Siyaset Sosyolojisi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Althusser'in fikirlerini yansıtmamaktadır?
Devletin baskı aygıtları zor kullanarak işler |
Devletin baskı aygıtları ideolojiyi kesinlikle kullanmaz |
Aygıtlar üzerinde egemen sınıfın kontrolü söz konusudur |
Devletin ideolojik aygıtlarını siyasal-ideolojik mücadele alanı olarak görür |
Egemen sınıfın DİA’lar üzerindeki hâkimiyetinin, DBA’lar üzerindeki hâkimiyeti kadar mutlak olmadığının altını çizer |
Altussher, DBA ile DİA’ları birbirinden ayıran şeyin, ilkinin zor kullanarak, ikincinin ideoloji kullanarak işlemesi olduğunu belirtir. Althusser’e göre bu, DBA’ların ideolojiyi, DİA’ların ise baskıyı hiç kullanmadıkları anlamına gelmez. Söz konusu belirlemenin içermiş olduğu şey, DBA’ların öncelikle baskıya müracaat edip ikincil olarak ideolojiyi kullanması, DİA’ların ise öncelikle ideolojiye ağırlık verip ancak belirli durumlarda baskıyı kullanmalarıdır.
2.Soru
Sivil toplumu tamamlanmamış bir proje olarak gören düşünür hangisidir?
J. Locke
|
A. Smith
|
A.Tocqueville
|
T. Paine
|
J. Keane
|
3.Soru
Laclau ve Mouffe'un siyaset ve topluma ilişkin düşüncelerine uygun olmayan bir bakış açısını içeren ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Laclau ve Mouffe, siyasal özne gibi toplumun da olumsal olduğunu kabul ettikleri için, toplumsal yaşamı içerisinde bir düzeni barındıran bir bütünlük olarak görmemişlerdir. |
Laclau ve Mouffe için toplum farklı kimliklerin (yaşam tarzlarının) siyasal mücadelelerine bağlı olarak kurulan ve bozulan göreli ve istikrarsız bir bütünlüğe karşılık gelmektedir. |
Laclau ve Mouffe hegemonyanın farklı kimliklerin siyasal mücadelelerine bağlı olarak kurulan geçici bir bütünlük olduğunu dolayısıyla da içerisinde siyasal ilişkinin (yani hâkimiyet ilişkilerinin) olmadığı bir toplumsal yaşam biçiminin mümkün olmadığını belirtirler. |
Laclau ve Mouffe’ya göre, her zaman birtakım tahakküm ilişkilerini barındıracağı için, her hegemonyanın politik mücadele yoluyla dönüştürülmeye açık olması gerekir. |
Laclau ve Mouffe'a göre, işçi sınıfı, kapitalist üretim ilişkilerinden mağdur olan diğer siyasal öznelere liderlik ederek hegemonyanın ortadan kalkacağı sınıfsız bir toplum için mücadele yürütmelidir. |
Laclau ve Mouffe, siyasal özne gibi toplumun da olumsal olduğunu kabul ettikleri için, toplumsal yaşamı içerisinde bir düzeni barındıran bir bütünlük olarak görmemişlerdir. Onlar için toplum farklı kimliklerin (yaşam tarzlarının) siyasal mücadelelerine bağlı olarak kurulan ve bozulan göreli ve istikrarsız bir bütünlüğe karşılık gelir. Laclau ve Mouffe bu bütünlüğü izah etmek için Gramsci’nin hegemonya kavramına müracaat ederler. Daha önce belirtildiği gibi, Gramsci, hegemonyayı içerisinde farklı sınıfların çıkarlarını barındırmakla birlikte, daha çok egemen sınıfın lehine işlev gören bir mutabakatı nitelemek için kullanmıştı. Gramsci egemen sınıfın ideolojik mücadeleyle oluşturduğu hegemonyanın, yine ideolojik mücadeleyle farklı bir