Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bir Türkçe kelimede ya "a, ı, o, u" ya da "e, i, ö, ü" ünlüleri bir arada bulunabilir. Bu kurallı benzeşmeye ne ad verilir?
Düz – yuvarlak uyumu |
Küçük ünlü uyumu |
Tonluluk-tonsuzluk uyumu |
Kalınlık-incelik uyumu |
Damak uyumu |
Bir Türkçe kelimede ya a, ı, o, u ya da e, i, ö, ü ünlüleri bir arada bulunabilir. Bu kurallı benzeşmeye Kalınlık-İncelik uyumu denilir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
2.Soru
I. Türkçe bir hece ya da kelime kökü hiçbir zaman çift ünsüzle başlamaz.
II. Türkçe bir hece sonunda iki ünsüz dışında başka türlü bir ses öbekleşmesi olamaz.
III. Türkçe bir hece sonunda ikiz ünsüz bulunmaz.
Türkçenin hece yapısıyla ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I ve III |
I ve II |
I, II ve III |
II ve III |
Yalnız I |
Öncüllerde verilen bilgilerin hepsi de doğrudur.
3.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde "Bir Ünsüzle Başlayan, Açık Tek Hece Yapısındaki Ekler"den biri bulunmaktadır?
|
|
|
|
|
(dışarıda) sözcüğünde Bir Ünsüzle Başlayan, Açık Tek Hece Yapısındaki Ekler"den bulunma durumunda (-da) eki vardır.
Doğru yanıt A'dır.
4.Soru
"yerine "
Yukarıda verilen ifade hangi kurala örnektir?
Kapalı tek heceli kelimede hareke esre ise bitişen ve bitişmeyen harften sonra kürsüsü bir diştir. |
İkinci ve sonraki hecelerin başında, tıpkı kelime başında olduğu gibi, bir ünlü ses olarak okunur, yazıda düşürülmez. |
Hemze birkaç Türkçe kelimede eriyen ğ ve v ünsüzleri yerinde kalan yuvarlak hece ünlüsünü yazmakta da kullanılmıştır. |
Arapça’da kimi kelimelerin sonunda üstünlü okunan bir ünsüz harfinden sonraki ی ye uzunluk içindir. |
Arapça’da yalın kelimelerin sonlarındaki ünsüz harfler un katılarak okunur. |
"Hemze birkaç Türk.e kelimede eriyen ğ ve v ünsüzleri yerinde kalan yuvarlak hece ünlüsünü yazmakta da kullanılmıştır: (soğuk) yerine (souk)".
Doğru yanıt C'dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangi şıkta bir ünlüyle başlayıp ünlüyle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere örnek olarak verilebilir?
Tepesi |
Yazasıya |
Borusu |
Atını |
Kanlı |
Bir ünlüyle başlayıp ünlüyle sonlanan iki heceli yapısındaki eklere ‘’Yazasıya’’ kelimesi örnek verilebilir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapçanın i ünlüsü için söylenemez?
Bu ünlünün de Arapçada ortalama ve uzun olmak üzere iki türü vardır.
|
Ortalama i, kelime başında i, esreli okunan bir ? (elif)’tir.
|
Kalın ünsüz harflerinden birinin yer aldığı hecede esre, Türklerce ı okunur.
|
Arapçanın tek yuvarlak ünlüsüdür.
|
Uzun i yazıda, aynı zamanda bir ünsüz harf olan ? ? ye ile gösterilmiştir.
|
7.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi başa dar bir ünlü getirilerek Türkçeleştirilmiştir?
kral |
pırasa |
iskemle |
kredi |
asıl |
Grekçe scamni kelimesinden gelen iskemle, başa dar bir ünlü getirilerek Türkçeleştirilmiştir.
8.Soru
Arapça’da yalın kelimelerin sonlarındaki ünsüz harfler un katılarak kitâbun “kitap”, bâbun “kapı” vb biçiminde okunmasına ne ad verilir?
ötreli okuma |
eksiltmeli okuma |
arttırmalı okuma |
tenvinli okuma |
üstünlü okuma |
Arapça’da yalın kelimelerin sonlarındaki ünsüz har?er un katılarak okunur: kitâbun “kitap”, bâbun “kapı” gibi. Buna tenvinli okuma denilir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe için söylenemez?
