Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde reayanın öşür vergisini verdiği kişidir?
Kadı |
Kazasker |
Nişancı |
Sipahi |
Subaşı |
Reâyâ, kiracısı bulunduğu bu toprakları işleyerek elde ettiği mahsulden devlete veya devletin tayin ettiği sipahiye,
öşür denilen bir vergiyi ödemekle mükelleftir.
Buna göre doğru cevap D (Sipahi) şıkkıdır.
2.Soru
''Bursa’da bir dâru’l-hayr (hayır evi), bir dâru’ş-şifâ (hastahâne), bir tekke, iki medrese ve bir câmi yaptırmış, bunlara vakıf olarak gelir kaynakları bağlamıştı. Ayrıca Bolu’da bir medrese, çifte hamam ve bir kütüphâne yaptırıp vakfetmişti.''Bu vakıfları yapan Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
Orhan Bey |
I. Murat |
II. Murat |
Fatih Sultan Mehmet |
Yıldırım Bayazıt |
Yıldırım Bâyezid (öl. 1402), Bursa’da bir dâru’l-hayr (hayır evi), bir dâru’ş-şifâ (hastahâne), bir tekke, iki medrese ve bir câmi yaptırmış, bunlara vakıf olarak gelir kaynakları bağlamıştı. Yıldırım, ayrıca Bolu’da bir medrese, çifte hamam ve bir kütüphâne yaptırıp vakfetmişti.
3.Soru
Osman Gazi’nin kanununa dair anekdotta toplum düzenini sağlayan örfi^ kanunlar açısından vazgeçilmez özellik olarak tezahür etmesine ne denir?
Osman Gazi’nin kanununa dair anekdotta toplum düzenini sağlayan örfi^ kanunlar açısından vazgeçilmez özellik olarak tezahür etmesine ne denir?
Sela^tini iza^m |
Ezelden kalmış olma |
Mukaddime |
Fısk u fücu^r |
Türe |
Osman Gazi’nin kanununa dair anekdotta “ezelden” kalmış olma, toplum düze nini sağlayan örfi^ kanunlar açısından vazgeçilmez özellik olarak tezahür etmektedir.
4.Soru
Osmanlı toplum ve devlet düzeninde meydana gelen değişikliklerin gelenekçi bir bakış açısıyla tahlilini yapan risa^lelerin en çok tanınanı ve belki de en kapsamlısı hangisidir?
Osmanlı toplum ve devlet düzeninde meydana gelen değişikliklerin gelenekçi bir bakış açısıyla tahlilini yapan risa^lelerin en çok tanınanı ve belki de en kapsamlısı hangisidir?
Kita^bu Mesa^lihi’l-Müslimi^n |
Mena^fi’i’l-Mü’mini^n |
kanu^n-ı kadi^m |
Koçi Beğ Risa^lesi |
Adet-i kadi^m |
Osmanlı toplum ve devlet düzeninde meydana gelen değişikliklerin gelenekçi bir bakış açısıyla tahlilini yapan risa^lelerin en çok tanınanı ve belki de en kapsamlısı ise Koçi Beğ Risa^lesi’dir.
5.Soru
1. Fiil ve hareketle kurulan vakıflar, daha ziyâde kendilerinden doğrudan faydalanılan vakıf kuruluşlarıdır.
2. Bir kişi kendisine âit bir arsa üzerine câmi veya mescid yaptırsa artık o mekân vakfedilmiş (vakf-ı lâzım) sayılır.
3. Söz konusu mekânı insanların hizmetine sunduğunu açıkça ortaya koyan kişi, aynı zamanda yaptırdığı câmi veya mescid için ayrıca kadıya başvurur.
Yukarıda fiil ve hareketle vakıf kuruluş şekliyle ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1, 2 ve 3 |
Bu tür vakıflar, daha ziyâde kendilerinden doğrudan faydalanılan, hukukî ifâdesiyle aynıyla intifâ olunan vakıf kuruluşlarıdır. Meselâ, bir kişi kendisine âit bir arsa üzerine câmi veya mescid yaptırsa, burada ezân okutsa, başka insanlarla birlikte cemaat olup bizzat namaz kılsa, yahut kendisi bulunsun bulunmasın burada namaz kılınmasına izin vermiş olsa, artık o mekân vakfedilmiş (vakf-ı lâzım) sayılır. Bu tür hareketlerle söz konusu mekânı insanların hizmetine sunduğunu açıkça ortaya koyan kişinin, yaptırdığı câmi veya mescid için ayrıca kadıya (mahkemeye) başvurmasına ve tescil yaptırmasına gerek yoktur. Bu mekân fiilen vakıf hâline gelmiş olur. Kişilerin kendi arâzilerinde, yol kenarlarında veya herhangi şahsın mülkü olmayan alanlarda yaptırdıkları çeşmeler, dereler veya nehirler üzerine kurdukları köprüler ve benzeri yapılar da bu türdendir.