biçimde yeniden kurulabileceğini söyleyerek, bir hegemonyanın sağlamış olduğu bütünlüğün göreli bir kararlığa sahip olduğunun altını çizmişti. Yine Gramsci, sınıf merkezli bakış açısının sonucu olarak, sınıfsız bir toplumda yöneten-yönetilen ayrımının olmadığı bir bütünlüğün hayata geçeceğini düşünüyordu. Laclau ve Mouffe, Gramsci’nin hegemonya kavramını belirli bir siyasal özneye ontolojik ayrıcalık tanımadıkları için sınıf merkezli olmayan bir perspektiften hareketle yeniden yorumlarlar. Onlar bu doğrultuda hegemonyanın farklı kimliklerin siyasal mücadelelerine bağlı olarak kurulan geçici bir bütünlük olduğunu, bu bütünlüğün nasıl kurulursa kurulsun her zaman belirli yaşam tarzlarının lehine belirli yaşam tarzlarının ise aleyhine olacak sonuçlar içereceğini, dolayısıyla da içerisinde siyasal ilişkinin (yani hâkimiyet ilişkilerinin) olmadığı bir toplumsal yaşam biçiminin mümkün olmadığını belirtirler. Laclau ve Mouffe’a göre, her zaman birtakım tahakküm ilişkilerini barındıracağı için, her hegemonyanın politik mücadele yoluyla dönüştürülmeye açık olması gerekir. Laclau ve Mouffe için bu açıklık demokratik bir toplumun varlık koşuludur. Laclau ve Mouffe, demokratik toplumu; herhangi bir siyasal öznenin (kimliğin) ontolojik olarak ayrıcalıklı bir konuma sahip olarak görülmediği ve her siyasal öznenin kendisini kuran toplumsal ilişkileri dönüştürme imkânına sahip olduğu toplum olarak görürler. Bu toplumda çeşitli siyasal özneler, maruz kalmış oldukları tahakküme karşı güçlerini birleştirip ortak hareket edebilirler. Laclau ve Mouffe, bu anlamda, sosyalist stratejinin de değişmesi gerektiğine dikkat çeker. Buna göre, işçi sınıfı, kendini ayrıcalıklı siyasal özne olarak görmekten vazgeçip kapitalist üretim ilişkilerinden mağdur olan diğer siyasal öznelerle ortak bir mücadele yürütmelidir.
4.Soru
Karl Marx, devlet ve sivil toplumu bir bütün olarak görür ve bu bütünlüğün kapitalist ilişki ve üretim biçimlerinin yaygınlaşmasıyla bozulduğunu düşünür. Marx'ın bu görüşüne göre, aşağıda belirtilen hangi uygulama bu düşünceyi destekler?
Kentsel dönüşüm sürecinde rant sağlamak isteyen kişi ya da kurumların bireyleri, ekonomik, fiziksel ya da psikolojik baskıya başvurarak mülksüzleştirmesi
|
Yoğun sanayileşmeye karşı önlem alan devletin, tarımla uğraşan yurttaşları ekonomik anlamda desteklemesi
|
El emeği ile üretim yapan, kültürel değer arz eden ürünler üreten zanaatkarların, seri üretim sonucu piyasaya sürdükleri taklit mallarla kar elde eden kuruluşlara karşı devlet tarafından desteklenmesi
|
Gayri safi milli hasılayı arttırmak ve ekonomik sermayeyi toplumsal sınıflar arasında daha dengeli bölüştürmek için devlet tarafından çeşitli önlemler alınması
|
Taşeronlaşmayı engellemek ve kamu kadrolarının, nitelikli iş gücüne tahsis edilmesi için devlet tarafından çalışmalar yapılması
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Postmodern dönemde sivil toplum kavramının sembol bir kavram olmasıyla ilgili nedenlerden birisi olarak sayılamaz?
