Sosyolojiye Giriş Final 23. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toplumun bilimsel olarak incelenmesini sosyoloji olarak adlandıran ilk düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Comte |
Marx |
Durkheim |
Weber |
Simon |
Auguste Comte, toplumun bilimsel olarak incelenmesini sosyoloji olarak adlandıran ilk düşünürdür ve bu nedenle sosyolojinin isim babası olarak bilinir. Doğru cevap A seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 18. yy'dan önce kültürü yansıtan ifadelerden biridir?
Toprağı ıslah etme |
Zihnin geliştirilmesi |
Zihnin gelişkin durumu |
Bütün yaşam biçimi |
Paylaşılan anlam sistemi |
On sekizinci yüzyıla kadar kültür terimi, çoğunlukla tarımla ilgili olarak, toprağı ıslah etme ve ürün yetiştirme/ekme gibi anlamlara gelmektedir. Diğer bir deyişle, bu döneme kadar kültürün, topluma dair kullanımı yaygın değildir. Kavram, çoğunlukla tarımsal etkinliklere yönelik olarak ve yetiştirme, işleme, terbiye etme (ya da dinsel tapınma) anlamında kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Sosyolojinin ve sosyolojik yöntemin doğa bilimlerinden ve yöntemlerinden farkını ortaya koyarak sosyolojiye toplumsal eylemi ve toplumsal etkileşimi merkeze alan yeni bir yaklaşım kazandıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Comte |
Marx |
Weber |
Durkheim |
Saint-Simon |
Weber sosyolojinin ve sosyolojik yöntemin doğa bilimlerinden ve yöntemlerinden farkını ortaya koyarak sosyolojiye toplumsal eylemi ve toplumsal etkileşimi merkeze alan yeni bir yaklaşım kazandırdı.
4.Soru
Radikal feminizm’in Marxist feminizmden farkı nedir?
Kadın tahakkümünün temel nedeninin kapitalist üretim tarzı değil ,anaerkil toplum yapısı olduğunu savunur. |
Kadın tahakkümünün temel nedeninin kapitalist üretim tarzı değil, ataerkil toplum yapısı olfuğumu savunur. |
Ekonomik gücü savunur. |
Erkeklerin aileden zarar gördüğünü savunur. |
Erkek otoritesini savunur. |
Radikal feminizm Marxist feminizmden farklı olarak kadın tahakkümünün temel nedeninin kapitalist üretim tarzı değil, ataerkil toplum yapısı olduğunu savunur. Doğru cevap B şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki aile yapısında yaşanan dönüşümlerden biri değildir?
Tek ebeveynli ailelerin çoğunda ebeveyn erkektir. |
İlk evlenme yaşı yükselmiştir. |
Doğurganlık ve hane büyüklüğü azalmıştır. |
En yaygın aile tipi çekirdek ailedir. |
Boşanma sayısı artmıştır. |
Türkiye'de 2016 yılında tek ebeveynli aillerin ebeveyn cinsiyetine göre dağılımı ile ilgili yapılan istatistik ebeveynlerin %79'unun kadın olarak belirlenmiştir.
6.Soru
I- İlkeleri kendinden önceki bir dine dayanmayan dindir.
II- Din kutsal şeylere birlik olarak inanmaktır.
III- Din bir yanılsamadır.
Durkheim'ın toplumsallık yaklaşımı düşünüldüğünde, yukarıda yazılanlardan hangisi yanlıştır?
Yalnız III |
Yalnız II |
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
Durkheim dini toplumsal olarak incelemiştir. Dolayısıyla ilk iki madde toplumsallık olarak din olgusu içinde incelenmektedir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi norm kavramını tanımlamaktadır?
Kendimize, kimliğimize ve niteliklerimize ilişkin algı ve düşüncelerimizin bütünüdür. |
Diğer insanların bireylerin toplum içindeki yerine verdikleri addır. |
Belirli durumlarda insanların nasıl davranmaları gerektiği konusunda yaptırımı olan beklentiler. |
Toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir. |
Davranışlarımızı yargılarken ve hayattaki amacımızı seçerken başvurduğumuz; toplumsal olarak paylaşılan, amaçlarımızı ve davranışlarımızı belirlemede bize neyin doğru, neyin yanlış olduğunu söyleyen standartlardır. |
Normlar, belirli durumlarda insanların nasıl davranmaları gerektiği konusunda yaptırımı olan beklentilerdir. Normlar, değerlere dayalı olarak geliştirilen kurallardır. O¨rneğin toplumun önemli değerlerinden biri dürüstlükse yalan söyleme davranışı, yaptırımı olan kurallarla engellenmeye çalışılır. Doğru yanıt C'dir.