6.Soru
Tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı mali ve askeri sistemin kapsamlı bir dönüşüm hangi yıllar arasında olmuştur?
1500-1600 |
1500-1700 |
1600-1650 |
1600-1800 |
1400-1500 |
Tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı mali ve askeri sistemin kapsamlı bir dönüşüm 1600-1800 yılları arasında olmuştur.
7.Soru
Islahat teklif eden kişiler, genelde devrin sultanını doğrudan tenkit etmekten ziyade kim ya da kimleri tenkit etmişlerdir?
Şeyhülislâmı |
Önceki sultanlardan bazılarını veya veziriâzamları |
Yeniçeri veya sipahi ocakları |
Defterdarı |
Darüssaade ağasını |
XVI. YÜZYIL SONLARINDAN XVIII. YÜZYIL BAŞLARINA ISLAHAT ÖNERİLERİ
IV.Murad’ın vezirlerin işlerini de yoluna koyduğunu belirten Aziz Efendi, sultanın, vezir sayısını da azaltması beklenirken tersini yaparak zaten fazla olan vezir sayısını 8’den 11’e çıkarmasını eleştirmektedir. Bu da ilgi çekici bir nokta, zira ıslahat teklif eden kişiler, genelde devrin sultanını doğrudan tenkit etmekten ziyade, onun gerekli ıslahatı yapmaması durumunda kıyamet gününde sorumlu tutulacağı ikazını yapmakta, daha önceki sultanlardan bazılarını (bilhassa III. Murad’ı) veya veziriâzamları eleştirmekte idiler.
8.Soru
Kişinin, sâhip olduğu bir malı, diğer insanların faydalanmaları maksadıyla ve Allâh’ın rızâsını gözeterek ebediyyen tahsîs etmesine hukuk terimi olarak ne denir?
Sadaka
|
Sadaka-i fıtr
|
Hayrat
|
Fon
|
Vakıf
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı toplumunda “sâdece fakirlerin karşılıksız faydalanabilecekleri” vakıflardan birisidir?
Câmi |
Mescid |
İmâret |
Medrese |
Mektep |
Yukarıda kısaca zikredilen birinci grupta yer alan ve bizzat kendilerinden faydalanılan vakıflar ise, kendilerinden faydalananların durumlarına göre ayrıca ikiye ayrılırlar: Bunlardan birincisi, zengin-fakir gözetilmeden “herkesin faydalanabileceği” hayır eserleridir. Câmi, mescid, medrese, mektep, kabristan, han, çeşme, bir tür karakol demek olan ribatlar ve benzerleri bu türden vakıflardır. Zengin de olsa bir insanın bunlardan faydalanmasında bir mahzur görülmemiştir. Çünkü zengin bile olsa, bir insanın bu tür müesseseleri sâdece kendisi için yaptırması mânâsızdır. Kendilerinden faydalanılan vakıfların ikinci grubunu ise, “sâdece fakirlerin karşılıksız faydalanabilecekleri” kuruluşlar oluştururlar. İmâretler (aş- evleri), dâru’ş-şifâlar (hastahâneler) ve özellikle sâdece ihtiyaç sâhiplerinin faydalanmaları için kurulmuş yardıma yönelik vakıflar bu türdendir.
10.Soru
Arazinin yüzölçümüne göre alınan vergi aşağıdakilerden hangisidir?
Harac-ı muvazzaf. |
Cizye. |
Öşür. |
Tahrir. |
Avarız. |
Harac-ı muvazzaf. Cevap A'dır.
11.Soru
Vakıflarda üst kontrol vazifesini gören görevli aşağıdakilerden hangisidir?
Mütevelli |
Câbî |
Mu’temed |
Nâzır |
Kâtip |
Vakıflarda vakfın fiilî idâresi mütevellî tarafından yürütülür, nâzır ise mütevellînin de üzerinde yer alarak, bir tür üst kontrol vazîfesi görürdü. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde değirmenlerden alınan vergidir?
Bennak Resm-i |
Cizye |
Âdet-i Irgadiye |
Resm-i Asiyâb |
Resm-i Arus |
Değirmen klasik dönemin en önemli sanayi tesislerinden biridir. Halkın temel gıda maddesi olan buğday ve arpa buralarda öğütülerek un haline getirilmektedir. Su veya yel ile dönen un değirmenlerinden alınan resme resm-i âsiyâb denmektedir.