Komünist rejimlere muhalefet bir düşünce olarak ortaya çıkması,
|
Totaliter ve otoriter yönetimlere demokratik bir direniş olması,
|
Sovyet ve Doğu Avrupa rejimlerinin yıkılmasında etkin rol oynaması,
|
Demokrasi tartışmalarında etkin rol oynaması,
|
Stratejik eylem biçimlerinin şekillenmesinde rol oynaması,
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 1968’de düzenlenen üçüncü Karşılaştırmalı Siyaset Sosyoloji konferansında oluşturulan Siyaset Sosyolojisi Komitesinin altındaki çalışma gruplarının uzmanlık alanlarından biridir?
Siyasetin Sosyolojisinin uluslararası düzeyde kabul görmesi |
Uzmanlar arasındaki karşılıklı bilgi alışverişinin sağlanması |
Siyasetin Sosyolojisinin Siyaset Bilimi ile olan sınırlarının belirlenmesi |
Kamu yönetimi karar alma mekanizmaları |
Karşılaştırmalı ulus kurma süreci |
Söz konusu komitenin altında oluşturulan diğer çalışma grupları şunlardır: Karşılaştırmalı seçmen davranışı, Karşılaştırmalı öğrenci siyaseti, Karşılaştırmalı ulus kurma süreci, Silahlı kuvvetler ve toplum, Karşılaştırmalı topluluk incelemeleri. Yanıt E şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi davranışçılığın 1930’larda Amerikan siyaset biliminde dönüm noktası olmasının önemli sebeplerinden birisidir?
Sosyal bilimler alanında ilgili dönemde görgül bilgi ve verilere dayandırılan çalışmaların rağbet görmemesi
|
Avrupa kökenli bilim adamlarının siyaseti anlamak için sosyolojik ve psikolojik kuramlara eğilmek gerektiğini vurgulamaları
|
Birçok Amerikalı siyaset bilimcinin, geleneksel çerçeveden, özellikle tarihsel, felsefi ve betimleyici kurumsal çerçeveden yana tavır alması.
|
1930’ların sonlarında Avrupadaki siyasal gelişmeler nedeniyle Amerika’ya olan beyin göçü
|
Hukuksal ve tarihsel arka planı öne çıkaran çalışmaların etkisi
|
8.Soru
Olgu-değer ayrımına giderek sosyologun toplumsal gerçekliği değer yargılarından bağımsız olarak inceleyebileceğini ve objektif bir bilgiye ulaşabileceğini varsayan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Pozitivizm |
Postmodernizm |
Yorumsamacılık |
Yanlışlama kuramı |
Modernizm |
Pozitivizm.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özellikle ikinci dünya savaşından sonra yaşanmaya başlanmış olan toplumsal ilişkiler düzeyindeki bir dizi değişikliğin siyasete olan yansımaları arasında yer almayan bir değişikliktir?
Kapitalist üretim ilişkilerinin toplumsal yaşamın bütün alanlarına nüfuz etmesi
|
Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ve yaygınlaşmasına bağlı olarak ortaya çıkan kitle kültürü
|
Toplumsal yaşama yönelik devlet müdahalesinin artmış olması
|
Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ve yaygınlaşmasının muhalif hareketlere imkân ve ortam hazırlaması
|
Siyasal mücadelenin özellikle parti ve sendika gibi kurumlara dayalı olarak yapılmaya başlanması
|
10.Soru
Siyaset Sosyolojisi hangi paradigmayı kullanır?
Antropolojik
|
Ekonomik
|
Felsefi
|
Siyasi
|
Sosyolojik
|
11.Soru
Demokrasi ile sivil toplum arasındaki bağı kuran düşünürler hangi düşünce geleneğine mensupturlar?
Liberal |
Sosyalist |
Anarşist |
Kamusalcı |
Tarihselci |
Demokrasiyle sivil toplum arasındaki bağı ilk kuran, liberal düşünürlerdir. Alexis De Tocqueville’in başlattığı bu gelenek 20. yüzyılda Gabriel Almond ve Sidney Verba ile devam etmiştir.
