Tarihi Coğrafya Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihi coğrafya sahasında yapılan çalışmaların tasnifinde kullanılan başlıklardan biri değildir?
Başlangıçta ortaya çıkan “tarihin arkasındaki coğrafya veya tarihin kavranmasının temeli olarak coğrafya” anlayışındaki çalışmalar, |
Tarih atlasları ve tarihi kartoğrafya çalışmaları |
Tarihi toponimi çalışmaları |
Yerlerin, yerleşmelerin tanımlanması, yeniden inşası ve değişim üzerine odaklanan çalışmalar |
Tarih öncesi çağlara ait coğrafi değişimler üzerine çalışmalar. |
Tarihi coğrafya sahasında yapılan çalışmaları, kullanılan kaynaklar, takip edilen metotlar, yapısal özellikler, incelenen konular ve sahip olduğu felsefi düşünceyi esas alarak analitik bir tasnife tabi tutmak da mümkündür. Bu hususlardan hareketle yapılan tasnifi aşağıdaki başlıklar altında incelemek mümkündür:
A. Başlangıçta ortaya çıkan “tarihin arkasındaki coğrafya veya tarihin kavranmasının temeli olarak coğrafya” anlayışındaki çalışmalar, B. Tarih atlasları ve tarihi kartoğrafya çalışmaları, C. Tarihi toponimi çalışmaları, D. Yerlerin, yerleşmelerin tanımlanması, yeniden inşası ve değişim üzerine odaklanan çalışmalar, Doğru yanıt E'dir.
2.Soru
Çevresel tarih ile tarihi coğrafya arasındaki temel fark nedir?
Çevresel tarihin coğrafik imgelerle ilgilenmemesi |
Çevresel tarihin kendi başına var olması |
Çevresel tarihin daha modern olması |
Çevresel tarihte doğal kaynakların tüketilmesi üzerinde durulması |
Çevresel tarihin insanlar tarafından oluşturulması |
Çevresel tarih ile tarihi coğrafya arasındaki temel fark, çevresel tarihin kapitalist ekonomiyle birlikte doğal kaynakların tüketilmesi üzerinde durmasıdır, ilgilendiği dönem ise daha çok sanayi devriminden sonraki gelişmeler, yani yakın dönemdir. Bu dönemin özelliği doğanın, insanın ekonomik faaliyetleri uğruna aşırı derecede kullanılması ve doğal peyzajın zarar görmesidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihi coğrafyanın modern kimliğini kazandığı evredir?
1920-1950 |
1920-1960 |
1920-1970 |
1920-1980 |
1920-1990 |
1920-1950 yılları arasında gerçekleştirilen araştırma ve tartışmalar sayesinde tarihi coğrafya modern kimliğini kazanmıştır.
4.Soru
Edward Wells'in eserleri hangi coğrafyanın tarihini konu alır?
Antik Yunan |
Avrupa |
Kuzey Afrika |
Orta Doğu |
Hindistan |
Edward Wells'in eserleri kutsal mekanların Hıristiyanlık ve Yahudiliğin ortaya çıkması zamanındaki durumunu konu alır. Doğru yanıt D'dir.
5.Soru
I. Nedensellik II.Karşılaştırma III.Dağılış Yukarıda verilen maddelerden hangisi ya da hangileri coğrafyanın temel tanımında doğal ortam ile insanlar arasındaki etkileşimin prensipleri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Coğrafyanın en genel ve çok kabul edilen tanımını; ‘doğal ortam ile insanlar arasındaki etkileşimleri kendi prensipleri doğrultusunda (nedensellik, dağılış, karşılaştırma) araştıran ve sonuçlarını sentez olarak veren bir bilim’ şeklinde yapmak mümkündür.
6.Soru
I.Nedensellik II.Kıyaslama III.Dağılış Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri coğrafya’yı diğer bilim dallarından ayırmaktadır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I-II |
II-III |
I-II-III |
Nedensellik ve kıyaslama, coğrafya dışındaki diğer bilim dallarında da sıklıkla kullanılan ilkelerdir. Dağılış ilkesi ise coğrafyaya özgüdür
7.Soru
Bugünün belge ve bilgileri kullanılarak geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılıyorsa aşağıdakilerden hangisi çalışılıyordur?
Paleocoğrafya |
Tarihi coğrafya |
Çağdaş coğrafya |
Planlama coğrafyası |
Fiziki coğrafya |
Zaman geçmişe ait ise araştırma, paleocoğrafya veya tarihi coğrafya olurken, geleceğe ait ise planlama coğrafyası olmaktadır. Burada geçmiş araştırılıyorsa, mutlaka geçmişe ait bilgi ve belgelerin kullanılması gerektiği de hatırlatılmalıdır. Eğer planlama coğrafyası çalışılıyorsa bu defa, bugünün belge ve bilgileri kullanılarak geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılmalıdır. Çağdaş/modern coğrafya ise yukarıda da belirtildiği gibi günümüzü, çağdaş veya modern zamanları ele alan araştırmalar olmaktadır.
