Sağlık kuruluşları yönetimindeki kararlar toplumun sağlık düzeyinde bozulma ve insan hayatının kalitesinde azalma veya ölüm ile
neticelenebilmektedir.

Ulusal ve uluslararası standartları sağlık hizmetlerinin olmazsa olmazı haline getirebilmek için geliştirilen yöntemler şunlardır: 

Kurumlara rekabet üstünlüğü de sağlayan yol gösterici bu yöntemlerin başında, kalite uygulamaları, belgelendirme çalışmaları ve akreditasyon kriterlerine uygunluk gibi hususlardır.

Sağlık sektöründe kalite belgelendirmeye baktığımızda çeşitli kavramlar karşımıza çıkmaktadır. Bunlar sırasıyla; hizmet, kalite, belge, belgelendirme kuruluşları, teknik düzenleme, denetleme, uygunluk ve standartlar gibi kavramlardır.

Hizmet, üretimi ve satışı fiziki bir ürüne bağlı olmayan, bir ihtiyacı gidermek için yararlanılan, mülkiyet devri ile sonuçlanmayan ve belirli bir fiyatla satışa sunulan soyut eylemler, yararlar ve tatminler olarak ifade edilebilir.

Belge, faaliyet alanına göre, yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde zorunlu alanlarda belge vermek üzere yetkilendirilen özel veya kamu laboratuvarları, muayene ve belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen, standart ve teknik düzenlemelere uygunluğu gösteren belgeler ile ilgili mevzuat çerçevesinde zorunlu alanlar dışında kalan standart ve teknik düzenlemelere uygunluğu gösteren evraktır.

Kalite belgelendirme ise; tanımlanmış bir ürün, işlem veya hizmetin belirli bir standart veya ayrı bir dokümana göre yeterli uygunlukta olduğunun bağımsız bir makam tarafından belgelendirilmesi faaliyetidir

Sertifikasyon ise; yetkili bir kurum tarafından (devlet kuruluşu) kişi veya kuruluşların önceden belirlenmiş şartlara veya kriterlere uygunluğunun değerlendirilip onaylanma sürecidir.

Akreditasyonun kelime olarak anlamına bakmak gerekirse; bir organizasyonun veya programın standartlar veya kriterler ile uyumunun yetkili bir kuruluş tarafından incelenmesi ve onaylanmasını içeren resmi işlemler sürecidir. Sağlık tesislerinin veya programlarının; prosedürler, fiziksel yapılar, idari ve finansal süreçler ve bakım kalitesine ilişkin sonuçlarla ilgili birtakım  standartlara göre “dış” değerlendirme sürecidir.

Akreditasyon sürecinin faydaları şöyle sıralanabilir:

• Kuruluşun, hastaların güvenliği ve bakım kalitesine önem verdiğine dair kamunun güvenini artırmakta,
• Güvenli ve verimli bir çalışma ortamı sağlayarak çalışanların memnuniyetini artırmakta,
• Bakım kalitesi hakkında veriler sağlayarak geri ödeme kurumlarıyla pazarlık imkânı bulmakta,
• Hastaları ve yakınlarını dinlemekte, haklarına saygı duymakta ve bu kişilerin eşit ortaklar olarak bakım sürecine katkıda bulunmasını sağlamakta,
• Advers olayların ve güvenlikle ilgili tehditlerin zamanında bildirilmesi sayesinde öğrenmeye açık bir kültür yaratmakta,
• Öncelikleri belirleyen işbirlikçi bir liderlik oluşturmakta ve her düzeyde kalite ve hasta güvenliği için sürekli liderlik sunmaktadır.

Tüm JCI akreditasyon ve sertifikasyon programlarının ortak özellikleri şunlardır: 

• Uluslararası bir görev gücü tarafından geliştirilen ve devamlılığı sağlanan ve uluslararası bir kurul tarafından onaylanan uluslararası konsensüs standartları, akreditasyon programının temelini oluşturmaktadır.
• Standartların altında yatan felsefe, kalite yönetimi ve sürekli kalite iyileştirme prensiplerini temel almaktadır.
• Akreditasyon süreci, ülkelerin yasal, dini ve/veya kültürel etkenleri dikkate alınarak tasarlanmıştır. Standartlar, hasta bakımının güvenliği ve kalitesine yönelik tek tip ve yüksek beklentiler oluştursa da, bu beklentilere uyumla ilgili olarak ülkeye özel değerlendirmeler akreditasyon sürecinin bir parçasıdır.
• Tesiste yapılacak denetimin ekibi ve programı kuruluşun büyüklüğüne ve sunulan hizmetlere göre farklılık gösterebilmektedir. Örnek olarak çok dalda hizmet veren büyük bir kuruluşun bir hekim, bir hemşire ve idareci tarafından dört veya beş gün denetlenmesi gerekirken 50 yataklı, tek dalda uzmanlaşmış bir hastane için daha küçük bir ekibin daha kısa süreli denetim yapması yeterli olabilmektedir.
• JCI akreditasyonu, muteber, güvenilir ve objektif olmak üzere tasarlanmıştır. Denetim bulgularının analizi doğrultusunda nihai akreditasyon kararları, uluslararası bir akreditasyon komitesi tarafından verilmektedir.

Hedefler şunlardır:

• Hasta kimliğinin doğru şekilde belirlenmesi.
• Etkili iletişimin iyileştirilmesi.
• Yüksek riskli ilaçların güvenliğinin iyileştirilmesi.
• Doğru taraf, doğru işlem, doğru hasta cerrahisinin sağlanması.
• Sağlık bakımıyla ilişkili (nozokomiyal) enfeksiyon riskinin azaltılması.
• Hastaların düşme neticesinde zarar görme riskinin azaltılması.