8.Soru
Kentlerde özellikle gelir ve çevre standardı düştükçe akrabaların birbirlerine yakın oturma eğilimlerinin arttığını, aynı semtte ve birbirlerine yakın oturmanın akrabalık ilişkilerini pekiştirdiği ve bireylerin sosyo-ekonomik açıdan benzeşmelerine neden olduğu sonucuna varan bir çalışma yürütmüş olan sosyolog kimdir?
Emre Kongar |
İbrahim Yasa |
Mübeccel Belik Kıray |
Çiğdem Kağıtçıbaşı |
Feridun Merter |
Emre Kongar (1972)“İzmir’de Kentsel Aile”: Bu araştırma Kongar’ın kent ailesinin değişimini ele aldığı bir monografi çalışmasıdır. Kongar bu çalışmada kentlerde özellikle gelir ve çevre standardı düştükçe akrabaların birbirlerine yakın oturma eğilimlerinin arttığını, aynı semtte ve birbirlerine yakın oturmanın akrabalık ilişkilerini pekiştirdiği ve bireylerin sosyo-ekonomik açıdan benzeşmelerine neden olduğu sonucuna varmıştır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Avrupa Birliğiyle ilgili yanlış bir ifadedir?
Esas itibariyle Avrupa Ekonomik Topluluğu olarak ortaya çıkmıştır. |
Avrupa uluslarının tek çatı altında birleşme idealini taşımaktadır. |
Ortaya çıkış ekonomik amaçlara dayanmaktadır. |
Rasyonel bir örgütlenme biçimidir. |
Avrupa Birliği'nin oluşum amacı sorunlu siyasi düzenleri değiştirmektir. |
Avrupa Birliği esas itibariyle Avrupa Ekonomik
Topluluğu olarak ortaya çıktığında yalnızca ekonomik
anlamda bir ortak pazar yaratma ideali, ekonomiyi
iyileştirme anlayışına dayanmaktayken günümüzde
salt ekonomi alanını aşan, ortak para birimi,
ortak anayasa, kimlik, kültür meseleleri gibi ulusdevlet
sınırlarını aşan, Avrupa uluslarının tek çatı
altında birleşme idealini taşıyan rasyonel bir örgütlenme
biçimine dönüşmüştür. Dolayısıyla Avrupa
Birliği 21. yüzyılın dünyasında siyasal, ekonomik ve
kültürel bakımlardan en önemli oluşumlardan birisidir. Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iktidar ile ilgili doğru bir ifadedir?
İktidar daima tek taraflı bir ilişkiyi ifade eder. |
İktidar ilişkisi siyasal alanla sınırlıdır. |
İktidar, rıza ve onaylama ihtiyacı içerisindedir. |
İktidar, keyfince şiddet ya da zor kullanamaz. |
İktidar insanlar tarafından sahip olunan dönüşümsel kapasitedir. |
İktidar (power) ya da güç kavramı aslında bir
toplumsal ilişkidir. Bozkurt’un tanımlamasına
göre “iktidar bir kişinin (ya da grubun), diğerlerinin
davranışlarını kontrol etmesini ifade eden bir
toplumsal ilişkidir” (Bozkurt, 2006: 214). Ancak
iktidar tanımlamalarında genellikle karşılıklı bir
ilişki olduğu varsayılır. Bu bazen tek taraflı bir ilişki
olabilmektedir; bazen bir kişi ya da grup diğerleri
üzerinde sınırsız bir güç ve kontrol mekanizmasına
sahip olabilir ya da diğerleri bu iktidarın farkında
değildir. Dolayısıyla iktidar ilişkisi siyasal alanla
sınırlı bir kavram değildir. İktidar toplumsal ilişkilerin
tümünde görülebilen, ebeveyn ile çocuklar,
öğretmen ve öğrenciler, kadın ve erkek, patron ve
işçi vb. arasında görülebilen bir ilişki biçimidir.
Zira iktidar rıza ya da onaylama ihtiyacı içinde olmayabilir.
Bu nedenle iktidar bu anlamda keyfince
gücü elinde bulunduran taraf olarak gerektiğinde
şiddet, zor kullanabilir. İktidar insanlar tarafından
sahip olunan dönüşümsel kapasitedir. Güç ise “bireylerin
ya da grupların kendi çıkarlarının ya da
düşüncelerinin dikkate alınmasını, başkaları buna
direnseler bile, sağlayabilme yeteneği”dir (Giddens,
2005: 418). Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Hangisi toplumsal değişme kavramıyla örtüşmektedir?
