Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1908 grevlerini gerçekleştiren işçilerin öncelikli talepleri aşağıdakilerden hangisidir?
Ücret artışı |
Fazla mesai ücreti |
Hafta tatili hakkı |
Avans ödenmesi |
İstirahat sürelerinin arttırılması |
1908 eylemlerinin en temel özelliği işçi ve memurların grev yoluna başvurmadan önce sorunu barışçıl yollarla çözmeye çalışmalarıdır. Bu nedenle bu eylemler kontrolsüz bir şekilde değil, ücret artışı talepleri ile gelişen bilinçli bir hareketti. Öte yandan; fazla mesai ücreti, hafta tatili hakkı, avans ödenmesi, istirahat sürelerinin arttırılması gibi hususlar daha seyrek dile getirilen hususlardı.
2.Soru
Osmanlı Devleti, Rusya ve İran gibi modernleşme sürecine giren ülkeler işe ilk olarak nereden başlamışlardır?
Ordu |
Diplomasi |
Medya |
Yönetim |
Tarım |
Geri kalmış çevre ülkelerinde modernleşme politikalarının asıl amacı, söz konusu süreçleri yaşamadan Avrupa emperyalizmine karşı kendini savunacak güce ulaşmaktı. Bu nedenle, Osmanlı Devleti, Rusya ve İran gibi modernleşme sürecine giren ülkelerde işe orduyla başlandı.
3.Soru
18 Yüzyıl Osmanlısında devletin taşra üzerindeki güç ve otoritesini önemli ölçüde kaybettiği dönemi tanımlayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Mütegallibe |
Anadolu Islahatı |
Eşraf |
Fetret |
Âyanlar Çağı |
Bu dönemde, pek çok siyasi, askeri, idari ve iktisadi problemler ortaya çıkmıştır. Taht kavgaları ve toprak kayıplarıyla şekillenen merkezdeki yönetim sorununa paralel olarak “âyanlar çağı” olarak bilinen 18. Yüzyılda, imparatorluğun taşradaki otoritesi de hayli zayıflamıştır.
4.Soru
Tanzimat döneminde Osmanlı taşra yönetiminde yapılan yeniliklerin gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?
Batılı reformlar yapmak |
Merkezle taşra arasındaki bağları güçlendirmek |
Modernleşmek |
Demokratikleşmek |
Yerel yönetimleri güçlendirmek |
19. yüzyılda Osmanlı taşra yönetiminde yapılan reformların nedenlerinden biri, imparatorluğun artık yeni sorunlara cevap veremeyen eski yapısıyla ilgilidir. Geniş topraklara sahip olan ve farklı unsurları bünyesinde barındıran imparatorluğu, eski bakış açısıyla yönetmek ve bir arada tutmak mümkün değildi; zamana ve değişen şartlara cevap verebilecek bir taşra idaresinin oluşturulması gerekiyordu.
Tanzimat döneminde ise, daha önce başlatılan reformlar devam ettirildiği gibi, reform süreci hemen her alana yaygınlaştırıldı. Tanzimat, devlet yapısı ve yönetiminin temelden dönüştürülmesini öngörüyordu. Bu dönem reformlarının temel amaçlarından biri, bozulan merkezi otoriteyi kurmak ve merkezle taşra arasındaki bağları yeniden güçlendirecek idari düzenlemeleri yapmaktı.
5.Soru
İstanbul halkının geniş anlamda tiyatroyla tanışması aşağıdakilerin hangisi ile olmuştur?
Concordia Tiyatrosu |
Naum Tiyatrosu |
Croissant Tiyatrosu |
Varyete Tiyatrosu |
Gedik Paşa Osmanlı Tiyatrosu |
Geniş anlamda İstanbul halkının tiyatroyla tanışması 1840’ta Naum Tiyatrosu’yla başladı. Günümüzde Çiçek Pasajı’nın bulunduğu yerde kurulan ve açıldığı günden 1870’teki Büyük Beyoğlu yangınına dek yüzlerce oyun, sihirbazlık, pandomim, opera ve bale gösterisine ev sahipliği yapmıştır.
