Osmanlı Yenileşme Hareketleri (1703-1876) Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
1859 yılında açılan Osmanlı merkez ve taşra teşkilatında zamanın şartlarına ve ihtiyaçlarına uygun bürokrat yetiştirmek için açılan okul aşağıdakilerden hangisidir?
Ziraat Mektebi |
Mekteb-i Mülkiye |
Sanayi Mektebi |
Orman ve Maadin Mektebi |
Mekteb-i Sultani |
1859 yılında açılan Osmanlı merkez ve taşra teşkilatında zamanın şartlarına ve ihtiyaçlarına uygun bürokrat yetiştirmek için açılan okul Mekteb-i Mülkiye'dir.
2.Soru
III. Selim hangi yıl tahta geçmiştir?
1767 |
1776 |
1789 |
1797 |
1799 |
III. Selim 1789 yılında tahta geçmiştir.
3.Soru
Osmanlı bürokrasisinde atamaların yıllık olarak yapıldığı tevcihat usulü hangi tarihte kaldırılmıştır?
1831 |
1835 |
1838 |
1841 |
1854 |
Memurların korkulu rüyası olan tevcihat usulü 4 Nisan 1838’de II. Mahmud tarafından ortadan kaldırılarak memurların sebepsiz yere azledilmelerine son verildi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
4.Soru
Yeniçeri Ocağı’nın ortadan kaldırılmasıyla yerine geçen kurumun adı nedir?
Vak’a-ı Hayriyye,
|
Asâkir-i Mansure-i Muhammediyye
|
Sekban-ı Cedid
|
Nizam-ı Cedid
|
âyân |
17 Haziran 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırıldığı ve yerine Asâkir-i Mansure-i Muhammediyye adlı yeni bir ordunun kurulacağı resmen ilân edildi.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi/hangileri III. Mustafa döneminde gerçekleşmiştir?
I. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarındaki kale ve savunma sistemlerinin güçlendirilmesi
II. Paris’e elçi sıfatıyla Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin gönderilmesi
III. Hasköy’de top dökümhanesinin yapılması
Yalnız I
|
Yalnız II
|
Yalnız III
|
I ve II
|
I ve III |
III. Mustafa döneminde teknik yenilikler bakımdan öne çıkan isim Baron de Tott idi. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarındaki kale ve savunma sistemlerinin güçlendirilmesi, Topçu Ocağı’yla Tophane’nin düzenlenmesi, Hasköy’de bir top dökümhanesinin yapılarak yeni topların dökülüp top arabalarının ıslah edilmesi, Baron de Tott öncülüğünde yapılan askeri yenilikler cümlesindendi. Paris’e elçi sıfatıyla Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin gönderilmesi III. Ahmed dönemindedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılın öncesinde Osmanlı ordusunda silah ve teçhizat alanlarında giderek ithalata ağırlık verilmesinin nedenlerinden biridir?
Hammadde eksikliği
|
Gerekli bilgi altyapısının kurulamaması
|
İthal silahların daha ucuz olması
|
Savaş sanayinin yokluğu
|
Devlet adamlarının esnek davranmamaları |
- yüzyıl öncesinde, dünyanın her yerinde olduğu gibi, Osmanlı Devleti’nde de el emeğine dayalı bir savaş sanayi mevcuttu. İngiltere’de başladığı kabul edilen buharlı makinaya dayalı endüstriyel üretim hayatın her alanını olduğu gibi savaşların da tabiatını değiştirmiş; Batı ülkeleriyle Osmanlı Devleti arasındaki askerî güç dengesini birinciler lehine bozmuştu. Ordu ve donanmanın yeniden yapılandırıldığı 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin silâh ve teçhizat alanında giderek ithalata ağırlık vermesi bunun bir neticesidir. Hammadde eksiklikleri, teknolojiyi geliştirmek için gerekli bilgi altyapısının kurulamaması, tarıma dayalı ekonominin büyük ölçekli askerî sanayi yatırımlarını finanse etmekten uzak oluşu ve karar vericilerin yanlış tercihleri bu durumun kalıcı olmasını sağladı.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılda Şeyhülislam makamının yetkileri arasında yer almaz?
