EVDE YAŞLI BAKIM HİZMETLERİ Dersi Uzun Süren Hastalık Tanısı Alan Yaşlı Bireyin Evde Yaşlı Bakımı-3 (Kalp Hastalığı, Hipertansiyon, Kas İskelet Sistemi) soru cevapları:
Toplam 53 Soru & Cevap#1
SORU: Yaşlının yaşam kalitesinin artmasına için verilecek bakım hizmetlerinde temel olarak dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
CEVAP: Yaşlı bireyde görülebilecek fizyolojik değişikliklere yönelik bakım verilmesi yaşlının yaşam kalitesinin artmasına neden olmaktadır.
#2
SORU: Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde meydana gelen değişiklikler nelerdir?
CEVAP: Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde meydana gelen değişiklikler şunlardır: • Miyokard(kalp kasının) esnekliğinin azalması, • Kapaklarda kalınlaşma, • Kapakların çaplarında artış, • Kolejen dokularda artış, • Kalbin büyümesi, • Sempatik uyarılara cevapta artış, • Arter kompliyansında azalma, • Arterioskleroz oluşumu.
#3
SORU: Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde meydana gelen değişiklikler nelerdir?
CEVAP: Yaşlanma ile kas iskelet sisteminde meydana gelen değişiklikler şunlardır: • Kemik mineral kaybının artması, • Kemik yıkım hızında artış, • Kas tonüsünde azalma, • Eklem mobilitesinin azalması, • Eklem sıvısının azalması, • Eklem kıkırdaklarında aşınma, • Kas kütlesinin azalması.
#4
SORU: Yaşlı bireyin kardiyovasküler sistem değişikliğine bağlı olarak sıklıkla karşılaştığı hastalık nedir?
CEVAP: Yaşlı bireyin kardiyovasküler sistem değişikliğine bağlı olarak sıklıkla karşılaştığı hastalıklardan birisi hiper tansiyon diğeri ise kalp yetmezliğidir.
#5
SORU: Yaşlı bireyin kas iskelet sistemi değişikliğine bağlı olarak sıklıkla karşılaştığı hastalık nedir?
CEVAP: Yaşlı bireyin kas iskelet sistemi değişikliğine bağlı olarak sıklıkla karşılaştığı hastalıklardan birisi osteoartrittir.
#6
SORU: Hipertansiyon nedir?
CEVAP: Hipertansiyon, erişkin bireylerde sistolik kan basıncının 140 mmHg’dan ve/veya diyastolik kan basıncının 90 mmHg’dan yüksekliği olarak tanımlanmaktadır.
#9
SORU: Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri nelerdir?
CEVAP: Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri olarak: • Büyük arterlerdeki elastisite kaybı, • Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması, • Kalpteki (kollejen lif) yapısal değişiklikler, • Kalp ileti sistemindeki bozukluklar, • Kalbin hipertrofisi, • Kanın yoğunluğu sayılabilir.
#10
SORU: Hipertansiyon risk faktörleri arasında neler yer almaktadır?
CEVAP: Hipertansiyon risk faktörleri arasında şunlar yer almaktadır: • Yaşın ilerlemesi, • Sigara kullanma, • Menapoza girme, • Kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık varlığı, • Hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları, • Yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme, • Ailede hipertansiyon tanısı varlığı.
#11
SORU: Hipertansiyonun belirtileri ve bulguları nelerdir?
CEVAP: Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse bireyin hiçbir yakınması olmayabilir ve başka bir nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir. Genellikle başın arka bölgesinde gelişen baş ağrısı, burun kanaması, kulak çınlaması, baş dönmesi, çarpıntı, bayılma; hipertansiyonun ileri dönemlerinde ise zorlu solunum, kusma, hissizlik, görme problemleri ve gece sık idrara çıkma yer almaktadır.
#12
SORU: Hipertansiyonun komplikasyonları arasında neler yer almaktadır?
CEVAP: Hipertansiyon uzun vadede ciddi komplikasyonlara (hastalığa bağlı gelişen problemler) yol açabilmektedir. Hipertansiyon komplikasyonları arasında • Beyin gibi hayati organlarda kanamalar, • Görme kaybı, • Felç gibi nörolojik durumlar, • Kalp ve böbrek gibi kan basıncı yüksekliğinden olumsuz etkilenen organlarda yetmezlikler sayılabilir.
