Osmanlı Diplomasisi Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Karlofça Antlaşmasına göre Osmanlı Devleti aşağıdaki hangi yerleri Venedik'e bırakmıştır?
Kamaniçe ve Podolya |
Temeşvar ve Erdel |
Mora ve Dalmaçya |
Belgrad ve Boğdan |
Yanova ve Varad |
Karlofça Antlaşmasında Venedik'le ilgili kısım 16 maddelik olup Mora ve Dalmaçya Venedik'e birakldı. Sınırlarda yeni kale yapılmaması ve savaş öncesinde yapılmış ticari ahidnamelerin yine geçerli olması gibi hususlar da antlaşmada yer aldı. Doğru cevap C'dir.
2.Soru
Osmanlılarla İranlılar arasında imzalanan Serav Antlaşması kaç tarihinde imzalanmıştır?
1616 |
1618 |
1620 |
1622 |
1624 |
Osmanlı kuvvetlerinin Serav ovasında Azerbaycan Valisi Karçakay Han tarafından mağlup edilmesine rağmen Halil Paşa emrindeki ordunun Erdebil istikametinde yürüyüşe geçmesi üzerine Şahın elçisi barış talebiyle geldi ve neticede 1612 Antlaşması temelinde imzalanan bir barış antlaşması ile savaş sona erdi (Serav Antlaşması, 1618).
3.Soru
Diplomasi tarihinin en eski vesikası olarak kabul edilen Kadeş Antlaşması aşağıdakilerden hangilerinin arasında yapılmıştır?
İran-Selçuklular |
Çin-Sasaniler |
Romalılar-Sasaniler |
Hititler-Mısırlılar |
Grekler-Romalılar |
Hititler ve Mısırlılar arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşı’nı sona erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir. MÖ. 1278 yılında imzalanan ve orijinali Akadca olan bu antlaşmanın kil tablete basılmış bir kopyası Hitit İmparatorluğu’nun başşehri Hattuşa’da 1906 yılında bulunmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.
4.Soru
Osmanlı Döneminde bugünkü Başbakanlık ve Dışişleri Müsteşarı durumunda olan mevki neydi?
Sadrazam |
Reisülküttab |
Sadaret Kethüdası |
Dahiliye Nazırı |
Divan-ı Hümayun Tercümanları |
Eskiden beri reisülküttabın bugünkü dışişleri bakanı mevkiinde olduğu düşünülmekle beraber, bakana has yetki ve sorumluluklar çok uzun bir süre esasen sadrazamda bulundu. Reisülküttabın ise bugünkü Başbakanlık ve Dışişleri Müsteşarı durumunda olduğunu söylemek mümkündür.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi geçici diplomaside taraflar arasında yürütülen temasa ait bir özellik değildir?
Temaslar kısa süreli olarak gerçekleştirilir. |
Temas tek yönlü olarak gerçekleştirilir. |
Temaslar dar kapsamlıdır. |
Temas geçici olarak kurulur. |
Temas yurtdışında sürekli olarak istihdam edilen elçiler tarafından yürütülür. |
Geçici diplomaside taraflar arasındaki temas kısa “süreli” ve “geçici”; “tek yönlü” ve “dar” kapsamlıdır. Bir toplumdan, kabileden veya devletten diğerine var olan belli sorunların müzâkere edilmesi, çeşitli vesilelerle yapılan törenlere iştirak edilmesi, savaş açıldığının ilan edilmesi ve hükümdar değişikliğinin bildirilmesi gibi çeşitli haberlerin iletilmesi için elçi gönderilmesi söz konusudur. Bu aşama olay ve gelişme merkezli geçici olduğu için, diplomaside her hangi bir kurumsallaşma ve diplomasi mesleğinde profesyonelleşme söz konusu değildir.
6.Soru
Hristiyan ülkelerle yapılan barış antlaşmalarına ne ad verilirdi?
Eman |
Cihad |
İstimalet |
Ahidname |
Gaza |
Hristiyan ülkelerle yapılan barış antlaşmalarına ahidname denilmekteydi.
7.Soru
I. Belgeleri inceleme bilimi II. Uluslararası ilişkileri yürütme sanatı III. Bir devletin dış siyasette kullandığı çok çeşitli siyasi etkileme yöntemi IV. Uluslararası siyasetin resmi yollar ile uygulamaya aktarılması süreci Yukarıda tanımları verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Amarna |
Diplomasi |
Etimoloji |
Seferatname |
Ahidname |
Ahidname: Hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukuki belgedir.