Türkçe bir hece sonunda iki ünsüz dışında başka türlü bir ses öbekleşmesi olamaz. |
Türkçe bir hece sonunda ikiz ünsüz bulunmaz. |
Türkçe kelimelerde başta çift ünsüz bulunmaz. |
Türkçe’nin bütün hecelerinde mutlaka bir ünlü bulunur. |
Türkçe’nin bütün heceleri çift dorukludur. |
Türkçe’nin bütün heceleri tek dorukludur.
10.Soru
Dilin geçmiş dönemlerinde kullanılmış olan farklı bir alfabeyle yazılmış bir metnin, kullanılmakta olan alfabe ile aktarılmasında güdülen en önemli amaç, aşağıdakilerden hangisidir?
Kullanılan alfabe aracılığıyla başka bir alfabenin harflerini tanıtmak |
Yazının özelliklerini aktarmak |
Kolay okunmasını sağlamak |
Bir dönemde dilin seslerini ve seslendirme sistemini göstermek |
Metnin içeriğini açıklamak |
Alfabe başka bir dilden alınmışsa, iki dil arasında bulunması olağan farklar yüzünden, yazı sisteminin imkânları yeni işleyişinde uyum güçlüğü çeker; kimi yönden tutarsızlık, kimi yönden de yetersizlik gösterir. Bu durum zaman içinde birtakım çözüm arayışlarına yol açar, birtakım çarelere başvurmak kaçınılmaz olur. Tutarsızlıkların en kötülerinden biri aynı ses için birden çok harfin bulunması, yetersizliklerin en kötüsü ise dile özgelik kazandıran temel seslendirme sistemini yansıtacak sayıda işaret bulunmamasıdır. Arap asıllı eski Türk alfabesi hem tutarsızlık, hem de yetersizlik açısından en çarpıcı örneklerden biridir.
Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.
11.Soru
Başlıca özelliği harflerin eğik yazılması ve kuyruk kısımlarının uzatılması olan yazı türü seçeneklerdekilerden hangisidir?
Nesih |
Sülüs |
Talik’ |
Nestalik |
Rık’a |
Eskilik bakımından üçüncü yazı türü talik’tir. Bu yazının başlıca özelliği harflerin eğik yazılması, kuyruk kısımlarının uzatılmasıdır. Aslında sülüsten geliştirilmiştir. Bu yazı türü de Osmanlılar döneminde Türkler tarafından işlenip yeni bir güzelliğe büründürülmüş, özellikle Yesarî-zâde elinde estetik yönden en olgun seviyeye çıkarılmıştır.
12.Soru
Düzensiz hecelerin Türkçeleştirilmesinde düzene uymayan çift ünsüz sondaysa, iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek yapılan kelimeye aşağıdaki şıklardan hangisi örnek olarak verilebilir?
|
|
|
|
|
Düzensiz hecelerin Türkçeleştirilmesinde düzene uymayan çift ünsüz sondaysa, iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek yapılan kelimeye ‘’ عقل aḳıł (‘aḳl)’’ örnek olarak verilebilir.
13.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisinin kök harfleri parantez içinde sırasıyla ve doğru biçimde gösterilmemiştir?
Kitâbet (ﻚ ﺐ ﺖ) |
Müderris (ﺪ ﺮ ﺱ) |
Ma’lûm (ﻉ ﻞ ﻡ) |
Sabr (ﺹ ﺐ ﺮ) |
Âsâr (ﺍ ﺚ ﺮ) |
kitâbet (ﻚ ﺐ ﺖ) kelimesinin kök harfleri ك – ت – ب şeklinde verilmelidir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arapça kelimelerin kalıpları için söylenemez?