#13
SORU: Hipertansiyonun tedavisinde başvurulan yöntemler nelerdir?
CEVAP: Hipertansiyonun tedavisinde ilaçlı (farmakolojik) ve/veya ilaçsız (nonfarmakolojik) yöntemlere başvurulmaktadır. Hipertansiyonun ilaçlı tedavisinde anti hipertansiflere yer verilmektedir. Hipertansiyonun ilaçsız tedavisinde ise yaşam biçimi değişikliklerine gidilmektedir. Hipertansiyonun ilaçsız tedavisinde ise yaşam biçimi değişikliklerine gidilmektedir.
#14
SORU: Hipertansiyona yönelik başlıca yaşam biçimi değişiklikleri nelerdir?
CEVAP: Hipertansiyona yönelik başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır: • Düzenli fiziksel aktivite/izotonik egzersiz yapma (En az günde 30 dk. ve haftada 4 kez), • Sigaradan uzak durma, • Alkol tüketimini azaltma (Erkeklerde günde 3, kadınlarda 2 üniteden az), • Stresle baş etme, • İdeal kiloda olma (Beden kitle indeksi: 20-25 kg/m2 ), • DASH (DietaryApproachesto Stop Hypertension) diyeti uygulamadır.
#15
SORU: DASH diyeti nasıl uygulanır?
CEVAP: DASH diyeti uygulamasında şunlaraa dikkat edilmelidir: • Tuz tüketimini azaltma (günde 6 gr. sodyum klorid ya da 2,4 gr. sodyumdan az). • Sebze ve meyve tüketimini arttırma (en az günde 5 porsiyon). • Herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme. • Herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme. Balık tüketimini arttırma. • Diyette yağ tüketimini mümkün olduğunca azaltma. • Diyette lifi arttırma.
#16
SORU: Hipertansif yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri nelerdir?
CEVAP: Hipertansif yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri şunlardır: • Düzenli aralıklarla yaşlı bireyin kan basıncı izlemi uygun tekniklerle yapılmalı ve kaydedilmelidir. • Düzenli aralıklarla yaşlı bireyin sağlık kuruluşuna başvurması ve sağlık kontrollerinin hipertansiyon açısından yaptırılması sağlanmalıdır. • Yaşlı bireyde ev izlemlerinde kan basıncı değerlerinin (140/80 mmHg) üzerinde olduğunda sağlık profesyonellerine bildirilmelidir. • Evde yaşlı bireyin yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirme durumu izlenmelidir: Diyete uyum, fiziksel hareketin artırılması, alkol ve sigaradan uzak durma, stresle baş etme gibi yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirme durumu kaydedilmeli ve sağlık profesyonellerine bilgi verilmelidir. • Anti hipertansif ilaçlarını doktor tarafından önerildiği şekilde ve dozda kullanması sağlanmalıdır. • Anti hipertansif ilaç kullanan bireylerde ilaç yan etkilerine karşı uyanık olunmalıdır.
#17
SORU: Kalp yetersizliği nedir?
CEVAP: Kalp yetersizliği, farklı neden ve hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan klinik bir sendromdur. Kalp yetersizliği, organların ihtiyacı olan kalp debisinin (dakikalık kalp atım hacminin) kalp tarafından sağlanamamasıdır.
#18
SORU: Kalp yetersizliğine neden olan durumlar nelerdir?
CEVAP: Kalp yetersizliği, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kalp krizi ve kalp ritim bozuklukları, romatizmal hastalıklar ve beslenme bozuklukları gibi durumlar nedeniyle görülebilmektedir.
#19
SORU: Kalp yetersizliğinin bulguları nelerdir?
CEVAP: Kalp yetersizliği belirti ve bulguları arasında; solunum güçlüğü, solukluk, yorgunluk, öksürük ve/veya balgam, el ve ayaklarda soğukluk, damarlarda dolgunluk, ödem ve kilo alma, tırnaklarda morarma, çarpıntı, etkilenen organa bağlı değişiklikler, örneğin serebral fonksiyon bozuklukları yer almaktadır.
#20
SORU: Kalp yetersizliği olan yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeler nelerdir?
