Sağlık Sosyolojisi Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Spektrofotometrelerin çalışma prensibi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak ifade edilmiştir?
Katı maddelerin içerisinde bulunan partiküllerin titreşimler kullanılarak ölçülmesi prensibi ile çalışmaktadır. |
Bir çözeltide bulunan farklı maddelerden herhangi birinin gravimetrik olarak tayin edilmesidir. |
Çözelti içerisindeki madde miktarını renginden faydalanarak ölçen cihazlardır. |
Kan serum ve plazma gibi örnekler içerisine indikatör ilavesi ile kantitatif analiz yapılmasını mümkün kılan cihazlardır. |
Polimeraz zincir reaksiyonlarında kullanılan, ısı-zaman döngüsü ile çalışan cihazlardır. |
Spektrofotometreler belirli bir çözeltide bulunan farklı maddelerin miktarını renklerine göre belirleyebilen cihazlardır. Temel olarak ışık kaynağının incelenen numenenin içinden geçirilmesi ve absorblanan dalga boyunun yorumlanması prensibi ile çalışır. Işık geçirgenliği düşük olan çözeltilerde tercih edilmez.
2.Soru
Sülfirik asit, nitrik asit, hidroklorik asit gibi zehirli gazlar içeren kimyasal maddeler ile hangi ekipman yardımıyla çalışılmalıdır?
Biyogüvenlik kabini |
Çeker ocak |
Derin Dondurucu |
Otoklav |
Termocycler |
Çeker ocak zararlı kimyasalların buharlarının uzaklaştırılması ve laboratuvarın havalandırılması için kullanılan; ön kısmı aşağı-yukarı yönlerde hareket ettirilebilen camla kapatılmış laboratuvar gerecidir. İnsan sağlığı için zararlı gaz içeren kimyasallar ile çeker ocak kullanılarak çalışılmalıdır.
3.Soru
DNA sarmalının açılarak iki atasal zincirin karşısına yeni zincirlerin sentezlenmesine ne ad verilir?
Replikasyon |
Polimeraz zincir reaksiyonu |
Primer bağlanması |
Denatürasyon |
Extension |
DNA sarmalının açılarak iki atasal zincirin karşısına yeni zincirlerin sentezlenmesi
replikasyon olarak adlandırılır. Replikasyon hücrede bölünmeyi takiben her yavru hücreye özdeş genetik materyal dağılmasını sağlar. DNA molekülü in vitro koşullarda polimeraz zincir reaksiyonu adı verilen bir dizi işlem ile çoğaltılır. Reaksiyondaki her döngü üç evreden oluşmaktadır. Bu evreler; denatürasyon, primer bağlanması (annealing) ve primerlerin uzaması (extension) evreleridir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.
4.Soru
PCR yönteminde Taq DNA polimeraz enziminin görevi nedir?
DNA molekülünü parçalamak |
Primerin DNA'ya bağlanmasını sağlamak |
Primerlerin uzamasını sağlamak |
DNA ipliklerini boyamak |
Ortam sıcaklığını yükseltmek |
Termostabil özelliği olan ve Thermus aquaticus adlı bakteriden elde edilen Taq polimeraz enzimi primer bağlanması tamamlandıktan sonra hibritleşen tek dalın karşılığını sentezler. Bu enzim PCR’la DNA sentezi için gerekli olan yüksek optimum ısıya (Topt) sahiptir. Taq polimeraz 72oC sıcaklıkta daha iyi çalıştığı için genel olarak tüm çoğaltma işlemleri bu sıcaklıkta yapılmaktadır. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Işık kaynağı ve diyaframın üst kısmında, tablanın hemen altında bulunan mercek sistemi hangisidir?
Kondansör |
Mikroskop Tüpü |
Işık Kaynağı |
Diyafram |
Objektif |
Kondansör (Kondansatör): Kondansör ışık kaynağı ve diyaframın üst kısmında, tablanın hemen altında bulunan mercek sistemidir. Işık kaynağından gelen ışık ışınları kondansör yardımı ile objenin bulunduğu yerde toplanır. Kondansörün fonksiyonu ışığı obje üzerinde odaklamak ve yoğunlaştırmaktır. Böylece ışığın dağılarak görüntüyü bozması önlenir ve rezolüsyon artar. Ayrıca sıcak lambayı optik bölümlerden ve kullanıcıdan uzak tutar. Doğru cevap A' dır.
