Beş aşama boyunca sokak çalışmacısının sahip olduğu işlevler ve sorumluluklar, sokak çocukları özelinde “değerlendirme, ihtiyaç ve sorunlara yanıt vermek, eğitmek, toplumu harekete geçirmek, savunuculuk ve yönetim” olarak özetlenebilir.

Değerlendirme: Sokak çocuklarıyla ilgili doğru ve gerçekçi bilgi üretmek. Böylece sokak çocuklarının ihtiyaç ve sorunları arasında bir öncelik sıralaması yapılabilir.

Yukarıda Hindistan'daki sokakta yaşayan çocuklara yapılan hizmetlerden söz edilmektedir.

Sokakta yaşayan çocukların madde kullanmak için kendilerine göre çok sayıda sebepleri vardır. Açlığın verdiği acıyı azaltma, can sıkıntısını giderme, eğlenme ve heyecan yaşama, korkuyu bastırma ve cesaretlenme, utanma duygusunu bastırma, umutsuzluk ve depresif yakınmalarla baş edebilme, uyku sorununu giderme, uyuşukluğu sağlama, daha canlı olabilme, uyanık kalma, istismar ve diğer tehlikelerden korunma, diğer kullanıcılarla iletişim içinde olma, ağrıları azaltma ve duyarsızlaşma, suç işlemeyi kolaylaştırma, geçmişte ve şimdi yaşadıkları örseleyici olayların yarattığı olumsuz duyguları bastırma, maddenin kesilmesi sonucu oluşabilecek yoksunluk durumu ile başa çıkabilme bu nedenler arasında sayılmaktadır.

Ülkemizde kış aylarında hizmet veren otel ve spor salonu gibi hizmetler bazı evsizler ta­rafından kullanılmaktadır. Bazı evsizler doğal olarak kuralları olan bu kuruluşları tercih etmemekte ve sokakta yaşamayı yeğlemektedir (özellikle kronik evsizler).

• Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesi
• Ankara Valiliği Kimsesizler Oteli
• Ankara Büyükşehir Belediyesi Barınma Evi
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Metin Oktay Spor Tesisleri
• Bursa Büyükşehir Belediyesi Barınma Evi
• İzmir Müyesser Turfan Güçsüzler Evi

Sokak çalışmasında 3. aşama kendini tanıtma aşamasıdır. Kim olduğunuzu ve neden orada bulunduğunuzu açıklamanız gerekir. Bu aşamada, sadece hedef kitlenin değil aynı zamanda bölgede bulunan diğer sakinlerin (dükka^n sahipleri vb.) sizi tanıması ve rolünüzü kavraması önemlidir. Doğru cevap C'dir.

Sokak sosyal hizmet ile ilgili Hakan Acar ve Ercüment Erbay’ın birlikte kaleme aldığı “Türkiye’de Sokak Çalışması” adlı çalışma dışında tek bir yayın dahi bulunamamaktadır.  

Geçiş Hizmetleri: Geçiş hizmetleri, evsizlere iş yardımı, sosyal hizmetler, sağlık hizmetleri, ruh sağlığı hizmetleri ve eve geçiş yardımlarını kapsamaktadır.

Sokak çalışmasının beş temel amacı bulunmaktadır. Bunlar:

- Ulaşılamayana ulaşmak (destek ve yardıma ihtiyaç duyan, dışlanmış, var olan örgüt ve kurumsal hizmetlere ulaşamayan birey ve gruplarla çalışmak),

- motivasyon ve eşlik etmek (hedef grupla çalışırken, kişi ve grupların karar alma süreçlerine yardım etmek ve gerekli durumlarda destek ve tedavi (rehabilitasyon) olanaklarına yönlendirmek)

- sosyal eğitim (hedef kitleyi, ihtiyaçlarını karşılamaları için, yardım sistemini nasıl kullanacakları yönünde bilgilendirmek),

- aşağıdan yukarıya yaklaşım (uyum sürecini geliştirmek ve dışlanmayı azaltmak için dolaylı olarak insanların çevreleriyle veya doğrudan bir grup çocuk, genç veya yetişkinle çalışmak),

- politik ve sosyal farkındalık (sokak çalışmacısı çocukların ve gençlerin yaşam koşullarını izlemeli ve politik otoriteleri sokaklardaki insanların ihtiyaçları konusunda sistematik olarak bilgilendirmelidir). Ancak bireylerin çıkarlarını ve haklarını desteklemek sosyal hizmetin temel amaçlarından biridir.

Ülkemizde İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Gaziantep, Antalya, Mersin, Diyarbakır ve Şanlıurfa gibi metropol özelliği taşıyan şehirlerde aşağıdaki etkenlerden dolayı sokak çocuğu sayısı artmaktadır: Göç, Çarpık kentleşme neticesinde oluşan sağlıksız yerleşim bölgeleri, Aşırı nüfus artışı, Düşük sosyoekonomik düzey, Eğitimsizlik, Parçalanmış aile, Üvey anne-baba, Sevgisizlik, İhmal, Aile içi şiddet, Çocuk istismarı, Çocuk haklarının yaşama geçmemiş olması.

Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Uluslararası Çalışma Örgütü
Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı
ILO-IPEC arasında 4 Aralık 1992 tarihinde imzalanan protokolle
Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuk Projesi başlatılmış;
1993 yılında Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar Merkezi
kurulmuştur.

Çocuk işçiliği ile ilgili literatürde çocuklar için tehlikeli çalışma adı altında yapılan tanımlamaya göre; tehlikeli çalışma, doğası ve türü gereği çocukların güvenliğini, sağlığını (fiziksel ve zihinsel) ve ahlaki gelişimi üzerinde ters etkilere sahip olan veya bunlara neden olan herhangi bir aktivite veya çalışmadır. Tehlike aşırı iş yükünden, çalışılan yerin fiziki koşullarından ve/veya çalışma sürelerinden ortaya çıkabilir. Tehlikeli çalışma tanımında çocuğun sosyal gelişimine ilişkin bir duruma doğrudan yer verilmemiştir.

Sokakta yaşayanların güçlenmelerini yönelik uygulamaları gerçekleştirme planlı müdahale sürecinde sosyal hizmet uzmanının dikkat etmesi gereken hususlar arasında yer alır. 

Bir sokak çalışması beş aşamada gerçekleştirilmektedir. Her bir aşamada bazı sorumlulukların yerine getirilmesi beklenmektedir. Birinci aşamada, çalışma yapılacak bölge teorik ve pratik olarak tanınmaya çalışılır. İkinci aşamada, hedef kitlenin bulunduğu bölgede gözlem yapmaya başlanır ve görünür olmaya çalışılır. Bu aşamada herhangi bir müdahale yapılmaz ve yalnızca gözlem yapılır. Üçüncü aşama kendini tanıtma aşamasıdır. Kim olduğunuzu ve neden orada olduğunuzu açıklamanız gerekir. Bu aşamada yalnızca hedef kitlenin değil, bölgede bulunan diğer sakinlerin de sizi tanıması ve rolünüzü kavraması önemlidir. Dördüncü aşamada, hedef kitle ile güvene dayalı olan mesleki ilişkinin kurulması gerekir. Son aşama olan beşinci aşama ise destek ve müdahale aşamasıdır.

Kendi sorununun farkında olmayan biri için onun adına bir şeyler yapmak, kuşkusuz
soruna kalıcı çözümler getirmeyecektir. Self-determinasyon ilkesi ile sosyal hizmetin temel
hedefi olan sosyal adalet arasında oldukça hassas ve birinin diğerini tamamladığı bir
denge bulunmaktadır. Yalnızca sosyal adalet ilkesi üzerine kurulu toplumsal bir yapıda
birey, edilgenlik tehdidi ile yüz yüze kalır. Değişimin kendisi açısından doğurduğu sonuçlara
razı olan bir konuma düşebilir. Tek başına self-determinasyonun egemen olduğu bir
yapı ise açıkça sosyal adaletten uzaklaşılması ve toplumsal bilincin örselenmesi tehlikesini doğurur. Kısaca sokakta çalıştırılan çocuklar ve aileleri için de kendi başetme yollarının teşvik edilmesi ve vurgulanması önem arzetmektedir.

UNICEF’in “Çalışan Çocuklar ve Sokak Çocukları” isimli dokümanında gelişmekte olan ülkelerin sokaklarındaki çocukları, sahip oldukları aile desteğine göre üç kategoriye ayrılmaktadır:
1. Aileleriyle İlişkisi Sürekli Olan Çocuklar: Yoksul kesimden ailelerin karşılaştıkları gündelik güçlüklere karşın, çocukların çoğunluğu aileleriyle aynı evde yaşarlar, günlerini sokakta çalışarak geçirdikleri hâlde ailelerinin denetimi ve koruması altındadırlar.
2. Aileleriyle Zaman Zaman İlişki kuran Çocuklar: Çocukların zayıflayan aile bağları tümüyle kopmamıştır. Gününü sokakta çalışarak ya da sadece dolaşarak geçiren ancak genellikle akşam evine dönen çocuklar “Sokaktaki çocuklar” olarak tanımlanır.
3. Aile Desteğinden Tümüyle Yoksun Olanlar: Ailelerinden atılan ya da kaçan bu çocuklar, 24 saatini sokakta geçirmekte ve tek başlarına yaşam mücadelesi vermektedir.

Doğru yanıt C'dir.

Evsizlere yönelik hostel veya barınaklarda kalanlar, coğrafi sınıflandırmaya dahil olan bir gruptur. Doğru cevap B’dir.