Sosyal Hizmet Kuramları 1 Ara 20. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
Her bireyin hayatını idame ettirecek kadar temel ihtiyaçlarını sağlamak, sosyal politikanın hangi temel alanına girmektedir?
Bireye Yönelik Sosyal Hizmetler |
Saglık |
Egitim |
Barınma |
Düzenli Gelir |
Sosyal politikanın beş temel alanlarından düzenli gelir alanı, her bireyin hayatını idame ettirecek kadar temel bir gelire sahip olmasını sağlamak anlamına gelmektedir. Kendi kendine yetemeyen bireyler için devletin bir güvenlik sistemini kurması gerekmektedir. Bu sosyal ve refah devletinin bir gereğidir. Sosyal hizmet için yoksulluk kavramı önemlidir. Yoksulluk ile mücadele eden sosyal hizmet disiplini düzenli gelir ile yoksulluğu ortadan kaldırmayı ve engellemeyi sağlamaktadır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yoksulluktan öncelikle etkilenen bireylere dahil değildir?
Çocuklar |
Engelliler |
Sığınmacılar |
İç ve dış göç yaşayan insanlar |
Erkekler |
Yoksulluktan öncelikle etkilenen bireyler kadınlar, çocuklar, yaşlılar, engelliler, iç ve dış göç yaşayan insanlar ve sığınmacılardır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Sözleşme yapmayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Müracaatçı ile sözleşme yapılması her düzeyde yapılacak uygulama için geçerlidir. |
Müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanı arasında yapılacak olan sözleşme mutlaka yazılı olarak imzalanmalıdır. |
Sözleşmenin işlevleri yanlış anlaşılması muhtemel durumların önüne geçilmesini sağlamak ve görevi kötüye kullanma olasılığını azaltmaktır. |
Mahkeme emri ile hazırlanmış sözleşmeler dışında diğer sözleşmelerin herhangi bir yasal geçerliliği yoktur. |
Sözleşme imzalamasının en önemli noktası, sorun çözme sürecinde iş birliğine ve müdahalede yapılacaklara karar verme sürecindeki beraberliğe iki tarafın da gönülden istekli olmasıdır. |
Sosyal hizmet uzmanı ile müracaatçı arasında yapılacak müdahalenin nasıl olacağı ve nasıl sonuçlar doğuracağı ile ilgili anlaşmaya varılması önemlidir. Müracaatçı ile sözleşme yapılması her düzeyde yapılacak uygulama için geçerlidir. Birçok vakada müracaatçı ve sosyal hizmet uzmanı arasında yapılacak olan sözleşmenin sözlü olması bile yeterlidir. Fakat pek çok sosyal hizmet uzmanı resmî olarak müracaatçı ile sözleşme imzalamaktadır. Bu sözleşme sadece sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçı arasında geçmektedir. Sözleşmenin işlevleri yanlış anlaşılması muhtemel durumların önüne geçilmesini sağlamak ve görevi kötüye kullanma olasılığını azaltmaktır. Mahkeme emri ile hazırlanmış sözleşmeler dışında diğer sözleşmelerin herhangi bir yasal geçerliliği yoktur. Fakat yasal geçerliliğin olmamasına rağmen karşılıklı yapılan bu anlaşmada yapılacak eylemlerin yerine getirilmesinde kullanılan tanımlamalar, ifadeler ve sözler iki tarafı da ilgilendirmektedir. Sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının sözleşme imzalamasının en önemli noktası ise, sorun çözme sürecinde iş birliğine ve müdahalede yapılacakların karar verme sürecindeki beraberliğe iki tarafın da gönülden istekli olmasıdır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap B şıkkıdır.
4.Soru
''Sosyal hizmet uzmanı için müracaatçının ne anlama geldiğini anlaması önemlidir. Aynı zamanda uzmanın kendisini müracaatçıya doğru ve etkili şekilde ifade etmesi büyük önem taşımaktadır'' verilen bu yargı hangi sosyal hizmet becerisindeki yeterlik alanını açıklamaktadır.
Örgütlerde çalışma becerisi |
Mesleki yeterliliği geliştirme becerisi |
Ön değerlendirme ve planlama becerisi |
Meslekte yükselme ve yetkinleşme becerisi |
İletişim ve bağlantı kurabilme becerisi |
Sosyal hizmet becerisinde en önemli yeterlik alanları, iletişim ve bağlantı kurabilme
becerisi, meslekte yükselme ve yetkinleşme becerisi, ön değerlendirme ve planlama becerisi, müdahale ve hizmet sunumu becerisi, örgütlerde çalışma becerisi, mesleki yeterliliği geliştirme becerisi olarak ifade edilmektedir. Bu yeterlilik alanları ve sosyal hizmet uzmanının becerileri daha genel ifade edilmiş alanları işaret etmektedir.