6.Soru
Maruz kalınan radyasyon miktarı ile paralel olarak artan ve doza bağlı olan etkiye ne ad verilir?
Deterministik Etki |
Retardasyon Etkisi |
ALARA Etkisi |
Malformasyon Etkisi |
Sitokastik Etki |
Deterministik Etki: Maruz kalınan radyasyon miktarı ile paralel olarak artan etkidir. Doza bağlıdır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ışık mikroskobunu kullanırken izlenmesi gereken işlem basamaklarındaki sırayı bozmaktadır?
Oküler ve objektifler temizlenir. |
Işık ve diyafram ayarları yapılır. |
Mikroskobun ışığı açılıp diyaframı kısılır. |
En küçük büyüten objektif ışık yoluna getirilir. |
Preparat üst yüzü objektife bakacak şekilde tablaya yerleştirilir ve incelenecek bölüm ışık yolu üzerine getirilir. |
Işık mikroskobunun kullanımında yapılması gerekenler şu sıralamada olmalıdır;
Oküler ve objektifler temizlenir.
Mikroskobun ışığı açılıp diyaframı kısılır.
En küçük büyüten objektif ışık yoluna getirilir.
Preparat üst yüzü objektife bakacak şekilde tablaya yerleştirilir ve incelenecek bölüm ışık yolu üzerine getirilir.
Okülerin aralığı incelemeyi yapan kişinin göz aralığına göre ayarlanır.
Işık ve diyafram ayarları yapılır.
Okülerden bakarak görüntü görülünceye kadar makro ayar vidası çevrilir.
• Tekrar ışık ve diyafram ayarları yapılır.
Mikro ayar vidası ile görüntü netleştirilir.
S¸aryo ayar vidaları ile farklı görüntü alanları incelenir.
Daha fazla büyüten bir objekti e inceleme yapılacaksa revolver yardımı ile istenilen objektif ışık yolu üzerine getirilir.
Mikro ayar vidası ile görüntü netleştirilir.
Her büyütmede ışık ve diyafram ayarı tekrar yapılır.
Bu sıralama doğrultusunda ışık ve diyafram ayarları yapılır ,şıkkı sıralamayı bozmaktadır.
8.Soru
Laboratuvar güvenliği için aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?
Emniyet gözlükleri her durumda takılmalıdır. |
Kültürlerin yutulmaması için önlem alınmalıdır. |
Kilitlenmiş alanlarda yalnız çalışılmalıdır. |
Çalışırken laboratuvar kapı ve pencereleri kapalı tutulmaldır. |
Deney ve sonuçlarında gizlilik esasına uyulmalıdır. |
Laboratuvarda, özellikle kilitlenmiş bir yerde yalnız çalışılmamalıdır. Her türlü olasılığa karşı, tek başına çalışan kişi yapacağı işleri bir başkasına önceden anlatmalı ve sürekli haber vermelidir.
9.Soru
3’ ucu floresan işaretli bir verici probdan yakındaki 5’ ucu floresan işaretli alıcı proba enerji transfer etme işlemi olan Fluorescence Resonance Energy Transfer “FRET” prensibi ile çalışan PCR boya ve prob sistemi hangisidir?
Hidroliz probları (TaqMan) |
Hibridizasyon probları |
Dizi spesifik olmayan floresan boyalar |
Moleküler İşaret Fenerleri (Molecular Beacons) |
Dizi spesifik floresan problar |
Hibridizasyon probları: Fluorescence Resonance Energy Transfer “FRET” prensibi
ile çalışırlar. FRET, 3’ ucu floresan işaretli bir verici probdan yakındaki 5’ ucu floresan işaretli alıcı proba enerji transfer etme işlemidir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pirodizileme sisteminin diğer dizi analizi yöntemlerine göre dezavantajlarından birisidir?
Geleneksel metodlarla kıyaslandığında maliyet daha efektiftir. |
Sekanslama reaksiyonları oda sıcaklığında ve fizyolojik pH’ta gerçekleşir. |
Sinyal yakalanması yaklaşık 2 dakikalık çevrimlerledir. |
Tamamlanmamış nükleotid inkorporasyonları da arka plan sinyalini önemli |
Düşük frekanslarda bulunsa bile allel kantifikasyonu yapılabilir. |
Pirodizileme sisteminin diğer dizi analizi yöntemlerine göre avantaj ve dezavantajları şöyle özetlenebilir:
Avantajları:
• Metod çok örnekli işlemler için kolaylıkla adapte edilebilir.
