Siyaset Felsefesi 2 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Adalet, felsefenin tanımlanması en zor kavramlarından birisidir.
II. Adaletin öznesini değişmez.
III. Hangi alanda olursa olsun adalet isteyenler, hak ettikleri, kendilerine verilmeyen şeyin verilmesini, iadesini istemektedir.
Adalet kavramı ile ilgili yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri söylenebilir?
Yalnızca I |
Yalnızca II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Doğru cevap D'dir. Adalet kavramı B.Cullen’in belirttiği gibi felsefenin en cazip ama tanımlanması en zor kavramlarından birisidir. (Cullen, “Philosophical Theories of Justice”dan aktaran: Balı 2001, s. 37) Zira tarih boyunca çok çeşitli anlam ve görünümlere bürünmüştür. Bazen salt bir ide, bazen tanrısal bir erdem, bazen aklın bir emri olarak karşımıza çıkmıştır. Bazen de eşitlik, özgürlük, fayda gibi ahlaki, siyasi ya da ideolojik kavramlar ve değerlerle aynı anlamda kullanılmıştır. Ayrıca adaletin öznesini de belirlemek güçtür. Kimi zaman bu özne tek tek bireylerin tutum ve eylemleri iken, kimi zaman da kamusal kişi ve kurumların faaliyetleri olabilmektedir. Adil bir kişiden, adil bir eylemden söz edebildiğimiz gibi, adil ya da adil olmayan yasalardan, devletten ya da ekonomik bir sistemden de söz edebiliriz. Hangi alanda olursa olsun adalet isteyenler, hak ettikleri, kendilerine verilmeyen şeyin verilmesini, iadesini istemektedir. Bu, hepsinde ortaktır. İster ekonomide, ister siyasette, ister sporda olsun bu talebin değişmediğini görürüz. Buna rağmen, adalet üzerinde tartışmanın devam edeceğini, adaletin “ne olduğu”nu, adalet isteyenleri neyi istediklerini belirlemenin tartışmaları bitirmeye yetmediği görülecektir.
2.Soru
Politika adlı eserinin hemen ilk cümlesinde her devletin iyi bir amaçla kurulduğunu ifade eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Politika adlı eserinin hemen ilk cümlesinde her devletin iyi bir amaçla kurulduğunu ifade eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Sokrates |
Platon |
Aristoteles |
Hegel |
Marks |
Aristoteles Politika adlı eserinin hemen ilk cümlesinde her devletin iyi bir amaçla kurulduğunu ifade eder. Doğru cevap C'dir.
3.Soru
Sosyal adaletin unsurlarından, sosyal ve ekonomik haklardan ilk söz eden kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Rawls |
Walzer |
Nozick |
Smith |
Robespierre |
Sosyal adaletin unsurlarından sosyal ve ekonomik haklardan ilk söz eden 1793 yılında Robespierre (1758-1794) olmuştur. Doğru yanıt E seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi faşist ideoloji tarafından yönetilen ülkelerde gözlenen durumlar arasında yer almaz?
Vatan ve millet uğruna ölenler kahramanlaştırılır. |
Toplumun üyesi olduğu ırk veya millet yüceltilir. |
Toplum sorunlarının çözümünde akıl ve bilime danışılır. |
Basın ve yayın kuruluşları mevcut ideoloji paralelinde yayın yapmaya zorlanır. |
Toplumsal yaşamın bütünü, devlet liderine göre örgütlenir ve belirlenir. |
Faşizm ile yönetilen toplumlarda, toplum sorunlarının çözümünde akıl ve bilim yerine, duyguya, nefrete, söylencelere (mitlere) dayanma eğilimi gösterir ve usdışıcı (irrationalist) bir felsefe anlayışından beslenilir.
5.Soru
“Sosyal adalet ne sadece bireyin faaliyetlerine özgü, ne de sadece devletin kamusal faaliyetlerinin bir niteliğidir, o aynı zamanda toplumun kültürel kurumları, adetleri ve gelenekleri ile ahlaki kural ve mukaddes saydığı değerler gibi kamusal olmayan vechesi ile de ilgilidir.” sözü kime aittir?
