Eğitsel etkinliklerin öğretmen kılavuzluğunda, katılanlarca yönetilmesine sınıf yönetimi denir. Sınıf yönetimi de mekânın, öğrencilerin ve kaynakların yönetimidir. Uygun öğrenme çevresi hazırlama, bu çevredeki olanak ve ortamı, kuralları, öğrenme düzenini, süreçlerini oluşturma ve kullanma, sınıf yönetimi olarak adlandırılır.

Sınıf yönetimi; öğrencilerin, ortamın, programın, ders araçlarının, diğer derslerin,
aile, çevre ve okulun özelliklerinin bileşimli ve etkileşimli olarak gözetilmesini,
bunlardan yararlanılmasını gerektiren zor bir iştir. Sınıf yönetiminin bu parçaları
ve onların alt parçaları arasındaki sürekli etkileşim, sürekli bir değişim oluşturur.
Bu kararsız ortamda öğrencileri hedeflere ulaştırabilmek için öğretmenin çok dikkatli,
hazırlıklı, önlem alıcı, kestirici, duyarlı olması gerekir. Öğretmen, sınıftaki öğ
rencileri bir bütün olarak görmemeli, herkesin bireysel farklılıklarıyla ayrı bir dünyası
olduğunu bilip, buna ulaşarak öğrencileri başarıya götürmelidir. Sınıf yönetimi
uygulamaları, öğrencilerin gelişim evrelerine göre de değişir. D seçeneğinde öğretmenin öğrencileri bir bütün olarak görmesi gerektiği söylendiği için cevap D seçeneğidir.

“Örnek olay” kısmında anlatılan olaydaki öğretmene yapılabilecek en iyi öneri eğitim sürecini uygulayışını değiştirmesidir.

Öğretmenin bir öğrencisinden tahtayı silmesini istemesi, sınıfiçi ilişkiler kapsamında istek diliyle ilişkilidir.

Önlemsel Model; tepkiyi ve ona neden olan istenmeyen durumu önlemek için, istenen durumdan sapmaların önlenmesine yönelik eylemleri içerir. Doğru cevap C.

Grup dinamiği, grup içindeki güçlerin grupta yer alan bireyleri etkilemesinin incelenmesi demektir. Sınıf atmosferi, sınıf içi ilişkilerde açığa çıkan durumların tamamıdır. Statüler, grupta yer alan bireylerin saygınlık ölçüsüdür. Değerler soyut ve genel kavramlardan oluşur. Normlar ise belirgin ve yol göstericidir. Ayrıca grup üyeleri tarafından paylaşılması beklenen davranışlardır. Doğru yanıt D’ dir.

Müfredatla ilgili çalışmalar sınıf ortamının fiziksel düzenlenişi ile ilgili değil öğretimle ilgilidir.

İyi bir plân, sınıf etkinlikleri içinde amaçlara en uygun olanını seçip çeşitlendirmelidir. Öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri yüksekse, sınırlayıcı yöntemler yerine, yaratıcılıklarını geliştirici, rol oynama, yaratıcı drama gibi yöntemlere ağırlık verilmelidir. Elbette bu, tersi durumlarda bu yöntemlere hiç yer verilmemeli anlamına gelmez. Araç-gereçlerin plânlanmasında bulunma ve uygulanma kolaylıkları, çokluk, herkesin kullanabilmesi, hedef davranışlara tam uygunluk gözetilmelidir. Öğrenci yapımı araçlar, yaratıcılığı, kullanım çeşitliliğini artırır.

Hedeflerin belirlenmesi, bunlara götürücü kararların alınması, uygulanması ve yapılanların düzeltilip geliştirilmesine en genel anlamda yönetim adı verilir.

Öğrencinin yakın çevresi, öğrenme ortamı olarak, onun mekânsal anlamda sınıfını da oluşturur. Öğrenme çevresi, okulların derslikleri ile sınırlandırılmamalı; yakın çevre, sürekli bir “sınıf” olmalıdır. Yakın çevresini öğrenme ortamı olarak kullanan öğretmen, bu “canlı, yaşayan” çevreyi, öğrenme amaçlarının aracı yapmalıdır. Çünkü insan davranışları, “sınıf” denen laboratuvar için değil, öğrencinin doğal yaşam ortamı için gereklidir. Trafik dersinin tamamını okulda yapan, hayvanlar konusu için çevreden yararlanmayan, kitaplık kullanımı için yakın çevredeki kitaplığa
öğrencilerini götürmeyen öğretmen, en iyi öğrenmenin “yaparak-yaşayarak”
olduğunu bilmiyor demektir.

Tepkisel model, sınıf yönetiminin en eski olduğu kadar, tepki gerektiğinde kullanılması en yararlı olan, vazgeçilemez modellerinden biridir. Adından da anlaşılabileceği gibi, bu model, bir durum, oluşum ya da davranışa karşı hedefler belirlenerek tepki gösterilmesini içerir. İstenen duruma dönüşü sağlamak için, genellikle ödül veya ceza türü yaptırımları içerir şekilde kullanılmaktadır. Cezanın karşı tepkisinin olumsuzluklarından kaçınabilmek için modelin, ceza yerine, hedeflenen yeni duruma götürücü, yeni düzenlemeleri içermesi önerilir. İstenmeyen bir duruma istenen tepki olan bu modeldeki etkinlikler, duygusal olmamalı, tepki, sonuca götürücü şekilde düzenlenmelidir.

İstenmeyen davranışların "sınıf içi" etkenleri şunlardır:

Öğrencilerin Özellikleri
• Sınıfın Yapısı
• Eğitim Programı
• Öğretim Süreci
• Öğrenci Başarısı
• Öğretmenin Özellikleri.