Hasta değerlendirilmesi üç temel süreçten oluşmaktadır:

• Hastanın fiziksel, psikolojik, sosyal durumu ve sağlık öyküsü hakkında bilgi ve veri toplanması.
• Laboratuvar ve radyolojik tanısal test sonuçları da dahil olmak üzere bu veri ve bilgilerin analiz edilerek hastanın sağlık bakım ihtiyaçlarının belirlenmesi.
• Hastada saptanan ihtiyaçları karşılayacak bir bakım planının oluşturulması.

Bazı aktiviteler hasta bakımı açısından temel öneme sahiptir. Hastalara bakım hizmeti sunan tüm disiplinler yönünden bu aktivitelerden bazıları şunlardır:

• Her hasta için bakımın planlanması ve sağlanması.
• Bakımın sonucunun anlaşılabilmesi için hastaların izlenmesi.
• Bakımın ihtiyaçlar doğrultusunda uyarlanması.
• Bakımın tamamlanması.
• Takip sürecinin planlanması

Hem kalite iyileştirme hem de hasta güvenliği programları;
• liderliğin güdümünde olmalı,
• kurum kültüründe değişiklik yapmayı hedeflemeli,
• risk ve değişkenliği/varyasyonu proaktif olarak saptamalı ve azaltmalı,
• öncelikli sorunlar üzerinde odaklanabilmek için verileri kullanmalı,
• sürdürülebilir iyileştirme sergilemeyi hedeflemelidir

Yönetim özellikle şu konularda çaba göstermelidir:
• Tehlike ve risklerin azaltılması ve kontrol edilmesi.
• Kaza ve yaralanmaların önlenmesi.
• Güvenli koşulların sağlanması.

Türk Akreditasyon Kurumu'nun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:

• Akreditasyon ile ilgili kriter ve önlemleri belirlemek, bunları uygulamak ve gerektiğinde değiştirmek.
• Akredite edilmek üzere başvuruda bulunan; laboratuvar, ürün/hizmet, sistem, personel ve benzeri belgelendirme kuruluşlarının değerlendirmesini yapmak ve akredite edilip edilmemesine karar vermek, akredite edilen kuruluşları izlemeye almak ve gerektiğinde geçici veya devamlı olarak akreditasyon kararını durdurmak.
• Akredite edilmiş kuruluşlarca düzenlenen işaret ve belgelerin kullanımını özendirici düzenlemeler yapmak.
• Uluslararası akreditasyon kuruluşları ile ilişkiler kurmak.
• Akreditasyon amacıyla başvuran kuruluşların başvuruları, değerlendirilmesi ve akredite edilmesi ile ilgili olarak elde edilmiş bilgilerin gizliliğini sağlamak.
• Görev alanına giren konularda eğitim ve araştırma çalışmaları yapmak.

TS EN ISO 9001: 2008 standardı şu bölümlerden oluşmaktadır: 

• Kapsam
• Atıf Yapılan Standartlar
• Terimler ve Tarifler
• Kalite Yönetim Sistemi (Genel Şartlar, Dokümantasyon Şartları)
• Yönetimin Sorumluluğu (Yönetimin Taahhüdü, Müşteri Odaklılık, Kalite Politikası, Planlama, Sorumluluk, Yetki ve İletişim, Yönetimin Gözden Geçirmesi)
• Kaynak Yönetimi (Kaynakların Sağlanması, İnsan Kaynakları, Altyapı, Çalışma Ortamı)
• Ürün Gerçekleştirme (Ürün Gerçekleştirmenin Planlanması, Müşteri ile İlişkili Süreçler,
• Tasarım ve Geliştirme, Satınalma, Üretim ve Hizmetin Sağlanması, İzleme ve Ölçme Cihazlarının Kontrolü)
• Ölçme, Analiz ve İyileştirme (Genel, İzleme ve Ölçme, Uygun Olmayan Ürünün Kontrolü, Veri Analizi, İyileştirme)

ISO 9001 standardı temelde 8 kalite prensibine dayanmaktadır: Müşteri odaklılık, liderlik, çalışanların katılımı, proses yaklaşımı, yönetimde sistem yaklaşımı, sürekli iyileştirme, karar vermede gerçekçi yaklaşım ve karşılıklı yarara dayalı tedarikçi ilişkileri.

2. Dünya Savaşı sonrasında Japonya'da Deming' in kalite alanına katkılarından dolayı, Deming' in adı verilen bu ödül 1951 yılında verilmeye başlanmıştır. Deming ödülünde 3 kategori mevcuttur:

• Bireylere verilen Deming ödülü.
• Şirketlere verilen Deming ödülü.
• Deming fabrika ödülü.

Firmaların kalite sistemlerini değerlendirmek için referans alınan kriterler, Toplam Kalite Yönetimi felsefesi doğrultusunda seçilmiş olup, firma yönetim biçimine ait birtakım karakteristik özelliklerin sorgulanmasını sağlarlar. Bu temel nitelikler aşağıda maddeler halinde verilmiştir:

• Müşteri Odaklı Kalite
• Liderlik
• Sürekli İyileştirme
• Çalışanların Katılımı
• Hızlı Hareket Etme
• Önleme Faaliyetleri
• Uzun Vadeli Bakış
• Gerçek Verilere Dayalı Yönetim
• İşbirlikleri Geliştirme
• Toplumsal Sorumluluk
• Sonuca Odaklılık