Toplumun modernleşme, kentleşme gibi süreçleri ifade eder |
Toplumun büyük çaplı dönüşümlerini ifade eder |
Toplumun çözülme, yönsüzleşme, ruhsuzlaşma gibi süreçleri ifade eder |
Toplumun daha iyi noktaya gittiğini ifade eder |
Toplumun daha kötü noktaya gittiğini ifade eder |
Değişme kavramı ise sosyolojik ve olgusal bir kavramdır. Toplumsal değişme kavramı, değişmenin yönüne, içeriğine veya hızına dair bir varsayım içermez. Toplumsal değişme toplumun yapısında, işleyişinde, örgütlenme tarzında, bireylerin davranış, iletişim ve etkileşim biçimlerinde meydana gelen büyük çaplı dönüşümleri ifade eder. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Ortak vurguları dinin bütünleştirici, dayanışma sağlayıcı unsuru olan ancak bundan farklı olarak, toplumsal ölçekte bir dayanışma ve bütünleşmeyi kasteden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Engels |
Marx |
Durkheim |
Marx - Engels |
Durkheim - Marx |
Dinin bütünleştirici, dayanışma sağlayıcı unsuru Durkheim ile Marx ve Engels’in çalışmalarının ortak vurgusudur; bir farkla ki Durkheim toplumsal ölçekte bir dayanışma ve bütünleşmeyi kastederken Marx ve Engels sınıf dayanışmasıyla ilgilidirler.
13.Soru
Marx’a göre dünyanın çarpıtılmış bir görüşünün ifadesi olan kültür, hangi kesim tarafından yaratılmıştır?
Bürokratik sınıf |
Egemen sınıf |
Askeri sınıf |
Dini otorite |
Halk sınıfı |
Kültür kapitalist sınıfın çıkarlarını yansıtır, görüşlerini yeniden üretir ve onların otoritesini meşrulaştırmaya hizmet eder. Yani, kültür basitçe egemen sınıf tarafından yaratılmış dünyanın çarpıtılmış bir görünüşünün ifadesidir ve çarpıtılmış bir gerçeklik algısını ortaya çıkartır. Doğru cevap B seçeneğidir.
14.Soru
- Bu dünyanın genel teorisi, ahlaki yaptırımı, tesellinin ve haklılaştırmanın evrensel temeli olmakla birlikte aynı zamanda bir yanılsamadır.
- Hem gerçek sıkıntının ifadesi hem de gerçek sıkıntıya karşı protestodur.
Yukarıda din ile ilgili görüşleri ifade edilen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Tarihsel Materyalist Yaklaşım |
Sosyal Psikolojik Yaklaşım |
İletişimsel Yaklaşım |
Toplumsallık Yaklaşımı |
Fenomenolojik Yaklaşım |
Tarihsel Materyalist Yaklaşım’ın önde gelen isimleri olan Marx ve Engels dini üstyapıda görmekle birlikte “ideoloji olarak din” diye adlandırılan ve kendi başına bir perspektif olan yaklaşımlarını ortaya koyarken dinin çıkış noktası, genel niteliği ve işleyişinin mantığına dair tarihsel materyalist analizler yapmışlardır. Marx ve Engels’e göre din, her ne kadar bu dünyanın “genel teorisi”, “ahlaki yaptırımı, tesellinin ve haklılaştırmanın evrensel temeli” ise de bir yanılsamadır. Ancak bu düşünürler dinsel sıkıntıya önem atfederler. Buna göre; “O hem gerçek sıkıntının ifadesi hem de gerçek sıkıntıya karşı protestodur. Din ruhsuz bir durumun ruhu olduğu kadar, ezilmiş yaratığın iniltisi, kalpsiz bir dünyanın kalbidir de. O halkın afyonudur”.
15.Soru
"Arketip olarak din" olgusunu inceleyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Fenomonolojik Yaklaşım |
Toplumsallık Yaklaşımı |
Sosyal Psikolojik Yaklaşım |
Tarihsel Materyalist Yaklaşım |
Kurumsallık Yaklaşımı |
Eliade’ın fenomonolojik yaklaşımına göre din kendinden başka hiçbir şeye indirgenmemeli ve “din olarak din” yaklaşımıyla ele alınmalıdır. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Maddi kültürde meydana gelen bir değişmenin manevi kültürde daha sonra meydana gelmesine, yani normlar, gelenekler, yasalar tarafından daha geç benimsenmesi aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile adlandırılır?
Kültürel gecikme |
Kültürel algılama |
Kültürel bunalım |
Kültürel seçilim |
Kültürel yönelim |
17.Soru
Evlilik türlerinde yapılan sınıflandırmaya göre kriter olarak eş sayısının temel alındığı tür hangisidir?
Matrilinealite, Patrilinealite ve Bilinealite |
Endogami ve egzogami |
Monogami ve Poligami |
Matrilaterite, Patrilaterite ve Bilaterite |
Levirat, Sororat ve Taygeldi |
Monogami ve Poligami: Bu sınıflandırma, eş sayısına göre yapılır. Bireylerin sadece bir kişiyle evlenebildiği evlilik tipine monogami, birden fazla kişiyle evlenebildikleri evlilik tipine ise poligami adı verilir. Poligami, yani çok eşlilik polijini veya poliandri şeklinde görülebilir. Polijini, bir erkeğin birden fazla kadınla evlenmesidir (çok karılılık). Poliandri ise bir kadının birden fazla erkekle evlenmesidir (çok kocalılık).