CEVAP: Kalp yetersizliği olan yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeler şunlardır: • Fiziksel bakımı sağlanmalıdır. Öz bakım kapsamında hijyene dikkat edilmeli, el, ağız, yüz ve tüm beden gibi bölgelerin temiz ve bakımlı olması sağlanmalıdır. • Kalp yetersizliğine uygun yaşam tarzı düzenlemeleri sağlanmalıdır. • Eğer yaşlı bireyin sıvı kısıtlaması varsa kısıtlılığı dahilinde sıvı alımı kontrol edilmelidir. • Kilo takibi yapılmasının asıl nedeni ödeme bağlı sıvı tutulumunun ciddi düzeyde artmasıdır. Günlük kilo ölçümü yapılmalı ve kaydedilmelidir. Kilo izlemi günün aynı saatinde aynı tartı ile aynı elbiselerle aç ve boşaltım gereksinimi karşılanmış olarak evin aynı zemininde yapılmalıdır. Yaşlı bireyin daha fazla ve çabuk yorulduğu da dikkate alınarak kalp yetersizliği tablosunda dinlenmesine sık sık fırsat tanınmalıdır. • Kalp yetersizliği olan yaşlı solunum sıkıntısı yaşayabileceği için solunumu rahatlatıcı şekillerde desteklenmelidir. • Kalp yetersizliği olan yaşlının evde bakımında solunum dışında, kan basıncı, vücut ısısı da izlenmeli ve kaydedilmelidir. • Yaşlı bireyin göğüs, kol, sırt ağrısı, bayılma, solunum sıkıntısı ve bilinç değişikliği gibi herhangi bir ANİ ve CİDDİ semptom yaşaması durumunda ACİL olarak sağlık kuruluşuna başvurması sağlanmalıdır. • Evde bakımda ev düzenlemesi yaşlının yorgunluk ve güçsüzlük durumu dikkate alınarak yapılmalıdır. Sık kullandığı eşyalar yaşlının yakınına konmalı ve yürüteç gibi destek cihazları kullanması sağlanmalıdır. • İlaçların doğru dozda ve doğru şekilde kullanıldığından emin olunmalıdır. İlaç kullanımı konusunda yaşlı bireyde unutkanlık vb. nedenler nedeniyle aksaklıklar yaşanabilmekte ya da ilaçlarına uyum sağlamadıkları için ilaçlar alınmamaktadır. Bu konuda aile ve yakınlarına farkındalık sağlanmalı ev izlemlerinde DİKKATLİ olunmalıdır. • İlaç kullanımı sırasında karşılaşılabilecek bazı sorunlara karşı dikkatli olunmalıdır.
#21
SORU: Kalp yetersizliğine uygun yaşam tarzı düzenlemeleri nelerdir?
CEVAP: Kalp yetersizliğine uygun yaşam tarzı düzenlemeleri: Tuzsuz diyet, sigara ve alkolden kaçınma, fiziksel hareketin kapasitesi dahilinde sağlanması, stresle başa çıkma, kilonun normal sınırlarda sürdürülmesi gibi uygulamalar olarak belirtilebilir.
#22
SORU: İlaç kullanımında dikkat edilmesi gereken sorunlar nelerdir?
CEVAP: İlaç kullanımı sırasında karşılaşılabilecek ve dikkatli olunması gereken durumlar şunlardır: • Çarpıntı, • Kan basıncı (hipotansiyon/hipertansiyon) değişiklikleri, • Baş dönmesi, • Bayılma gibi ilaçların önemli yan etkileri bilinmeli ve geliştiğinde hekime bildirilmelidir.
#23
SORU: Osteoartrit nedir?
CEVAP: En sık karşılaşılan eklem hastalıkları arasındadır. Bu hastalık yavaş ilerler, inflamasyonsuzdur, eklem harabiyeti yapar ve eklem açıklığında daralma, fonksiyonel kayıpla kendini gösterir. Osteoartrit, eklem kıkırdağı ve subkondrial yıkımın artması sonucu yıkım ve onarım arasındaki dengenin bozulması sonucu gelişmektedir. Bu hastalıkta sorun sadece kıkırdak dokuda değil kemik doku ve tüm eklemi kapsayacak derecede yapılardadır. Eklem kıkırdağının bozulması kemiklerin birbirine sürtmesine neden olur ki bu da şiddetli ağrı yapmaktadır.
#24
SORU: Osteoartritin bireye etkisi nasıl olmaktadır?
CEVAP: Ortalama yaşam süresinin uzaması ile bu hastalık toplum sağlığı açısından önemli bir sorun haline gelmektedir. Çünkü hastalık, özbakım gücünü, yaşam kalitesini azaltmakta, psikososyal ve fiziksel yetersizliğe neden olmaktadır.
