Fiziksel sınırlılığı bulunan bireylerle çalışacak öğretmenlerin dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır: • Tekerlekli sandalyelere yaslanmayın, dokunmayın ya da dinlenmek için oturmayın. • Tekerlekli sandalyede oturan kişilere yaslanmayın. • Tekerlekli sandalyede oturan kişiye sormadan sandalyesini hareket ettirmeyin veya itmeyin. • Tekerlekli sandalyede oturan bir kişiden ceketinizi ya da içeceğinizi tutmasını istemeniz uygun bir davranış değildir. • Tekerlekli sandalyede oturan bir kişiyle sohbet ederken göz seviyesine gelmeye dikkat edin. • Tekerlekli sandalye kullanıcısıyla konuşurken, yanındaki refakatçisi ile değil, doğrudan kendisiyle konuşunuz. • Yardım etmeden önce mutlaka sorun. • Farklı özelliklere sahip tekerlekli sandalye çeşitleri vardır. Tekerlekli sandalyenin özelliklerini bilmiyorsanız kullanıcısına sorun ve söylediklerini uygulayın. • Tekerlekli sandalyeli kişiyi bir basamaktan ya da rampadan indirmeniz gerekiyorsa sandalyeyi geri geri indirin. • Bazı tekerlekli sandalye kullanıcıları tekerlekli sandalye dışında oturmayı tercih edebilirler. Eğer böyle bir talepleri olursa kibarca yardım teklif edin ve tekerlekli sandalyelerinin ulaşabilecekleri mesafede durmasına özen gösterin. • Koltuk değneği ya da baston kullanan kişiler oturduğunda veya bir yere yaslandığında, bu cihazlara kolay ulaşabilecekleri mesafede olmalarını sağlayın. • Koltuk değneği ya da baston kullanan ve yavaş yürüyen kişilerle yürürken onların temposuna göre yürüyün. • Kişi, zaman zaman şarj edilmesi gereken akülü tekerlekli sandalye kullanıyorsa ve sandalyesini şarj etmesi gerekiyorsa, kendisine kibarca prize yakın bir yer gösterin.

Adapto: Hafif düzeyde işitme engeli olan bireylerde kişinin bulunduğu ortamdaki gürültüyü filte ederek konuşulan kişinin sesini ayırt edip daha güçlü bir şekilde engelli kişiye aktaran kulaklıktır ve “2003 IST Ödülü’ne layık bulunmuştur.

Düşük düzeyde teknoloji araçlarından biri olan sayfa çevirme aparatı: Küçük kas becerilerinde yetersizliği olan bireylerin kitabın veya defterin sayfalarını çevirmekte zorlandığı durumlarda sayfa çevirici aparatlar kullanılabilir.

Göğüs kemeri, göğüs stabilitesini artırmak, tekerlekli sandalye kullanıcısının sandalyeden düşmesini önlemek için göğüs kemeri orta göğüs seviyesinde koltuğa tutturulmuştur ve ayakta dik tutan özel tekerlekli sandalyelerde vücudun dik durmasına yardım eder

Denge, vücudun ağırlık merkezini destek yüzeyi içerisinde tutma yeteneği olarak tanımlanır. Destek yüzeyi ise vücudun yerle temas ettiği alandır. Örneğin; tek bacak üzerinde ayakta duran bir kişinin destek yüzeyi, yer ile temasta olan ayağının kapladığı alandır. Oturan bir kişinin destek yüzeyi, oturduğu alanla vücudunun temas ettiği alandır. Destek yüzeyi ne kadar geniş olursa, kişinin dengesi o kadar iyi olur. Yürüme dengesi bozuk olan bir kişinin eline bir baston vererek, destek yüzeyini arttırabiliriz, bu sayede kişinin daha dengeli bir şekilde yürümesini sağlarız. Doğru cevap C seçeneğidir.

Hareket eden bir cismi durduran, duran bir cismi hareket ettiren, cisimlerin şekil, yön ve doğrultularını değiştiren etki kuvvet olarak adlandırılır.

Yardımcı teknolojiler engelli, kronik hastalığı olan ve yaşlı bireylerde farklı amaçlar için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Yardımcı teknolojik ürünlerin engelli bireylerde kullanımı sonucu ortaya çıkan yararları aşağıda belirtildiği şekildedir:

Engel türüne bağlı olarak meydana gelebilecek sorunlarda azalma ve hastaneye yatış sıklık/sürelerinde azalma olur.

Sağlık profesyonellerinin iş yükünde azalma olur.

Daha az kaynak ile daha fazla kişiye ulaşmanın mümkün olmasıyla birlikte maliyet azaltılmış olur.