6.Soru
Bugünkü Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin temelini oluşturan Mekteb-i Mülkiyye kaç yılında yeniden düzenlenerek yüksekokul düzeyine getirilmiştir?
1857 |
1867 |
1877 |
1887 |
1897 |
Mekteb-i Mülkiyye: Mekteb-i Mülkiyye, 1859’da taşranın ihtiyaç duyduğu vali, mutasarrıf, kaymakam ve nahiye müdürü gibi mülki idarecileri yetiştirmek üzere kurulmuştu. 1877’de yeniden düzenlenerek yüksekokul düzeyine getirildi ve bugünkü Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin temelini oluşturdu.
7.Soru
Tatil-i Eşgal Kanunu ile aşağıdaki sektörlerden hangisinde sendika serbest bırakılmıştır?
Demiryolu |
Tramvay |
Liman |
Genel Aydınlatma |
Tütün |
Tatil-i Eşgal kanunu demiryolu, tramvay, liman ve genel aydınlatma gibi kamu hizmetleriyle ilgili sektörlerde sendikal oluşumları yasaklamıştır.
8.Soru
I.1853-1856 Kırım Savaşı, II.1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı Yukarıdaki savaşlar Osmanlı Devletinde aşağıda verilen hangi sosyal soruna neden olmuştur
Kuraklık |
Göçler |
Kıtlık |
Toprak kaybı |
Dış borçlanma |
1853-1856 Kırım Savaşı ve 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın en önemli sosyal sonucu göç sorunudur.
9.Soru
I. Sırp ayaklanması
II. Canberdi Gazali ayaklanması
III. Mehmet Ali Paşa ayaklanması
Yukarıdaki gelişmelerden hangisi ya da hangileri 19. yüzyılınn ilk yarısında yaşanmıştır?
I. Sırp ayaklanması
II. Canberdi Gazali ayaklanması
III. Mehmet Ali Paşa ayaklanması
Yukarıdaki gelişmelerden hangisi ya da hangileri 19. yüzyılınn ilk yarısında yaşanmıştır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve III
10.Soru
Midhat Paşa’nın 1861 Niş valiliği sırasında Pirot Kasabasında kurduğu, daha sonra 1865’te Tuna valiliği esnasında geliştirdiği ilk zirai kredi sandığı hangi isimle bilinir?
Memleket Sandıkları |
Menafi Sandıkları |
Köy sandıkları |
Tarım Sandıkları |
Millet Sandıkları |
Midhat Paşa’nın 1861 Niş valiliği sırasında Pirot Kasabasında kurduğu, daha sonra 1865’te Tuna valiliği esnasında geliştirdiği ilk zirai kredi sandığı "Memleket Sandıkları" adıyla tanımlanmıştır.19 Temmuz 1867 tarihli Memleket Sandıkları Nizamnamesi ile bütün ülkeye yaygınlaştırılan sandıkların sermayeleri, halkın imece usulüyle işleyeceği tarlalardan elde edilen ürünün satışıyla oluşturuldu. Her kazanın sandığı diğerinden bağımsızdı. Çiftçiye verilen kredinin miktarı en fazla 20 lira olup yıllık faizi %12 idi.
11.Soru
1864 ve 1871 Vilayet nizamnamelerine göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
İsviçre'den örnek alınarak tasarlanmıştır. |
Gayrimüslimlerin haklarını korumamıştır. |
Vilayetlerde Meclis-i temyiz adında mahkemeler kuruldu. |
Merkeziyetçi yönetime uygun değildir. |
Nahiyeyi muhtar yönetmektedir. |
Fransa'dan örnek alınarak tasarlanmıştır.
Gayrimüslimlerin haklarını korunmuştur.
Kazalarda Meclis-i temyiz adında mahkemeler kuruldu.