Bertrand Russell |
W. K. Frankena |
Francis Bradley |
John Rawls |
Ronald Dworkin |
Böylece hem çağın gerisinde kalmamak hem de vatandaşlarının herbirinin yararı için çağdaş devletin temel amacı sosyal ve ekonomik adaleti sağlamak olmalıdır. Ancak W. K. Frankena’nın vurguladığı gibi, “sosyal adalet ne sadece bireyin faaliyetlerine özgü, ne de sadece devletin kamusal faaliyetlerinin bir niteliğidir, o aynı zamanda toplumun kültürel kurumları, adetleri ve gelenekleri ile ahlaki kural ve mukaddes saydığı değerler gibi kamusal olmayan vechesi ile de ilgilidir.” (Frankena, The Concept of Social Justice, aktaran Balı 2001, s. 203) Dolayısıyla sosyal devlet bütün bu alanları hesaplamalı ve ona göre hukuksal ve siyasal bir yol izlemelidir. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kollektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanan ideoloji aşağıdakilerden hangisidir?
Yeşil anarşizm |
Bireyci anarşizm |
Toplumcu anarşizm |
Kültürel anarşizm |
Kollektivist anarşizm |
Farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm, bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kollektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.
7.Soru
"Herkesin başkalarının aynı hürriyeti ile bağdaşan en geniş temel hürriyete sahip olmak konusunda eşit hakkı vardır.” Aşağıdakilerden hangisi Rawls'un ifade ettiği ilkenin bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır?
İfade edilen ilke bilinmezlik perdesi ile ilgilidir. |
Herkese sağlanan eşitlik bir eşitsizliğe dönüşebilir. |
Özgürlük bireyler için en önemli haktır. |
Ahlaki yargılar ile uyum içinde olmak faydacı adaletin bir ürünüdür. |
Amaçsal olmayan adalet için ilk durumun varlığına işaret etmektedir. |
Rawls eserinde şöyle demektedir: “Özgürlük en önemli değerdir ve özgürlükten ancak daha çok özgürlük için vazgeçilebilir”
Ancak Rawls’u özel kılan ikinci ilkede gizlenmektedir. Zira bu ilkeyle Rawls hakkaniyete uygun eşitlik ile farklılık ilkesinden aynı anda söz etmektedir. Başka bir deyişle, bir yandan özgürlük, fırsatlar, gelir ve zenginlik gibi tüm sosyal değerlerin eşit olarak dağıtılmasından söz eder; diğer yandan bu eşitliğin herkesin yararına olacaksa, eşitsizliğe dönüşebileceğinin meşruluğunu vurgular.
8.Soru
Bir toplumda maddesel yönden güçlü ve güçsüz halk grupları arasında ekonomik eşitliğin temini yoluyla bir sosyal/siyasal denge sağlanmasına ne denir?
Sosyal Adalet |
Ekonomik Adalet |
Hukukun üstünlüğü |
Sosyal ve Ekonomik Adalet |
Düzeltici Adalet |
Öyleyse sosyal ve ekonomik adalet şu şekilde tanımlanabilir: “Bir toplumda maddesel (ekonomik) yönden güçlü ve güçsüz halk grupları (veya sosyal sınıflar) arasında ekonomik eşitliğin temini yoluyla bir sosyal/siyasal denge sağlanmasıdır” (İzveren 1991, s. 100). Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Üretim araçlarına devletin sahip olduğu ve üretimde emeği geçenler tarafından devletin denetlendiği ekonomi yönetim modeline ne ad verilir?
Komünizm |
Sosyalizm |
Liberalizm |
Anarşizm |
Merkeziyetçilik |
Sosyalizmin sözcük olarak ilk kullanımı, 1800’lerin ilk yarısında olmuştur. Sosyalizm, üretim araçlarına devletin sahip olduğu ve üretimde emeği geçenler tarafından devletin denetlendiği bir ekonomi yönetimi modelidir. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Doğada yalnızca güçlü ve dayanıklı olan canlılar hayatta kalacağını belirten ve çıkış noktasını ünlü biyolog Charles Darwin’in Türlerin Kökeni adlı yapıtında savunduğu doğal seçilim görüşüne dayandırdığı kuramın adı nedir?
Sosyal Darwinizm |
Kolektivizm |
Marksizm |
Anti militarizm |
Faşizm |
Sosyal Darwinizm, çıkış noktasını ünlü biyolog Charles Darwin’in Türlerin Kökeni adlı yapıtında savunduğu doğal seçilim görüşüne dayandırır. Bu görüşe göre doğada yalnızca güçlü ve dayanıklı olan canlılar hayatta kalacaktır. Bu görüş toplum yaşamına uygulandığında, en üstün ırkın kendisinden aşağı olanları yönetmesi, bu yönetime direnenleri de yok etmesi biçiminde bir anlayışa dönüşür. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Paris’te 18 Mart’tan 28 Mayıs 1871’e uzanan kısa sürede iktidarda olan sosyalist hükümetin adı nedir?
