletinin ikinci büyük sanayi şehri aşağıdakilerden hangisiydi?
İstanbul |
İzmir |
Ankara |
Bursa |
Selanik |
1913-1915 yılları arasındaki istatistiki verilere göre, mevcut sanayi tesislerinin yaklaşık yarısı İstanbul’da %25’i İzmir’de ve geri kalanı da yurdun farklı yerlerinde bulunmaktaydı.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1864 nizamnamesi ile oluşturulan Meclis-i Umumi-i Vilâyet’in özelliklerinden değildir?
Danışma meclisi niteliği taşımaktaydı |
Bayındırlık hizmetlerini tartışırdı |
Zabıta işlerini tartışırdı |
Hükümetin onayı olmadan gerekli tedbirleri alırdı |
Müslüman ve gayrimüslim üyelerden oluşurdu |
Nizamname ile oluşturulan bir diğer temsili kurum da vilâyetlerde kurulması öngörülen Meclis-i Umumi-i Vilâyet idi. Bu meclis, sancak ve kazalardan seçilmiş Müslüman ve gayrimüslim üyelerden meydana gelirdi. Danışma meclisi niteliği taşıyan bu organ, bayındırlık hizmetleri, tarım, ticaret, vergi ve zabıta işlerini tartışır; hükümetin onayı olmadan hiçbir tedbir alamazdı.
7.Soru
1876 yılında kurulan taşra yönetim yapılanmasında kaç tane vilayet yer almaktaydı?
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
1876’da I. Meşrutiyet’in ilânına kadar, 123 sancaktan oluşan toplam 27 vilâyet kurulmuştur. Hicaz, Girit, Yemen, Lübnan ve Mısır gibi imtiyazlı yerler ve İstanbul ise bu uygulamanın dışında tutulmuştur.
8.Soru
Osmanlı Devleti, kuruluşundan 19. yüzyıla dek mutlakıyetle yönetilmiş ve Batı’daki süreçlerden çok fazla etkilenmemişti. Ancak, Fransız İhtilâli Osmanlı aydınlarını derinden etkilemiştir. Aşağıdakilerden hangisi etkilenmenin yaşandığı alanlardan biridir?
Milliyetçilik |
Anayasa ve meclis |
Rejim değişiklikleri |
Birey-devlet ilişkileri |
Halk iradesinin temsili |
Fransız İhtilâli’nin yaydığı milliyetçilik, insan hakları, eşitlik, özgürlük, hukukun üstünlüğü ve millet iradesi gibi fikir ve düşünceler, Osmanlı aydınlarını derinden etkiledi.
9.Soru
1844’te Tashih-i Ayar Fermanı’na göre 1 altın lira kaç gümüş kuruş kabul edilmiştir?
100 |
50 |
75 |
125 |
150 |
Klasik dönemden beri devam eden Osmanlı para sisteminin karmaşık yapısı 19. yüzyılda da sürmekte ve piyasalarda çok farklı vezin ve ayarda paralar tedavül etmekteydi. 1840’ta bunlara kâğıt paranın katılması işleri daha da karıştırdı. Bu durumu düzeltmek isteyen Tanzimatçılar 1844’te Tashih-i Ayar Fermanı’nı çıkartarak ve sikke konusunu düzenleyerek 1 altın lira=100 gümüş kuruş esasını benimsedi.
10.Soru
Osmanlı Devleti'nde modern anlamda ilk belediye teşkilatı nerede kurulmuştur?
Edirne |
Bursa |
İstanbul |
Girit |
Selanik |
Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk belediye teşkilatı, Kırım Savaşı'nın şehirde yarattığı düzensizliğe bir çözüm olmak üzere şehremaneti adıyla 1855’te İstanbul’da kuruldu.
11.Soru
II. Abdülhamit döneminde kaymakam maaşları kazanın derecesine göre ______________________ kuruş arasında değişirdi.
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
1250-2500 |
1250-5000 |
2500-5000 |
2500-7500 |
5000-10000 |
Kaymakam maaşları kazanın derecesine göre 1.250-2.500 kuruş arasında değişirdi. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Hanedan üyelerinin anonim şirketlerin idare meclislerine başkan veya üye olmaları hangi padişahın iradesiyle yasaklanmıştır?
