Sağlık Hizmetlerinde Araştırma Ve Değerlendirme Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Neden sonuç ilişkisi değerlendirildiğinde grip hastalığı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
Kronik hastalıklar hastalık riskini arttırır |
Kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olması hastalık riskini arttırır. |
Çok kalabalık ortamlarda bulunulması riski arttırır. |
Bebeklerin kesinlikle grip hastalığına yakalanması gerekir. |
Yaşa bağlı olarak hastalığın görülme sıklığının artması beklenir. |
Bu faktörler arasında kişide kronik bir hastalığın olup olmaması, kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olup olmaması, yaşı ve kalabalık ortamlarda bulunup bulunmaması yer alır. Kronik hastalığı olan, bağışıklık sistemi zayıf olan, bebek, çocuk veya yaşlı olan, evsiz kişiler, hamile kadınlar grip hastalığına karşı daha duyarlıdır, bir başka ifadeyle risk altındadır. Ancak bu duyarlılık onlarda mutlaka grip hastalığının gelişeceği anlamına gelmez. Bir kişide grip hastalığının gelişmesi için grip virüsünü vücuduna almış olması gerekir
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hastalık düzeyini ölçmek için kullanılan değişkenlerin ana maddeleri arasında yer alır?
Kişi - Hız - Nüfus |
Yer - Nüfus - Doğum |
Kişi -Yer - Zaman |
Oran -Yer - Doğum |
Zaman - Doğum - Nüfus |
Epidemiyolojide sıklıkla karşılaştırmalar yapıldığı belirtilmişti. Bütün ölçütler ve çeşitli tanımlayıcı değişkenler kullanılarak karşılaştırmalar ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu değişkenler üç ana başlık altında toplanır:
1) Kişi: Yaş, cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, sosyoekonomik durum, meslek, alışkanlıklar vb.
2) Yer: Kurum, kır, kent, bölge, ülke vb.
3) Zaman: Saat, gün, haa, ay, mevsim, yıl vb.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tanımlatıcı araştırmaların amaçlarından değildir?
Bu grup araştırmalar, toplumun sağlık düzeyindeki değişiklikleri takip etmeleri için sağlık yöneticilerine önemli bilgi sağlar. |
Sağlık hizmetlerinin planlanmasında önemli rol oynar. |
Sağlıkla ilgili bir olayın meydana gelmesinde kişilerin hangi özelliklerinden etkilendiğini ortaya çıkarır. |
Sağlıkla ilgili belirli bir olayın toplumdaki dağılımını ortaya koyar. |
Bu tür araştırmalarda istatistiksel olarak bir ilişkinin test edilmesi mümkün değildir |
e yanıtı VAKA TAKDİMİ ile ilgili olduğu için yanlıştır.
4.Soru
Sağlık hizmetlerinde amaca özel araştırmalar aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile kısaca ifade edilir?
aD Hoc |
Pot Araş |
Hedef yön |
Gerç Araş |
Günc Araş |
“Ad Hoc” - Amaca Özel Araştırmalar
Bazı durumlarda, özellikle yeni yapılacak düzenlemeler için, düzenli veri toplayan enformasyon
sistemlerinde yer almayan bazı ek verilere de gerek duyulabilir. Bu durumda
araştırma yapılarak veri toplanması gerekir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi randomize kontrollü deneylerin dezavantajlarından biri değildir?
Karıştırıcı değişkenlerin etkisini kontrol etmek zordur. |
Etik sorunlardan dolayı bazı durumlarda yapılması mümkün olmayabilir. |
Araştırmada bulunan fark, “Hawthorne etkisi” sebebiyle gerçek fark olmayabilir. |
Nadir görülen veya sonuçlar açısından etkisi uzun sürede ölçülebilecek hastalıklar |
Tedaviye katılan gönüllüler hedef popülasyonu temsil etmeyebilir, dolayısıyla bulgular genellenemeyebilir. |
Araştırma tasarımları içinde iyi yapıldığı taktirde en iyi araştırma tasarımı olmasına rağmen, randomize kontrollü deneylerin birçok dezavantajı vardır. Önemli dezavantajları şunlardır:
• Etik sorunlardan dolayı bazı durumlarda yapılması mümkün olmayabilir. Örneğin, aspeste maruz kalma ile kanser arasında bir ilişki olup olmadığı incelenmek istenildiğinde, deney grubundaki kişileri aspeste maruz bırakmak gerekir. Bu etik olmayacağından bu tür durumlarda, daha önce de bahsedildiği gibi, örneğin kohort araştırması yapılarak hali hazırda aspeste maruz kalanlar zaman içinde kanser görülmesi açısından izlenir.
• Araştırmada bulunan fark, “Hawthorne etkisi” sebebiyle gerçek fark olmayabilir.
• Nadir görülen veya sonuçlar açısından etkisi uzun sürede ölçülebilecek hastalıklar için maliyetlidir.
• Tedaviye katılan gönüllüler hedef popülasyonu temsil etmeyebilir, dolayısıyla bulgular genellenemeyebilir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık hizmetlerinin özellikleri arasında yer almaz?