12.Soru
(I) Siyasete ilişkin dernek ve komiteler
(II) Marx ve Weber’in katkıları
(III) Beyin göçü
(IV) Davranışçılık ekolünün ortaya çıkması
(V) Siyaset biliminde sosyolojik ve psikolojik kuramların önemli olduğunu anlama
Yukarıdaki numaralandırılmış ifadelerden hangisi, siyaset sosyolojisinin ABD’de gelişmesinde birincil bir etkiye sahip değildir?
I |
III |
II |
V |
IV |
Marx ve Weber’in çalışmaları Avrupa’da siyaset bilim çalışmalarının güçlenip bağımsız biçimlenmesinde oldukça etkili olmuştur. Bu bakış açısıyla kendini yetiştirmiş bilim adamları, ABD’ye göç ettiklerinde oradaki harekete katkıda bulunmuşlar ama genel olarak sosyoloji ve psikoloji alanlarına ait kuramların siyaset sosyoloji açısından değerini göstermişlerdir. Yanıt C şıkkıdır.
13.Soru
"Sivil toplum" kavramı, hem modernleşme sürecindeki Batı toplumunun tarihsel olarak geldiği aşamayı hem de gelinen bu duruma bağlı olarak devlet-toplum ilişkisini demokrasi ekseninde yeniden ele alan düşünme biçimini tanımlar. Sivil toplum kavramının demokrasi düşüncesinin gelişimine katkısı ciddi boyutta olmuştur. Devletin karşısında özerk bir toplumsal alanın varlığını öngören sivil toplum teorisiyle birlikte, kamusal alan, anayasal yurttaşlık ve hukuk devleti gibi modern demokrasi düşüncesinin vazgeçilmez kavramları gelişme olanağı bulmuştur.Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi sivil toplum-devlet ilişkileri ekseninde değerlendirilemez?
Bir ekolojik yaşam oluşumunun çevre hakları ile ilgili düzenlediği protesto eylemi
|
Devletin yetkilendirdiği bir kurum tarafından yapılan ulusal bir sınavda ortaya çıkarılan yolsuzluğa karşı düzenlenen protesto eylemi
|
Bir ülkede egemen olan ideolojik düşüncelere bağlı olan bir devlet çalışanının, etnik ya da dini kökeni, siyasi görüşleri vb. farklı olan çalışma arkadaşlarını fişlemesi
|
Siyasi yolsuzluklara karşı düzenlenen protesto eylemi
|
Farklı siyasi görüşlere sahip olan bireylerin iktidar partisine tepkilerini dile getiren bir protesto eylemi düzenlemesi
|
14.Soru
Sivil toplumda siyasal olmayan organizasyon ve derneklerin demokrasi için hayati önemine dikkat çeken isim aşağıdakilerden hangisidir?
Alexis de Tocqueville |
Robert Dahl |
Gabriel Almond |
Robert D. Putnam |
Sidney Verba |
Robert D. Putnam
15.Soru
Althusser'in kavramlaştırmasında var olan üretim koşullarının sürmesi ve mevcut toplumsal formasyonun devam etmesini açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihsel blok |
Sivil toplum |
Hegemonya |
Yeniden üretim |
Üst belirlenim |
Althusser, siyasal ve ideolojik yapıların öneminin yeniden-üretim kavramı üzerinden anlaşılabileceğine dikkat çeker. Althusser’e göre, bir toplumsal formasyonun varlığını sürdürmesi ancak üretimde bulunurken üretim koşullarını da yeniden üretmesi ile mümkündür. Üretim koşullarının yeniden üretimi, üretim araçlarının ve üretim ilişkilerinin yeniden üretimini kapsar. Bir işçinin almış olduğu ücretle yaşamını sürdürmesi ve çalışabilme gücüne sahip olması, üretim araçlarının yeniden üretiminin bir örneğidir. Fakat işçinin çalışabilir durumda olması yalnız başına yeterli değildir. Onun sistemin işleyişine rıza gösterecek ve bu işleyişi sorgulamayacak bir düşünce ve anlayış içerisinde olması da gerekir. İşçinin söz konusu düşünce ve anlayışa sahip olması ise, üretim ilişkilerinin yeniden üretimiyle mümkün olur. Althusser, üretim ilişkilerinin yeniden üretiminin siyasal ve ideolojik yapılar yoluyla sağlandığını belirtir.