Arapçada bir kelimenin kök harfleri, fiilin en yalın biçimi olan geçmiş zamanın erkek için 3. tekil kişi çekimi şeklinde yer alır.
|
Fiil köklerinin ünsüzleri için “kıldı, işledi” anlamındaki ??? fa‘ale'nin sırasıyla üç harfi, yani ? ? ? kullanılarak kalıplar oluşturulmuştur.
|
Kimi kökler dört ünsüz harfinden meydana gelir. Bunlarda dördüncü harf için ikinci bir ? kullanılır.
|
Kalıplar, ünsüzlerin bir ünlüyle ünlülendirilmesine göre çeşitlenir.
|
Ünlüyle çeşitlenme uzun ünlülerle yapılmaz.
|
15.Soru
Aşağıdaki Farsça kökenli hangi kelimenin yazımı değiştirilmiştir?
بت yerine پوت put |
تريا yerine دریا deryâ |
بحار yerine بهار bahâr |
نومایش yerine نمایش nümâyiş |
ناماز yerine نماز namaz |
Dilde geniş kullanım alanı bulmuş kimi Farsça kelimelerin yazılışlarında da değişiklikler yapılmış, bunlardan da yazımda benimsenenler olmuştur. Farsça asıllı bu kelimelerden yalnızca A seçeneğindeki put kelimesinin özgün biçimi بت yerine پوت kullanılmıştır.
Aşağıda benzer kelimeler görülmektedir:
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin hece yapısı için söylenemez?
Türkçe bir hece (ya da kelime kökü) hiçbir zaman çift ünsüzle başlamaz.
|
Türkçe kelimelerde başta çift ünsüz bulunmaması, aynı zamanda ünlüsü yazıda harfle gösterilmemiş, dolayısıyla iki ünsüz harfin yan yana bulunduğu durumlarda ilk ünsüz harfin bir ünlüyle birlikte hecelenmesi gereğine işaret etmek gibi bir fayda sağlar: ???
|
Türkçenin 5. ve 6. tip hecelerindeki çift ünsüzden ilki ancak l, r, n, m, v, y ünsüzlerinden biri ya da bir patlamalıdan önce bir sızmalı ünsüz olabilir.
|
Türkçe bir hece sonunda ikiz ünsüz bulunmaz.
|
Türkçede “ünsüz-ünlü-ünsüz-ünsüz” şeklinde hece bulunmaz.
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “düzensiz hecelerin Türkçeleştirilmesi” ile ilgili söylenemez?
Alıntı kelimenin başında çift ünsüz varsa başa dar bir ünlü getirilmiştir: ????? iskele (< İt. scála) gibi.
|
Alıntı kelimenin başında çift ünsüz varsa iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilmiştir: ????? ?ıredi (< Fr. crédit) gibi
|
Alıntı kelimenin düzene uymayan çift ünsüzü sondaysa Türkçeleştirme için herhangi bir işlem yapılmamıştır.
|
Alıntı kelimenin başında çift ünsüz varsa kelimenin kendi ünlüsünün yeri değiştirilip iki ünsüz arasında kullanılmıştır: ????? pırnal (< Grek. prinali) gibi.
|
Birleşik yapılarda kelime içinde ikinci hece başında kalan çift ünsüzler de iki ünsüz arasına bir dar ünlü getirilerek bölünmüştür: ????????? ?onturato (< Fr. con-trat) gibi.
|
18.Soru
Osmanlı alfabesinin kaynağı aşağıdaki alfabelerden hangisi?
Türk alfabesi |
Arap alfabesi |
Hint alfabesi |
Moğol alfabesi |
Fars alfabesi |
Osmanlı alfabesinin kaynağı Arap alfabesidir.
19.Soru
مجنون kelimesinin kalıbı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Fâ’il |
Mef’ûl |
Mufa’’al |
Fa’l |
Fu’l |
مجنون kelimesi “mecnûn” olarak okunmaktadır. Mef’ûl kalıbındadır. Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır.
20.Soru
Farsça kökenli kelime ve zamanla değişmiş olan yazım şekli ikilisi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Orijinal: امير آخور / Değiştirilmiş: امراخور |
Orijinal: طورطی / Değiştirilmiş: دردی |
Orijinal: ظورنا / Değiştirilmiş: سرنا |
Orijinal: پاره كانده / Değiştirilmiş: پراكنده |
Orijinal: سيمن / Değiştirilmiş: سكبان |
“imrahor” kelimesinin Orijinal yazımı: امير آخور / Değiştirilmiş yazımı: امراخور şeklindedir. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