Fetva işleri
|
Yargı işleri
|
İdari işler
|
Siyasi işler
|
Dış ilişkiler |
19. yüzyılda şeyhülislâm sadece ihtiyaç duyulan konularda fetva veren bir onay mercii değil, fetva verme vazifesine ve yargıda temyiz yetkisine de nezaret eden geniş bir teşkilâtın sorumlusu konumuna geldi. Şeyhülislâm, bu itibarla idari ve siyasi kimliğiyle Osmanlı merkez bürokrasisinin vazgeçilemez temel unsurlarından biriydi.
8.Soru
Osmanlı merkez ve taşra teşkilâtında zamanın ihtiyaçlarına ve şartlarına göre yapılan yeni düzenlemelere uygun bürokratları yetiştirmek ve özellikle de kaymakamlık ve müdürlük gibi görevlerde istihdam etmek amacıyla oluşturulan Mekteb-i Mülkiyye hangi tarihte eğitime başlamıştır?
28.Şubat.1859 |
28.Şubat.1960 |
28.Ocak.1860
|
28.Ocak.1961
|
28.Ocak.1859 |
Osmanlı merkez ve taşra teşkilâtında zamanın ihtiyaçlarına ve şartlarına göre yapılan yeni düzenlemelere uygun bürokratları yetiştirmek ve özellikle de kaymakamlık ve müdürlük gibi görevlerde istihdam etmek amacıyla oluşturulan Mekteb-i Mülkiyye 28.Ocak.1859 tarihinde eğitime başlamış ve ilk mezuniyet sınav törenleri 1961 yılında yapılmıştır.
9.Soru
Osmanlı’da eyalet sisteminden vilâyet sistemine geçilmesi aşağıdaki tarihlerden hangisinde olmuştur?
1840 |
1849 |
1853 |
1864 |
1871 |
1864 Vilâyet Nizamnamesi’yle eyalet sisteminden vilâyet sistemine geçilmiştir; ayrıca, eyalet meclisi, vilâyet idare meclisi adını almıştır. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Osmanlı tarihinde ilk kez zorunlu vatandaş askerliğine geçileceği hangi dönemde ima edilmiştir?
Reform dönemi
|
Yenileşme dönemi
|
Nizam-ı Cedid dönemi
|
Lâle Devri
|
Tanzimat dönemi |
Lökositler, vücudu tehdit eden bakteri, virüs ve çeşitli mikroorganizmalara karşı vücut savunmasında rol alan kan hücrelerdir. Lökositler çekirdeklerinin şekillerine göre alt gruplara ayrılırlar.
11.Soru
İbrahim Paşa, Yirmisekiz Mehmed Çelebi’yi aşağıda belirtilen hangi özel misyonlar’la elçi olarak görevlendirmiştir?
I. Avrupa medeniyetini izlemesi
II. Avrupa eğitimini izlemesi
III. padişahın Kudüs’teki Kutsal Lahit Kilisesi’ni (Saint-Sépulcre) onarmaları?için Fransızlara izin verdiğini bildirmek
IV. Fransa’ya verilmiş olan kapitülasyonların yenilenmesi konusunu görüşmek
V. Osmanlı yönetimini Fransız siyasetinden haberdar etmek
VI. Osmanlı-Fransız münasebetlerini güçlendirmek
I, II
|
I, III, IV, V
|
I, II, III, VI
|
III, IV, V, VI
|
Hepsi |
Mehmed Çelebi, padişahın Kudüs’teki Kutsal Lahit Kilisesi’ni (Saint-Sépulcre) onarmaları?için Fransızlara izin verdiğini bildirmek, Fransa’ya verilmiş olan kapitülasyonların yenilenmesi konusunu görüşmek, Osmanlı yönetimini Fransız siyasetinden haberdar etmek ve Osmanlı-Fransız münasebetlerini güçlendirmek üzere Paris’e gönderilmişti.
