Yanıt Açıklaması:

Pasif dinleme, uzmanın karşısındaki kişiyle göz kontağı kurması, ailenin özelliklerine ilişkin not alması, zaman zaman baş sallayarak görüş birliğini ifade etmesi, gülümsemesi, etkileşimi sürdüren nitelikte yanıtlar vermesi gibi sözel olmayan davranışları içerir.

Yanıt Açıklaması:

Genel eğitim sınıfı, zihinsel yetersizlik gösteren bireyin normal gelişim gösteren akranlarıyla aynı sınıfa devam ettiği eğitsel düzenleme biçimidir.

Yanıt Açıklaması:

Uzman ve aile arasında etkili iletişimin kurulabilmesi için öncelikle aralarında güvene dayalı bir iletişimin kurulması gerekir. Bu güvenin kurulmasının birinci koşulu, ailenin uzmana güven duymasıdır. Örneğin anne babalar çocuklarıyla ya da aileleriyle ilgili bilgileri, uzmana izin vermedikçe diğer ailelerle ya da çalışanlarla paylaşmayacağından emin olmalıdır. Bu açıklamalar doğrultusunda yukarıda verilen örnek olayda bir güven ortamının bozulması söz konusudur ve bu durum doğal olarak etkili iletişim ve işbirliği ortamını bozacaktır. O halde sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.  

Yanıt Açıklaması:

Anne babaların eğitim sürecine katılımlarının önemi şu şekilde sıralanabilir: (a) Anne babalar, çocukları hakkındaki en önemli bilgi kaynaklarıdır, (b) anne babalar evde öğretim etkinliklerine katıldıklarında, çocuklar farklı gelişim alanlarındaki becerileri daha hızlı kazanırlar, anne babalar çocuklarına okulda öğrendiklerini, ev ve diğer ortamlara aktarmaları konusunda yardımcı olurlar, (d) anne babalar, çocuklarının farklı gelişim alanlarındaki gereksinimlerini (örneğin, oyun, beslenme, barınma, bakım, sevgi) karşılamada önemli pekiştireç kaynaklarıdır, (e) anne babalar kültürel değerlerini, inançlarını, ve geleneklerini çocuklarına aktaran ve çocuklarının sosyalleşmesini kolaylaştıran ya da sağlayan kişilerdir. Bu durumda verilen ifadelerden hepsi anne babaların çocuklarının eğitim sürecine katılımlarının önemini gösterir.

Yanıt Açıklaması:

Aile tepkilerini inceleyen modeller içerisinde en bilineni, üç evreden oluşan aşama modelidir. Birinci evre şok, reddetme, acı çekme ve depresyon aşamalarından; ikinci evre suçluluk, kızgınlık ve utanç aşamalarından, üçüncü evre ise pazarlık etme, kabul ve uyum aşamalarından oluşmaktadır. Anne-babalar özel gereksinimli çocuğa sahip olmaları nedeniyle hayal kırıklığına uğrarlar. Çoğunlukla anne-babalar için yetersizlik hayallerinde yaşattıkları ideal çocuğun yok olmasının sembolü olabilmektedir. Böyle bir durumda duyulan acı gerçekten çok sevilen birinin kaybedilmesi karşısında duyulan acıya eşittir. Ancak acı çekme gerçeğin kabul edilmesini kolaylaştıran bir duygu olarak görülmektedir. Depresyon ise genellikle acı çekme süreci sonunda ortaya çıkmaktadır. Anne-babalar yüklendikleri sorumluluklar karşısında hiç bir şeye güçlerinin yetmeyeceği inancıyla depresyona girmektedirler.

Yanıt Açıklaması:

Uzmanların sahip olduğu sözel iletişim becerileri de yapılan çalışmayı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin etkileşimler sırasında aşırı konuşma ya da karşıdaki kişinin konuşmasını sık sık gereksiz yere kesme bu etkileşimleri olumsuz yönde etkileyebilir. Sohbet ya da etkileşimde baskın olmama, dostça yaklaşımda bulunma, karşısındakinin görüşlerini anlama ve görüşlerine saygı duyma, görüş ayrılığı yakalama çabası içinde olmama sözel iletişimin temel ilkeleri arasında yer alır. Bu durumda “Aile ile etkileşim kurarken sık sık bilgi verme” davranışı etkileşimi olumsuz yönde etkileyebileceğinden uzmanların yapmaması gereken bir davranış olarak düşünülebilir.

