Özel Gereksinimli Bireyler ve Bakım Hizmetleri Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Eğitsel açıdan ileri derecede görme keskinliği kaybı olan, öğrenmesini dokunarak, işiterek ve konuşan kitapları dinleyerek sürdürmeye gereksinimi olan bireyler aşağıdakilerken hangisi olarak tanımlanmaktadır?
Kör birey |
Az gören birey |
Hiç görmeyen birey |
Çok görme kaybı olan birey |
Gören birey |
Eğitsel açıdan ileri derecede görme keskinliği kaybı olan, öğrenmesini dokunarak, işiterek ve konuşan kitapları dinleyerek sürdürmeye gereksinimi olan bireyler kör bireyler olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt A şıkkıdır.
2.Soru
Otistik özellikler gösteren bireylerin eğitimlerinde doğru uygulamanın gerçekleştirilmesi için öncelikle dikkate alınması gereken hususlar hangisinde yanlış olarak verilmiştir?
Çocuk tanı aldıktan bir müddet sonra eğitime başlanması |
Eğitimde yoğun ve kesintisiz bir sürecin hakim olması |
Yapılan uygulamaların bilimsel dayanaklı olması |
Hazır olduğunda normal gelişim gösteren akranlarıyla eğitimine devam etmesi |
Öğretim programlarında çocuğun zayıf olduğu yönlerin daha yoğun ele alınması |
Otistik özellikler gösteren bireylerin eğitimine olabildiğince erken, mümkünse çocuk ya da bebek tanılanır tanılanmaz başlanmalıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin eğitiminde önerilen uygulamalardan biri değildir?
Bireyselleştirilmiş eğitim sunmak
|
Uygun durumlarda kaynaştırma ortamlarında eğitim sunmak
|
Yoğun eğitim sunmak
|
Kesintisiz eğitim sunmak
|
Eğitime 3 yaşından sonra başlamak
|
4.Soru
Tüm dünyada insan hakları ve demokrasi alanında yaşanan gelişmeler özel gereksinimli bireylerin normal gelişim gösteren akranlarından ayrılmadan, normal eğitim sınıflarında eğitim alması temeline dayanan eğitim uygulaması nedir?
Özel eğitim sınıfları
|
Kaynaştırma
|
Genel eğitim
|
Özel eğitim okulları
|
Destek eğitim |
Son 50 yıldır tüm dünyada insan hakları ve demokrasi alanında yaşanan gelişmeler özel gereksinimli bireylerin normal gelişim gösteren akranlarından ayrılmadan, normal eğitim sınıflarında eğitim alması temeline dayanan kaynaştırma eğitimi uygulamalarının yaygınlaşmasına neden olmuştur.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi görme yetersizliğinin nedenlerinden biridir?
Yapısal yetersizlik
|
Bayılma
|
İşitme yetersizliği
|
Uyaran eksikliği
|
İlgi eksikliği |
Görme yetersizliğinin nedenleri yapısal yetersizlik (doğum öncesinde meydana gelebileceği gibi doğumdan sonraki yaşlarda da oluşabilir), katarakt, kırılma hataları (miyop, hipermetrop, astigmat) ve kortikal görme yetersizliğidir (beyindeki görme merkezinin çalışmamasından dolayı beyne iletilen uyaranların istenilen şekilde algılanmamasıyla oluşur).
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişisel bakım hizmetleri kapsamında değildir?
Bireyin yetersizliğini kabulünün sağlanması
|
Banyo yaptırılması
|
Tırnaklarının kesilmesi
|
Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi
|
Odasının temizlenmesi
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal hizmet uzmanının özel gereksinimli çocuğun erken çocukluk döneminde vermesi gereken hizmetlerden biridir?