• Geleneksel metodlarla kıyaslandığında maliyet daha efektiftir.
• Sekanslama reaksiyonları oda sıcaklığında ve fizyolojik pH’ta gerçekleşir.
• Sinyal yakalanması yaklaşık 2 dakikalık çevrimlerledir.
• Etiketlenmiş primerlere, nükleotidlere ve jel elektroforezine olan ihtiyacı kaldırır.
• Kısa zincirler oldukça verimli sekanslanabilir: Sinyal-gürültü oranı 40 çevrimden sonra bile oldukça yüksek kalabilmektedir.
• Düşük frekanslarda bulunsa bile allel kantifikasyonu yapılabilir.
• Bilinmeyen sekans varyantlarını tespit edebilir.
Dezavantajları:
• Katı faz uygulamasındaki her nükleotid ilavesinde yapılan yıkama materyal kaybına sebep olduğu için sinyal kalitesini düşürür.
• Sıvı faz uygulamasındaki apirazın etkinliği ilerleyen döngülerde ara maddelerin
birikmesi sebebiyle azalır.
• Sıvı faz uygulamasındaki apiraz ve DNA arasında spesifk olmayan etkileşim gözlenir ve bu durum nükleotid degrede edici aktivitenin kaybına yol açar.
• Homopolimerik bölgelerde 5’ten daha fazla aynı ardı sıralı nükleotidinin korporasyonunu takiben oluşan salınım lineer olmamasından dolayı diziye katılan nükleotidlerin doğru sayısının tespiti zorlaşır.
• PPi ile gerçekleşecek kontaminasyon sinyal-gürültü oranını önemli ölçüde düşürür. Tamamlanmamış nükleotid inkorporasyonları da arka plan sinyalini önemli ölçüde arttırır.
• Ekzonükleaz içermeyen DNA polimerazın kullanımından dolayı nükleotid inkorporasyon güvenirliği yeterince yüksek değildir.
• Uzun sekanslar için kalıp materyalin ve baz/maliyet oranının stabilitesi iyileştirilmelidir.
• Yanlış primer bağlanması fragmentasyona ya da enzimatik parçalanmaya yol
açarak reaksiyon karışımındaki kalıp DNA’nın harcanmasına ve böylelikle sinyal
kaybına yol açabilir.
11.Soru
Kondansörün altında bulunan ve en iyi kontrast ve rezolüsyonu sağlamak için ışık kaynağından gelen ışık demetinin çapını kontrol etmek için kullanılan alete ne denir?
Işık Kaynağı |
Objektif |
Diyafram |
Kondansatör |
Oküler |
Diyafram: Işık kaynağından gelen ışığı ayarlamak için kullanılır. Işık kaynağının üstünde ya da kondansörün altında bulunur. Işığın şiddetini azaltmak için değil, en iyi kontrast ve rezolüsyonu sağlamak için ışık kaynağından gelen ışık demetinin çapını kontrol etmek için kullanılır. Objektif büyütmesi arttıkça daha fazla ışığa gereksinim duyulacağından ışık diyafram aracılığı ile arttırılır.
12.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde pH metrenin parçaları doğru olarak verilmiştir?
pH ölçüm elektrodu-referans elektrodu-yüksek empedans girişli cihaz |
pH ölçüm elektrodu-referans elektrodu-otoklav |
Spektrofometre-pH ölçüm elketrodu-otoklav |
Termometre-pH ölçüm elektrodu-referans elektrodu |
Referans elektrodu-desikatör-pH ölçüm elektrodu |
pH metre üç parçadan oluşmaktadır, bunlar; pH ölçüm elektrodu, referans elektrodu ve yüksek empedans girişli bir cihazdır. Diğer seçeneklerde verilen otoklav, sterilizasyonda; spektrofometre, çözelti içerisinde yer alan madde miktarını ölçmede; termometre sıcaklığın ölçülmesinde ve desikatör soğutma işlemlerinde kullanılan ekipmanlardır.
13.Soru
Kurutma, ısınmış materyalin nem çekmeden soğutulması ve oldugu gibi saklanması için kullanılan büyük veya küçük hacimli olan cam kaplara ne ad verilir?
Desikatör |
Ependorf Tüp |
Erlen |
Falkon Tüpü |
Lanset |
Kurutma, ısınmış materyalin nem çekmeden soğutulması ve oldugu gibi saklanması için kullanılan büyük veya küçük hacimli olan cam kaplara desikatör adı verilir.
