Osmanlı Türkçesi 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi Farsça sıra sayısıdır?
يکم |
دوکانه |
يك يکا |
هفتاد |
شصت |
Farsçada sıra sayıları, asıl sayılara +م üm, +مى ümî veya +مين mîn ekleri ilave edilerek yapılır. Bu eklerden ilki +م üm, A seçeneğindeki يکم “yeküm” kelimesinde bulunmaktadır.
2.Soru
فى سبيلالله tamlamasının doğru okunuşu hangisidir?
fisebil illâh
|
fî sebîl illâh |
fî sebîli’llâh |
fi-sebîl-i Allah |
fîs’ebili’l-lah |
Tamlamanın doğru okunuşu C seçeneğinde olduğu gibi fî sebîli’llâh şeklindedir.
3.Soru
Hangisi Farsça izâfet kesresi (–ı, -i) kaldırılmış isim tamlamalarından yapılan birleşik isimdir?
مرزبوم |
سرکاتب |
تار مار |
کرم و سرد |
افزودن |
Farsçada tek kelime gibi görülen bazı birleşik isimler aslında zamanla izafet kesresi (-ı, -i) kalkmış ve birleşik kelime olarak kullanılan yapılardır. Ser-hadd = سرحد sınır, hudud; ser-kâr = سرکار işin başı; ser-kâtib = سرکاتب baş kâtib; ser-muharrir = سر محرر baş yazıcı, baş muharrir; der-sa‘âdet = درسعادت İstanbul; mîr-livâ = ميرلوا sancak beyi; mîr-alay = ميرالای alaybeyi. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
4.Soru
Hangisinde izâfet yâsı bulunmaktadır?
آتش عشق |
کرز آهن |
سهو ترتيب |
ماه رمضان |
صفای خاطر |
Tamlanacak kelime (muzâf) elif ile ( / آâ) veya sesli durumunda olan vav ( / و û) ile bitiyorsa o zaman izafet kesresi ye ( ) ىile yapılır. Bu ye’ye izâfet yâsı denir: اوردوى همايون Ordu-yı hümâyûn, صفای خاطر safâ-yı hâtır, صدای جنك sadâ-yı ceng, آرزوى جدل ârzû-yı cedel vb. Görüldüğü gibi E doğru seçenektir.
5.Soru
Hangisi Farsça toptan sayıdır?
هفتمين |
يك يکا |
بدو دو |
يك يك |
دوکانه |
Farsçada toptan sayıların ifadesinde – کانه gâne veya ٥–e eki kullanılır: Bu eklerden – کانه gâne yalnızca E seçeneğindeki dügâne “sadece iki tane” kelimesinde bulunmaktadır.
6.Soru
“ Tâ‘ûn kemâ-kân Hükmüni icrâ itmekde olup nihâyet evâ’il-i zî’lka‘deye müsâdif olan teşrîn-i evvel-i Rûmî ibtidâsında tekarrüb-i fasl-ı şitâ ile illet-i vebâ bir mıkdâr sükûn ve inhitâta mâ’il olarak dâhil-i sûr-ı Kostantiniyyeden yevmiyye ancak beşyüz cenâze çıkmağa başladı.” Bu ifadelerden anlaşıldığına göre Zilkade ayının başlarında salgında bir gerileme söz konusudur. Bu gerilemenin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Zilkade ayında görülen ayaz ve soğuk havaların hastalık mikrobunu kırmaya başlaması.
|
Zilkade ayında zirveye çıkmış olan salgının bu aydan sonra gerileme dönemine girerek azalması.
|
Aslında salgında böyle bir gerilemenin olmaması.
|
Mübarek aylarının başlangıcı olması nedeniyle Zilkade ayında insanların temizliklerine dikkat etmelerinden salgının hız kesmesi.
|
İdarecilerin Zilkade ayına girerken aşılama ve karantina kararı alması.
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça son ek almamıştır?