Soyut olması |
Bütün olması |
Heterojen olması |
Kişiye özel olması |
Genel olması |
Sağlık sektörü, her şeyden önce bir hizmet sektörüdür ve hizmetler için geçerli olan soyutluk, heterojenlik ve bütünlük gibi özellikler sağlık hizmetleri için de geçerlidir.
Sağlık hizmetleri soyuttur. Yani, gözle görülemeyen, elle tutulamayan nitelikte olmaları nedeniyle, mal ve ürün üreten diğer sektörlerde olduğu gibi piyasaya sunulmadan önce kontrolden geçmeleri ve hatalı olanların geri çekilmesi gibi bir olasılık yoktur.
Sağlık hizmetlerinin bir diğer özelliği heterojen olmalarıdır. Aynı hastalığa sahip farklı hastaların hizmetten beklentileri farklı olabilmektedir. Yani belirli kalitedeki bir sağlık hizmeti bir hastaya çok iyi gelir iken aynı hastalığa sahip bir başka hastaya iyi gelmeyebilmektedir ve bunu kontrol edebilmenin de yolu yoktur.
Sağlık hizmetleri bütündür. Bütünlük özelliğinin anlamı, hastanın başvuru anından iyileşerek sağlık kuruluşundan ayrılma anına kadar her aşamada verilecek hizmetlerin bir bütün olarak anlam taşımasıdır.
7.Soru
“Kanıta dayalı tıp” kavramı ilk kez ne zaman kullanılmıştır?
1993 |
1994 |
1992 |
1991 |
1990 |
“Kanıta dayalı tıp” kavramı ilk kez 1992 yılında kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Sağlıkla ilgili belirli bir olayın toplumdaki dağılımını ortaya koyan araştırmalar aşağıdakilerden hangisidir?
Kohort araştırmaları |
Vaka-kontrol araştırmaları |
Tanımlayıcı araştırmalar |
Kesitsel araştırmalar |
Ekolojik araştırmalar |
Tanımlayıcı araştırmalar, sağlıkla ilgili belirli bir olayın toplumdaki dağılımını ortaya koyar.
9.Soru
I. Sağlık hizmetleri homojen yapıdadır. II. Sağlık hizmetleri bütündür. III. Sağlık hizmetleri soyuttur. Yukarıda sıralanan özelliklerden hangisi/hangileri hizmet sektöründe yer alan sağlık hizmetlerinin sahip olduğu özellikler olarak gösterilebilir?
Yalnızca I |
I-II |
I -III |
II-III |
I, II, III |
Sağlık sektörü, her şeyden önce bir hizmet sektörüdür ve hizmetler için geçerli olan soyutluk, heterojenlik ve bütünlük gibi özellikler sağlık hizmetleri için de geçerlidir. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
I. Kaba doğum hızı II. Genel doğurganlık hızı III. Fatalite hızı Yukarıda verilen maddelerden hangisi/leri doğum ölçütleri arasında yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
I-III |
I-II-III |
Kaba doğum hızı ve genel doğurganlık hızı doğum ölçütleri arasında yer almaktadır.
11.Soru
Sağlıkla ilgili bir olay ile belli bir etkene maruz kalma arasındaki ilişki incelenirken bireylerin değil, grupların, toplulukların veya coğrafi alanların esas alındığı araştırma tasarımı aşağıdakilerden hangisidir ?
Vaka takdimleri |
Vaka serileri |
Ekolojik araştırmalar |
Kesitsel araştırmalar |
Kohort araştırmalar |
Sağlıkla ilgili bir olay ile belli bir etkene maruz kalma arasındaki ilişki incelenirken bireylerin değil, grupların, toplulukların veya coğrafi alanların esas alındığı araştırma tasarımı ekolojik araştırmalar ile ilgilidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, klinik deneylerde deneklerin gruplara şansa bağlı olarak atanması işlemidir?
Eşleştirme |
Sınırlama |
Standardizasyon |
Tabakalandırma |
Randomizasyon |
Randomizasyon
Araştırmaya dahil edilecek kişilerin araştırma gruplarına dağıtılmasında kullanılan bir
işlemdir. Bilgisayar programı veya rastgele sayılar tablosu yardımıyla her kişiye eşit şans
verilerek yani rastgele/random olarak yapılır. Bu sayede çalışma ve kontrol gruplarındaki
kişilerin demografik özellikler açısından birbirine olabildiğince benzemesi sağlanabilir ve
öngörülebilen ve hatta öngörülemeyen karıştırıcı etkiler bertaraf edilebilir. Randomizasyon
ideal bir yöntemdir. Ama ne yazık ki her türlü araştırmada kullanma imkânı yoktur.
Rutin kullanımı deneysel araştırmalardadır.
Randomizasyon, Klinik deneylerde deneklerin gruplara şansa bağlı olarak atanması
işlemidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, bir bütünün parçalarından birinin bütüne oranıdır ve a/a+b veya b/a+b şekilde ifade edilir?