Engelli bireye kendi yaşamını kontrol edebilme becerisi sağlar.

Engelli bireyin ev, iş, okul ve sosyal aktivite katılımının arttırılması ile birlikte yaşam kalitesine önemli katkılar sağlanır.

Kişinin sağlıklı bireylerle etkileşimi arttırılır.

Engelli bireyin kendine güveni artar.

Engelli bireyin günlük yaşam aktivite bağımsızlığı arttırılır.

Engelli bireyin yaşam deneyimi ve öğrenme becerisi (akademik başarı) arttırılır.

Bireyin diğer sağlık profesyonelleri tarafından yakın takibi sağlanmış olur.

Okuma kalemleri: Okunan metnin üzeri tarandıktan birkaç saniye sonra kalem üzerinde bulunan küçük ekranda sözcüğün yer alması ve ardından kalemin sözcüğü seslendirmesi şeklinde bilgi sunan araçlardır. Okuma kalemleri tek bir sözcüğü veya cümleyi seslendirmek için kullanılabilir ve taşınabilir özelliktedir. Özellikle görme yetersizliği bulunan bireyler için yardımcı bir teknolojik araçtır.

Bağımsızlık becerilerinin neler olabileceğine dair alanyazında farklı sınıflandırmalar mevcuttur. Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2016’da yayımladığı Çocuk Gelişimi ve Eğitimi alanının Bağımsız Yaşam Becerileri Modülünde bağımsız yaşam becerileri;

Özbakım ve Kişisel Temizlik Becerileri

Beslenme Becerileri

Giyinme Becerileri

Tuvalet Becerileri

Ev İçi Becerileri

Ev Dışı Becerileri olarak belirtilmiştir.

Yenidoğanda solunum hızı dakikada 30-50 nefestir.

Bir beceride tutarlı şekilde yanlış yapıyorsa tam fiziksel ipucu ile becerinin doğrusunu yaptırtın ve yardımınızı aşamalı bir şekilde geri çekin.

Beslenme 30-40 dakikadan uzun sürüyorsa klinik değerlendirmeye başvurulmalıdır.

Havalı minder tekerlekli sandalyeyi oluşturan bileşenlerin içerisinde yoktur.

WHO’nun beslenme ile ilgili önerileri aşağıda yer almaktadır. • Mümkünse mevsiminde ve çiğ olarak, günde en az 400 gram sebze ve meyve tüketin. • Diyetinizde bakliyatlara ve ceviz, badem gibi gıdalara yer verin. • Toplam enerjinin %10’undan azını rafine şekerlerden alın. • Toplam enerjinin %30’undan azını yağlardan alın. Doymuş yağlara oranla doymamış yağları tercih edin. • Günlük tuz tüketimini 5 gramın altına indirin. • Paketli gıdalardan mümkün olduğunca kaçının. • Yeterli miktarda sıvı tüketin.

Pek çok nedenden dolayı zihinsel sınırlılığı olan bireylerin ev içi günlük yaşam becerilerini kazanmaları gecikebilir. Bunlardan bazıları büyük kas becerilerindeki yetersizlikler (kol ve bacak kaslarındaki), görme yetersizliği, el-göz koordinasyonunda yetersizlik ve el becerilerindeki yetersizliktir. Bir öğrenci; görsel dikkat, hareketleri taklit, basit emir ve cümleleri anlama gibi temel bilişsel becerilerin bazılarını öğrenmemişse bu durumda öğrencinin ev içi günlük yaşam becerilerini kazanması gecikebilir. Bazı araştırmacılar, günlük yaşam becerilerinin öğretimine başlamadan önce taklit etme ve dikkat süresini artırma üzerinde çalışılmasının daha uygun olacağını belirtirken diğer araştırmacılar da bu becerilerin günlük yaşam becerilerinin öğretimi ile aynı anda kazandırılabileceğini savunmaktadır. • Öğretmenin amaçları gerçekleştirmede kullanacağı beceri, işlem süreci ve kullanımı belirlenmelidir. • Öğretim ortamı ve kullanılacak araç gereç- ler belirlenmelidir. • Öğretimin günün hangi zamanlarında yapılacağı belirlenmelidir. • Çocuk için etkili pekiştireç: Etkili pekiştireçler belirlemede aileyle görüşülerek çocuğun nelerden hoşlandığı belirlenebilir ya da çocuğun hoşlandığı şeyler kendisine sorularak bulunabilir. • Öğretim süreci: Becerinin özelliği ve çocuğun var olan dikkat süresi göz önüne alınarak belirlenir. • Öğrenilecek olan beceriye zarar veren ve istenmeyen davranışların azaltılmasında kullanılacak işlem süreçleri saptanmalıdır. • Öğrenciye kazandırılacak becerinin sürekliliğinin nasıl kazandırılacağı saptanmalıdır. • Öğrenciye kazandırılan becerinin başka kişi, araç ve ortamlara nasıl genelleştirileceği öğretime başlamadan önce belirlenmelidir.