Sultan Abdülmecid |
Sultan Mehmed Reşad |
Sultan II. Abdülhamid |
Sultan Vahdettin |
Sultan V. Murad |
Hanedan üyelerinin anonim şirketlerin idare meclislerine başkan veya üye olmaları Sultan Mehmed Reşad'ın iradesiyle yasaklanmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19 yüzyılda yapılan yeniliklere rağmen Osmanlı'nın taşra idaresinde başarılı olamamasının sebeplerden biri değildir?
Yetenekli idarecilerin ve memurların yokluğu |
Rüşvetin ve iltimasın yoğunluğu |
Yerel eşrafın idareciler ve memurlar üzerindeki baskısı |
Kanun-i Esasıde taşra yönetimine değinmemesi |
Konsolosların idareye karışmaları |
Yasa ve yönetmelikleri uygulayabilecek yetenekli idareci ve memurların yokluğu, rüşvet ve iltimasın yaygınlığı, yerel eşrafın idareci ve memurlar üzerinde nüfuz sağlayarak yönetime karışmaları ve özellikle gayrimüslimlerin yoğun olarak yaşadığı vilâyetlerde onların koruyucusu rolünde olan büyük devlet konsoloslarının işe karışmaları, taşra idaresinde sorun çıkarmaktaydı. II. Abdülhamid saltanatının başında ilân edilen Kanun-i Esasi’de, taşra idaresiyle ilgili maddeler de vardı.
14.Soru
Bir tarafın sermayeyi ve diğer tarafın da emeği koyması, yani işletmeyi üstlenmesiyle oluşan ve kâr paylaşımı esasına dayanan İslâm hukuku kaynaklı ortaklık çeşidine ne ad verilir?
Mudarebe şirketi |
Kooperatif şirket |
Anonim şirket |
İmtiyazlı şirket |
Milli şirket |
Bir tarafın sermayeyi ve diğer tarafın da emeği koyması, yani işletmeyi üstlenmesiyle oluşan ve kâr paylaşımı esasına dayanan İslâm hukuku kaynaklı ortaklık çeşidine Mudarebe şirketi adı verilir. Doğru cevap A şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19.Yüzyıl'ın sonu ve 20.Yüzyıl'ın başlarında Osmanlı gündelik yaşamında görülen yeniliklerden değildir?
Belediyelerin kurulması |
Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi |
Büyük gezi parklarının yapılması, |
Telgraf ve telefon gibi iletişim araçlarının kullanılması, |
Zâtülhareke adlı otomobilin büyük şehirlerde boy göstermesi |
19.yüzyılın son 20.yüzyılın başlarında Osmanlı gündelik yaşamında görülen yenilikler arasında Belediyelerin kurulması, büyük gezi parklarının yapılması, telgraf ve telefon gibi iletişim araçlarının kullanılması, zâtülhareke adı verilen otomobilin büyük şehirlerde boy göstermesi; apartman, otel, büro ve pasaj gibi yeni yaşam ve iş mekânlarının ortaya çıkması, müze gibi yeni kültür merkezlerinin açılması ve şehir aydınlatması sayılabilir. Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi bu yeniliklerden değildir.
16.Soru
Anadolu Islahatıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Ermenileri silahlı mücadeleye cesaretlendirenler Ruslar'dır. |
Ayastefanos Anlaşması temelinde gerçekleştirilmiştir. |
Temelinde Ermeni meselesi yatmaktaydı. |
II. Abdülhamid bu ıslahata sıcak bakmıştır. |
Ermeni olayları Ağrı'da patlak vermiştir. |
Ermenileri silahlı mücadeleye cesaretlendirenler İngilizler'dir.
Berlin Anlaşması temelinde gerçekleştirilmiştir.
Temelinde Ermeni meselesi yatmaktaydı.