12.Soru
1826’da Osmanlı Devlet’inde yeni kurulan orduda başkomutan kim olmuştu?
Mehmet Ali Paşa
|
Ağa Hüseyin Paşa
|
Hüsrev Paşa
|
Hüseyin Avni Paşa
|
Alemdar Mustafa Paşa |
İlk serasker, Ağa Hüseyin Paşa oldu. Beyazıt’taki Eski Saray’ın seraskerlik makamı, yani Bâb-ı Seraskeri olması kararlaştırıldı. Bugün İstanbul Üniversitesi’nin kullandığı âbidevi Seraskerlik binası Sultan Abdülaziz döneminde inşa ettirildi.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut döneminde padişah otoritesine alternatif bir güç olarak görülemez?
Yeniçeri Ocağı
|
Nizam-ı Cedidi ordusu
|
Ulema
|
Ayân
|
Derebeyleri |
18. Yüzyılda ülkesi üzerindeki hükmü zayıflamış padişahın karşısında İstanbul’da Yeniçeri Ocağı ile ulema; Rumeli, Anadolu, Mısır ve Irak’ta ise âyân ya da derebeyi olarak anılan mahalli güçler vardı.
14.Soru
Lale devri hangi yüzyılda gerçekleşmiştir?
15.yy
|
16.yy
|
17.yy
|
18.yy
|
19.yy |
Lâle Lâle Devri ve Nizam-ı Cedid, 1730-1789 yılları arasındaki 59 yıl
15.Soru
Yeniçeriler en son hangi yıl ayaklanmışlardır?
1836 |
1828 |
1826 |
1834 |
1876 |
Yeni birliklerin eğitime başlamasından üç hafta sonra beklenen oldu. Gidişatın kendi lehlerine olmadığını düşünen yeniçeriler 14 Haziran 1826 akşamı son kez ayaklandılar.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Mahmut dönemi hakkında doğru bir ifadedir?
Askeri alanda yapılan yenilikler cumhuriyet dönemi ordu yapılanmasına temel olmuştur.
|
Mısır valisi Mehmet Ali Paşaya karşı askeri üstünlük sağlanmıştır.
|
Mehmet Ali Paşaya karşı elde edilen başarılar askeri yeniliklerin yeterliliğini ortaya koymuştur.
|
1839 yılındaki mağlubiyetten sonra Mehmet Ali Paşa Osmanlı otoritesi için tehdit olmaktan çıkmıştır.
|
İngiltere Mehmet Ali Paşanın bölgesel güç kazanmasından son derece memnundu. |
II. Mahmud döneminde başlayan yeni bir merkez ordusu kurma çalışmaları, hem geç Osmanlı ordusunun hem de Cumhuriyet dönemi Türk Silâhlı Kuvvetleri’nin teşkilatının ana çerçevesini çizmiştir. Osmanlı ordusu ile Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’nın silâhlı kuvvetleri arasında 1839’da gerçekleşen ikinci muharebe, II. Mahmud döneminin son noktasını oluşturur. Zaten padişah da cepheden gelen mağlubiyet haberinin İstanbul’a ulaşmasından az önce vefat etmişti. Geç Osmanlı askerî tarihinde 1826-1839 arasındaki bu ilk dönemi takip eden ikinci aşama Osmanlı tarihinde Tanzimat dönemi olarak bilinen 1839-1876 arasıdır. Kavalalı’ya karşı alınan ve Osmanlı toprak bütünlüğünü tehdit eden 1839 mağlubiyeti, askeriyedeki yeniden yapılanmanın yeterli olmadığını göz önüne serdiği gibi, ayrıca, artık Mısır’la yetinmeyip gözünü Suriye, Lübnan ve hatta Anadolu’ya diken Mehmed Ali Paşa’yı da Osmanlı saltanatını tehdit eder bir konuma getirmişti.