Yanıt Açıklaması:

Kaynak oda, bireyin normal gelişim gösteren akranları arasından ayrıldığı yönetsel düzenlemelerin en az sınırlayıcı olanıdır. Bu uygulamada öğrencinin bireysel gereksinimlerinin daha iyi karşılanabilmesi için genel eğitim sınıfıyla aynı okulda bulunan bir ortamda bire-bir eğitim ya da küçük grup düzenlemesiyle öğretim çalışmaları yapılır. Birey yalnızca bu öğretim çalışmalarına katılmak için normal gelişim gösteren akranlarının devam ettiği sınıftan sınırlı sürelerle ayrılır.

Yanıt Açıklaması:

Ne yazık ki, ülkemizde yetersizlik tanısının konulmasından hemen sonra, aile bireylerine yönelik herhangi bir sistemli ve kapsamlı hizmet yoktur. Yetersizlik tanısı almış çocukların aile bireyleri, karşılaştıkları yersizlik tanısı sonrasında ne yapacaklarını, bu sorun ile nasıl başa çıkacaklarını, yasal haklarının neler olduğunu ve yetersizliğin içeriği ve çocukların bu yetersizlikten nasıl etkileneceği ve toplumda var olan hizmetler konularında bir karmaşa yaşamaktadırlar. Bu açıklamalardan da görülebileceği gibi sorunun yanıtı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Yinelenen ve/veya kendi uyarıcı davranışlar; elleri çırpmak, öne-arkaya
sallanmak, kendi etrafında dönmek, sık tekrarlarla vücudunun bir yerine dokunmak gibi beden hareketleri ile örneklenebilir.

Yanıt Açıklaması: MEB ÖEHY’de (2009) zihinsel yetersizlik gösteren bireyler dört ayrı başlık altında sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre: • Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki yetersizliği nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine sınırlı düzeyde ihtiyaç duyan bireyi, • Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık nedeniyle temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine yoğun şekilde ihtiyaç duyan bireyi, • Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri nedeniyle öz bakım becerilerinin öğretimi de dâhil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve yoğun özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi, • Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerileri kazanamaması nedeniyle yaşam boyu bakım ve gözetime ihtiyacı olan bireyi ifade eder. Bu açıklama ve sınıflandırmada çok hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey tanımı söz konusu değildir. Bu nedenle doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Öğrenme güçlüğü oldukça sık rastlanan bir yetersizlik türüdür. Amerika Birleşik Devletleri’nde okul çağındaki çocukların %4,5’i öğrenme güçlüğü olan öğrencilerdir.

Yanıt Açıklaması:

Uzman, anne babanın kaygılarını gidermek için uygun zamanlarda bireysel görüşmeler planlamalı ve gereksinim duyulan konularda gerekli bilgi sağlamak üzere çaba göstereceğini söylemelidir.

Yanıt Açıklaması:

Kurum bakımı, evde destek verilmesine rağmen, bakılamayacak derecede yardıma gereksinim duyan veya aile yanında bakılması mümkün olmayan yaşlı, özel gereksinimli ve süreğen hastalığı olan bireylere bireysel, sosyal, psikolojik gereksinimlerinin karşılandığı, serbest zamanlarını etkili ve verimli şekilde kullanabilmelerinin sağlandığı, sosyal ilişkilerinin ve aktivitelerinin artırıldığı bakım türüdür. Kurumsal bakım, SHÇEK tarafından hastaneler ya da kliniklerde, hastalığa özel merkezlerde, rehabilitasyon merkezlerinde, bakım evleri ve huzurevlerinde ve mesleki rehabilitasyon merkezlerinde gerçekleştirilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Başbakanlık Özürlüler İdaresi’nin 2000 yılı verilerine göre yetersizliği olan bireyler içinde %1,25’lik grubu ortopedik yetersizliği olan bireyler ve %9,7’lik grubu da süreğen hastalığı olan bireyler oluşturmaktadır.