Temmuz Monarşisi |
İkinci Cumhuriyet |
İkinci İmparatorluk |
Üçüncü Cumhuriyet |
Paris Komünü |
Paris Komünü (La Commune de Paris) Paris’te 18 Mart’tan 28 Mayıs 1871’e uzanan kısa sürede iktidarda olan sosyalist hükümettir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
........... hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme ve herkese kendine uygun düşeni verme olarak tanımlanabilir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Özgürlük |
Ekonomik adalet |
Eşitlik |
Adalet |
Vicdan |
Türk Dil Kurumu sözlüğünde adalet “hak ve hukuka uygunluk, hakkı gözetme ve herkese kendine uygun düşeni verme”(TDK 1988, s.13) olarak tanımlanmaktadır. Adalet Bazen salt bir ide, bazen tanrısal bir erdem, bazen aklın bir emri olarak karşımıza çıkmıştır. Bazen de eşitlik, özgürlük, fayda gibi ahlaki, siyasi ya da ideolojik kavramlar ve değerlerle aynı anlamda kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Yaygın ideolojik güdümleme ve terör üzerine kurulu geniş kapsamlı bir siyasal kurallar bütününe ne denir?
Yaygın ideolojik güdümleme ve terör üzerine kurulu geniş kapsamlı bir siyasal kurallar bütününe ne denir?
Toplulukçuluk |
Liberalizm |
Nominalizm |
Totalitarizm |
C¸okkültürlülük |
Totalitarizm, yaygın ideolojik güdümleme ve terör üzerine kurulu geniş kapsamlı bir siyasal kurallar bütünüdür. Totalitarizm, toplumsal ve bireysel varlığın üzerinde bir iktidar kurarak, iktidar, toplum ve birey arasındaki mesafeleri bütünüyle yok eder.
14.Soru
Marksist Teori neyi amaçlamaktadır?
Devlet eliyle piyasanın kaldırılması |
Ekonomide liberal politikalar |
Bir sınıfın mutlak egemenliği |
Aşırı bireycilik |
Kompleks eşitçilik |
Teori, devletin sosyal adaleti sağlamak için piyasaya müdahale ederek sosyal adaletin sağlanması için piyasayı tamamen ortadan kaldırmak istemesinden ileri gelir. Marx’a göre sosyalist ve komünist toplum evrelerine paralel olarak iki sosyal adalet tipi vardır.
15.Soru
Kavramların gerçek varlıklar olduğunu kabul eden kavram gerçekçiliğine karşıt olarak, tümel kavramların yalnızca nesnelerin adları olduğunu ileri süren görüşe ne ad verilir?
Kavramların gerçek varlıklar olduğunu kabul eden kavram gerçekçiliğine karşıt olarak, tümel kavramların yalnızca nesnelerin adları olduğunu ileri süren görüşe ne ad verilir?
Nominalizm |
Yapısalcılık |
Fenomenoloji |
Materyalizm |
İdealizm |
Kavramların gerçek varlıklar olduğunu kabul eden kavram gerçekçiliğine karşıt olarak, tümel kavramların yalnızca nesnelerin adları olduğunu ileri süren görüşe nominalizm (adcılık) adı verilir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
- Ahlak, akıllı bireylerin ideal koşullar altında kabul ettiği kurallardan oluşur
- Özel hiçbir çıkarın ifadesi olmayan bu ahlak kuralları tarafsızdır ve baskıcı bir şekilde rakiplere dayatılır
- Bu kurallar, en iyi insanca yaşama biçiminin ne olduğu konusunda yarışan inançların tümünden bağımsızdır
- Dördüncüsü, ahlaklı ajanlar gibi ahlaka ilişkin birimler bireysel in- sanlardır ve ahlaki değerlendirmeler içinde bu bireylerden her biri bir kişidir
Yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri Alasdair MacIntyre'ye göre ahlaki görüşlerin ortak özellikleridir?
