Osmanlı Türkçesi 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangisi Farsça sıra sayısıdır?
|
يکم |
|
دوکانه |
|
يك يکا |
|
هفتاد |
|
شصت |
Farsçada sıra sayıları, asıl sayılara +م üm, +مى ümî veya +مين mîn ekleri ilave edilerek yapılır. Bu eklerden ilki +م üm, A seçeneğindeki يکم “yeküm” kelimesinde bulunmaktadır.
2.Soru
فى سبيلالله tamlamasının doğru okunuşu hangisidir?
|
fisebil illâh
|
|
fî sebîl illâh |
|
fî sebîli’llâh |
|
fi-sebîl-i Allah |
|
fîs’ebili’l-lah |
Tamlamanın doğru okunuşu C seçeneğinde olduğu gibi fî sebîli’llâh şeklindedir.
3.Soru
Hangisi Farsça izâfet kesresi (–ı, -i) kaldırılmış isim tamlamalarından yapılan birleşik isimdir?
|
مرزبوم |
|
سرکاتب |
|
تار مار |
|
کرم و سرد |
|
افزودن |
Farsçada tek kelime gibi görülen bazı birleşik isimler aslında zamanla izafet kesresi (-ı, -i) kalkmış ve birleşik kelime olarak kullanılan yapılardır. Ser-hadd = سرحد sınır, hudud; ser-kâr = سرکار işin başı; ser-kâtib = سرکاتب baş kâtib; ser-muharrir = سر محرر baş yazıcı, baş muharrir; der-sa‘âdet = درسعادت İstanbul; mîr-livâ = ميرلوا sancak beyi; mîr-alay = ميرالای alaybeyi. Dolayısıyla B doğru seçenektir.
4.Soru
Hangisinde izâfet yâsı bulunmaktadır?
|
آتش عشق |
|
کرز آهن |
|
سهو ترتيب |
|
ماه رمضان |
|
صفای خاطر |
Tamlanacak kelime (muzâf) elif ile ( / آâ) veya sesli durumunda olan vav ( / و û) ile bitiyorsa o zaman izafet kesresi ye ( ) ىile yapılır. Bu ye’ye izâfet yâsı denir: اوردوى همايون Ordu-yı hümâyûn, صفای خاطر safâ-yı hâtır, صدای جنك sadâ-yı ceng, آرزوى جدل ârzû-yı cedel vb. Görüldüğü gibi E doğru seçenektir.
5.Soru
Hangisi Farsça toptan sayıdır?
|
هفتمين |
|
يك يکا |
|
بدو دو |
|
يك يك |
|
دوکانه |
Farsçada toptan sayıların ifadesinde – کانه gâne veya ٥–e eki kullanılır: Bu eklerden – کانه gâne yalnızca E seçeneğindeki dügâne “sadece iki tane” kelimesinde bulunmaktadır.
6.Soru
“ Tâ‘ûn kemâ-kân Hükmüni icrâ itmekde olup nihâyet evâ’il-i zî’lka‘deye müsâdif olan teşrîn-i evvel-i Rûmî ibtidâsında tekarrüb-i fasl-ı şitâ ile illet-i vebâ bir mıkdâr sükûn ve inhitâta mâ’il olarak dâhil-i sûr-ı Kostantiniyyeden yevmiyye ancak beşyüz cenâze çıkmağa başladı.” Bu ifadelerden anlaşıldığına göre Zilkade ayının başlarında salgında bir gerileme söz konusudur. Bu gerilemenin en önemli nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
|
Zilkade ayında görülen ayaz ve soğuk havaların hastalık mikrobunu kırmaya başlaması.
|
|
Zilkade ayında zirveye çıkmış olan salgının bu aydan sonra gerileme dönemine girerek azalması.
|
|
Aslında salgında böyle bir gerilemenin olmaması.
|
|
Mübarek aylarının başlangıcı olması nedeniyle Zilkade ayında insanların temizliklerine dikkat etmelerinden salgının hız kesmesi.
|
|
İdarecilerin Zilkade ayına girerken aşılama ve karantina kararı alması.
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farsça son ek almamıştır?