Sefaretname: Elçilerin veya maiyetlerindekilerden birinin yolculuklarını, gözlemlerini ve faaliyetlerine dair bilgileri başta Sultan olmak üzere Sadrazam ve Reisülküttaba bildirmek amacıyla yazdıkları name, risale, takrir, seyahatname ve havadisname gibi raporlara genel olarak sefaretname denilmektedir.
Amarna: Kadim Doğu’da siyasi özellik taşıyan mektuplara denir.
Etimoloji: Bir dildeki sözcüklerin kökenlerini, o dilin diğer diller ile ve o dili konuşan toplulukların geçmişten bugüne diğer topluluklar ile olan kültürel ilişkilerini araştıran bilim dalıdır.
Diplomasi: Kadim Grek ve Roma’da resmi vesikaları, bazı imtyazları ihtiva eden ve yabancı toplumlar ile ilişkileri düzenleyen belgeleri, koruyacak, düzenleyecek ve duruma göre çözecek katiplere ihtiyaç duyulmuş ve diplomasi kavramı ortaya çıkmıştır. Diplomasi, belgeleri inceleme bilimi manasını almıştır. 1796 yılında Edmund Burke, ‘uluslararası ilişkileri yürütme sanatı’ olarak tanımlamıştır. Harold Nicolson’a göre diplomasi bir devletin “dış siyasetinde kullandığı çok çeşitli siyasi etkileme yöntemi ve teknikleri”dir. Diplomasi; uluslararası siyasetin resmi yollar ile uygulamaya aktarılma sürecidir. Ayrıca diplomasiyi, dış ilişkilerin yürütülmesi biçimine ilişkin kaidelerin tümü şeklinde de tanımlayabiliriz.
8.Soru
Hariciye Nezareti kurulduğunda nazır olarak ilk atanan kimdir?
Mehmet Akif Efendi |
Ahmet Hulusi Paşa |
Mustafa Reşid Efendi |
Ahmed Vefik Paşa |
Sarım Paşa |
İlk atanan nazır Mehmet Akif Efendi'dir.
9.Soru
Osmanlı Devletinde tercüme odası hangi padişah zamanında kurulmuştur?
III.Selim |
II.Mahmut |
IV.Murat |
Fatih Sultan Mehmed |
II.Süleyman |
II. Mahmud, 23 Nisan 1821’de tercüman yetiştirmek ve Bab-âli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıyla Tercüme Odası’nı kurdu.
10.Soru
Osmanlının özellikle gayrimüslim topluluklara karşı uyguladığı ve "Kendine meylettirmek/gönül kazanmak" anlamına gelen ilke aşağıdakilerden hangisidir?
İstimâlet |
Eman |
Müdârâ |
Balyos |
Fevaid |
İslâm dini temelde barışı esas almaktadır. Bu açıdan da gayrimüslimlerin kalplerinin kazanılması hayatî öneme sahiptir. Hz. Muhammed devrinden başlayarak bu yönde çalışılmıştır. Savaşılmayan gayrimüslim devletlerle iyi ilişkiler kurulması bütün Müslüman devletlerde gayet olağan bir durumdur. Bu da yukarıda açıklanan ilkelere uygundur. Osmanlılar ayrıca özellikle gayrimüslim topluluklara karşı istimâlet denilen bir ilkeyi de uyguladılar. “Kendine meylettirmek” anlamına gelen bu kelimenin terim mânası, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurmaktır.
11.Soru
Zitvatorok Antlaşması'ndan sonra Osmanlı-Avusturya ilişkilerini boza gelişme aşağıdakilerden hangisidir?
Erdel’de ortaya çıkan bağımsızlık hareketleri. |
Viyana Kuşatması |
Girit savaşı |
Dinyeper'in batısındaki Kazakların Osmanlı himayesine girmeleri |
Osmanlı-Lehistan savaşları |
Osmanlılar Zitvatorok’tan sonra Habsburglarla barışı uzun yıllar sürdürdüler. Erdel’de II. Rakozci önderliğinde bağımsızlık eğilimleri ortaya çıkmıştı. Bu sırada Osmanlıların en çok önem verdiği mesele Girit savaşı idi ve bu defa Venedik’e karşı Bosna tarafından bir kara harekatı tasarlanıyordu. Ancak, Avusturyalıların Erdel işlerini bahane ederek giriştikleri bazı hareketler üzerine bu harekattan vazgeçilip Avusturya’ya sefer açıldı. Doğru yanıt A'dır.