Merkeziyetçi yönetime uygundur.
Nahiyeyi muhtar yönetmektedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Sicill-i Ahval Defteri İle ilgili doğru bilgi verilmiştir?
Taşraların sosyal sorunlarını içerir. |
Valilerin sorumlu olduğu konuları içerir. |
Kaymakamların kayıtlarını içerir. |
Merkez ve taşrada görev yapmış idareci ve memurların sicil kayıtları mevcuttur. |
Mülki amirler tarafından kullanılır. |
Sicill-i Ahvâl Defterleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunur, 1878-79 yıllarından itibaren Dâhiliye Nezareti tarafından tutulmaya başlandı. Burada, merkez ve taşrada görev yapmış çeşitli kademelerdeki idareci ve memurların sicil kayıtları mevcuttur.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fransız ihtilâli sonucu mutlakıyetle yönetilen Osmanlı’yı etkileyen fikir ve düşüncelerdendir?
Millet iradesi |
Siyasi iradenin-kullanımı ve sınırları |
Birey-devlet ve toplum-devlet ilişkileri |
Siyasi erkin kullanımı |
Halk iradesinin temsili |
Osmanlı Devleti, kuruluşundan 19. yüzyıla dek mutlakıyetle yönetilmiş ve Batı’daki, siyasi iradenin kullanımı ve sınırları, birey-devlet ve toplum- devlet ilişkileri, rejim değişiklikleri, halk iradesinin temsili, anayasa ve meclis gibi idari, siyasi ve hukuki mücadele süreçlerinden çok fazla etkilenmemişti. Ancak, Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik, insan hakları, eşitlik, özgürlük, hukukun üstünlüğü ve millet iradesi gibi fikir ve düşünceler, Osmanlı aydınlarını derinden etkiledi.
14.Soru
Osmanlı'da maliyenin, kendisine ait gelirleri bizzat atadığı görevliler eliyle tahsil ettirmesine ne ad verilirdi?
İltizam sistemi |
Tımar sistemi |
Mültezim sistemi |
Malikane sistemi |
Emanet sistemi |
Maliyenin, kendisine ait gelirleri bizzat atadığı görevliler (emin) eliyle tahsil ettirmesine Emanet sistemi denirdi. Doğru cevap E şıkkıdır.
15.Soru
Osmanlı Devleti'nde ilk kağıt para kullanımı aşağıdaki tarihlerin hangisinde başlamıştır?
1840 |
1876 |
1877 |
1881 |
1907 |
Klasik dönemden beri devam eden Osmanlı para sisteminin karmaşık yapısı 19. yüzyılda da sürmekte ve piyasalarda çok farklı vezin ve ayarda paralar tedavül etmekteydi. 1840’ta bunlara kâğıt paranın katılması işleri daha da karıştırdı. Bu durumu düzeltmek isteyen Tanzimatçılar 1844’te Tashih-i Ayar Fermanı’nı çıkartarak ve sikke konusunu düzenleyerek 1 altın lira=100 gümüş kuruş esasını benimsedi. Böylece bir altın lira ile 20 kuruşluk gümüş sikke (mecidiye) ödemelerde temel para birimi oldu ve sikke bundan sonra bir daha tağşiş edilmedi. Gümüş para 1881’den sonra yavaş yavaş piyasadan kayboldu; ancak, devlet, gümüşü 1916’ya kadar ödeme aracı olarak kabul etti. Böylece esas ödeme aracı altın ve yan ödeme aracı da gümüş olmuş oldu. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
1800'lü yılların sonuna doğru Osmanlı Devleti'ni mali açıdan temel olay aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı-Rus savaşları |
Sanayi üretimin küçük çaplı atölyelerde yapılması |
Tarım ürünlerinde belli ürünlere odaklanılması |
Sarayın toplumdan uzaklaşması |
Balkanlardaki toprak kayıplarının oluşturduğu göç |
1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı maliyesindeki dengeleri derinden sarstı; zira, hem savaşın getirdiği ağır maliyetle savaş sonunda ödenmesine karar verilen tazminat hem de büyük toprakların elden çıkması neticesinde gelirlerde meydana gelen kayıplar hazinenin zaten hassas olan dengelerini iyice bozdu. Mahmud Nedim Paşa hükümetinin 1875’te dış borç ve faizlerinin yarısını ödeyemeyeceğini açıklaması, devletin dış borç alma imkânını tamamen ortadan kaldırmıştı. Doğru cevap A’dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi göçebelerin iskanı ve devletin merkezileşmesinin sonuçlarından biridir?
