Aydınlatma yükümlülüğünün belirtilen şartlar dahilinde usulüne uygun yerine getirildiğinin ispatı hekime aittir. TBK m 112 hükmü” zayıfın korunması ilkesi” gereğince hasta hekim ilişkisinde görece zayıf olan hastanın ispat külfeti altına sokulması uygun değildir” der. 

Vekâlet Sözleşmesinin Sona Ermesi

Vekâlet sözleşmesinin ücrete ilişkin hususu içermesi durumunda, tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmeden bahsedilmektedir. Sürekli borç ilişkisi doğuran, tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmenin sona erme sebepleri vekâlet sözleşmesi için de aynen geçerlidir.

Buna göre sözleşme,

1. İfa ile sona ermekte,
2. İleriye etkili fesih ile sona ermekte,
3. Vekillik ve müvekkil sıfatının birleşmesiyle de sona ermektedir.

Bunlar dışında TBK vekâlet sözleşmeleri açısından özel sona erme nedenleri düzenlemiş ve üç hüküm getirmiştir. (TBK m. 512, 513, 514) Bunların iki tanesi özel sona erme nedenini, diğer hüküm ise bu sona ermenin sonuçlarını düzenler.

Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen özel sona erme nedenlerinden biri, vekâlet sözleşmesinin

tek taraflı irade beyanı ile yani azil veya istifa suretiyle sona ermesidir (TBK m. 512). Her iki durum da bu sözleşmenin özellikle taraflar arasında güvene dayanan bir sözleşme olmasından kaynaklanmaktadır. Azil, müvekkilin, vekilin işine son vermesidir. İstifa ise vekilin işi bırakmasıdır. Karşı tarafın kabulü şart değildir. Azil ve istifa, tek taraflı ve varması gereken bir irade beyanıyla kullanılmakta, açıklandıktan sonra derhal hüküm ve sonuç doğurmaktadır. Tek taraflı ve ileriye etkili olarak sözleşmeyi sona erdiren beyanlardır.

Taraflardan birinin ölümü, fiil ehliyetini kaybetmesi, iflas etmesi de diğer özel sona erme nedenidir. (TBK m. 513)

Sözleşme iki tarafın karşılıklı ve birbirlerine uygun bir biçimde iradelerini açıklamaları ile oluşan hukuki ilişkidir.

Hasta haklarına ilişkin hareketin ilk gelişiminin ABD’de başladığı kabul edilmektedir. 

Hekimin hukuki sorumluluğu denildiğinde en çok karşımıza çıkan husus, hekimin sözleşmeden kaynaklanan hukuki sorumluluğudur. 

Hekim eğer hastane gibi bir sağlık kuruluşunda mesleğini icra ediyor ve sağlık hizmeti sunuyorsa bu durumda hasta doğrudan doğruya hekimle değil, hastane ile bir hukuki ilişki içine girmektedir.

Anayasa; devletin şeklini, yapısını, organlarını, organlarının birbiriyle olan ilişkilerini, kişi temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen temel hukuk kurallarıdır. Anayasa hükümleri, yasama organını, yürütme organını, yargı organını, idare makamlarını, diğer kuruluş ve kişileri bağlamaktadır.

Bali Bildirgesinde Kaliteli Tıbbi Bakım hakkına ilişkin aşağıdaki düzenlemeler yer alır:

1.  Her insan, ayrımcılık yapılmaksızın yeterli tıbbi bakım görme hakkına sahiptir.

2.  Her hasta herhangi bir dış müdahale olmaksızın özgürce klinik ve etik kararlar verdiğini bilen bir hekim tarafından bakılma hakkına sahiptir.

3.  Hasta her zaman yararına en uygun biçimde tedavi edilmelidir. Uygulanan tedavi genel kabul gören tıbbi ilkelere uygun olmalıdır.

 4.  Kalitenin sağlanması her zaman sağlık bakım sisteminin bir parçası olmalıdır. Özellikle hekimler tıbbi hizmetlerde kalitenin sağlanmasında sorumluluklarını kabul etmelidir.

5.  Özellikle tedavi bakımından hizmet sınırlılığı olan durumlarda potansiyel hastalar arasında bir seçim yapılması gerekiyorsa bu seçimin bütün hastaların hakkını dikkate alarak eşit bir şekilde yapılması gerekir. Bu seçim tıbbi ölçütlere göre ve ayırım yapılmaksızın yapılmalıdır.

 6.  Hasta, sağlık bakımı sürekliliği hakkına sahiptir. Hekimin hastayı tedavi eden diğer sağlık kurumları ile koordinasyon sağlama yükümlülüğü vardır. Hekim ileri tedavi endikasyonu olan durumlarda hastaya yeterli destek ve tedavi için seçenekler sunmadan, uygulanmakta olan tedaviyi sonlandıramaz.

Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

Avrupa Konseyi Parlementerler Meclisinin, biyoetik sözleşmesi hazırlanmasına ilişkin tavsiye kararı doğrultusunda, “Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi; İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi” Avrupa Konseyi bünyesinde 4 Nisan 1997 yılında imzaya açılmıştır. 

Hukukun temel kaynaklarında ve insan hakları temelinde yaşama hakkı, kutsal bir hak olarak kabul edilmektedir. Yaşama hakkı, insanın hastalıklardan korunması, sağlığını muhafaza etmesi, tıbbi yardım görmesi, tedavi edilmesi ve sağlık hakkının tanınması ile yakından ilgilidir. Hekim-hasta ilişkisinde, hekim, bozulan insan sağlığının yerine getirilmesi sürecinde, kişinin yaşam hakkı bağlamında önemli görevler üstlenmektedir. Kabul edilmelidir ki hiçbir kişinin hakkı sonsuz ve sınırsız değildir. Sağlık ve yaşam hakkı kapsamında kişi tedavi olmak, bir hastalığı önlemek maksadıyla rıza vermek durumundadır.