II. Abdülhamid bu ıslahata sıcak bakmamıştır.
Ermeni olayları Sason'da patlak vermiştir.
17.Soru
Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıldan itibaren nüfus artışı, göçler ve iktisadi etkenlerden dolayı farklı kültürleri ve paralel dünyaları temsil gücü azalmaya ve gündelik hayatın geleneksel karakteri, çok merkezli ve kültürlü kent yaşantısı içinde kaybolmaya başladı. Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı sosyal yapısını anlatır?
Değişen otorite algısı |
Değişen değer yargıları |
İçe dönük gündelik yaşam |
Kolektif aile yaşantısında bireyselleşme |
Aileden bağımsız bir yaşam kurma temayülü |
18.yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı mahallesi, gündelik yaşamın içe dönük, dini karakterli ve mütevazı mekânı olma özelliğini korudu; ancak, 19. yüzyıldan itibaren nüfus artışı, göçler ve iktisadi etkenlerden dolayı farklı kültürleri ve paralel dünyaları temsil gücü azalmaya ve gündelik hayatın geleneksel karakteri, çok merkezli ve kültürlü kent yaşantısı içinde kaybolmaya başladı. Buna bağlı olarak geleneksel değer yargıları ve otorite algısı değişti; kolektif aile yaşantısında bireyselleşme ve aileden bağımsız bir yaşam kurma temayülleri ortaya çıktı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Abdülhamid döneminde birinci derecede öneme sahip olan vilayetler arasında yer almaktadır?
Bitlis |
Diyarbekir |
Konya |
Kosova |
Suriye |
Valilikler, II. Abdülhamid zamanında önemlerine göre sınıflandırıldı. Buna göre Hicaz, Suriye, Bağdat, Yemen, Halep, Erzurum, Aydın ve Trablusgarp gibi çoğunlukla Arapların yerleşik olduğu vilayetler birinci derece olup valilerine 20.000; Hüdavendigâr (Bursa), Edirne, Cezayir-i Bahr-i Sefid, Ankara, Selanik, Manastır, Kosova, Yanya, Konya, Sivas, Diyarbekir, Adana, Basra, Van, Ankara, ikinci derece valilik sayılmış olup valilerine 17.000; Kastamonu, Bitlis, Bingazi, İşkodra, Trabzon, Musul ve Mâmuratülaziz ise üçüncü sınıf valilik olup valilerine de 15.000 kuruş maaş verilmesi kararlaştırıldı.
19.Soru
Aşağıdaki olaylardan hangisi Osmanlı Devleti’nde yeni bir sosyal katmanın ortaya çıkmasına sebep olmuştur?
I. Meşrutiyetin İlanı |
II. Meşrutiyetin İlanı |
Sanayi Devrimi |
Tanzimat Fermanı |
Fransız İhtilâli |
18. yüzyı¬lın ikinci yarısında İngiltere’de başlayan Sanayi Devrimi’nin kuşkusuz en önemli sosyal sonuçlarından biri, işçi sınıfının ortaya çıkmasıydı. Osmanlı Devleti’nde 1850’lerin başından itibaren başlayan demiryolu macerasına, imtiyazlı şirketlerin çoğalmasına ve madencilik alanındaki gelişmelere paralel olarak işçi sayısı da giderek arttı. Böylece Osmanlı toplumunda yeni bir sosyal katman olarak işçiler ortaya çıktı.
20.Soru
Başlangıçta Osmanlıcılık anlayışıyla hareket eden İttihatçılar hangi savaştan sonra Müslüman-Arap unsurlara karşı İslamcılık siyasetini sürdürmüştür?
Trablusgarp Savaşı |
Kırım Savaşı |
Osmanlı-Yunan Savaşı |
Balkan Savaşları |
Birinci Dünya Savaşı |
Başlangıçta Osmanlıcılık anlayışıyla hareket eden İttihatçılar Trablusgarp savaşından sonra Müslüman-Arap unsurlara karşı İslamcılık siyasetini sürdürmüştür. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