Anı beyân ider kim Mısır sultânı leşker gönderdi tekrâr Şâh-süvâr üzerine.

Farsaçada çoğul yaparken isim uzun â ile bitiyorsa ان ekinden önce ی konur: کدا → کدايان gedâ → gedâyân = dilenci → dilenciler.

Farsça, Arap alfabesiyle yazılmakla birlikte kendisine has bazı sesler için yeni harfler kullanılmıştır. Bunlar گ ,ژ ,چ ,پ harfleridir. E seçeneğindeki ﻻ bu kategoride yer almaz. Dolayısıyla E doğru seçenektir.

A seçeneğindeki kelime “ez-zaman”, B’deki “et-Türk”, C’deki “er-Rahîm”, D’deki “et-tevvâb” olarak okunur. Ancak E’deki kelime “el-amân” olarak okunur.

A seçeneğindeki  شيران  şîrân “arslanlar”, B’deki  خواجگان hâcegân “hocalar”, D’deki ايرانيان İrâniyân “İranlılar” ve E’deki لالها lâlehâ “lâleler” kelimelerinde Farsça çoğul eklerinden birisi bulunmaktadır. Oysa C seçeneğindeki باغبان bâğ-bân “bağ bekçisi, bahçevan” kelimesinde ise böyle bir durum bulunmaz. Dolayısıyla C doğru seçenektir.

شب (şeb) kelimesinin çoğulu شبان (şebân) olarak yazılmaktadır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

A seçeneğinde verilen لغتفارسی lügât-ı Fârisî “Farsça sözlüğü” anlamında Farsça isim tamlamasıdır. B ve C seçeneğindekiler ism-i mef ‘ûlle yapılan birleşik sıfat, D ve E seçeneğindekiler ise sıfat tamlaması tersine çevirilerek yapılan birleşik sıfatlardır. Dolayısıyla A doğru seçenektir.

Metinde altı çizili olan Hâdim-i Hâremeyn Farsça isim tamlamasıdır. Dolayısıyla A doğru seçenektir.

Sıfat tamlamasında nitelenen ve niteleyenin her ikisi de Arapça ise bu takdirde özellikle Osmanlıca’da ikisi arasında çokluk uyumu ve erillik-dişilik uyumu olmasına dikkat edilir. Yani nitelenen dişil(müennes) ise sıfat da dişil olmalıdır. Nitelenen (mevsûf) çoğul (cem) ise, sıfat (niteleyen) da çoğul durumda; nitelenen tekil(müfred) ise niteleyen de tekil (müfred) olmak durumundadır; وظيفۀ مشکله vazîfe-i müşkile de olduğu gibi. Arapçada kelimeler çoğul (cem) halinde bulunduklarında dişil kabul edildiklerinden çoğul isimler sıfatla tamlandıklarında sıfatlar da dişil halde yazılırlar:دول معظمه düvel-i muazzama
, وزرای عظام vüzerâ-yı izâm, علمای کرام ulemâ-yı kirâm, ممالك محروسه memâlik-i mahrûse, خدمات مبروره hıdemât-ı mebrûre vb. gibi. Görüldüğü gibi D doğru seçenektir.

Tamlanacak kelime (muzâf) elif ile ( آ / â) veya sesli durumunda olan vav (و / û) ile bitiyorsa o zaman izafet kesresi, izâfet yâsı da denilen ye (ى) ile yapılır. A seçeneğindeki sefer, C’deki cedel, D’deki kirâm, E’deki vilâyet kelimeleri bu kurala uymaz. Görüldüğü gibi yalnızca B’deki ârzû kelimesi bu kurala uyar: جدل آرزوى “ârzû-yı cedel”.

Üsküdar Kadîsı Bozoklu Osman Efendi dahi ba‘zı irtikâbât ile ithâm olundığından henüz
müddet-i örfiyyesi hıtâm bulmadan bu sırada azl olundı.

Farsça sıfat tamlamalarında bazen ismin ardına birkaç sıfat peş peşe getirilerek nitemele yapılabilir. Bunlar yine izafet kesresi dediğimiz –i ile veya zaman zaman aralarına atıf vav’ı denilen (و /u, ü) sesleri getirilerek birbirine bağlanır. Bu, yalnızca E seçeneğinde bulunmaktadır: کامل و فاضل خواجهٔ “Hâce-i fâzıl u kâmil” gibi. Burada اضل خواجهٔ “hâce-i fâzıl” ve کامل خواجۀ “hâce-i kâmil’ şeklinde her iki sıfatla ayrı ayrı sıfat tamlaması yapmak yerine arada bir atıf vavı /و ile iki sıfatlı tek tamlama yapılmıştır.

Dârü’s-sa‘âde tamlaması “mutluluk evi” anlamına gelmektedir.

Sonu ش ş ile biten fiillerden emir veya hâlihazır gövdesi elde etmek için masdardaki -den دن çıkarıldıktan ش harfi; /ر r, /يس îş, / رد rd harflerine dönüşebilir: Dâş-ten = داشتن “mâlik olmak”, -ten / تن eki çıkartıldığında, dâr / ;دار Enbâş-ten = انباشتن “doldurmak”, -ten / تن eki çıkartıldığında, enbâr / ; انبار Güzâş-ten = کزاشتن “geçmek”, -ten / تن eki çıkartıldığında, güzâr / کزار gibi. Dolayısıyla E doğru seçenektir.

Sıfat-ı müşebbehenin mü’ennes (dişi) şekli fa‘lâ (فَعْلأ) vezni ile yapılır. Burada yalnızca D seçeneğindeki احمر “ahmer” kelimesinden türetilen حمرا “hamrâ” (çok kırmızı, kızıl renk” fa‘lâ veznindedir.

Tamlanacak kelime (muzâf) elif ile ( / آâ) veya sesli durumunda olan vav ( / وû) ile bitiyorsa o zaman izafet kesresi ye ( ى) ile yapılır. Bu ye’ye izâfet yâsı denir. Ordu-yı hümâyûn اوردوى همايون , safâ-yı hâtır  صفای خاطر, sadâ-yı ceng صدای جنك, ârzû-yı cedel آرزوى جدل vb. Dolayısıyla E doğru seçenektir. 

Sıfat tamlamalarında tamlanan ve tamlayan kelimeler Farsça kökenli ise erillik-dişillik ilişkisi aranmaz.

Size sorulan عفو  “afv” (bağışlama) kelimesinin ism-i fâili مستعفى “affedilmeyi talep eden” kelimesidir.

İsimlendirme. Ad verme

Farsça masdardaki –ten / تن kaldırıldıktan sonra kalan köklerin son harfi خ hı ile bitenlerde emir veya hâlihazır gövdesi elde ederken خ kalkar ve ز gelir: Endâh-ten = انداختن atmak –ten / تن kalktıktan sonra endâh/ انداخ yerine endâz / انداز olur.