Bacağımızı büktüğümüzde ortaya çıkan kuvvet iç kuvvete örnektir. Cevap A'dır.

Teknolojik gelişmeler, insanlık için birçok avantaj sağlamakla birlikte dezavantajları da bulunmaktadır. Yardımcı teknolojik ürünlerin en belirgin dezavantajları aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Gizlilik ihlali. Bazı yardımcı teknolojik ürünler, bireyin gizliliğini ortadan kaldırabilir. Bireye yardım eden personelin engelli birey ile ilgili bilgilere erişim hakkına izin verir. Bu da engelli birey açısından istenmeyen

bir durumdur.

Engelli bireyin teknoloji kullanımı konusundaki isteksizliği. Bazı engelli bireyler, yardımcı teknolojik ürünlerin kullanımının gereksiz olduğunu düşünebilmektedir. Teknolojik gelişmeler çoğu zaman, insan etkileşimi nedeniyle birçok avantaj sağlamakla

birlikte, bu durum aynı zamanda, dezavantaj da olabilmektedir. Teknolojik ürünler bazı durumlarda bireyin insan etkileşimlerini ve toplumsal katılımlarını azaltmasına ve daha çok sosyal izolasyon yaşamasına neden olabilir. Son yıllarda, rehabilitasyon amacıyla da kullanılan sanal gerçeklik uygulamaları bunlara verilebilecek örneklerden birisidir. Sanal rehabilitasyon, sağlık alanında maliyet etkin programların elde edilmesi ve bireye sağladığı yararların ötesinde aynı zamanda, makine-insan etkileşimi ile insan-insan etkileşimini azaltabilen bir faktör hâline gelmiştir. Bu durum, bireylerin sosyal izolasyon yaşamalarında önemli bir unsur olarak nitelendirilmektedir.

Gerilemelere neden olabilmektedir. Yardımcı teknolojik ürünler, bazı durumlarda bireyin fizyoterapi rehabilitasyon programlarına katılımını azaltabilmekte, bu da engelliliğin artışı ile birlikte gerilemelere neden olabilmektedir. Örneğin; fiziksel engelli birey, tekerlekli sandalye ile toplumsal katılımlarını gerçekleştirebilmektedir. Toplumsal katılımını bir şekilde gerçekleştirebilen birey, devam etmesi gereken tedavi programlarını aksatabilmektedir. .ünkü, bireyin sorununa

özgü gelişebilecek diğer sağlık sorunları ve komplikasyonlar (bası yaraları, eklem limitasyonları, kas kısalıkları, solunum problemleri gibi) gelişebilmektedir. Böyle durumlarda, bireylere yardımcı cihaz kullanım amaçlarının nedenleri anlaşılır bir şekilde açıklanmalı, diğer tedavi programlarına devamlılık konusunda da özverili olmaları ifade edilmelidir.

Bireyin geçmişine bağlı olması, yeni teknolojiye karşı uyum gü.lüğü. Birey, teknolojik gelişmeleri desteklemiyor olabilir. Eski alışkanlıklarını sürdürmek isteyebilir.

Yaşanabilen teknolojik sorunlar cihazın kullanımına engel olabilmektedir. Cihazın kullanımı sırasında cihazdan kaynaklı aksaklıklar cihazın efektif kullanımına engel olabilir.

Sigorta kurumlarının teknolojik cihazların masraflarını karşılamaması. Özellikle orta ve yüksek teknolojili ürünlerle ilgili sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Alım gücü olmayan bireyler açısından problem yaratan bir faktördür.

Yaşanan gü.lükler. Bazı teknolojik ürünlerin kullanımı oldukça zor ve kompleks olabilmektedir. Bu durum, bireyi fizyolojik olarak olumsuz etkileyebilmekte ve daha sonrasında hüsrana uğratabilmektedir.

Bazen teknolojik ürünü kullanım becerisini kazanabilmek uzun zaman alabilmektedir.

Ses ve tanıma yazılımı, kör/görme engelli bireyler sıklıkla kullanabilirler.

Tekerlekli sandalye kullanıcısı, sandalyeye kalça ve dizi 90° açıda olacak şekilde oturmalıdır.

Engelli nüfusunun gelişmiş ülkelerde çok daha yüksek olduğu, sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde bu sayının 54 milyon insandan fazla olduğu belirtilmektedir.