Yapılması gereken testlerde ilgili tartışılan önemli noktaları açıklama |
Annenin katılabileceği konferans ya da seminerler konusunda bilgilendirme yapma |
Eğitim ortamlarına yerleştirme kararlarının alınmasında destek olma |
Sanat, dans ve spor gibi var olan merkezler konusunda aileyi bilgilendirme |
Bakım ve eğitim hizmetleri konusunda yasal haklarını gösteren ilgili yönetmelik maddelerinin listelenmesi |
“Yapılması gereken testlerde ilgili tartışılan önemli noktaları açıklama” ve “Annenin katılabileceği konferans ya da seminerler konusunda bilgilendirme yapma” sosyal hizmet uzmanlarının doğum öncesinde sundukları hizmetler arasındadır. “Eğitim ortamlarına yerleştirme kararlarının alınmasında destek olma” ve “Sanat, dans ve spor gibi var olan merkezler konusunda aileyi bilgilendirme” hizmetleri çocuğun okul çağına geldiğinde verilen hizmetlerdendir. “Bakım ve eğitim hizmetleri konusunda yasal haklarını gösteren ilgili yönetmelik maddelerinin listelenmesi” hizmeti ise sosyal hizmet uzmanının özel gereksinimli çocuğun erken çocukluk döneminde vermesi gereken hizmetlerden biridir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri çocuklarına karşı ilgisiz olan aileler ile ilgili yapılması gereken davranışlardır? I. Anne babanın ön yargılarını anlamaya çalışma II.Anne babanın ilgisini çekmek için her konuda söz verme III. Anne babanın davranışlarını eleştirerek onlara doğru yolu gösterme
I
|
II
|
III
|
I, II
|
I, III |
Bazen anne babalar çocuklarına karşı gerçekten ilgisiz olmaktadırlar. Ancak bazen de bu durum yanlış yorumlanan kültürel etmenlerin ya da çeşitli olumsuz koşulların bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. İlgisiz anne babaların davranışları karşısında uzmanlar çok fazla yorularak aileyle iletişimini sonlandırabilirler. Bu gibi olumsuz durumlarda bile uzman öncelikle anne babanın ön yargılarını anlamaya çalışmalıdır. Böylece I yapılması gereken davranışlar arasında yer alır. Bunun yanında uzman “tartışmacı, eleştirel ve kendini savunan bir tavır sergilememeli” ve “aileye yapamayacağı bir konuda söz vermemelidir.” Bu durumda II ve III yapılmaması gereken davranışlar arasında yer alır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işitme yetersizliğine yol açan çevresel faktörlerden doğum sonrası faktörlerdendir?
Hamilelik sırasında annenin ilaç kullanması |
Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması |
Orta kulak iltihabı |
Bebeğin düşük doğum ağırlıklı olması |
Annenin hamilelik döneminde geçirdiği enfeksiyonlar |
Çevresel faktörler: Doğum öncesinde, sırasında ya da sonrasında ortaya çıkan faktörlerdir. Doğum öncesi nedenler daha çok anne adayının hamilelik sırasında maruz kaldığı durumlardan (annenin hamilelik sırasında geçirdiği hastalıklar, enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar, vb) kaynaklanmaktadır. Doğum anı nedenleri arasında bebeğin doğum sırasında oksijensiz kalması, beynine az ya da çok oksijen gitmesi, bebeğin düşük doğum ağırlıklı olması gibi nedenler sıralanabilir. Doğum sonrasında ise, çocuğun geçirmiş olduğu kazalar ve hastalıklar neden olarak belirtilebilir. Özellikle menenjit ve orta kulak iltihapları en sık karşılaşılan ve işitme yetersizliğine neden olan doğum sonrası etmenlerdir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ailenin içinde yaşadığı toplumu temel alan sistemdir?
Mikrosistem |
Mezosistem |
Ekosistem |
Makrosistem |
Toplumsal sistem |
Ekolojik model, aile üzerinde etkili olan farklı düzeyde dört sistemi içermektedir. Bu sistemler: mikrosistem, mezosistem, ekosistem, ve makrosistemdir. Mezosistem, ailenin içinde yaşadığı toplumu temel almaktadır. Ailenin, etkileşimde bulunduğu akrabalar, komşular, çocuğunun eğitimiyle ilgili personel kısacası içinde yaşadığı yakın çevresi önemlidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel eğitimde bakım hizmetlerinin hizmet sunumunda yer almaz?
Kurumsal bakım
|
Toplum temelli bakım
|
Erken dönemdeki bakım
|
Orta dönemdeki bakım
|
Geç dönemdeki bakım
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işitme yetersizliğine yol açan çevresel faktörler arasında yer alan doğum sonrası faktörlerdendir?