- Ahlak, akıllı bireylerin ideal koşullar altında kabul ettiği kurallardan oluşur
- Özel hiçbir çıkarın ifadesi olmayan bu ahlak kuralları tarafsızdır ve baskıcı bir şekilde rakiplere dayatılır
- Bu kurallar, en iyi insanca yaşama biçiminin ne olduğu konusunda yarışan inançların tümünden bağımsızdır
- Dördüncüsü, ahlaklı ajanlar gibi ahlaka ilişkin birimler bireysel in- sanlardır ve ahlaki değerlendirmeler içinde bu bireylerden her biri bir kişidir
Yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri Alasdair MacIntyre'ye göre ahlaki görüşlerin ortak özellikleridir?
Yalnız I |
Yalnız III |
II ve IV |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Toplulukçu düşünce geleneğinin önde gelen isimlerinden Alasdair MacIntyre, tüm bu ahlak görüşlerinin, ahlaki açıdan aralarındaki uyuşmazlıklara rağmen ortak kabullerini şöyle sıralar:
“İlki; ahlak, akıllı bireylerin ideal koşullar altında kabul ettiği kurallardan oluşur. İkincisi, özel hiçbir çıkarın ifadesi olmayan bu ahlak kuralları tarafsızdır ve baskıcı bir şekilde rakiplere dayatılır. Buna karşın üçüncüsü; bu kurallar, en iyi insanca yaşama biçiminin ne olduğu konusunda yarışan inançların tümünden bağımsızdır. Dördüncüsü, ahlaklı ajanlar gibi ahlaka ilişkin birimler bireysel insanlardır ve ahlaki değerlendirmeler içinde bu bireylerden her biri bir kişidir ve hiç kimse birden fazla değerlendirilmez. Beşincisi, kuralları belirleyen bağlılıktan yola çıkarak ahlaklı varlığı biçimlendiren yargı, istisnasız tüm ahlaki varlıklarda benzerdir ve neticede toplumsal tüm özelliklerden kurtulmuş durumdadır. Ahlakın beslediği şey, tüm somut toplumsal yapıların onlardan bağımsız bir şekilde yargılanabileceğini savunan eleştirilerdir” (MacIntyre 2006, s. 240).
17.Soru
İktisadi Adalet ve Demokrasi adlı yapıtında ekonomik zenginlik ve sorumlulukların nasıl paylaşılması gerektiğine dair dört dağıtım kuralından söz eden iktisatçı kimdir?
Marx |
Proudhon |
Hahnel |
Lock |
Hume |
Doğru cevap C'dir.
18.Soru
Adam Smith "görünmez el" benzetmesi ile neyi anlatmayı hedeflemektedir?
Piyasa ilişkileri |
Sosyal adalet |
İnsan ilişkileri |
Siyasal adalet |
Ekonomik adalet |
Adam Smith aslında görünmez el olarak tanımladığı piyasa ilişkilerini kastetmektedir.
19.Soru
- Kadınlara oy hakkı verilmesi
- Yasalar önünde eşitlik
- Ekonomik eşitlik
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Liberalizmin adalet anlayışı içinde yer alır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
Liberalizmin eşitlik anlayışı siyasal ve hukuksal bir anlama sahiptir. Sosyal adalet ya da ekonomik eşitlik bu noktada liberalizmde kendisine yer bulamaz. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal adalet kavramının karşılaştığı sorun ya da sorunlardan sayılabilir?
I. Birinci Dünya Savaşı sırasında totalitarizmin yükselmesi
II. Liberalizm ve sosyalizm düşünceleri arasında kendine yer bulma
III. 19.yy.'daki siyasi, ekonomik, toplumsal dalgalanmalar.
Yalnız II |
I-II |
II-III |
I-II-III |
I-III |
19. yüzyılın gerek düşünsel, gerek siyasal ve hukuksal gerekse ekonomik yapısının bireyciliği ve kişi özgürlüğünü ön plana çıkarmasıyla bu düşünceler çok fazla etkin olamamış, sosyal adalet kavramı da liberalizm ve sosyalizm arasındaki tartışmanın içerisinde kendisine kimi zaman en yüksekte kimi zaman en aşağıda yer bulmuştur. Ancak 1918’ lere gelindiğinde, 1789 anayasasının temel hak ve hürriyetlerine sosyal ve ekonomik haklar kategorisi eklenmiştir. Ancak bu kez de totalitarizm yükselmiş, bu haklar hukuk güvencesinden yoksun kalmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