Bahçe bitkileri başlıca iki yöntemle çoğaltılır:

1. Generatif (eşeyli=tohumla) çoğaltma

2. Vegetatif (eşeysiz) çoğaltma

Tohum, bitkilerde erkek ve dişi gametin birleşerek döllenmiş yumurtayı yani zigotu oluşturması ile meydana gelen ve dişi organın yumurtalığında gelişmesini tamamlayan, ait olduğu bitki türünün genetik kodlarını taşıyan, yeni bir bitki oluşturarak neslinin devam etmesini sağlayan organa denir.

Eşeyli çoğaltımın temel kaynağı tohumdur.

Tohum, heterozigot yapılı olduğu için, yani her iki ebeveynden de aldığı kalıtsal özellikleri taşıdığı için genetik açılım gösterir.

İki ebeveynden gelen ve bir kalıtsal özellikten sorumlu olan gen çiftinin her iki alleli de aynı ise bu yapıya homozigot, eğer allel genler birbirinden farklı yapıdaysa buna heterozigot denir.

Üretim materyali olarak kullanılan tohumun fiziksel safiyeti yüksek olmalıdır. Tohum partisinin içinde bulunan yabancı ot tohumları, taş, kum gibi canlı ve cansız her türlü maddelerin tohumlara oranı çok düşük olmalıdır. Tohumlarda fiziksel safiyetin %97-98 olması gerekir.

Tamamen saflaştırılmış ana ve baba hatların melezlenmesi yoluyla elde edilen birinci generasyon tohumlarına ‘F1 döl kademesindeki hibrit tohum’; kısaca F1 hibrit tohum adı verilir.

Kiraz, vişne, erik ve şeftali gibi meyveler sert çekirdekli meyve türlerine örnektir.

Elma, armut, ayva meyveler gibi yumuşak çekirdekli meyve türlerine örnektir. 

Kiraz serti elma yumuşak çekirdeklidir. Sert çekirdekli meyve türlerinde, tam olgunlaşan meyveler toplandıktan hemen sonra tohumlar çıkartılmalıdır. Yumuşak çekirdekli meyve türlerinde ise tohum çıkarmak daha fazla emek ister.

Sebzelerde tohum alma; ya ‘ıslak işlemler zinciri’ ya da ‘kuru işlemler zinciri’ takip edilerek gerçekleştirilir.

Tohumun içinde bulunan embriyonun büyümeye başlaması, endospermdeki besin maddelerinin embriyonun büyümesinde kullanılması sonucunda, embriyonun to-hum kabuğundan dışarı çıkması olayına çimlenme denir.

Genel olarak 18°C ile 25°C arasındaki sıcaklıklar çoğu bahçe bitkisinin çimlenmesi için uygun olabilir.

Yosunlar, ciğerotları, eğreltiotları spor oluştururlar ve bu yolla eşeysiz olarak çoğalırlar.

Bitkilerin kök ve sürgün oluşturabilen veya başka bir bitki ile kaynaşıp gelişebilen beden parçaları ya da kol, soğan ve yumrular gibi özelleşmiş vegetatif organları ile çoğaltılmasına, eşeysiz çoğaltma denir.

Daldırma ile çoğaltmanın üstün yönleri:

1. Daldırılan sürgün veya dal, kendi kök ve sürgününü oluşturuncaya kadar ana bitkiden su ve besin maddelerini almaya devam eder, köklenme başarısı yüksektir.
2. Kolay uygulanır.
3. Aşı yapma ve anaç ihtiyacı yoktur.

Daldırma ile çoğaltmanın diğer çoğaltma yöntemlerine göre sakıncalı yönleri:

1. Modern fidanlıklarda kullanılan mekanizasyon tekniklerine uymaz.
2. Daha geniş alana ihtiyaç duyulur. Anaçparseli kurulması ve bakım maliyeti fazladır.
3. Çelikle çoğaltmaya göre daha az bitki elde edilir. Çoğaltım katsayısı düşüktür.

Daldırma, ana bitkinin dallarını bitkiden ayırmadan değişik şekillerde toprağa gömerek, gömülen yerden köklenmesini sağlamak ve sonra keserek ayırmak şek-linde yapılan vegetatif üretim şeklidir.

İki türlü soğan vardır:

1. Tunikli (kabuklu) soğanlar: Laleler, Sümbül, Nergis ve yemeklik soğanda ol-duğu gibi kuru dış pullara sahiptir. Bu pullar, soğanı dış zararlar ve kurumaya karşı korur. İçteki etli pullar (laminalar) ise soğana katlı bir yapı kazandırır.

2. Tuniksiz (kabuksuz) soğanlar: Bütün soğanı kaplayan pul yapısında kabuğa sahip değillerdir. Zambak ve Ters lale (Fritillaria) soğanları bu tiptedir. Dış kabuk olmadığından kurumaya dayanıklı değildirler.

Ayırarak çoğaltma, tek bir bitkiyi, birkaç tane tek başına yaşayabilecek yeni bitki parçalarına ayırma işlemidir.

Rozet şeklinde gövdeye sahip bitkilerin boğaz kısmındaki bir yaprağından çıkan, toprak yüzeyine paralel olarak büyüyen gövdeler oluşturan bitkilere en tipik örnek çilektir.

Meristem, bölünme yeteneğinde olan hücrelerden oluşmuş hücre topluluğu veya dokunun ismidir. Kök ucunda, sürgün ucunda (apikal meristem) veya kambiyum dokusundaki meristematik özelliğe sahip hücreler bu kapsamda yer alır. Doku kültüründe meristem denince, esas anlaşılan doku, apikal meristemdir