شادان |
استانبولی |
زرين |
شرمکن |
تابسحر |
tâ-be-seher ön ek almıştır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
"Bir de evâ’il-i devletde beylerbeyi ve mîr-livâların mansıb ve iktidârlarına göre üçer beşer yüz kadar dâ’ire-i mahsûsları halkı var idiyse de asıl kuvve-i askeriyyeleri muhavvel-i
uhdeleri bulunan eyâlât ve elviyede olan zü‘emâ ve erbâb-ı tîmârın ictimâ‘ından hâsıl olur
iken ahvâl-i askeriyye bahsinde îrâd olunacağı vechile anların nizâm ve kemiyyetine halel tareyân eylediğine mebnî beylerbeyi ve mîr-livâlar levend ve sekbân nâmıyla ikişer ve
üçer bin ve mu’âheze-i devletden havf üzre olanları daha ziyâde haşerât cem‘ ü istihdâm
ve ahâlînin başına belâ ider oldılar."
Yukarıdaki metinde yer alan kavramlardan hangisi "liva" sözcüğünün çoğulu olarak kullanılmıştır?
Evâ’il |
Mîr-livâ |
Eyâlât |
Elviye |
Ahvâl |
Elviye livanın çoğuludur. Sancaklar anlamındadır. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
"شاهانه"
sıfatı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Çekim eki almıştır. |
ek alarak isimden sıfat olmuştur. |
Türkçe'den Farsça'ya geçmiştir. |
Olumsuz anlamdadır. |
Ek alarak sıfatken isim olmuştur. |
Şah isminden liyakat sıfatı yapan "ane" ekini alarak sıfat olmuştur.
10.Soru
Aşağıdaki Farsça sıfatlardan hangisi renk bildirmez?
سياه |
سفيد |
لنك |
سبز |
زرد |
Farsça sıfatlardan لنك leng “topal” manasına geldiğinden bir renk bildirmez. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
11.Soru
Farsça hangi dil gurubu içerisinde yer almaktadır?
Hind-Avrupa |
Ural-Altay |
Kore- Mançurya |
Hami-Sami |
Grek |
Farsça, Hind-Avrupa dilleri gurubundandır. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
I-Hâsıl-ı masdar
II-Cism-i masdar
III-Masdar-ı nev‘î
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Farsça fiilden türemiş isimlere verilen adlardandır.
I ve II |
I-II-III |
Yalnız I |
I ve III |
Yalnız II |
Fiilden türemiş isimlere aynı zamanda hâsıl-ı masdar, ism-i masdar ve masdar-ı nev‘î adları da verilir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Arapçada harf-i tarifin görevi nedir?
Kelimeyi aitlik (+lı/+li) anlamı katar. |
Kelimeyi belirli hale yapar. |
Kelimeye birliktelik (ile) anlamı katar. |
Kelimeye Türkçede +sız/+siz olumsuzluk eki anlamını katar. |
Sıfat tamlaması kurmada kullanılır. |
Arapça’da kelimeyi belirli hale getiren unsur harf-i tarif (ال) ekidir. Kelimelerin önüne getirilir.
14.Soru
Aşağıdaki Farsça tamlamalardan hangisi doğru şekilde transkribe edilmiştir?
پايۀ وزارت / pâye-yi vezâret |
درجۀ ظلمت / derece-i zulmet |
موالئ كرام / mevâlî-yi kirâm |
اوردوى همايون / Ordu-ı hümâyûn |
روى زمين / rûy-zemîn |
Tamlanan (muzâf) kelimenin sonu –a ve –e seslerini veren ve hâ-i resmiyye denilen he / ه ile veya (ی -î ) ile bitiyorsa izafet kesresini göstermek üzere bu harflerin üzerine hemze ( ء ) işareti konur. Seçeneklerdeki Farsça tamlamalardan yalnızca درجۀ ظلمت / Derece-i zulmet doğru şekilde transkribe edilmiştir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
15.Soru
Hangisi Farsçada isimden yer ismi bildiren bir kelime değildir?