Sayı |
Hız |
Oran |
İnsidans |
Prevelans |
Hız: Bir bütünün parçalarından birinin bütüne oranıdır ve a/a+b veya b/a+b şekilde ifade edilir. Doğru cevap B seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veri sınıflandırma yöntemlerinden biridir?
Ham Veri |
Nitel Veri |
Sürekli Veri |
Kesikli Veri |
Hepsi |
A, B, C, D şıklarının hepsi Veri Sınıflandırma yöntemlerinden biridir. Doğru yanıt E'dir.
15.Soru
Hastalıkların sınıflandırılması ve kodlanması için WHO tarafından geliştirilmiş olan ICD-10’un kullanılması aşağıdaki bilgi kaynaklarından hangisine örnektir?
Gelenekler |
Deneysel yöntem |
Otoriteler |
Mantık yürütme |
Deneme-yanılma |
Günlük hayatımızı kolaylaştıran bilgiler gelenekler, otoriteler, deneme-yanılma, mantık yürütme ve bilimsel yöntem olarak başlıca beş kaynaktan elde edilebilir. Sağlık hizmetlerinin yönetiminde ulusal ve uluslararası kuruluşların kuralları ile ürettiği bilgilerden yararlanılması otoriteler kapsamında bir kaynak örneğidir. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Belirli bir toplumda sağlıkla ilişkili durumların ve olayların dağılımının ve nedenlerinin incelenmesi ile bu incelemelerin sonuçlarının sağlık sorunlarının kontrolü için uygulanmasını sağlayan bilim dalı ne ad verilmektedir?
Psikoloji |
Pataloji |
Fizyoloji |
Epidemiyoloji |
Histoloji |
Last’ın kapsamlı tanımlamasıyla epidemiyoloji “Belirli bir toplumda sağlıkla ilişkili durumların ve olayların dağılımının ve nedenlerinin incelenmesi ile bu incelemelerin sonuçlarının sağlık sorunlarının kontrolü için uygulanmasını sağlayan bilim dalıdır.” Doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık yönetimi literatüründe özel bir yeri olan “beyaz önlüklüler” ile “takım elbiselilerin” çatışmasına bir örnektir?
İki hekimin hasta tedavi yönteminde anlaşamaması |
Hasta yakınları ile hemşirelerin tartışması |
Hastane yöneticisi ile başhekimin anlaşamaması |
Hasta yakınları ile hekimlerin tartışması |
Hekimler ile hemşirelerin anlaşamaması |
Sağlık kuruluşlarında hekimler ile yöneticiler arasında gözlenen çatışmalar “beyaz önlüklüler” ile “takım elbiselilerin” çatışması olarak sağlık yönetimi literatüründe özel bir yere sahiptir. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Toplumun sağlık hizmetleri ihtiyaçlarının ve önceliklerinin belirlenmesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
İhtiyaç değerlendirme bir sonuç faaliyeti değil bilgiyi kullanarak sağlık hizmetlerini planlama yöntemidir. |
İhtiyaç değerlendirme sürecine toplumun katılımı da bu sürecin başarısı için oldukça önemlidir |
Öncelikler politik ve ekonomik gündemlerden kaçınılmaz olarak etkilenir. |
Önceliklerin belirlenmesi sürecinde temel kriter maliyettir. |
Değerlendirmeler yapıldıktan sonra seçenekler arasından kısa vadede uygulanabilirliği yüksek ve uzun vadede de sürdürülebilir olanı seçilmelidir. |
Toplumun sağlık hizmetleri ihtiyaçlarının ve önceliklerinin belirlenmesi ile "Önceliklerin belirlenmesi sürecinde temel kriter maliyettir" bilgisi yanlıştır.
19.Soru
Hangisi sağlık hizmetlerinde ihtiyaçların belirlenmesi sürecinin aşamalarından biri değildir?
Profil çıkarma |
Sonuçların değerlendirilmesi |
Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi |
Üzerinde çalışılacak önceliklerin belirlenmesi |
Politikaların geliştirilmesi |
Bu sürecin aşamaları aşağıdaki gibidir: 1. Profil çıkarma: Mevcut sağlık durumunu ve bu durumdaki en önemli risk faktörlerini tespit etme 2. Üzerinde çalışılacak önceliklerin belirlenmesi 3. Belirlenen önceliklere yönelik halk sağlığı programlarının planlanması 4. Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi 5. Sonuçların değerlendirilmesi
20.Soru
Tek bir hastadan ya da sınırlı sayıdaki hastadan elde edilen bulguların raporlaştırıldığı araştırmalara ne ad verilir?
Ekolojik araştırmalar |
Vaka serileri |
Vaka-Kontrol araştırmaları |
Vaka takdimleri |
Kohort araştırmaları |
Vaka takdimlerinde, tek bir hastadan veya aynı hastalığı olan az sayıdaki hastadan elde edilen bulgular raporlanır. İncelenen vaka sayısı az olmasına rağmen, nadir görülen tıbbi durumlar detaylı bir şekilde incelenir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