Hamilelik sırasında annenin ilaç kullanması
|
Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması
|
Orta kulak iltihabı
|
Bebeğin düşük doğum ağırlıklı olması
|
Annenin hamilelik döneminde geçirdiği enfeksiyonlar |
Çevresel faktörler: Doğum öncesinde, sırasında ya da sonrasında ortaya çıkan faktörlerdir. Doğum öncesi nedenler daha çok anne adayının hamilelik sırasında maruz kaldığı durumlardan (annenin hamilelik sırasında geçirdiği hastalıklar, enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar, vb) kaynaklanmaktadır. Doğum anı nedenleri arasında bebeğin doğum sırasında oksijensiz kalması, beynine az ya da çok oksijen gitmesi, bebeğin düşük doğum ağırlıklı olması gibi nedenler sıralanabilir. Doğum sonrasında ise, çocuğun geçirmiş olduğu kazalar ve hastalıklar neden olarak belirtilebilir. Özellikle menenjit ve orta kulak iltihapları en sık karşılaşılan ve işitme yetersizliğine neden olan doğum sonrası etmenlerdir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi erken çocukluk döneminde aileye sağlanan bir hizmet değildir?
Sağlık kurumlarının listelenmesi
|
Aile eğitim programlarının tanıtılması
|
Kayıt tutma alışkanlıklarının kazandırılması
|
Testlerin yan etkilerinin tartışılması
|
Ailenin çocuğunu kabulünde destek sunma
|
14.Soru
- Sözel dili öğrenememe
- Bağlam dışı konuşma
- Tek düze konuşma
- Ortak dikkat kurmama
Yukarıda yer alan maddeler otistik özellikler gösteren çocukların hangi güçlükleri ile ilgilidir?
Dil ve iletişim becerileri |
Sosyal beceriler |
Bilişsel beceriler |
Duygusal uyaranlara tepkiler |
Davranış durumları |
Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bireylerin her biri çok farklı özellikler gösterebilir. Ancak, buna rağmen, otizm spektrum bozukluğu alanında sıklıkla gözlenen durumlardan hareketle, otizmden etkilenmiş bireylerin genellikle sergilediği özellikleri bazı başlıklar altında toplamak mümkündür. Otistik özellikler gösteren bireylerin yarıya yakını sözel dili, bir başka deyişle konuşmayı hiç öğrenememektedir. Konuşmayı öğrenebilen bireylerde ise, sözel dilin kullanımına ilişkin becerilerin öğrenilmesinde gecikme sıklıkla rastlanan bir durumdur. Ayrıca, otistik özellikler gösteren ve sözel dil becerilerini öğrenebilmiş birçok bireyin konuşmayı etkili bir iletişim aracı olarak kullanmakta güçlük çektiği söylenebilir. Otizm spektrum bozukluğundan etkilenmiş bireylerin her hangi bir iletişimsel amaç taşımaksızın bağlam dışı konuşma, çevredekilerin söylediklerini tekrarlama, radyo, televizyon gibi cihazlardan duyulan ifadeleri tekrarlayarak aktarma gibi davranışlar sergilediği gözlenebilir. Sınırlı sayıda sözcük ve ifade kullanma, tek düze, mekanik ya da sıra dışı bir ses tonu ve vurgulamayla konuşma sözel dilin kullanımına ilişkin gözlenebilecek farklılıklar arasında yer alabilmektedir. Bu açıklamalar doğrultusunda soruda yer alan maddelerin otistik özellik gösteren çocukların Dil ve İletişim Becerilerinde yaşadıkları güçlüklerden bahsedildiği görülebilir. Yani sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi otizm spektrum bozukluğunun diğerlerine kıyasla daha hafif seyreden bir türüdür?
Rett sendromu
|
A-tipik otizm
|
Asperger sendromu
|
Çocukluk dezentegratif bozukluğu
|
Otistik bozukluk
|
16.Soru
"Üstün yetenekli veya üstün zekalı bireylerde diğer yetersizlik gruplarındaki bireylere benzer şekilde uygun koşulların sağlanması koşuluyla ve eğitimlerine gereken önem verildiğinde içinde bulunduğu toplumsal yapıyla uyumlu şekilde yaşayabilen, kendi kararlarını alabilen ve bu kararların sonuçlarını karşılayabilen bireyler olarak yaşamlarını sürdürebilir ve belki de dünyaca tanınan kişiler haline gelebilirler."Bu tanımda hangi öğenin çıkarılması bireylere sunulacak eğitim hizmetleri ve diğer hizmetlerin amacına ulaşmasına engel olabilir?
Kendi kararlarını alabilme ve bu kararların sonuçlarını karşılayabilme
|
Toplumsal yapıyla uyumlu şekilde yaşayabilme
|
Üsütn zekalı veya üstün yetenekli olma
|
Eğitimlerine gereken önemin verilmesi
|
Uygun koşulların sağlanması koşuluyla
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal hizmet uzmanları tarafından ailelere sağlanan bir hizmet değildir?