8.Soru
Coğrafya biliminde başlıca temel problem, sırasıyla hangi iki soru ile temsil edilmektedir?
Hangi durumda?-Neden? |
Hangi tarihte?-Hangi şekilde? |
Hangi şekilde?-Nasıl? |
Nerede?-Neden Orada? |
Nerede?-Nasıl? |
Coğrafya biliminde başlıca temel problem, iki soru ile temsil edilmektedir. Bunlardan ilki “nerede?”, İkincisi de “neden orada?” sorulandır. Nerede sorusu olayların, problemlerin ve şeylerin dağılışını belirlemektedir ve cevabı nispeten daha kolaydır. Oysa neden orada sorusunun cevabını bulmak o kadar kolay değildir. Çünkü cevaplanması için geri plandakiler de dahil birçok bileşenin bilinmesi ve çözümlenmesi gerekmektedir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bölgesel Coğrafya'nın bölümlerinden biri değildir?
Yerleşme Coğrafyası |
Kıtalar Coğrafyası |
Bölgeler Coğrafyası |
Ülkeler Coğrafyası |
Yöreler Coğrafyası |
Yerleşme coğrafyası, Beşeri Coğrafya'nın bölümlerinden biridir.
10.Soru
1920'lerden sonra çevreci determinizmin yerini alan hakim görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal Darwinizm |
Nicel devrim |
Çevresel devrim |
Possibilizm (olasıcılık) |
Eleştirel coğrafya |
Coğrafya algısındaki hakim çevreci determinizm, 1920’lerden itibaren yerini “possibilizm”e bırakmıştır. Possibilizm (olasıcılık) çevreci determinizmin kesin yargılarını terk ederek doğal özelliklerin insan faaliyetleri üzerinde bütüncül bir belirleyici etkisi olamayacağını öne sürmüştür. Doğru yanıt D seçeneğidir.
11.Soru
“Kuantitativ devrim” adı verilen ve daha çok ampirik çalışmaların ağır bastığı dönem hangi yıllar arasında yaşanmıştır?
1870-1900 |
1900-1930 |
1930-1960 |
1960-1970 |
1970-2000 |
“Kuantitativ devrim” adı verilen ve daha çok ampirik çalışmaların ağır bastığı dönem 1960-1970 yılları arasında yaşanmıştır. Doğru yanıt D'dir.
12.Soru
Modern tarihi coğrafyanın başlangıcı sayılan dönem hangisidir?
1920-1950 |
1900-1920 |
1950-1970 |
1880-1900 |
1850-1880 |
1920’ye kadar olan dönem klasik tarihi coğrafya dönemi olarak adlandırılır. Ancak 1920’den itibaren, 1950’lere kadar olan dönemse modern tarihi coğrafya ortaya çıkmıştır.
13.Soru
Türkiye (Anadolu coğrafyası) ile ilgili olup, tarihi coğrafya adını kullanılarak hazırlanan ilk eser kim tarafından hazırlanmıştır?
W.M.Ramsay |
Edward Wells |
Cluverius |
Ritter |
Kant |
W.M. Ramsay’ın “The Historical Geography of Asia Minor” isimli kitabı Türkiye (Anadolu coğrafyası) ile ilgili olup, tarihi coğrafya adını kullanılarak hazırlanan ilk eserdir. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
“Tarihi coğrafyanın gerçek fonksiyonu geçmişin bölgesel coğrafyasını yeniden inşa etmektir”, “Tarihi coğrafya, modern bölgesel coğrafya metotları ile tarihi eleştiriyi (historical criticism) birleştirmektir” görüşü aşağıdakilerden hangisine aittir?
Gilbert |
East |
Yılmaz |
Gümüşçü |
Butlin |
Gilbert (1932) tarihi coğrafyaya dair şu fikirleri öne sürer: “Tarihi coğrafyanın gerçek fonksiyonu geçmişin bölgesel coğrafyasını yeniden inşa etmektir”, “Tarihi coğrafya, modern bölgesel coğrafya metotları ile tarihi eleştiriyi (historical criticism) birleştirmektir”.