#25
SORU: Osteoartritin belirti ve bulguları nelerdir?
CEVAP: Osteoartritin belirti ve bulguları arasında şunlar yer almaktadır: • Ağrı, • Sabah katılığı, • Hareket kısıtlılığı, • Eklem şişliği, • Eklemde boşalma hissi ve • Krepitasyon (eklemden ses duyulması).
#26
SORU: Osteoartritin tedavi ve bakımında amaç nedir?
CEVAP: Osteoartritin tedavi ve bakımında amaç; ağrının ve diğer semptomların kontrolü, yaşam kalitesinin arttırılması, eklem fonksiyonlarının iyileştirilmesi kas kuvvetinin korunması, sakatlıkların önlenmesi ya da düzeltilmesi, sağlık sorunlarının tedavi edilmesi, OA komplikasyonlarının engellenmesidir.
#27
SORU: Osteoartrit tedavisinde uygulanan tedavi yöntemleri nelerdir?
CEVAP: Osteoartrit tedavisinde; • İlaçlı (farmakolojik) ve/veya • İlaçsız (nonfarmakolojik) yöntemlere başvurulmaktadır.
#28
SORU: Osteoartritin ilaçlı tedavisinde önem kazanan uygulamalar nelerdir?
CEVAP: Osteoartiritin ilaçlı tedavisinde parasetamol, nonsteroidal anti inflamatuar ajanlar (NSAİ), opioid, steroid, hiyaluronan, kapseisin gibi ilaçlara yer verilmektedir.
#29
SORU: Osteoartritin ilaçsız tedavisinde önem kazanan uygulamalar nelerdir?
CEVAP: Osteoartritin ilaçsız tedavisinde öne kazanan uygulamalar şunlardır: • İdeal kiloda olma, • Egzersiz yapma, Düzenli sağlık kontrollerinin izlemi ve günlük yaşam aktivitelerinin (GYA) düzenlenmesi ve • Öz bakımının sağlanması.
#30
SORU: Orem’e göre öz bakım destekleme düzeyleri nelerdir?
CEVAP: Orem’e göre öz bakım destekleme düzeyleri şunlardır: • Tam olarak eksikliği giderme: Birey hiçbir öz bakım gereksinimini karşılayamamaktadır. Öz bakımı sağlık personeli tarafından karşılanır. • Kısmen eksikliği giderme: Birey bazı öz bakım gereksinimini karşılayabilmektedir. Öz bakım gereksinimlerinin bir kısmı sağlık personeli tarafından karşılanır. • Destekleyici: Birey öz bakım gereksinimini karşılayabilecek fiziksel yeteneğe sahiptir ancak desteklenmesi gerekmektedir • Ağrı ile baş etme: Ağrının kesinlikle osteoartrit nedenli olduğu biliniyorsa ve sonradan dahil olan herhangi bir bulgu yoksa (kızarıklık, şişlik vb) ve hemşire, hekim gibi sağlık ekibinin iletişimi sağlandı ise ağrının hafifletilmesi için girişimler planlanabilir.
#31
SORU: Ağrıyı gidermek için sıcak uygulamasında nelere dikkat edilmelidir?
CEVAP: Sıcak uygulama eklem katılığının azaltılması, ağrının hafifletilmesi, kontraktürlerin önlenmesi açısından önemlidir. Sıcak uygulama enfeksiyon olan, kızaran ve şişen alanlara uygulanmamakta ve uygulama ise 20 dk.yı geçmemelidir.
#32
SORU: Ağrıyla baş etmede yüzeysel sıcak uygulanmasının dışında neler uygulanabilir?
CEVAP: Ağrı ile baş etmede; ağrı dönemlerinde aktivitelerin kısıtlanması, eşyaların yakınına yerleştirilmesi, müzik dinleme, hayal kurma, hobilerle uğraşma, rahatlama teknikleri ve dikkatin başka yöne çekilmesi gibi yöntemler kullanılabilir. Ağrıyla baş etmede bazı bitki/yaprakların ağrılı ekleme sarıldığı bilinmektedir ancak bu tür uygulamaların çoğu zaman cilt ve eklemde problemlere yol açabildiği görülmektedir. Bu nedenle bu tür uygulamalardan kaçınılmalıdır.