1838’de Osmanlı hükümetiyle Serbest Ticaret Antlaşması imzalamış olan İngiltere bölgedeki güç dengesinin bu şekilde değişmesinden rahatsızdı.
17.Soru
Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyılın başında “Birinci Edirne Vakası” isyanı ile sarsıldı. Dönemin padişahı II. Mustafa bu isyan neticesinde tahtını aşağıdaki padişahlardan hangisine bırakmıştır?
I. Mahmud |
II. Osman |
III. Ahmed |
III. Mustafa |
I.İbrahim |
Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyılın başında tarihe “Birinci Edirne Vakası” diye geçen 1703 isyanı ile sarsıldı. Dönemin padişahı II. Mustafa (1695-1703) bu isyan neticesinde tahtını kardeşi III. Ahmed’e bıraktığı gibi, dönemin muktedir şeyhülislamı Feyzullah Efendi de linç edildi. Doğru cevap C dir.
18.Soru
I. Yeniçerilerin savaşçı özelliklerinin iyice zayıflamış olması
II. Yeniçerilerin ateşli silâhları kullanamamaları
III.Yeniçerilerin İslâm’ın düşmanlarına karşı devleti savunmaktan âciz kalmaları
IV.Yeniçerilerin yeni tarz askeri talime karşı çıkarak isyan etmeleri
Yukarıdakilerden hangileri Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasının askerî sebepleri içerisinde yer alır?
Yalnız I |
I ve II |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
17 Haziran 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın resmen kaldırıldığına dair ferman ve mahkeme ilâmı yayınlandı. Kararın gerekçesi, ocağın bir süredir düzenini kaybettiği, düşmanın kullandığı teknik ve taktikleri öğrenmeyi reddettiği ve İslâm’ın düşmanlarına karşı devleti savunmaktan âciz kaldığıydı. Bununla birlikte yeni birliklerin yeni tarz askeri eğitime başlamasından üç hafta sonra beklenen olmuş ve gidişatın kendi lehlerine olmadığını düşünen yeniçeriler 14 Haziran 1826 akşamı ayaklanmışlardır. O sırada şehir merkezinde olmayan II. Mahmud ve çevresi bu kez hazırlıklıydı. Ertesi gün yapılan acil toplantıdan ayaklanmanın bastırılarak ocağın kaldırılması kararı çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
28 Eylül 1730’da III. Ahmed’in tahttan indirilmesine ve İbrahim Paşa’nın iki damadıyla beraber hunharca öldürülmesine neden olan isyan aşağıdakilerden hangisidir?
Celali İsyanı, |
İstanbul isyanı, |
Çınar isyanı, |
31 Mart isyanı, |
Patrona Halil isyanı, |
28 Eylül 1730’da III. Ahmed’in tahttan indirilmesine ve İbrahim Paşa’nın iki damadıyla beraber hunharca öldürülmesine neden olan isyan patlak verdi. 1730 isyanı, klasik Osmanlı tarihyazımında Patrona Halil’in omuzlarına yüklenmiştir.1730’daki isyan, 18. yüzyıl kaynaklarında “1143 [M. 1730] senesinde meydana gelen ihtilâl” şeklinde nitelendirilirken, 20. yüzyıl metinlerinde, Patrona Halil’le özdeşleştirilerek “Patrona Halil İsyanı” veya “Patrona İsyanı” olarak geçer.
20.Soru
Yeniçeri Ocağı’nın ortadan kaldırılmasıyla yerine geçen yeni askeri kurumda en üst komutanın rütbesinin adı nedir?
miralay
|
mirliva
|
serasker
|
mülazım
|
kolağası |
En üst komutanı serasker olup ilk serasker Ağa Hüseyin Paşa oldu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