Yörük kültürünün yok olması |
Karayolu taşımacılığının güvenli hale gelmesi |
Demiryollarının önemini yitirmesi |
Deniz taşımacılığının daha popüler hale gelmesi |
Göçer adetlerinin yerleşik adetlerinin yerini alması |
Demiryollarını bir şekilde ön plana çıkaran devlet, zaten iyi durumda olmayan karayollarını iyice ihmal etti; oysa, demiryollarından gerekli randımanın alınabilmesi,
istasyonların düzgün yollarla iç kesimlere bağlı olmasıyla mümkündü. Geleneksel
yol güzergahlarındaki en temel sorunlardan birisi de eşkıya ve göçebelerin
ticaret kervanlarına yaptıkları saldırılar, yani kervan güvenliğiydi. Göçebelerin iskânı
ve devletin merkezileşme siyasetinin belli ölçüde başarılı olması, giderek karayolu
taşımacılığını daha güvenli hale getirdi.
18.Soru
1864 Vilayet Nizamnamesi hangi ülke örnek alınarak yapılmıştır?
İngiltere |
Almanya |
Fransa |
Avusturya |
İsviçre |
1864 tarihli nizamname, Hiyerarşik yöneticileri ve idari birimleriyle (département, canton ve commune gibi) . Fransız taşra idaresi sistemini örnek almıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılda Osmanlı siyasi ve sosyal yapısında önemli değişimler yaratan gelişmeler arasında yer almaz?
Fransız İhtilali |
Tanzimat Fermanı |
Saltanatın Kaldırılması |
Sanayi Devrimi |
Memur ve askerin kıyafet değişikliği |
19. yüzyılda Osmanlı siyasi ve sosyal yapısında önemli değişimler yaratan iç ve dış gelişmeler yaşandı. Fransız İhtilali ile kamuoyu önem kazandı, Sanayi İnkılabı ile işçi sınıfı güçlendi,Tanzimat ve Islahat Fermaları ile sosyal yapı değişti, II.Mahmut ile kıyafet değişikliği yapıldı ve Osmanlı yöneticilerinin fiziki çehresinde değişmeler yaşandı. Saltanatın Kaldırılması ise 19. Yüzyıl gelişmeleri arasında yer almaz.
20.Soru
Aşağıdaki demiryolu hatlarından hangisini II. Abdülhamid devlet adına yaptırmıştır?
Hicaz Demiryolu |
Kudüs Demiryolu |
Mersin-Tarsus-Adana Demiryolu |
İstanbul-İzmit Demiryolu |
İstanbul-Sofya Demiryolu |
Devletin inşasını üstlendiği en önemli demiryolu Hicaz Demiryolu’ydu. II. Abdülhamid, Haccı kolaylaştırıp İslâm âlemindeki prestijini arttıracağı, asker sevkini hızlandırıp sorun çıkaran Arap aşiretlerinin denetim altına alınacağı ve devletin İngilizlerin denetimindeki Süveyş Kanalı’na olan bağımlılığını azaltacağı beklentisiyle Hicaz Demiryolu’nu kamuoyuna açıkladı. 1 Eylül 1900’de Alman başmühendis Meissner’in teknik yönetiminde başlayan inşaata karşı Bedevi Araplar sürekli saldırılar düzenledi; telgraf tellerini kesti ve inşaatı engellemeye çalıştı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