İstenmeyen davranışların "sınıf dışı" etkenleri ise ailenin tutumları, okulun düzen yapısı gibi çocuğun sınıfının dışındaki çevresinde yer alan kişi, kurum ve kuruluşlarla ilgilidir. 

Doğru cevap D'dir. 

Okul, sorunlu öğrenciler için yapacağı özel düzenlemelerle, bunların sorun üretmesini engellemelidir. Bu konuda velilerden yararlanılabilir, öğrencilere iş ve uğraş verme yolu kullanılabilir. Doğru cevap C'dir.

Kuralların rastgele yazılıp söylenmemesi gerekir. Bu iletişim, kurala uymayı sağlayıcı biçimde olmalıdır. Yasak şeklindeki kurallar, genellikle yasağa karşı tepki oluşturur. Emir ve yasak bildiren kurallar yerine, olumlu ve izin verilen davranışlar şeklinde kurallar koymak, uyulmalarını kolaylaştırır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ders araçları, somutluk sağlayarak, bilginin algılanmasını, uygulanmasını, kalıcılığını kolaylaştırır, işi ilginç hale getirir, güdüler, öğrenme çevresini doğallaştırır. Doğru cevap C’dir.

İşbirlikçi öğrenme düzenin avantajları:

İş birliğine ağırlık veren düzende,

• Öğretim iyi planlanır,
• Sorumluluklar belirlenir,
• İyi bir grup ödül sistemi kurulmuşsa, başarı olumlu yönde etkilenir,
• Öğrenciler, ortak hedeşere ulaşmak için birlikte çalışır,
• Etkinliklere herkes katılır, yardımlaşılarak öğrenilir.
• Öğrencilerin karar verme, cesaret, güdülenme, katılma, paylaşma, birlikte çalışma gibi sosyal becerileri gelişir.

İşbirlikçi öğrenme düzenin dezavantajları:

Öğrencilerin yönetiminde, öğretmenin denetiminde tutmakta yarar vardır. Bu tür bir uygulama, çalışmaların, amaçlardan uzaklaştırıcı düzensizliğe kaymasını önler.

Öğretmen denetimi önemlidir. Denetim olmazsa düzensizliğe kayar.

Yarışmacı öğrenme düzeninin avantajları: bireyi daha üst düzey edime yöneltmek, gelişmeyi teşvik etmek gibi yararları vardır.

Yarışmacı öğrenme düzeninin dezavantajları:

• Öğrencilerde güvensizlik yaratır.
• Üst yetenek düzeyinde olan, yarışı kazanabilme şansı bulunan birkaç öğrenciyi güdülemesi, diğerlerini seyirci konumuna düşürmesidir.
• Yarışı kazanamayacağını bilen çoğunluk, eğitsel etkinliklerden koparak, amaç dışı davranışlara yönelebilir.
• Öğrenci, enerjisinin bir kısmını diğer arkadaşlarının başarısızlığı için ayırır.
• Arkadaşlarıyla yardımlaşmaz, sorduğu sorulara yanıt alamaz, sorulan sorulara yanıt vermez, çalışmalarını başkalarına göstermez.

İstenen davranışın yapılmasını kolaylaştırmak için;

• İstenen davranışa ulaştırabilecek seçenekler oluşturulmalı
• İstenen davranışa ortam ve olanak sağlanmalı
• Davranışa ulaştıracak alternatiflerin seçimi öğrenciye bırakılmalıdır.

Bakanlığın hazırlayıp gönderdiği ders programları, ülkenin her yöresi için genel bir “çerçeve” programdır. Bırakın ülkenin her yöresini, bir kentindeki, bir okulundaki aynı sınıfın birden fazla şubesindeki öğrenciler bile birbirinin aynı değildir. Bakanlık da bu bilinçle, öğretmenlere, programlarla öğrencilerin uyumunu sağlama görevi ve hakkı vermiştir. Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerinin, diğer özelliklerinin, çevrenin gerektirdiği ekleme ve çıkarmaları yapmak öğretmenin işidir. Bakanlıkça gönderilen “çerçeve” programın her okulun “penceresine”, amaçlar gözetilerek uyarlanması gerekir. Dahası öğretmenin görevi, amaçlarla program arasında gördüğü uyumsuzlukları ve program değişikliği önerilerini bakanlığa bildirmektir.

İstenen davranışı kolaylaştırma yöntemleri

• Engelleyici değişkenler ortadan kaldırılmalı,
• İstenmeyen davranışı yapma zorlaştırılmalı,
• İstenen davranışa ulaştırabilecek seçenekler oluşturulmalı ve seçim öğrenciye bırakılmalı,
• İstenen davranış ilginç hale getirilmeli ve öğrenciningereksinimleri ileilişkilendirilmeli,
• İstenen davranışa ulaşma yolu basamaklandırılmalı,
• Ortam ve olanak sağlanmalı. Doğru cevap E'dir.

Sınav soruları öğrencilerle birlikte, açıklanarak, nedenleri belirtilerek, örneklenerek yanıtlanmalı, sınav sonuçları bekletilmeden duyurulmalıdır. Bu, öğrenciler için hem başarıları ilişkin bir dönüt hem de yanlışlarının ya da eksikliklerinin düzeltilmesi için bir fırsat oluşturur. Değerlendirme ölçütleri öğrencilere verilir ve değerlendirme adil olursa, öğrenciler düzeltme ve geliştirmeye istekli olur, olumsuz davranışlara yönelmezler. Öğretmen yanıldığı durumlarda bunu hemen kabul edip düzeltmelidir. Doğru cevap E'dir.