شادان |
استانبولی |
زرين |
شرمکن |
تابسحر |
tâ-be-seher ön ek almıştır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
"Bir de evâ’il-i devletde beylerbeyi ve mîr-livâların mansıb ve iktidârlarına göre üçer beşer yüz kadar dâ’ire-i mahsûsları halkı var idiyse de asıl kuvve-i askeriyyeleri muhavvel-i
uhdeleri bulunan eyâlât ve elviyede olan zü‘emâ ve erbâb-ı tîmârın ictimâ‘ından hâsıl olur
iken ahvâl-i askeriyye bahsinde îrâd olunacağı vechile anların nizâm ve kemiyyetine halel tareyân eylediğine mebnî beylerbeyi ve mîr-livâlar levend ve sekbân nâmıyla ikişer ve
üçer bin ve mu’âheze-i devletden havf üzre olanları daha ziyâde haşerât cem‘ ü istihdâm
ve ahâlînin başına belâ ider oldılar."
Yukarıdaki metinde yer alan kavramlardan hangisi "liva" sözcüğünün çoğulu olarak kullanılmıştır?
|
Evâ’il |
|
Mîr-livâ |
|
Eyâlât |
|
Elviye |
|
Ahvâl |
Elviye livanın çoğuludur. Sancaklar anlamındadır. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
"شاهانه"
sıfatı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
|
Çekim eki almıştır. |
|
ek alarak isimden sıfat olmuştur. |
|
Türkçe'den Farsça'ya geçmiştir. |
|
Olumsuz anlamdadır. |
|
Ek alarak sıfatken isim olmuştur. |
Şah isminden liyakat sıfatı yapan "ane" ekini alarak sıfat olmuştur.
10.Soru
Aşağıdaki Farsça sıfatlardan hangisi renk bildirmez?
|
سياه |
|
سفيد |
|
لنك |
|
سبز |
|
زرد |
Farsça sıfatlardan لنك leng “topal” manasına geldiğinden bir renk bildirmez. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
11.Soru
Farsça hangi dil gurubu içerisinde yer almaktadır?
|
Hind-Avrupa |
|
Ural-Altay |
|
Kore- Mançurya |
|
Hami-Sami |
|
Grek |
Farsça, Hind-Avrupa dilleri gurubundandır. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
I-Hâsıl-ı masdar
II-Cism-i masdar
III-Masdar-ı nev‘î
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Farsça fiilden türemiş isimlere verilen adlardandır.
|
I ve II |
|
I-II-III |
|
Yalnız I |
|
I ve III |
|
Yalnız II |
Fiilden türemiş isimlere aynı zamanda hâsıl-ı masdar, ism-i masdar ve masdar-ı nev‘î adları da verilir. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Arapçada harf-i tarifin görevi nedir?
|
Kelimeyi aitlik (+lı/+li) anlamı katar. |
|
Kelimeyi belirli hale yapar. |
|
Kelimeye birliktelik (ile) anlamı katar. |
|
Kelimeye Türkçede +sız/+siz olumsuzluk eki anlamını katar. |
|
Sıfat tamlaması kurmada kullanılır. |
Arapça’da kelimeyi belirli hale getiren unsur harf-i tarif (ال) ekidir. Kelimelerin önüne getirilir.
14.Soru
Aşağıdaki Farsça tamlamalardan hangisi doğru şekilde transkribe edilmiştir?
|
پايۀ وزارت / pâye-yi vezâret |
|
درجۀ ظلمت / derece-i zulmet |
|
موالئ كرام / mevâlî-yi kirâm |
|
اوردوى همايون / Ordu-ı hümâyûn |
|
روى زمين / rûy-zemîn |
Tamlanan (muzâf) kelimenin sonu –a ve –e seslerini veren ve hâ-i resmiyye denilen he / ه ile veya (ی -î ) ile bitiyorsa izafet kesresini göstermek üzere bu harflerin üzerine hemze ( ء ) işareti konur. Seçeneklerdeki Farsça tamlamalardan yalnızca درجۀ ظلمت / Derece-i zulmet doğru şekilde transkribe edilmiştir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.