کوهستان |
آتشکده |
دان جامه |
كاه سجده |
سنکسار |
A seçeneğindeki کوهستان kûh-istân “dağlık bölge” kelimesi ستان –istân, -sitân; B’deki آتشکده âteş-gede “mecûsî mâbedi, ateşlik” kelimesi کده –gede, D’deki کاه سجده secde-gâh “secde yeri” kelimesi zaman ve yer bildiren edat olup yer ve zaman isimlerinin yapımında kullanılan کاه -gâh ile, E’deki ise سنکسار seng-sâr “taşlık” kelimesinde de yer ismi yapan سار -sâr eki bulunmaktadır. Ancak C seçeneğindeki ن اد جامه câme-dân “çamaşırlık” ise alet ismi yapan ve bir eşyanın konulduğu veya muhafaza edildiği nesneyi ifade eden ن اد -dân ekiyle türetilmiştir.
16.Soru
Padişâh-ı Cem-cah-ı vâlâ-kadr-i kişver-güşây tamlamasında kaç kelime vardır?
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
Tamlamadaki ilk kelimenin dışındaki kelimelerin üçü de sıfat ise dörtlü tamlama bir sıfat tamlaması haline gelir. Örnek: Padişâh-ı Cem-cah-ı vâlâ-kadr-i kişver-güşây. Aslında burdaki bütün sıfatlar ayrı ayrı padişahı nitelemektedir. Pâdişâh-ı vâlâ-kadr, pâdişâh-ı kişver-güşây, pâdişâh-ı Cem-câh şeklinde ikili tamlamalar haline getirmek de mümkündür. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdaki Farsça isimden sıfat türeten eklerden hangisi, birlik, beraberlik ve yakınlık bildirir?
تا |
هم |
بر |
بی |
نا |
Hem eki birlik, beraberlik, yakınlık bildirir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Aşağıda verilen bilgilerin hangileri Farça zincirleme isim ve sıfat tamlamaları ile ilgili doğrudur?
I-Farsçada ister isim tamlaması olsun ister sıfat tamlaması olsun her zaman iki kelimeden meydana gelmezler.
II-Tamlamada kullanılan kelime sayısı kaç olursa olsun bir tamlanan ve bir tamlayan unsur vardır.
III-Tamlayan kelime veya kelimeler isim oluşturuyorsa tamlamanın bütünü isim tamlaması olur.
IV-Tamlayanlar sıfat ise tamlamanın bütünü sıfat tamlaması olur.
V-Farsça tamlama sırası Türkçe tamlama sırasının tam tersidir.
I-II-III-IV |
I-II-III-V |
I-II-IV-V |
II-III-IV-V |
I-II-III-IV-V |
I-Farsçada ister isim tamlaması olsun ister sıfat tamlaması olsun her zaman iki kelimeden meydana gelmezler.
II-Tamlamada kullanılan kelime sayısı kaç olursa olsun bir tamlanan ve bir tamlayan unsur vardır.
III-Tamlayan kelime veya kelimeler isim oluşturuyorsa tamlamanın bütünü isim tamlaması olur.
IV-Tamlayanlar sıfat ise tamlamanın bütünü sıfat tamlaması olur.
V-Farsça tamlama sırası Türkçe tamlama sırasının tam tersidir.
19.Soru
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
s |
ş |
f |
m |
n |
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı s harfidir.
20.Soru
Aşağıdaki Farsça nitelikli tamlamalardan hangisinde tamlanan Arapça tamlayan Farsçadır?
باغ دل آرا |
ملك عادل |
يار بى وفا |
شعر رنكين |
موالئ كرام |
Yine isim tamlamalarında olduğu gibi sıfat tamlamalarında da tamlanan veya tamlayanın Arapça ve Farsça olmaları tamlamanın niteliğini değiştirmez; şiir-i rengîn شعر رنكين = parlak şiir, örneğindeki gibi tamlanan Arapça tamlayan Farsça olabilir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