İletişim ve bağlantı kurmada açık ve etkili bir mesaj verebilmek etkili uygulamanın
temel bileşenidir. Sosyal hizmet uzmanı için müracaatçının ne anlama geldiğini anlaması önemlidir. Aynı zamanda uzmanın kendisini müracaatçıya doğru ve etkili şekilde ifade etmesi büyük önem taşımaktadır. İletişim ve bağlantı kurma becerisinin gerçekleşmesi için sosyal hizmet uzmanının aşağıda yer alanlar ile iletişim kurması gerekmektedir.
5.Soru
Seçeneklerden hangisi sosyal hizmetlerin hizmet sunarken duyuşsal, ruhsal, bilişsel, fiziksel, ahlaki ve sosyal alanların bütününe odaklanması durumunu en iyi açıklar
Sosyal hizmetlerin bireyle ilgili süreçlere odaklanması |
Sosyal hizmetlerin tek yönlü olması |
Sosyal hizmetlerin bütüncül bakışaçısına sahip olması |
Sosyal hizmetlerin gereksinim odaklı olması |
Sosyal hizmetlerin karmaşık bir doğasının olması |
Sosyal hizmet insan ve sosyal sorunları anlamada bütüncül bakışı gerekli kılmaktadır. İnsan doğası çeşitli ve farklı olabildiği gibi her
bir bölgenin farklı yapısı ve işleyişi vardır. Sosyal hizmet müdahalelerinde uygun müdahalenin gerçekleştirilmesinde tüm boyutlarda yetkin
olan sosyal hizmet uzmanlarının önemi kaçınılmazdır. Sosyal hizmet uzmanı insanı konu alan tüm disiplinlerden yararlanmak durumundadır. İnsan davranışlarının anlaşılması ve keşfedilmesi, gereksinimlerin ortaya çıkarılması ve sorunların çözümü için çok yönlü bir bakışı olan sosyal hizmet uzmanının yine müdahalelerini sistematik ve diğer etmenleri de göz önüne alarak yapması gerekmektedir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dolaylı sosyal hizmet uygulaması becerilerindendir?
Öz farkındalık becerisi |
Öz yönetim becerisi |
Mesleki ilişkiler kurabilme ve sürdürebilme becerisi |
Etkileşimsel ve bilişsel beceriler |
Bütçe yapma becerisi |
Sorunun doğru cevabı E şıkkıdır. Şıklardan sadece "bütçe yapma becerisi" dolaylı sosyal hizmet uygulaması becerilerindendir.
7.Soru
Duygularını rahatça ifade edebilen ve karmaşık bir iç dünyaya sahip olan bireyler insan gelişiminin hangi boyutu açısından güçlüdürler?
Bilişsel boyut |
Zihinsel boyut |
Duyuşsal boyut |
Ruhsal boyut |
Sosyal boyut |
Duyuşsal yönden güçlü olan bireyler duygusal olarak baskındır. Duyuşsal yönden güçlü olan bireyler duygularını konuşarak ve deneyimleyerek rahatlamaktadır. Duyuşsal yönden güçlü olan bireyler ilişkilerinde genellikle hisleri hakkında sıklıkla konuşma eğilimi gösterir ve duygularını rahat bir biçimde ifade etmektedir. Duyuşsal yönden güçlü olan bireyler geniş duygusal alanlara sahiptir. Karmaşık ve derin iç dünyaları vardır. Doğru cevap C'dir.
8.Soru
Bireyin kendi kaderini kendinin tayin etme hakkının olması sosyal hizmet literatüründe hangi kavram ile açıklanmaktadır?
Sosyal Adalet |
Bireysel Hak |
Kazanılmış Hak |
Self Determination |
Özgül İrade |
Self determination; bireyin kendi kaderini kendinin tayin etme hakkının olması anlamına gelmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
9.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi sosyal hizmetin sosyal antropoloji, sosyal politika, eğitim, felsefe gibi bir çok disiplinden beslenmesi durumu en iyi açıklar?
Sosyal hizmetin tek yönlü olması |
Sosyal hizmetin eklektik bir bilgi temelinin olması |
Sosyal hizmetin diğer disiplinlerden ayrı bir alan olması |
Sosyal hizmetin diğer disiplinlere yön vermesi |
Sosyal hizmetin kapsamının dar olması |
Sosyal hizmetin bilgi temeli, sosyal hizmetin doğasından kaynaklanan geniş bir kapsama sahiptir. Bu anlamda sosyal hizmetin eklektik bir bilgi temelinin olduğu söylenebilir. Sosyal hizmetin eklektik bilgi temeli diğer tüm disiplinlerden beslenerek sosyal hizmetin kendi sistematik bilgi temelini oluşturduğu gibi tüm güncel değişim, değişiklik ve gelişmeler de bu sistematik bilgi temelini geliştirmektedir.