12.Soru
1672’de, IV. Mehmed ordunun bizzat başında olmak üzere Polonya’ya yürüyen Osmanlılar hangi şehri aldılar.
Aluşta |
Lviv |
Odessa |
Kamaniçe |
Rakhiv |
1672’de, IV. Mehmed ordunun bizzat başında olmak üzere Polonya’ya yürüyen Osmanlılar hangi şehri Kamaniçe’yi aldılar.
13.Soru
Diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahip antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
Serav Antlaşması |
Kadeş Antlaşması |
Vasvar Antlaşması |
Segedin Antlaşması |
Hotin Antlaşması |
“Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir.
14.Soru
Yurt dışına gönderilen büyükelçilere aşağıda yer alan payelerden hangisi verilebilirdi?
Anadolu Beylerbeyliği |
Defterdarlık |
Nişancılık |
Mekke payesi |
Anadolu Kadıaskerliği |
Genelde Ortaelçilere, Defterdarlık, Nişancılık, Mekke payesi; Büyükelçilere de Rumeli veya Anadolu Beylerbeyliği payeleri verilirdi.
15.Soru
Nişancının emri altında Divan-ı Hümayunun bütün yazı ve evrak işlerinin baş sorumlusu olan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Sadrazam |
Reisülküttab |
Fener Beyi |
Amedci |
Rikab reisi |
Nişancının emri altında Divan-ı Hümayunun bütün yazı ve evrak işlerinin baş sorumlusu olan kişi Reisülküttab'dır.
16.Soru
Sultan II. Murad ile Karamanoğlu II. İbrahim Bey’i barıştırmak için hazırlanan Sevgendnâme kimin tarafından kaleme alınmıştır?
Şeyh Yahya |
Kadı (Kara) Mürsel |
Mevlânâ Hamza |
Mevlânâ Nizâmeddin |
Mevlânâ Şemseddin |
Germiyan ve Dulkadiroğluları ileri gelenlerini de önlerine katarak Sultan II. Murad ile Karamanoğlu II. İbrahim Bey’i barıştırması
girişimidir. Neticede iki hükümdar arasında, barış heyetinde bulunan Şeyh Yahya tarafından kaleme alınan Sevgendnâme (ahidnâme) ile barış yapıldı. Doğru yanıt A seçeneğidir.
17.Soru
Bucaş Antlaşması’na göre, Lehistan Osmanlılara yıllık pişkeş olarak kaç bin altın ödeyecektir?
10 bin |
12 bin |
15 bin |
18 bin |
20 bin |
1672 yılında imzalana Bucaş Antlaşması’na göre, Lehistan Osmanlılara yıllık pişkeş olarak 20 bin altın ödeyecektir.
18.Soru
XV. yüzyıl ortalarında ve XVII. yüzyıl sonlarında hariciye nazırı, yani dışişleri bakanı durumundaki devlet adamı ilk olarak aşağıdakilerden hangisi döneminde görülmüştür?
I Mehmet Çelebi |
II Murad |
Fatih Sultan Mehmet |
Yavuz Sultan Selim |
Kanuni Sultan Süleyman |
İlk olarak Fatih döneminde gördüğümüz nişancı 1453-1650 arasında hariciye nazırı, yani dışişleri bakanı durumundadır.
19.Soru
Edirne Protokolü Kaç yılında yapılmıştır?
27 Ocak 1698 |
27 Ocak 1688 |
27 Mart 1698 |
27 Mart 1688 |
27 Mart 1678 |
Edirne Protokolü 27 Ocak 1698 yılında imzalanmıştır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Divan- ı Hümayun Kalemiye kesiminin temel birimleri arasında yer almaz?
Beylik |
Tahvil |
Rüus |
Defter Emini |
Amedi |
Divan- ı Hümayun Kalemiye kesiminin temel 4 birimi vardı ve sırasıyla bunlar: Beylik; Tahvil; Rüûs ve Amedi Kalemleri idi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