#33
SORU: İlaç kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
CEVAP: Yaşlı bireylerin ilaç uyumlarında sıkıntı yaşanabilmektedir. İlaçların doğru dozda ve doğru şekilde kullanıldığından emin olunmalıdır. Bu konuda aile ve yakınlarına farkındalık sağlanmalı, ev izlemlerinde dikkatli olunmalıdır. İlaç kullanımı sırasında karşılaşılabilecek bazı sorunlara karşı dikkatli olunmalıdır. Bazı ağrı kesici ilaçlar örneğin NSAİ’ler mide vb. organlarda kanamaya neden olabileceği için kanamaya karşı dikkatli olunmalı ve farkındalık sağlanmalıdır. Gereksiz analjezik (ağrı kesici) ilaç kullanımları sınırlandırılmalıdır. Osteoartrite karşı düzenli bitki kullanımı ya da ekleme sürülen bir karışım gibi ilaç dışı uygulanan herhangi bir uygulama varsa bu durumun istenmeyen etkilere yol açabilmesi nedeniyle sağlık ekibiyle paylaşılmalıdır.
#34
SORU:
Yaşlanma nasıl tanımlanır?
CEVAP:
Tanım olarak molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde zamanla ortaya çıkan geriye dönüşü olmayan yapısal ve fonksiyonel değişikliklerin tümü olan yaşlanma, genetik programla düzenlenen ve çevresel faktörlerinde etkisiyle değişimler yaratmaktadır.
#35
SORU:
Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde ne gibi değişiklikler meydana gelir?
CEVAP:
Yaşlanma ile kardiyovasküler sistemde;
• Miyokard(kalp kasının) esnekliğinin azalması,
• Kapaklarda kalınlaşma,
• Kapakların çaplarında artış,
• Kolejen dokularda artış,
• Kalbin büyümesi,
• Sempatik uyarılara cevapta artış,
• Arter kompliyansında azalma,
• Arterioskleroz oluşumu gibi değişiklikler görülür.
#36
SORU:
Hipertansiyon nedir?
CEVAP:
Hipertansiyon, erişkin bireylerde sistolik kan basıncının 140 mmHg’dan ve / veya diyastolik kan basıncının 90 mmHg’dan yüksekliği olarak tanımlanmaktadır.
#37
SORU:
Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri nelerdir?
CEVAP:
Yaşla birlikte kan basıncında artma görülmesinin temel nedenleri arasında ise;
• Büyük arterlerdeki elastisite kaybı
• Atheroskleroz gibi farklı nedenlerle damar rijiditesinin artması
• Kalpteki (kollejen lif) yapısal değişiklikler
• Kalp ileti sistemindeki bozukluklar
• Kalbin hipertrofisi
• Kanın yoğunluğu sayılabilir.
#38
SORU:
Hipertansiyonun risk faktörleri nelerdir?
CEVAP:
Hipertansiyon risk faktörleri arasında;
• Yaşın ilerlemesi,
• Sigara kullanma,
• Menapoza girme,
• Kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalık varlığı,
• Hipertansiyona neden olan ilaç kullanımları,
• Yağdan ve tuzdan zengin diyetle beslenme
• Ailede hipertansiyon tanısı varlığı yer almaktadır.
#39
SORU:
Hipertansiyonun belirtileri nelerdir?
CEVAP:
Hipertansiyon belirti ve bulguları;
• Hipertansiyon uzun bir süre içinde gelişmişse bireyin hiçbir yakınması olmayabilir ve başka bir nedenle yapılan muayenede saptanabilmektedir.
• Genellikle başın arka bölgesinde gelişen baş ağrısı
• Burun kanaması
• Kulak çınlaması
• Baş dönmesi
• Çarpıntı
• Bayılma
• Hipertansiyonun ileri dönemlerinde ise zorlu solunum, kusma, hissizlik, görme
problemleri ve gece sık idrara çıkma yer almaktadır.
#40
SORU:
Hipertansiyon ne gibi komplikasyonlara sebebiyet verir?
CEVAP:
Hipertansiyon uzun vadede ciddi komplikasyonlara (hastalığa bağlı gelişen problemler)
yol açabilmektedir. Hipertansiyon komplikasyonları arasında, beyin gibi hayati organlarda kanamalar, görme kaybı, felç gibi nörolojik durumlar, kalp ve böbrek gibi kan basıncı yüksekliğinden olumsuz etkilenen organlarda yetmezlikler sayılabilir
#41
SORU:
Hipertansiyonun tedavi yöntemleri nelerdir?