Buna göre doğru cevap D (Resm-i Asiyâb) şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devlet'inde suçluların ödediği cezalara verilen addır?
Resm-i Arûs |
Mürûriyye |
Reftiyye |
Amediyye |
Cürüm |
Osmanlı ceza hukukuna göre suçlular işledikleri suçun cezasına ve zenginlik derecelerine göre ödedikleri para cezasına cürüm denirdi.
Buna göre doğru cevap E (Cürüm) şıkkıdır.
14.Soru
Hıristiyanlardan feth olunmuş ve rakabesi yani çıplak mülkiyeti devlete ait olan topraklara ne ad verilir?
Öşür |
Cizye |
Miri Araziler |
Vakıf arazileri |
Mülk |
Hıristiyanlardan feth olunmuş ve rakabesi yani çıplak mülkiyeti devlete ait olan topraklara Miri araziler denilmektedir.
15.Soru
Kırım Hanlığı aşağıdaki Osmanlı Padişahlarının hangisi tarafından Osmanlı Devlet'ine bağlanmıştır?
Kanuni Sultan Süleyman |
II. Beyezid |
Fatih Sultan Mehmed |
Yavuz Sultan Selim |
II. Selim |
Kırım Hanlığı, Fâtih zamanında Gedik Ahmed Paşa’nın 1475’teki seferi ile Osmanlı devletine bağlanmıştı.
Buna göre doğru cevap C (Fatih Sultan Mehmed) şıkkıdır.
16.Soru
XV. yüzyılın ortalarından XVI. yüzyılın sonlarına kadar olan devre Osmanlı
tarihçileri tarafından aşağıdakilerden hangisi ile tanımlanır
Osmanlı Kuruluş Devri |
Osmanlı Yükselme Devri |
Osmanlı Duraklama Devri |
Osmanlı Klasik Devri |
Osmanlı Modern Devri |
XV. yüzyılın ortalarından XVI. yüzyılın sonlarına kadar olan devre, çoğu Osmanlı
tarihçisi tarafından Osmanlı “klâsik devri” olarak tanımlanır; sonraki dönemde ise
bu düzenin şu veya bu ölçüde değiştiği hususlarında önemli ölçüde görüş birliği
vardır.
17.Soru
Enderun Mektebi hangi padişah zamanında kurulmuştur?
II.Murat |
II.Beyazıd |
II.Selim |
II.Süleyman |
I.Ahmed |
Kelime anlamı “iç, içeri” olan ve hükümdarın resmî ve özel hayatının içiçie geçtiği Enderun’un amiri Babüssaade Ağasıdır. Burası içoğlanların (gulamlar) hizmet ederek hizmet içi eğitim gördüğü bölümdür. Enderun Mektebi II. Murad devrinde Edirne Sarayında kuruldu.
18.Soru
Osmanlı İmparatorluğu'nda ekonomik bir önlem olarak benimsenen, paranın değerinin düşürülmesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanmaktadır?
Devalüasyon |
Enflasyon |
Züyuf Akçe |
Karaborsa |
Tağşiş |
Ta¤flifl: kelime anlamı “Karıştırmak saflığını gidermek. Değerli bir şeyi değeri olmayan şeylerle karıştırmak.” Terim olarak akçenin içindeki gümüş miktarını azaltarak, içine başka, değersiz madenler katılmak anlamını taşır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orhan Bey için kullanılan diğer isimlerden biri değildir ?
Fatih |
Pehlivan-ı zaman |
Orhan Gazi |
Gazi oğlu gazi |
Merzban-ı âfâk |
Fatih Orhan Bey için kullanılan diğer isimlerden biri değildir.
20.Soru
Hırzü’l-Mülûk’ta, Yavuz Sultan Selim ve Fatih Sultan Mehmed’den sitayişle bahsedilmekte, Yavuz’un başarısının temelinde
Allah’a tevekkül etmesinin ve hayırlı işlerde “bu kanûn-ı Osmanî’ye muhaliftir dimeyüp heman icra idüp Selatin-i izam her ne iderlerse kanun olur” diye buyurmasının yattığını vurgulanmaktadır. Bahsedilen eser hangi padişaha sunulmuştur?
III. Murat |
II. Osman |
II. Abdülhamit |
III. Selim |
IV. Murat |
Hırzü’l-Mülûk III. Murat'a sunulmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