10.Soru
I- Temel eğitimi alma
II-İstediği gibi ibadet etme
III-Mahremiyet
Sosyal hizmet uzmanının yukarıda numaralandırılmış haklardan hangisi veya hangilerinin korunmasında sorumlulukları vardır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
Aşağıda insan hakları alanından bazıları yer almaktadır:
• Beslenme, barınma, tıbbi bakım ve kişinin hayatını sürdürebilmesi için temel sayılan
sosyal hizmetlere sahip olma;
• Saldırı ve sömürüden korunma;
• Çalışma ve yeterli bir maaşa sahip olma;
• Evlenme, aile sahibi olma ve aile içinde olma;
• Temel eğitimi alma;
• Mülkiyet sahibi olma;
• İş yerinde önlenebilir kaza ve yaralanmalardan korunma;
• İstediği gibi ibadet etme,
• Mahremiyet;
• Seyahat etme;
• Mensup olduğu ülkedeki toplum ve hükümet hakkında bilgi edinme ve hükümet
kararlarında söz, yetki ve karar hakları.
Sosyal hizmet uzmanının bu hakların korunmasında sorumlulukları vardır.
11.Soru
Aşağıdaki becerilerden hangisi sosyal hizmet uzmanının girişkenlik, stres yönetimi ve zaman yönetimi konularında yetkin olması anlamına gelir?
Duyguların yönetilme becerisi |
Etkileşimsel beceriler |
Bilişsel beceriler |
Öz yönetim becerileri |
Mesleki ilişkiler kurabilme ve sürdürebilme becerisi |
Sosyal hizmet uzmanı uygulamada belli bir çalışma disiplinine sahip olmalıdır. Bu iş disiplini uzmanda öz yönetim becerilerinin gelişmiş olması ile sağlanabilmektedir. Sosyal hizmet uzmanının öz yönetim becerisinin gelişmiş olması demek girişkenlik, stres yönetimi, zaman yönetimi konularında yetkin olması demektir. Sosyal hizmet uzmanı girişkenlikte denge konusunda dikkatli olmalıdır.
12.Soru
Aşağıdaki sosyal hizmet amaçlarından hangisinde sosyal hizmet uzmanı aktivist ve savunuculuk rolünü üstlenir?
İnsan ve toplum refahını özendirmek |
İnsanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek |
İnsanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmalarını ve etkinliğini özendirmek |
Sosyal politikaları ve geliştirmek ve iyileştirmek |
Sorun çözme sürecini etkinleştirmek, baş etmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini artırmak |
Sosyal Politikaları Geliştirmek ve İyileştirmek: Bu düzeyde sosyal hizmet uzmanları planlayıcı ve politika geliştirici rolleri üstlenmektedir. Bu rolleri üstlenen sosyal hizmet uzmanları yeni konum ve politikaları düzenleme yollarını araştırır, geliştirir ve uygun olmayan ya da etkili olmayan politikaların düzenlenmesini ya da değiştirilmesini sağlar, bunlara öncülük eder. Bu süreçte sosyal hizmet uzmanı aktivisttir ve savunuculuk rolünü üstlenmektedir.
13.Soru
“Sizin; yeni şehre taşınmanız, arkadaşlarınızın uzakta kalması ve yeni işiniz hakkında konuşmanızı değerlendirdiğimde genel olarak sizin her anlamda sizi zorlayan kişisel bir geçiş dönemi yaşantılamış olduğunuz görünüyor.” cümlesini kuran bir sosyal hizmet uzmanı, hangi sosyal hizmet becerisini sergilemiştir?
“Sizin; yeni şehre taşınmanız, arkadaşlarınızın uzakta kalması ve yeni işiniz hakkında konuşmanızı değerlendirdiğimde genel olarak sizin her anlamda sizi zorlayan kişisel bir geçiş dönemi yaşantılamış olduğunuz görünüyor.” cümlesini kuran bir sosyal hizmet uzmanı, hangi sosyal hizmet becerisini sergilemiştir?