15.Soru
Hangisi Farsçada isimden yer ismi bildiren bir kelime değildir?
|
کوهستان |
|
آتشکده |
|
دان جامه |
|
كاه سجده |
|
سنکسار |
A seçeneğindeki کوهستان kûh-istân “dağlık bölge” kelimesi ستان –istân, -sitân; B’deki آتشکده âteş-gede “mecûsî mâbedi, ateşlik” kelimesi کده –gede, D’deki کاه سجده secde-gâh “secde yeri” kelimesi zaman ve yer bildiren edat olup yer ve zaman isimlerinin yapımında kullanılan کاه -gâh ile, E’deki ise سنکسار seng-sâr “taşlık” kelimesinde de yer ismi yapan سار -sâr eki bulunmaktadır. Ancak C seçeneğindeki ن اد جامه câme-dân “çamaşırlık” ise alet ismi yapan ve bir eşyanın konulduğu veya muhafaza edildiği nesneyi ifade eden ن اد -dân ekiyle türetilmiştir.
16.Soru
Padişâh-ı Cem-cah-ı vâlâ-kadr-i kişver-güşây tamlamasında kaç kelime vardır?
|
7 |
|
6 |
|
5 |
|
4 |
|
3 |
Tamlamadaki ilk kelimenin dışındaki kelimelerin üçü de sıfat ise dörtlü tamlama bir sıfat tamlaması haline gelir. Örnek: Padişâh-ı Cem-cah-ı vâlâ-kadr-i kişver-güşây. Aslında burdaki bütün sıfatlar ayrı ayrı padişahı nitelemektedir. Pâdişâh-ı vâlâ-kadr, pâdişâh-ı kişver-güşây, pâdişâh-ı Cem-câh şeklinde ikili tamlamalar haline getirmek de mümkündür. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
17.Soru
Aşağıdaki Farsça isimden sıfat türeten eklerden hangisi, birlik, beraberlik ve yakınlık bildirir?
تا |
هم |
بر |
بی |
نا |
Hem eki birlik, beraberlik, yakınlık bildirir. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Aşağıda verilen bilgilerin hangileri Farça zincirleme isim ve sıfat tamlamaları ile ilgili doğrudur?
I-Farsçada ister isim tamlaması olsun ister sıfat tamlaması olsun her zaman iki kelimeden meydana gelmezler.
II-Tamlamada kullanılan kelime sayısı kaç olursa olsun bir tamlanan ve bir tamlayan unsur vardır.
III-Tamlayan kelime veya kelimeler isim oluşturuyorsa tamlamanın bütünü isim tamlaması olur.
IV-Tamlayanlar sıfat ise tamlamanın bütünü sıfat tamlaması olur.
V-Farsça tamlama sırası Türkçe tamlama sırasının tam tersidir.
|
I-II-III-IV |
|
I-II-III-V |
|
I-II-IV-V |
|
II-III-IV-V |
|
I-II-III-IV-V |
I-Farsçada ister isim tamlaması olsun ister sıfat tamlaması olsun her zaman iki kelimeden meydana gelmezler.
II-Tamlamada kullanılan kelime sayısı kaç olursa olsun bir tamlanan ve bir tamlayan unsur vardır.
III-Tamlayan kelime veya kelimeler isim oluşturuyorsa tamlamanın bütünü isim tamlaması olur.
IV-Tamlayanlar sıfat ise tamlamanın bütünü sıfat tamlaması olur.
V-Farsça tamlama sırası Türkçe tamlama sırasının tam tersidir.
19.Soru
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
|
s |
|
ş |
|
f |
|
m |
|
n |
Transkripsiyon alfabesinde ? harfinin Türkçe karşılığı s harfidir.
20.Soru
Aşağıdaki Farsça nitelikli tamlamalardan hangisinde tamlanan Arapça tamlayan Farsçadır?
|
باغ دل آرا |
|
ملك عادل |
|
يار بى وفا |
|
شعر رنكين |
|
موالئ كرام |
Yine isim tamlamalarında olduğu gibi sıfat tamlamalarında da tamlanan veya tamlayanın Arapça ve Farsça olmaları tamlamanın niteliğini değiştirmez; şiir-i rengîn شعر رنكين = parlak şiir, örneğindeki gibi tamlanan Arapça tamlayan Farsça olabilir. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