CEVAP:
Tanı konmuş primer hipertansif hastaların mevcut evrelerine göre tedavi ve bakım planlanmaktadır. Hipertansiyonun tedavisinde ilaçlı (farmakolojik) ve / veya ilaçsız (nonfarmakolojik) yöntemlere başvurulmaktadır.
#42
SORU:
Hipertansiyonun ilaçsız bakımında ne gibi yaşam biçimi değişikliklerine gidilmelidir?
CEVAP:
Hipertansiyona yönelik başlıca yaşam biçimi değişiklikleri şunlardır:
• Düzenli fiziksel aktivite/izotonik egzersiz yapma (En az günde 30 dk. ve haftada 4 kez)
• Sigaradan uzak durma
• Alkol tüketimini azaltma (Erkeklerde günde 3, kadınlarda 2 üniteden az)
• Stresle baş etme
• İdeal kiloda olma (Beden kitle indeksi: 20-25 kg/m²)
• DASH (DietaryApproachesto Stop Hypertension) diyeti uygulamadır.
#43
SORU:
Hipertansiyonun ilaçsız bakımında bir yaşam biçimi değişikliği olarak uygulanan DASH diyeti neleri kapsar?
CEVAP:
Hipertansiyonun ilaçsız bakımında bir yaşam biçimi değişikliği olarak uygulanan DASH (DietaryApproachesto Stop Hypertension) diyeti uygulamadır. Bunlar ise;
• Tuz tüketimini azaltma (günde 6 gr. sodyum klorid ya da 2,4 gr. sodyumdan az)
• Sebze ve meyve tüketimini arttırma (en az günde 5 porsiyon)
• Herhangi bir sakıncası yoksa potasyumdan zengin beslenme
• Herhangi bir sakıncası yoksa kalsiyumdan zengin beslenme
• Balık tüketimini arttırma
• Diyette yağ tüketimini mümkün olduğunca azaltma
• Diyette lifi arttırmadır.
#44
SORU:
Hipertansif yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri nelerdir?
CEVAP:
Hipertansif yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkeleri aşağıda
belirtilmiştir.
• Düzenli aralıklarla (sağlık profesyoneli tarafından belirtilen sıklıkta) yaşlı bireyin
kan basıncı izlemi uygun tekniklerle yapılmalı ve kaydedilmelidir.
• Düzenli aralıklarla (sağlık profesyoneli tarafından belirtilen sıklıkta) yaşlı bireyin
sağlık kuruluşuna başvurması ve sağlık kontrollerinin hipertansiyon açısından
yaptırılması sağlanmalıdır.
• Yaşlı bireyde ev izlemlerinde kan basıncı değerlerinin (140 / 80 mmHg) üzerinde
olduğunda sağlık profesyonellerine bildirilmelidir.
• Evde yaşlı bireyin yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirme durumu izlenmelidir.
Diyete uyum, fiziksel hareketin artırılması, alkol ve sigaradan uzak durma, stresle
baş etme gibi yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirme durumu kaydedilmeli ve
sağlık profesyonellerine bilgi verilmelidir. Ev ortamında bireye önerilen değişikliklere
uyum sağlamada ailenin de desteği olmalıdır. Bu konuda aileyi ve yaşlıyı
cesaretlendirmeli ve uyum sağlamasına yardımcı olunmalıdır.
• Anti hipertansif ilaçlarını doktor tarafından önerildiği şekilde ve dozda kullanması
sağlanmalıdır.
• Anti hipertansif ilaç kullanan bireylerde ilaç yan etkilerine karşı uyanık olunmalıdır.
#45
SORU:
Hipertansiyonu olan yaşlı bireylerde ortaya çıkan komplikasyonlar nelerdir?
CEVAP:
Hipertansiyonu olan yaşlı bireye bakım verirken komplikasyonlar bakımından
uyanık olunmalıdır.
• Hissizlik,
• Ciddi baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Uyuşma,
• Uyku hali,
• Görme ve duyma değişiklikleri,
• Yorgunluk,
• Nefes darlığı,
• İdrar çıkışında değişiklikler,
• Çarpıntı,
• Bayılma (senkop) gibi ve ACİL durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulması
sağlanmalıdır.