Aileye yasal hakları konusunda bilgi sunma
|
Özel gereksinimli bireyin kabulünü sağlama
|
Toplum kaynaklarını kullanmayı sağlama
|
Eğitim ortamları hakkında bilgi sunma
|
Anne babalık eğitimi konusunda bilgi sunma
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anne-babanın özel gereksinimli bireylerin eğitimine katılım göstermelerinin önemlerinden birisidir?
Anne-baba çocuğa hakkında her zaman doğru bilgi aktarmayabilir
|
Anne-baba eğitim sürecine nasıl katılacağı hakkında bilgi sahibi olmayabilir
|
Anne-baba eğitim sürecine katılmanın öneminin farkında olmayabilir.
|
Anne-baba çocuğun eğitimine katılımın önemine inanmayabilir.
|
Anne-baba çocuk hakkındaki en önemli bilgi kaynaklarıdır |
Anne babaların eğitim sürecine katılımlarının önemi şu şekilde sıralanabilir: Anne babalar, çocukları hakkındaki en önemli bilgi kaynaklarıdır, anne babalar evde öğretim etkinliklerine katıldıklarında, çocuklar farklı gelişim alanlarındaki becerileri daha hızlı kazanırlar, anne babalar çocuklarına okulda öğrendiklerini, ev ve diğer ortamlara aktarmaları konusunda yardımcı olurlar, anne babalar, çocuklarının farklı gelişim alanlarındaki gereksinimlerini (örneğin, oyun, beslenme, barınma, bakım, sevgi) karşılamada önemli pekiştireç kaynaklarıdır, anne babalar kültürel değerlerini, inançlarını ve geleneklerini çocuklarına aktaran ve çocuklarının sosyalleşmesini kolaylaştıran ya da sağlayan kişilerdir.
19.Soru
İşitme kaybı olan bir birey küçük yaştan itibaren, işitme cihazı kullanmaya başlamış ve özel eğitim desteği almıştır. İşiten akranlarıyla birlikte eğitim aldığı ilkokul bitirdiğinde akademik olarak başarılı ve çevresiyle rahatlıkla iletişim kurabilen bir birey olduğu gözlenmektedir. Ortaokulda da aynı başarıyı göstermesi beklenmektedir.
Yukarıda yer alan örnek durum “zedelenme”, “özür/yetersizlik” ve “engel” kavramları bağlamında aşağıdaki çıkarımlardan hangisi doğrudur?
Birey küçüklüğünden itibaren yoğun bir özel eğitim sürecinden geçirilmiş ancak işitme kaybından dolayı halen işitme engelli olarak tanılanmıştır. |
Bireyde işitme kaybının tanılanması, işitme cihazını kullanılması kaybın özür/yetersizliğe ve engele dönüşmesini önlemiştir. |
Birey işitme kaybı nedeniyle zedelenme ile dünyaya gelmiş, tüm tedbirler ile birlikte özür/yetersizliği devam etmiştir. |
Birey işitme kaybının tanılanması, kaynaştırma ortamlarında eğitim alması sonucu engelli olma durumundan kurtulmuştur. |
Bireyin işitme kaybının tanılanması, işitme cihazını kullanması ile zedelenme olarak işitme kaybı ortadan kalkmıştır. |
Yetersizliği olan bireye gerekli bilgi ve beceriler kazandırıldığında, sosyal ve gerektiğinde fiziksel çevrede bazı değişikliklere gidildiğinde yetersizliğin engel durumuna dönüşmesi önlenebilir. Örneğin, bir kolunu kaybeden bir çocuk protez kullanmayı öğrendiğinde, okulda ve okul dışında problem yaşamadan işlevlerini yerine getirdiğinde, en azından etkileşimde bulunduğu fiziksel çevre açısından engelli değildir. Ayrıca yetersizlik bazı ortamlarda engele yol açabilirken bazı ortamlarda engel oluşturmayabilir. Bir bacağında protezi olan çocuk basketbol maçında akranları ile karşılaştırıldığında engelli olabilir ama sınıfta aynı çocuğun akademik anlamda bir engeli olmayabilir. Bu açıklamalardan da görülebileceği gibi sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aile tepkilerini inceleyen aşama modeline göre ikinci aşamada yer almaktadır?
Şok |
Reddetme |
Suçluluk |
Pazarlık etme |
Kabul |
Suçluluk aile tepkilerini inceleyen aşama modeline göre ikinci aşamada yer almaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