18.Soru
İktidarın toplumun bütününden kaynaklandığını savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
İşlevselci yaklaşım |
Klasik çoğulculuk |
Elitist çoğulculuk |
Çatışmacı yaklaşım |
Elit teorisi |
Temel olarak Talcott Parsons’un işlevselci yaklaşımı ile önemli benzerlikleri olan ve Parsons’un iktidarın toplumun bütününden kaynaklandığı düşüncesini savunan yaklaşım “klasik çoğulculuk yaklaşımı”dır. Doğru cevap B’dir.
19.Soru
Nitel araştırma yöntemiyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi söylenebilir?
Eylemlerin somut olarak açıklanabileceğini savunan yöntemdir. |
Veri toplama yöntemlerinden biri örnek olay incelemesidir. |
Yapılandırılmış denetimli gözlem bu yöntemde kullanılabilir. |
Nitel yöntemle yürütülen araştırmalar tümdengelim ilkesi doğrultusunda başlar. |
Nitel araştırmalarda kullanılan survey, bir veri toplama tekniğinden çok bir araştırma deseni olarak kabul edilir. |
Yapılandırılmış denetimli gözlem ve survey, nicel araştırmalarda kullanılır. Tümevarım ilkesi doğrultusunda araştırma verileri toplanır. Eylemlerin soyut olarak açıklanabileceğini savunan yöntemdir. Nitel araştırmalarda veriler derinlemesine görüşme, odak grup görüşmesi, yapılandırılmamış (denetimsiz) gözlem, yarı-yapılandırılmış gözlem, yaşam öyküsü, sözlü tarih, örnek olay incelemesi, doküman incelemesi gibi yollarla toplanır.
20.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğa bilimleri ve sosyal bilimler arasında yer alan farklardan biridir ?
Doğa bilimlerinde deney yapılabilmesi, gelecekte aynı koşullar söz konusu olduğunda ne olacağına dair kesin tahminlerin yapılabilmesini sağlarken, sosyal bilimlerde tahminde bulunmak doğa bilimlerinde olduğu kadar kolay değildir. |
Doğa bilimlerinde bilim insanı,sosyal bilimlerde araştırmacılar incelediği nesnelere ya da topluma müdahalede bulunamaz ve onları etkileyemez. |
Doğa bilimleride, sosyal bilimcilerde olayları teker teker ele alıp aralarındaki neden sonuç ilişkisini inceleyebilirler. |
Doğa bilimlerinde ve sosyal bilimlerde ölçümlemede aynı güçlüklerle karşılaşılır. |
Sosyal bilimlerde doğa bilimleride kesinlikle aynı yöntemleri kullanabilir. |
Doğa bilimlerinde deney yapılabilmesi, gelecekte aynı koşullar söz konusu olduğunda ne olacağına dair kesin tahminlerin yapılabilmesini sağlar. Fakat sosyal bilimlerin konusunu oluşturan toplum, birey ve grup ilişkileri karmaşık bir etkileşim içinde olduğu ve insanların özgür iradeleriyle karar değiştirme olasılıkları söz konusu olduğu için sosyal bilimlerde tahminde bulunmak doğa bilimlerinde olduğu kadar kolay değildir.
Doğa bilimlerinde bilim insanı, incelediği nesnelere müdahalede bulunamaz ve onları etkileyemez. Sosyal bilimlerde ise araştırmacılar inceledikleri toplumun üyesidirler ve inceledikleri insanları etkileme ve onlardan etkilenme olasılıkları vardır.
Doğa bilimleri doğal olayları teker teker ele alıp aralarındaki neden sonuç ilişkisini inceleyebilir. Sosyal bilimciler ise hangi olguyu incelerlerse incelesinler, toplumsal dünyayı bir bütün olarak ele almak zorundadırlar çünkü toplum yapısı karmaşıktır ve neden sonuç ilişkilerini etkileyen çok sayıda faktör vardır.
Doğa bilimlerinde ölçüm yapmak sosyal bilimlerden daha kolaydır.
Aralarındaki bu farklılıklar, sosyal bilimlerin yöntemi hakkında çeşitli tartışmalara yol açmış, sosyal bilimlerin doğa bilimlerinin kullandığı yöntemi kullanabileceğini savunanlar olduğu gibi, kullanamayacağını da ileri sürenler olmuştur. Bu tartışmada kesinlikten söz etmek söz konusu değildir.
Doğru yanıt A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