14.Soru
Elektron mikroskobunca canlı hücre incelenememesinin nedeni nedir?
Hücrelerin elektron mikroskobunda incelenene kadar geçen sürede canlılığını kaybetmesi |
Örnek içinden geçen elektron demetinin hücre bütünlüğünü bozması |
Cihazın organik moleküllerin görüntülenmesine uygun olmaması |
Vakum ortamında hücrelerin canlılığını kaybetmesi |
Metal malzemeler dışında elektron mikroskoplarda görüntü elde edilememesi |
Elektron mikroskoplarında ışık kaynağı yerine elektronlar kullanılmaktadır. Elektronların kaynağından numuneye hareket etmesi için vakum ortamı gerekmektedir. Ancak vakum ortamında mikrorganizmalar veya canlı hücreler canlılığını devam ettiremezler.
15.Soru
Mikroskoplarda bulunan kondansör (kondansatör), hangi amaçla kullanılmaktadır?
Işık kaynağından gelen ışığın ayarlanmasını sağlar. |
Görüntüyü objektife ulaşmadan önce 2.5 ile 10 kat arasında büyütür. |
Işık kaynağından gelen ışınların objenin bulunduğu yere toplanmasını sağlar. |
Preparatın sabit şekilde tutulmasını sağlar. |
Işık kaynağının incelenecek örneğe zarar vermesini engeller. |
Kondansör ışık kaynağı ve diyaframın üst kısmında, tablanın hemen altında bulunmaktadır. Görevi, ışık kaynağından gelen ışınların objenin bulunduğu bölgede toplanmasını sağlamaktadır.
16.Soru
Damar ve parankimal yapılarının görüntülenmesinde altın standart inceleme yöntemi olup girişimsel radyolojik işlemler ile damarsal lezyonların tedavisinde kullanılan spesifik görüntüleme cihazı aşağıdakilerden hangisidir?
Anjiografi |
Mamografi |
Ortopantomografi |
Ultrasonografi |
Radyoskopi |
Anjiografi; Damar veya parankimal yapılarının görüntülenmesinde altın standart inceleme yöntemidir. Ayrıca girişimsel radyolojik işlemler ile damarsal lezyonların tedavisinde kullanılan bir cihazdır.
17.Soru
Görüntüleme cihazları başlıca üç prensip ile çalışır. Geçme olarak tanımlayabileceğimiz bu fizik olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Emisyon |
Yayma |
Transmisyon |
Yansıma |
Refleksiyon |
Transmisyon; geçme olarak da tanımlayabileceğimiz bu fizik olayı, X-ışını kullanılan tüm cihazların ana çalışma prensibidir.
18.Soru
İlk ameliyat mikroskobu ne zaman tasarlanmıştır?
1920 |
1921 |
1922 |
1923 |
1924 |
İlk ameliyat mikroskobu ise 1921 yılında Nylen tarafından tasarlanmış ve kulak burun boğaz ameliyatlarında kullanılmıştır.
19.Soru
Elle tutulması mümkün olmayan veya steril çalışılması gereken bazı durumlarda materyalleri tutmak için kullanılan maşa veya cımbız gibi metalden yapılmış, uçlarının iç kısımları dişli olan gereç aşağıdakilerden hangisidir?
Mikropipet |
Mezür |
Maşa |
Pens |
Pastör pipeti |
Pens: Maşa veya cımbız gibi metalden yapılmış, uçlarının iç kısımları dişli olan gereçtir. Elle tutulması mümkün olmayan veya steril çalışılması gereken bazı durumlarda materyalleri tutmak için kullanılır.
20.Soru
Elle kesit alma ve preparat hazırlamada incelenecek numunede hava kabarcığı kalmaması için neye dikkat edilmelidir?
İnceleme ortamı (su, iyot çözeltisi vb.) az miktarda kullanılmalıdır. |
Alınan kesit yeterli kalınlıkta olmalıdır. |
Numune %100 alkol ile muamele edilmelidir. |
İnceleme ortamında birden fazla kesit birbirine yakın olarak konulmalıdır. |
Lamel 45 derecelik açı ile kesit üzerine kapatılmalıdır. |
Kesit alındıktan ve inceleme ortamı damlatıldıktan sonra bir kalınlık meydana geleceğinden, Lam üzerine kapatılan lamel 45 derecelik açıyla hava kabarcığı kalmayacak şekilde kapatılmalı ve taşan sıvılar kurutma kâğıdı ile çekilmelidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