Yansıtma becerisi |
Özetleme becerisi |
Meydan okuma becerisi |
Yorumlama becerisi |
Liderlik becerisi |
O¨zetleme pek çok fikir ve duyguyu bir tartışma bölümünün veya görüşmenin sonunda tek bir ifadeyle birleştirmeyi kapsamaktadır. Dolayısıyla esas mesajı başka sözcüklerle ifade etmekten daha geniştir. Aşağıdaki örnekte belirtildiği üzere müracaatçı yetersizliğine dair belirsiz duyguları tartışmasının ardından sosyal hizmet uzmanı müracaatçıya şöyle der:
“Sizin aileniz, okulunuz ve şimdiki yeni işiniz hakkında konuşmanızı değerlendirdiğimde genel olarak sizin kişisel bir başarısızlık duygusu yaşantılamış olduğunuz gözüküyor.”
Yukarıda verilen örnekte sosyal hizmet uzmanı müracaatçı ile görüşmesini özetleyerek müracaatçıya esas fikir, içerik ve duyguların genel temalarını ve önemli noktalarını göstermektedir. Sürece dair özetler yardım sürecinin nereye gittiğine ve şu anda nerede olduğuna dair ifadeleri içermektedir. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.
14.Soru
Olaylara ilişkin fiziksel ve duygusal tepkilerini açıklamak yerine geçmiş ve şimdiki zaman deneyimlerini ifade edip, analiz etmek isteyen birinin hangi yönünün güçlü olduğu söylenebilir?
Fiziksel |
Bilişsel |
Duyuşsal |
Ahlaki |
Ruhsal |
İnsan Gelişiminde Bilişsel Boyut ve Bilişsel Gereksinimler:Bireyin bilişsel olarak güçlü yönlerini ve sınırlılıklarını bilmek bireyin gereksinimlerini gidermede yol göstermektedir. Bilişsel yönden güçlü olan bireyler olaylara ilişkin fiziksel ve duygusal tepkilerini açıklamak yerine geçmiş ve şimdiki zaman deneyimlerini ifade edip, analiz etmek ister. Bilişsel yönü güçlü müracaatçılar genellikle yaratıcı ve derin içsel düşünce dünyasına sahip, geniş bir bilişsel alana sahiptir. Bilişsel sınırlılığa sahip müracaatçılar ise anlama ve öğrenme güçlüğü yaşamaktadır. Sosyal hizmet uzmanı bilişsel yönden müracaatçının güçlü ve zayıf yönlerini değerlendirerek müdahalede bulunmakta ve değerlendirmelerini yapmaktadır
15.Soru
I. Örgütsel bilgi- hükümet ve politikalarla ilgili bilgiler II. Uygulayıcı bilgisi- kişisel, içerik odaklı, çoğunlukla sözsüz tepkilerle ilgili bilgiler III. Kullanıcı bilgisi- ilk elden deneyimler ve çoğunlukla konuşulmamış ve az değer biçilmiş bilgiler IV. Araştırma bilgisi- araştırmalar sonucu elde edilmiş bilgidir fakat derinlemesine araştırmanın devam ettiği geniş bir araştırmayı kapsayan bilgiler Yukarıdakilerden hangileri sosyal hizmetin bilgi çerçevesinin beslendiği kaynaklar arasında yer alır?
I ve II |
I ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Pawson ve diğ. (2003), sosyal hizmetin bilgi çerçevesinin beş kaynaktan beslendiğini ifade etmektedir. Bunlar:
• Örgütsel bilgi- hükümet ve politikalarla ilgili bilgiler,
• Uygulayıcı bilgisi- kişisel, içerik odaklı, çoğunlukla sözsüz tepkilerle ilgili bilgiler,
• Kullanıcı bilgisi- ilk elden deneyimler ve çoğunlukla konuşulmamış ve az değer
biçilmiş bilgiler,
• Araştırma bilgisi- araştırmalar sonucu elde edilmiş bilgidir fakat derinlemesine
araştırmanın devam ettiği geniş bir araştırmayı kapsayan bilgiler,
• Politika toplumu- toplumsal ve politik etmenlerle ilgili bilgilerdir.
Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal adaletin temel çıktılarından biri değildir?
Her bireyin saygın, değerli ve eşit hakka sahip olduğu bilincinin yaygınlaştırılması |
Temel gereksinimlerin karşılanması |
Adaletin güçlülerden yana olmasının sağlanması |
Toplumsal yapıda eşit gelir dağılımının sağlanması |
Toplumsal alanda eşitliğin korunması |
Sosyal adaletin temel çıktıları;
• toplumsal alanda eşitliğin korunması,
• her bireyin saygın, değerli ve eşit hakka sahip olduğu bilincinin yaygınlaştırılması,
• temel gereksinimlerin karşılanması,
• ağırlıklı olarak dezavantajlı toplulukları içeren bir toplumsal yapıda eşit gelir dağılımının sağlanmasıdır.
Doğru cevap C'dir.