#46
SORU:
Kalp yetersizliği nedir?
CEVAP:
Kalp yetersizliği, farklı neden ve hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan klinik bir sendromdur. Kalp yetersizliği, organların ihtiyacı olan kalp debisinin (dakikalık kalp atım hacminin) kalp tarafından sağlanamamasıdır.
#47
SORU:
Kalp yetmezliğinin nedenleri nelerdir?
CEVAP:
Kalp yetersizliği, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kalp krizi ve kalp ritim bozuklukları, romatizmal hastalıklar ve beslenme bozuklukları gibi durumlar nedeniyle görülebilmektir.
#48
SORU:
Kalp yetersizliğinin belirtileri nelerdir?
CEVAP:
Kalp yetersizliği belirti ve bulguları arasında;
• Solunum güçlüğü
• Solukluk
• Yorgunluk
• Öksürük ve/veya balgam
• El ve ayaklarda soğukluk
• Damarlarda dolgunluk
• Ödem ve kilo alma
• Tırnaklarda morarma
• Çarpıntı
• Etkilenen organa bağlı değişiklikler, örneğin serebral fonksiyon bozuklukları yer
almaktadır.
#49
SORU:
Kalp yetersizliği olan yaşlı bireyin evde bakımında dikkat edilmesi gereken bakım ilkelerine örnek veriniz.
CEVAP:
Kalp yetersizliğine uygun yaşam tarzı düzenlemeleri sağlanmalıdır. Tuzsuz diyet,
sigara ve alkolden kaçınma, fiziksel hareketin kapasitesi dahilinde sağlanması,
stresle başa çıkma, kilonun normal sınırlarda sürdürülmesi gibi uygulamalar desteklenmelidir.
• Eğer yaşlı bireyin sıvı kısıtlaması varsa kısıtlılığı dahilinde sıvı alımı kontrol edilmelidir.
• Kilo takibi yapılmasının asıl nedeni ödeme bağlı sıvı tutulumunun ciddi düzeyde
artmasıdır. Günlük kilo ölçümü yapılmalı ve kaydedilmelidir. Kilo izlemi günün
aynı saatinde aynı tartı ile aynı elbiselerle aç ve boşaltım gereksinimi karşılanmış
olarak evin aynı zemininde yapılmalıdır.
• Yaşlı bireyin daha fazla ve çabuk yorulduğu da dikkate alınarak kalp yetersizliği
tablosunda dinlenmesine sık sık fırsat tanınmalıdır.
• Kalp yetersizliği olan yaşlı solunum sıkıntısı yaşayabileceği için solunumu rahatlatıcı
şekillerde desteklenmelidir.
#50
SORU:
Kalp yetmezliği bulunan yaşlı bireylerin ilaç kullanımı sırasında oluşabilecek sorunlar nelerdir?
CEVAP:
Çarpıntı
Kan basıncı (hipotansiyon / hipertansiyon) değişiklikleri,
Baş dönmesi,
Bayılma
#51
SORU:
Osteoartrit (OA) nasıl gelişir?
CEVAP:
En sık karşılaşılan eklem hastalıkları arasındadır. Bu hastalık yavaş ilerler, inflamasyonsuzdur, eklem harabiyeti yapar ve eklem açıklığında daralma, fonksiyonel kayıpla kendini gösterir. Osteoartrit, eklem kıkırdağı ve subkondrial yıkımın artması sonucu yıkım ve onarım arasındaki dengenin bozulması sonucu gelişmektedir.
#52
SORU:
Osteoartrit belirtileri nelerdir?
CEVAP:
Osteoartrit, belirti ve bulguları arasında;
• Ağrı
• Sabah katılığı
• Hareket kısıtlılığı
• Eklem şişliği
• Krepitasyon (eklemden ses duyulması)
• Eklemde boşalma hissi yer almaktadır.
#53
SORU:
OA hastalığının bakımında amaç nedir?
CEVAP:
Osteoartrit in tedavi ve bakımında amaç,
• Ağrının ve diğer semptomların kontrolü
• Yaşam kalitesinin arttırılması
• Eklem fonksiyonlarının iyileştirilmesi
• Kas kuvvetinin korunması
• Sakatlıkların önlenmesi ya da düzeltilmesi
• Sağlık sorunlarının tedavi edilmesi
• OA komplikasyonlarının engellenmesidir.