Tıbbi müdahalenin tıp bilimince genel kabul görmüş kural ve esaslara uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Tıbbi müdahalenin tıp mesleğini icraya yetkili kişilerce icra edilmesi gerekir. Fakat Tıbbi müdahale kişinin  fiziki ve/veya psikolojik  hastalığının tedavisine odaklanabilir. Bu sebeple Doğru yanıt E seçeneğidir.

Vekâlet sözleşmesinde, hasta “müvekkil” olarak değerlendirilmektedir. Sözleşmede vekil açısından bir sonuç elde etme garantisi verilmemekte, sonucun alınmaması rizikosu müvekkil, yani hasta, üzerinde kalmaktadır. Vekil, her zaman müvekkil adına hareket etmek ve onun çıkarlarını gözetmek durumundadır. 

Türkiye 02 Ocak 1948 tarihinde Dünya Sağlık Örgütüne üye olmuştur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Vekalet sözleşmesi hasta ve hekim arasında vekil ve müvekkil sıfatıyla yapılan bir borç sözleşmesi olup rızai bir sözleşme, iş görme borcu doğurur. Kural olarak bir şekle tabi değildir. Bu nedenle borçlar kanunun 502.maddesinde hüküm bulmuştur. 

Tıp ve hukukun ortak paydalarından en önemlisi insan faktörüdür. Kişinin temel hak ve özgürlükleri ile yaşam, vücut bütünlüğünün muhafazası ve sağlıklı bir şekilde yaşaması iç içe geçmiş kavramlardır. Bu iki unsurun temel birleşim noktası ise hekim-hasta ilişkisinde yatmaktadır.

Banka borcu Vekâlet sözleşmesinde vekilin borçlarından biri değildir. Bu seçeneğin verilmediği D seçeneği doğru seçenekleri içermektedir.

“Hasta Haklarına İlişkin Avrupa Statüsü Sözleşmesi” 2002 yılında Roma’da kabul edilmiştir.

Riziko aydınlatması; hekim tarafından azami derecede özenin gösterilmesi, tıbbi müdahalenin hatasız yapılmasına rağmen yapılan müdahale sonucu meydana gelebilecek muhtemel daimi veya geçici yan etkiler hakkında hastanın aydınlatılmasıdır. 

Vekâlet sözleşmesi aşağıda belirtilen özellikleri taşımaktadır:

1. Rızai bir sözleşmedir. Vekâlet sözleşmesi, karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları ile kurulmaktadır. Vekâlet sözleşmesi kural olarak tıpkı diğer sözleşmelerde olduğu gibi genel hükümlere tabidir. Ancak TBK m. 503 gereğince vekâlet sözleşmesinin zımni kabul yöntemi ile kurulabileceği de belirtilmiştir.

Buna göre; “Kendisine bir işin görülmesi önerilen kişi, bu işi görme konusunda resmî sıfata sahipse veya işin yapılması mesleğinin gereği ise ya da bu gibi işleri kabul edeceğini duyurmuşsa, bu öneri onun tarafından hemen reddedilmedikçe, vekâlet sözleşmesi kurulmuş sayılır.” şeklinde kaleme alınan hüküm, vekâlet sözleşmesinin zımni kabul yoluyla kurulabileceğine esas teşkil etmektedir.

1. Kural olarak herhangi bir şekle tabi değildir. Vekâlet sözleşmesinde taraflar isterlerse sözleşmeyi sözlü veya yazılı ya da resmî şekilde akdedebilirler. Vekilin iş görme borcunun konusu, şekle bağlı hukuki işlemlerin kendisi değildir. Vekil ancak bu hukuki işlemleri yapmaya yönelik faaliyette bulunmaktadır. Şekle bağlı bir hukuki işlemin yapılması için verilen vekâletin de şekilsiz olarak geçerli bir tarzda verilme imkânı bulunmaktadır. Bu bağlamda vekâlet sözleşmesi, kural olarak şekle bağlı olmayan sözleşmedir.
2. Borç doğuran bir sözleşmedir. Vekâlet sözleşmesi, taraflardan en az birinin bir borç altına girdiği sözleşmedir.
3. Kural olarak eksik iki tarafa borç yükleyen, istisnaen tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Ücret alacağının olmadığı vekâlet sözleşmesi eksik iki tarafa borç yükleyen, ücret alacağının olduğu vekâlet sözleşmesi ise tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.
4. Hem ani edimli bir sözleşme olabilir hem de sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşme özelliği arz edebilir. Vekâlet sözleşmesi bir defaya mahsus bir fiilî üstlenmek şeklinde ise ani edimli, sürekli bir fiilî üstlenmek şeklinde ise sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşme olabilir. Vekâlet sözleşmesi her iki özelliği de arz edebilir. Ancak uygulamada daha ziyade sürekli borç ilişkisi doğuran bir sözleşme olarak karşımıza çıkmaktadır ve doktrinde de sürekli edimli bir sözleşme olarak kabul edilmektedir.
5. İş görme borcu doğuran sözleşmedir. Vekâlet sözleşmesinde hüküm bulunamazsa mahiyeti elverdiği ölçüde diğer iş görme borcu doğuran sözleşme hükümleri kıyasen uygulanır.

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde hasta tedavisi yapabilmek için ve hekim olarak görev yapabilmek için tıp fakültesi bitirmek ve diploma almak zorunludur.