15.Soru
“Tarihi coğrafya araştırması diğer tüm disiplinlerde olduğu gibi bir süreci kapsar ve bunun belirli adımları vardır. Bu adımların sıralamasının bazen kişiden kişiye, araştırmanın amacına, imkânlarına ve çalışılan konunun özelliğine göre değişebilmesiyle beraber araştırmanın tamamlanabilmesi için genellikle belirli bir sıralama takip edilir.” verilen tanıma göre bir araştırmanın tamamlanabilmesi takip edilmesi gereken sıralama aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Araştırma sorusunun belirlenmesi- araştırma yönteminin belirlenmesi- literatür taraması- hipotezlerin belirlenmesi- veri toplama- analiz- sentez- değerlendirme |
Araştırma yönteminin belirlenmesi- araştırma sorusunun belirlenmesi- hipotezlerin belirlenmesi- literatür taraması- veri toplama- analiz- sentez- değerlendirme |
Araştırma sorusunun belirlenmesi- literatür taraması- hipotezlerin belirlenmesi- veri toplama- araştırma yönteminin belirlenmesi- analiz- sentez- değerlendirme |
Araştırma yönteminin belirlenmesi- analiz- hipotezlerin belirlenmesi- araştırma sorusunun belirlenmesi- literatür taraması- veri toplama- sentez- değerlendirme |
Literatür taraması- hipotezlerin belirlenmesi- araştırma sorusunun belirlenmesi- araştırma yönteminin belirlenmesi- veri toplama- analiz- sentez- değerlendirme |
A, B, D ve E seçeneklerinde verilen sıralamalar, bir araştırmanın tamamlanabilmesi takip edilmesi gereken genel sıralamaya uygun değildir. Sıralamanın “araştırma sorusunun belirlenmesi- literatür taraması- hipotezlerin belirlenmesi- veri toplama- araştırma yönteminin belirlenmesi- analiz- sentez- değerlendirme” şeklinde olması gerekmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.
16.Soru
1936 yılında yayınladığı “A Historical Geography of England Before A.D. 1800” eserinde, tarihi coğrafyanın mekânda değişimi algılamak için önemli olduğunu ve yerin tarihi coğrafyacı tarafından tarihi boyutta ele alındığını ifade eden İngiliz coğrafyacı kimdir?
Darby |
Clark |
Sauer |
Bloch |
Febvre |
Tanımlanan ve içeriği açıklanan eser İngiliz coğrafyacı Darby’ ye aittir.
17.Soru
I- tarihi coğrafyacılar geçmiş bir zaman diliminde değişen dağılışlara, çevreye, peyzaja ve bölgeye odaklanarak onları açığa çıkarmayı amaçlamaktadır.
II- Tarihi coğrafyacı geçmişte bir sahadaki sosyal, ekonomik ve siyasi coğrafya ile ilgilenir.
III- Tarihi coğrafyacı, mevcut coğrafi doku ya da zaman içerisindeki coğrafi dokunun evrimi ile ilgilenmez.
IV- Tarihi coğrafya özellikle belirli bir zamandaki yerlerin en karakteristik özelliklerine vurgu yapar.
V- Tarihi coğrafyada mekândan ziyade zamana vurgu yapılır.
Tarihi coğrafya hakkında yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
I |
II |
III |
IV |
V |
I, II, III, IV numaralı maddeler tarihi coğrafya hakkında doğru bilgileri içermektedir. V numaralı maddede yer alan “tarihi coğrafyada mekândan ziyade zamana vurgu yapılır.” bilgisi yanlıştır, doğrusu “tarihi coğrafyanın tarih yazıcılığından farklı olması için kullanılan ifadelerin çağdaş olmasının ötesinde, zamandan ziyade mekana daha fazla ağırlık vermesidir.” şeklindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tarihi Coğrafya araştırmalarında geleneksel yöntemler içinde değerlendirilir?
Mekanın değişiminde etken olarak insanın rolü |
Dikey tema |
Tarihi geçmişin kalıntılarının bölgesel farklılığı |
Genre de vie (yaşam tarzı) |
Geçmiş algısal mercek/bakış |
Dikey tema Tarihi Coğrafya araştırmalarında geleneksel yöntemler içinde değerlendirilir. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, beşeri coğrafyanın alt maddelerinden biridir?
Siyasi coğrafya |
Jeomorfoloji |
Kıtalar coğrafyası |
Biocoğrafya |
Bölgeler coğrafyası |
Siyasi coğrafya, insan ilişkilerine dayandığı için, beşeri coğrafyanın altında yer alır. Jeomorfoloji ve biocoğrafya fiziki, kıtalar ve bölgeler coğrayası ise bölgesel coğrafyanın altındadır.
20.Soru
Ülkemizde ortak bir tarihi coğrafya anlayışının gelişmesinde etkili olmuş olan "Tarihi Coğrafya" adlı kitabın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
O. Gümüşçü |
M. Elibüyük |
H. S. Selen |
B. Darkot |
T. Baykara |
Gümüşçü’nün ilk baskısı 2006 ve ikinci baskısı 2010 yılında yapılan “Tarihi Coğrafya” isimli kitabı ülkemizde tarihi coğrafyanın tanımı, kavramları, metodu ve içeriğinin ne olduğuna yönelik yayınlanan bir metodolojik ve kaynak eser olma özelliği göstermektedir. Bahsedilen eser, Sauer’in “Foreword to Historical Geography” isimli eserinin ülkemizdeki yansıması gibidir. Gerçekten de Sauer’in bu eseri, nasıl ki başta Amerika olmak üzere diğer batı ülkelerinde ortak bir tarihi coğrafya anlayışının gelişmesi yönünde önemli bir etki yaptıysa, Gümüşçü’nün adı geçen eseri de ülkemizde ortak bir tarihi coğrafya anlayışının gelişmesinde etkili olmuş ve olmaya da devam etmektedir. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