16.Soru
Tarihsel blok kavramı aşağıdaki düşünürlerden hangisine aitttir?
Karl Marx |
Max Weber |
Louis Althusser |
Antonio Gramsci |
John Locke |
Tarihsel blok kavramı Antonio Gramsci'ye aittir.
17.Soru
Modern devleti karakterize eden özelliklerden birinin "devletin faaliyetlerini hukuk temelinde gerçekleştirmesi" olduğunu söyleyen kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx |
Louis Althusser |
Max Weber |
Ernesto Laclau |
Marc Abeles |
Faaliyetlerini hukuk temelinde gerçekleştirmesi, modern devletin bir başka özelliğini oluşturur. Modern devlet bir hukuk devletidir. Bunun anlamı, hukukun hem devletin kendisi hem devlet adına çalışanlar hem de vatandaşlar için bağlayıcı olmasıdır. Modern toplumda hukuk, belirli amaçları gerçekleştirmenin bir aracı olarak, bilinçli bir iradenin ürünü olduğu için, içerisinde ussallığı barındıran kurallara karşılık gelir. Hukuk, devletin toplumsal yaşam üzerinde kontrol kurmasına imkân sağladığı gibi, söz konusu kontrol için kullanmış olduğu gücün meşruluk zemini olarak da işlev görür. Hukukun bu işlevinin temelinde ussallık vasfına sahip olması bulunmaktadır. Modern toplumsal yaşamda düzen, hukuk yoluyla sağlandığı için, bireyler, yaşamlarının birçok alanında onları belirli bir şekilde davranmaya zorlayan kurallarla karşılaşırlar. Bu karşılaşma devletin iktidarın odak noktası olduğu, dolayısıyla da siyasetin devletin faaliyetlerinde ifadesini bulduğu algısını güçlendirir. Zira hukukun düzenleyici, zorlayıcı ve sınırlandırıcı gücünün arkasında devlet bulunduğu için, bireyler hukuk kurallarıyla her karşılaştıklarında aslında devletin gücüyle karşılaşmış olurlar.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rousseau'nun toplum ile ilgili düşüncelerine uygundur?
Birey toplumu önceler.
|
Birey merkezli toplum anlayışının tersine, insan, doğası gereği toplumsal bir varlıktır.
|
Doğaya içkin bir hukuk ve adalet bulunur.
|
Doğal hukuk bir meşruiyet ilkesidir.
|
Doğru (meşru) siyasal düzen monarşinin yürürlükte olduğu siyasal düzendir.
|
19.Soru
Paradigma kavramını sosyal bilimlere kazandıran bilim tarihçisi ve felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?
Seymour Martin Lipset
|
Maurice Duverger
|
Karl Marx
|
Thomas S.Kuhn
|
Lloyd Warner
|
20.Soru
Louis Althusser’in ağırlıklı olarak ideoloji yoluyla faaliyet gösterdiğini belirttiği ve üretim ilişkilerinin yeniden üretimini temel işlevi olarak gördüğü kurumları nitelemek için kullandığı
Devletin İdeolojik Aygıtları
|
Devletin Askeri Aygıtları
|
Devletin Ekonomik Aygıtları
|
Devletin Baskı Aygıtları
|
Devletin Kültürel Aygıtları
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